بازار مشتقه بورس کالا

معرفی بورس کالا

بررسی روند پیدایش و تکامل بورس‌های کالا در جهان حاکی از آن است که ظهور و بسط فعالیت‌های این گونه بازارها در عرصه اقتصاد کشورها از قرن ١٩ به بعد در پی پاسخ گویی به برخی از نیازمندی های اقتصادی و در بسیاری موارد رفع برخی تنگناها و موانع در بازار کالاها بوده است.

به عبارت دیگر وجود برخی مشکلات در بازار کالا ( چه در بخش عرضه تقاضا و چه در بخش توزیع) و به تبع آن نوسانات قیمت کالاها و همچنین برخی از نارسایی‌ها و ناکارآمدی‌های بازارهای سنتی از یک طرف و مزایا و منافع ایجاد و راه اندازی بورس‌های کالا و توانمندی آنها در رفع مشکلات فوق الذکر از طرف دیگر، مهمترین انگیزه و عواملی هستند که موجب پدیدار شدن بورس های کالا در صحنه اقتصاد کشورهای مختلف گشته‌اند.

در چنین شرایطی راه اندازی بورس‌های کالایی و به تبع آن، استفاده از ابزارهای مشتقه به ایجاد یک نظام سازمان یافته داد و ستد و توزیع کالاها در کشور های مختلف منجر شده و راه ورود به بازارهای جهانی را برای کشورها تسهیل نموده است . از قدیمی ترین بورس های کالای در جهان می توان به موارد ذیل اشاره کرد:

• بورس تجاری شیکاگو( CME )
• بورس فلزات لندن ( LME )
• بورس کالای نیویورک (NYMEX )
• بورس کالای توکیو( TOCOM )
• بورس کالای شانگهای(SHFE)
• بورس کالای هند (MCX)

معرفی بورس کالای ایران

امروزه بورس های کالایی در اقتصاد روز جهانی نقش خطیر و محوری در راستای توسعه اقتصادی ایفا می نماید و بعنوان بازوان پر توان در عرصه تولید محسوب می گردند. بورس کالا بعنوان بازاری توانمند و متشکل می تواند با ارائه ابزارهای معاملاتی و مالی راهگشای بسیاری از کاستی ها و نواقص بازار سنتی گردد.

در کشور عزیزمان اولین گام برای ایجاد بورس های کالایی با فراهم شدن مقدمات لازم در قانون برنامه پنج ساله سوم برداشته شد و بورس فلزات و کشاورزی به ترتیب در سال های ۱۳۸۲ و ۱۳۸۳ راه اندازی شدند. فرآیند تحول و تکامل بازار سرمایه در کشور با تصویب قانون جدید بازار اوراق بهادار در آذر ماه سال ۱۳۸۴ تداوم یافت و منجر به ادغام بورس های فلزات و کشاورزی و شکل گیری بورس کالای ایران گردید . که هم اکنون بورس کالا در رینگ‌های زیر فعال است:

• محصولات کشاورزی
• محصولات صنعتی
• فرآوردهای نفت و پتروشیمی
• بازار مشتقه
• کالاهای بازار فرعی

بورس کالا در یک نگاه

1. معاملات در بورس کالا، متشکل و سازمان یافته، قانونمند، قابل نظارت، شفاف، عادلانه، رقابتی و کم هزینه است.
2. در بورس کالا، امکان پوشش، توزیع و انتقال ریسک وجود دارد.
3. در بورس کالا، کیفیت و کمیت کالا و مبلغ معامله و مدت معامله تضمین شده است.
4. کشف قیمت در بورس کالا از طریق حراج حضوری و بصورت شفاف صورت گرفته و با حذف رانت باعث فسادزدایی از بازار معاملات می گردد.
5. پذیرش کالا جهت فروش در بورس کالا منوط به داشتن استاندارد های اجباری برای آن کالا است و از این راه کیفیت کالا در بورس تضمین می گردد.
6. در بورس کالا، مبداء کالا مشخص و تضمین شده است.
7. در مقایسه با تشریفات مناقصات و مزایدات سرعت انجام معاملات در بورس کالا بسیار بالاتر بوده و جریان معاملات از امنیت کامل برخوردار است.
8. در صورت بروز اختلاف میان طرفین معامله، بورس کالا دارای مراجع اختصاصی بررسی و رسیدگی به دعاوی بوده و سرعت رسیدگی به دعاوی مطرح شده در مقایسه با دادگاه های عادی بالاتراست.
9. با استفاده از ابزارهای مالی مانند قراردادهای سلف و سلف استاندارد و ساز و کار اوراق بهادار مبتنی بر کالا، امکان تامین مالی بنگاه‌ها از این طریق وجود دارد.
10. حذف بخشی از هزینه‌های مرتبط با فروش و بازاریابی باتوجه به وجود بازار مستقیم و بدون واسطه در بورس کالا
11. وجود شفافیت در معاملات بورس کالا و حذف هرگونه عاملی که در حوزه فروش، منجر به ایجاد رانت خواهد شد.
12. طبق ماده (۶ (قانون توسعه ابزارها و نهادهای مالی جدید، معادل ده درصد(۱۰%) از مالیات بر درآمد حاصل از فروش کالاهایی که در بورسهای کالایی پذیرفته شده و به فروش می رسد و ده درصد(۱۰%) از مالیات بر درآمد شرکت هایی که سهام آنها برای معامله در بورس های داخلی یا خارجی پذیرفته می شود و پنج درصد(۵ % ) از مالیات بر درآمد شرکت هایی که سهام آنها برای معامله در بازار خارج از بورس داخلی یا خارجی پذیرفته می شود ، از سال پذیرش تا سالی که از فهرست شرکت های پذیرفته شده در این بورس ها و یا بازارها حذف نشده اند با تایید سازمان بورس و اوراق بهادار بخشوده می شود. شرکت هایی که سهام آنها برای معامله در بورس های داخلی یا خارجی یا بازارهای خارج از بورس داخلی یا خارجی پذیرفته می شود در صورتی که در پایان دوره مالی به تایید سازمان بورس و اوراق بهادار حداقل بیست درصد (۲۰%) سهام شناور آزاد داشته باشند معادل دو برابر معافیت های فوق از بخشودگی مالیاتی برخوردار می شوند.

اهم خدمات کارگزاری سهم آشنا در حوزه بورس کالا:

• راه اندازی سامانه مدیریت ثبت سفارشات به همراه گزارش گیری از تمامی فرآیندهای معاملات در بورس کالا و انرژی نرم افزار فوق در بسیاری از شرکتها مانند(شرکت پتروشیمی جم، پتروشیمی های زیر مجموعه هلدینگ خلیج فارس اعم از شرکت پتروشیمی پارس ، بندر امام ، تند گویان و …)راه اندازی و بهره برداری گردیده است.
• راه اندازی شعبه سلیمانیه عراق جهت معاملات بورس کالا و انرژی با همکاری شرکت بورس کالای ایران و امکان معرفی محصولات آن شرکت محترم جهت صادرات
• برگزاری سمینارها و دوره های آموزشی در زمینه های مربوط به بازار سرمایه، بورس کالا و انرژی به صورت رایگان
• تهیه بولتنهای تخصصی هفتگی، ماهیانه و فصلی به تفکیک محصولات برای آن شرکت محترم
• مشاوره در خصوص روشهای تامین مالی از طریق بازار سرمایه برای آن شرکت محترم
• انجام عملیات صرافی از جمله خرید و فروش ارز و امکان صدور حواله های بین المللی

برخی از فعالیتهای صورت گرفته کارگزاری سهم آشنا در حوزه بورس کالا:

• اولین کارگزار عرضه کننده در رینگ پتروشیمی
• عرضه کننده منتخب شرکت پتروشیمی لرستان
• عرضه کننده منتخب شرکت هلدینگ خلیج فارس
• عرضه کننده منتخب شرکت پتروشیمی پارس
• عرضه کننده منتخب شرکت پتروشیمی تندگویان
• عرضه کننده منتخب شرکت پلیمر کرمانشاه
• عرضه کننده منتخب شرکت بازرگان کالای باختر
• عرضه کننده منتخب شرکت ذوب آهن اصفهان

مشاور پذیرش در بورس کالا:

• مشاور پذیرش محصولات شرکت پتروشیمی تندگویان
• مشاور پذیرش محصولات شرکت پتروشیمی مبین
• مشاور پذیرش محصولات شرکت پتروشیمی بندر امام
• مشاور پذیرش محصولات شرکت سازند روی زنجان
• مشاور پذیرش محصولات شرکت آریان فولاد
• مشاور پذیرش محصولات شرکت افق البرز
• مشاور پذیرش محصولات تولید صنعتی راد کابل شمال پارس
• مشاور پذیرش محصولات شرکت نوش پونه مشهد
• مشاور پذیرش محصولات شرکت ابریشم ماهان دلیجان
• مشاور پذیرش محصولات شرکت پتروشیمی کردستان

• ارائه بولتن‌های تخصصی مربوط به شرکت‌های عرضه کننده (پتروشیمی اراک و پتروشیمی پارس و پتروشیمی جم و پتروشیمی کرمانشاه و ….)
• برگزاری سمینارها و دوره های آموزشی در خصوص فرآیند حاکم بر معاملات در بورس کالا و انرژی ( این دوره ها تاکنون در مجموعه های شرکت هلدینگ خلیج فارس ، شرکت پتروشیمی پارس و …. برگزار گردیده است.)
• ارایه تحلیل‌های هفتگی، ماهانه، فصلی
• راه اندازی شبکه های اجتماعی در خصوص اطلاع رسانی لحظه ای قیمت ها از بازار

نفس بازار مشتقه بورس کالا به شماره افتاد

جریان معاملات پیمان‌‌‌ های آتی بورس‌ کالا، این روز ها از روند مشخصی تبعیت نمی‌‌‌ کند و حجم معاملات این قرارداد ها نسبت به هفته‌‌‌ های قبل کاهش محسوسی داشته است.

• بازار آتی بورس‌کالا در مسیر فراموشی
• زنگ خطر بروز رکود آتی به صدا درآمد
• دادوستد آتی نقره و طلا زیر ذره‌بین

به گزارش اقتصاد آنلاین به نقل از دنیای‌اقتصاد، اینکه نرخ ارز در بازار آزاد روند صعودی ناپایداری را سپری می‌کند، آن هم در حالی که آینده مذاکرات برجام هنوز در بازار مشتقه بورس کالا هاله‌‌‌ای از ابهام قرار دارد، به عنوان عامل اصلی فشار بر خروج نقدینگی از این بازار، توانسته است معاملات تابلوی آتی بورس کالا را محدود کند و به عبارت دیگر رونق آن را به تعویق بیندازد.

بازار آتی بورس‌کالا در مسیر فراموشی

نمی‌توان از تعداد اندک سررسیدهای فعال بازار آتی بورس‌کالا چشم‌‌‌پوشی کرد؛ چرا که امکان آربیتراژ و پویایی معاملات این بازار را به‌شدت تحت فشار قرار داده و سبب افت جدی حجم و موقعیت‌‌‌های باز موثر نمادهای فعلی شده است. اینکه برای همین معدود کالاهای پذیرش‌شده روی تابلوی آتی بورس‌کالا هم نماد قابل معامله‌ای در سررسیدهای پیش‌رو راه‌‌‌اندازی نشده است، دلیل دیگری است که جریان دادوستد پیمان‌‌‌های آتی را پس از خروج سررسیدهای آبان‌ماه به‌شدت محدود کرده است. زعفران‌پوشال یکی از کالاهای جذاب این بازار بود که پس از خروج آخرین نماد خود از تابلوی آتی بورس‌کالا، هنوز به این بازار نیامده و جای خالی آن در معاملات این روزها برجسته شده است.

در حال حاضر هفت‌نماد فعال در بازار مشتقه بورس کالا امکان دادوستد آتی را دارند که از بین این نمادها، دو نماد مربوط به زیره و پسته هستند و عنوان بی‌‌‌رمق‌‌‌ترین محصولات این بازار را به خود اختصاص داده‌اند. این بی‌‌‌رمقی به میزانی است که برخی روزها بدون معامله هستند یا با حجمی کمتر از انگشتان یک‌دست معامله می‌‌‌شوند.

زنگ خطر بروز رکود آتی به صدا درآمد

سایر نمادهای فعال این بازار مربوط به دو دارایی سرمایه‌‌‌‌‌‌ای تابلوی آتی، یعنی واحدهای صندوق طلا و نقره است. هر یک از آنها با دو سررسید و زعفران نگین با تک‌سررسید خود یکه‌‌‌تازان معاملات این بازار به شمار می‌‌‌روند. به این ترتیب می‌توان با یک مقایسه سرانگشتی نسبت به روزهای اوج این بازار، از ورود پیمان‌‌‌های آتی به فاز رکود صحبت کرد که در صورت تداوم این رویکرد در بورس‌کالا و عدم‌بازگشایی نمادهای جدید تا زمان توقف روندهای صعودی، بازار بیشتر به ورطه نزول داده‌‌‌های حیاتی معاملات خود فرومی‌رود. در این شرایط بازگشت رونق به تابلوی آتی غیر‌ممکن نیست، اما با هزینه گزاف موجب نااطمینانی معامله‌‌‌گران نسبت به سیاست‌‌‌های نهاد متولی خواهد شد.

حضور فعال و گسترده سرمایه‌گذاران در تنها بازار پیش‌نگر بورس‌کالا، یعنی بازار آتی، پتانسیل حذف بازارسازی لحظه‌‌‌ای از سوی برخی از سودجویان را در بردارد؛ چرا که با افزایش عمق معاملات تابلوی آتی، حتی با ورود همزمان برخی از این افراد برای گرفتن موقعیت تعهدی، جو کلی بازار برهم نخواهد خورد.

روز گذشته دو دارایی سرمایه‌‌‌ای این بازار در بیشتر ساعات معاملات، به‌رغم رشد بهای ارز و افزایش اونس جهانی طلا و نقره، افت نرخ تسویه را تجربه کردند که این امر، گواه این ادعاست که این نمادها دستخوش تحرکات غیرمنطقی همراه با بدبینی شده‌‌‌اند؛ موضوعی که با نرخ‌های دارایی پایه و متغیرهای اثرگذار بر این نمادها همخوانی ندارد. بازار آتی، بازاری پیش‌نگر است که انعکاس انتظارات اهالی بازار از آینده قیمتی را نشان می‌دهد، اما با سرکوب سررسیدهای فعال و وارد نشدن کالاهای موجود یا جدید به این بازار نمی‌تواند نقشه قابل اتکایی از آینده قیمتی کالاها ترسیم کند.

بررسی‌‌‌های «دنیای‌اقتصاد» نشان می‌دهد، در جریان معاملات هفته گذشته بازار آتی، ارزش مجموع نمادهای فعال این بازار نسبت به هفته قبل از آن با رشد محدود 3درصدی همراه شد، اما حجم معاملات و موقعیت‌‌‌های تعهدی بازشده در این بازار به‌شدت کاهش داشته است. روند کاهشی این دو داده پراهمیت معاملات از پنج‌هفته گذشته تاکنون تداوم یافته است که خبر خوشایندی بازار مشتقه بورس کالا برای فعالان این بازار به شمار نمی‌رود.

دادوستد آتی نقره و طلا زیر ذره‌بین

قراردادهای آتی واحدهای صندوق طلای بورس کالا روز گذشته را در حالی سپری کردند که در هر دو سررسید آذر و بهمن‌‌‌ماه، این دارایی سرمایه‌‌‌ای افت نرخ تسویه را تجربه کرد؛ به طوری که در لحظه تنظیم این گزارش، نماد ETCAZ00 (قرارداد آتی صندوق طلا تحویل آذر1400) با نرخ تسویه 9‌هزار و 310 تومان و نماد ETCBA00 (قرارداد آتی صندوق طلا تحویل بهمن 1400) با نرخ تسویه 10‌هزار و 480 تومان مورد دادوستد قرار گرفت.

تحرکات نقدینگی این دو نماد آرام است و تمایل به خروج محدود نقدینگی را نشان می‌دهد. با توجه به بهای دارایی پایه این دو نماد آتی صندوق طلا، نرخ تسویه هر دو سررسید بالاتر از بهای قیمت پایانی معاملات واحدهای صندوق طلای لوتوس است که از شرایط کونتانگو یا فورواردیشن این دو نماد حکایت دارد.

دو متغیر اثرگذار بر نرخ تسویه این دارایی گرانبهای بازار آتی، بهای ارز و اونس جهانی طلاست. سرنوشت نرخ ارز بسیار مبهم است و همبستگی زیادی با مذاکرات اخیر و جریان آزادسازی ارزهای بلوکه‌شده ایران در سایر کشورها دارد. از این رو حداقل تا پایان مذاکرات و مشخص شدن نتیجه نشست برجام، نمی‌توان درباره روند قیمتی بازار ارز به‌صراحت صحبت کرد.

در معاملات جهانی اونس طلا، جرقه‌‌‌های افزایشی محدودی به ثبت رسید. روز گذشته به میزان 5دلار رشد بهای اونس طلا محقق شد و تکانه قیمتی ماهانه این دارایی ارزشمند به رقم مثبت 31/ 0‌درصد رسید. این در حالی است که هنوز رشد بهای اونس طلا چندان قدرتمند نیست و در کانال قیمتی 1795دلاری نوسان می‌کند.

به عبارت دقیق‌‌‌تر، اونس طلا روز دوشنبه پایین‌‌‌تر از کانال 1800دلار در هر اونس باقی ماند؛ زیرا جذابیت این فلز گرانبها به دلیل افزایش ارزش شاخص دلار و رشد بازدهی اوراق قرضه (آمریکا) تحت‌‌‌الشعاع قرار گرفت. ترس و عدم‌اطمینان بازار به دنبال شیوع سویه جدید کرونا (اومیکرون) که سازمان بهداشت جهانی آن را سویه‌‌‌ای نگران‌‌‌کننده نامید، باعث تقویت موقعیت فروش دارایی‌‌‌های پرریسک در اقصی‌نقاط دنیا شد. شاخص دلار مجددا افزایشی شد؛ در حالی که بازدهی اوراق (قرضه دولتی) 10ساله ایالات متحده به 53/ 1‌درصد در روز دوشنبه افزایش یافت.

نقره، دیگر دارایی سرمایه‌‌‌ای بازار آتی است که با دو سررسید آذر و بهمن‌‌‌ماه قابل معامله است. روز گذشته هر دو نماد این فلز گرانبها افت نرخ تسویه را تجربه کردند که البته این صعود به میزان محدود ارزیابی می‌شود. از آنجا که نرخ بنیادین قراردادهای آتی نقره مبتنی بر حاصل‌ضرب هر گرم نقره در میانگین خرید و فروش بهای دلار سنا محاسبه می‌شود، بر اساس نرخ‌های روز گذشته، ارزش ذاتی این دارایی سرمایه‌‌‌ای به میزان 19‌هزار و 763 تومان ارزیابی شد.

این در حالی است که هر دو سررسید فعال نقره یعنی SILAZ00 (نقره تحویل آذر 1400) و SILBA00 (نقره تحویل بهمن 1400) به ترتیب به نرخ تسویه 21‌هزار و 320 تومان و 24‌هزار و 200 تومان مورد دادوستد قرار گرفتند. از این رو معاملات پیمان‌‌‌های آتی نقره نیز تحت شرایط کونتانگو انجام می‌شود که به دلیل بالاتر بودن نرخ تسویه قرارداد آتی از ارزش ذاتی دارایی پایه آن نشات می‌گیرد.

کلیت معاملات اونس جهانی نقره، حکایت از آن دارد که سرمایه‌گذاران به دنبال ارزیابی اثر نوع جدید ویروس کرونا بر سیاست‌‌‌های پولی و رشد اقتصادهای جهانی هستند. روز گذشته در لحظه تنظیم این گزارش، هر اونس نقره در معاملات آتی بازارهای جهانی با بهای 23دلار و 28سنت مبادله شد و به میزان محدودی از پایین‌‌‌ترین سطح یک‌ماه و نیم گذشته خود بازگشت. دلیل اصلی محدود شدن سود این فلز گرانبها، افزایش شاخص دلار آمریکا بود. در حال حاضر همه نگاه‌‌‌ها به اظهارات پاول، رئیس فدرال‌رزرو آمریکاست که در روزهای سه‌‌‌شنبه و چهارشنبه منتشر خواهد شد. همچنین داده‌‌‌های کلیدی اقتصادی از جمله گزارش مشاغل ایالات متحده در روز جمعه بر جریان بازار اثر قابل‌توجهی خواهد داشت.

گام‏‏‌شماری رونق بازار مشتقه

دنیای‌اقتصاد: بازار مشتقه که در ادبیات مرسوم معامله‌‌‌گران به بازار آتی یا فیوچرز مشهور است، در مسیر رونق گام به گام در بازارهای کالایی قرار دارد و بورس‌کالا و انرژی، توامان در این مسیر گام برمی‌‌‌دارند. آخرین کالایی که وارد بازار آتی شد، کاتد مس بود که می‌تواند محرکی برای ورود سایر کالاهای حوزه صنعتی به بازار مشتقه باشد. البته مس در سال‌های گذشته یک‌بار وارد بازار گواهی شد؛ ولی معاملات آن مستمر نبود.

در بورس انرژی نیز تلاش‌‌‌های بسیاری برای عرضه فرآورده‌‌‌ها در بازار آتی انجام شده که منتظر ابلاغ رسمی آن هستیم. نکته دیگر آنکه راه‌‌‌اندازی قدرتمند بازار آتی مستلزم ایجاد بازار نقدی قوی با معاملات پیوسته (به همراه معاملات ثانویه) است که بهترین جایگاه آن‌‌‌ را می‌توان در معاملات گواهی سپرده کالایی جست‌وجو کرد. به عبارت ساده‌‌‌تر، معاملات گواهی سپرده کالایی از یکسو ریسک قانونی، فقهی و فنی اجرای معاملات در بازار مشتقه را پوشش می‌دهد و از سوی دیگر، فضایی برای قدرت‌‌‌نمایی این ابزارهای معاملاتی دارد. توسعه بازار گواهی سپرده نیز در گرو حل و فصل مشکلات مالیاتی آن است که هنوز رفع نشده و بدنه اجرایی در بازار سرمایه مخصوصا بورس‌کالا، منتظر ابلاغیه رسمی سازمان امور مالیاتی برای معافیت این ابزار مالی از پرداخت مالیات ارزش افزوده است. نکته مهم این است که بازار مشتقه یک بازار دوطرفه است؛ یعنی هم زمان افت قیمت‌ها جذاب است و هم رشد نرخ سود مضاعفی را نصیب سرمایه‌گذار خواهد کرد. این بازار نسبت به بازار نقدی، ریسک بیشتری دارد؛ ولی می‌تواند در ثبات قیمت‌ها بسیار جذاب باشد و بستری برای جذب سرمایه در گردش محسوب می‌شود. از سوی دیگر، گستره متنوع کالاهایی که پتانسیل ورود به این بازار را دارند، می‌تواند فضای بسیار جذابی برای معامله‌‌‌گرانی فراهم کند که به صورت حرفه‌‌‌ای معامله (ترید) می‌کنند. از سوی دیگر، ایجاد بازار مالی و مشتقه، یعنی زنجیره معاملات از گواهی تا آتی، ابزار بسیار جذابی برای تامین مالی محسوب می‌شود که واحدهای تولیدی می‌توانند به کمک آن کسب سود کنند. نکته دیگر، تنوع کالاهایی است که می‌تواند جذابیت متفاوتی برای راه‌‌‌اندازی قراردادها داشته باشد. اینکه فرآورده‌‌‌های نفتی چه نقشی در آینده بازارهای مشتقه در کشور ایفا خواهند کرد، نکته بسیار مهمی است که نیاز به بررسی دقیق‌‌‌تر دارد.

چه کالاهایی جذاب‌‌‌ترین آتی را رقم خواهند زد؟

تاکنون زعفران و سکه طلا، دو بازار اصلی موفق در گروه معاملات آتی بوده‌اند، ولی هر دوی این بازارها را می‌توان محدود ارزیابی کرد. اینکه یک بازار مستقیما از بازار داخلی به بازارهای صادراتی منتقل شود، یکی از مهم‌ترین زیرساخت‌‌‌ها برای رونق هر بازار در زنجیره معاملات خواهد بود. به عنوان مثال، اینکه زعفران به‌نسبت مقتدر ظاهر شد، ولی با محدودیت‌هایی روبه‌‌‌رو شده است، به‌وضوح نشان می‌دهد که یکی از مهم‌ترین زیرساخت‌‌‌ها یا الزامات موفقیت در زنجیره معاملات آزادی عمل و اتصال به بازارهای جهانی است. به عبارت ساده‌‌‌تر، وقتی کالایی صادرات‌محور در بازار آتی عرضه می‌شود، چند سیگنال قیمتی را می‌توان از معاملات رهگیری کرد: آینده قیمت ارز، بهای جهانی و قیمت‌های داخلی. در این شرایط می‌توان گفت، معاملات فرآورده‌‌‌های نفتی یا پتروشیمیایی و حتی در آینده نفت‌خام از بهترین بسترهای کالایی یا دارایی‌‌‌ پایه برای معاملات مشتقه هستند؛ مخصوصا در شرایطی که امکان صادرات موقعیت‌‌‌های آتی در بازار مشتقه و حتی گواهی در بازار مالی فراهم باشد.

بازار آتی در بورس‌کالا

به گزارش باشگاه خبرنگاران جوان، سرپرست مدیریت توسعه بازار مشتقه بورس‌کالا گفت: قرارداد آتی یکی از قراردادهای جذاب و پرکاربرد است که سال‌ها در بورس‌‌‌های کالایی جهان فعال بوده است. اولین بار این قرارداد در سال ۱۳۸۷ وارد بازارهای بورس کالای ایران شد. رحمان آراسته افزود: در قرارداد آتی تحویل محصول در آینده صورت می‌گیرد. در این قرارداد، فروشنده متعهد می‌شود در سررسید معینی در آینده، مقدار مشخصی کالا را به قیمتی معلوم بفروشد. در مقابل، خریدار متعهد می‌شود، همان کالا را با آن مشخصات، خریداری کند. در قرارداد آتی برای جلوگیری از عدم‌انجام تعهدات، طرفین مبلغی را به‌عنوان وجه تضمین نزد اتاق پایاپای بورس می‌‌‌گذارند.

بازیگران قراردادهای آتی

آراسته گفت: چند بازیگر در بازار آتی وجود دارد. به طور مثال، تولیدکننده‌‌‌ای که نگران ‌قیمت و نوسان محصول در آینده است، وارد قراردادهای آتی می‌شود تا ریسک خود را در این حوزه پوشش دهد. این تولیدکننده با پرداخت مبلغی به عنوان ضمانت، خودش را در برابر نوسانات قیمت بیمه می‌کند و از امروز کالای خود را با قیمتی مشخص برای سررسیدهای آینده به نوعی پیش‌فروش می‌کند. وی افزود: دسته دیگر فعالان بازار آتی، خریداران کالا هستند که برای پوشش ریسک نوسانات قیمت در آینده، از امروز محصول موردنیازشان را با قیمتی مشخص و برای تحویل آینده پیش‌خرید می‌کنند. این افراد در واقع امکان برنامه‌ریزی تولید در فواصل زمانی مشخص را به دلیل پیش‌خرید محصولشان پیدا می‌کنند. سرپرست مدیریت توسعه بازار مشتقه بورس‌کالا افزود: دسته سوم نیز نوسان‌گیران یا آربیتراژگران هستند. این افراد از اختلاف قیمت رخ‌داده بین بازار نقد و بازار آتی محصول مورد نظر استفاده می‌کنند و در واقع با پیش‌بینی روند بازار در آینده و با هدف کسب سود وارد قرارداد آتی می‌شوند که البته حضور این دسته از بازیگران نیز به افزایش عمق معاملات کمک شایانی می‌کند.

چرا مس انتخاب شد؟

آراسته در پاسخ به این پرسش که چرا مس به عنوان دارایی جدید بازار قراردادهای آتی بورس کالا انتخاب شد، اظهار کرد: مس یکی از محصولات جذاب و پرحجم از لحاظ معاملات در بازار فیزیکی و رینگ صادراتی بورس‌کالاست و طبق بررسی‌‌‌ها این محصول اکنون با مازاد عرضه در بازار فیزیکی بورس‌کالا مواجه است و محدودیت‌های خرید و فروش در این محصول وجود ندارد.

او افزود: معامله‌گران اصلی بازار مس، چه در مقام خریدار و چه در مقام فروشنده، می‌توانند وارد این بازار شوند و از سوی دیگر، بازار مس، بازار تقریبا بین‌المللی است و فعالان آن در حوزه صادرات نیز خیلی فعال هستند؛ از این رو پیش‌بینی که صورت گرفته این است که بازار پرعمق و بهینه‌‌‌ای برای مس داشته باشیم.

آراسته اظهار کرد: با توجه به اینکه در بازار فیزیکی بورس‌کالا، مبنای قیمت‌گذاری مس میانگین هفتگی قیمت در بورس فلزات لندن است، قرارداد آتی نیز بر مبنای قیمت‌ها در بازار فیزیکی راه‌اندازی می‌شود و به عبارتی می‌توان گفت، مس بازاری با نوسانات جهانی است. قطعا با راه‌اندازی این قرارداد می‌توانیم گام‌‌‌های بیشتری برای راه‌اندازی سایر دارایی‌‌‌های صنعتی در قرارداد بورس‌کالا هم برداریم.

فاکتورهای ورود یک کالا به بازار آتی

سرپرست مدیریت توسعه بازار مشتقه بورس‌کالا در خصوص پذیرش محصولات دیگر گفت: محدودیت پذیرش دارایی در قرارداد آتی نداریم، اما هر محصولی که در بازار آتی بورس مورد معامله قرار می‌گیرد، باید فاکتورهایی داشته باشد. به طور مثال، حجم تولید بالا، معاملات نقدی قوی و پویایی قیمت، از ملزومات هر کالا برای قرار گرفتن روی تابلوی بازار آتی بورس‌کالا هستند.

آراسته در پایان به قرارداد آتی مس در بورس فلزات لندن اشاره کرد و گفت: بیشترین حجم معاملات مس در بورس فلزات لندن انجام می‌شود که این بورس در حال حاضر یکی از بزرگ‌ترین مراجع قیمت‌گذاری جهانی فلزات است. در این بورس، سه مشخصه قراردادی استاندارد برای مس وجود دارد که اندازه قرارداد در بازار فیزیکی و آتی ۲۵تن در نظر گرفته شده است. البته برای مشتریان خرد نیز قراردادهای کوچک‌تر وجود دارد و در بورس‌کالای ایران نیز میزان هر قرارداد آتی مس، ۱۰۰کیلوگرم و وجه تضمین ۱۵‌درصد برای معاملات در نظر گرفته شده است تا با جذابیت کافی، نقدینگی مناسبی به این بازار جذب شود.

بورس کالا چیست | چگونه وارد بورس کالا شویم؟

بازار بورس ایران به چهار دسته تقسیم می شود. بورس کالا یکی از انواع بازارهای موجود در بازار بورس ایران به شمار می رود. دسته بندی بازار بورس شامل موارد زیر است :

در جهان، بازار بورس ارز هم وجود دارد که در آن ارز کشورهای خارجی معامله می شود. این در حالی است که در ایران معاملات ارز، خارج از بورس و در صرافی ها انجام می شود.

در این مقاله شما را با بورس کالا و سازوکارهای آن آشنا می سازیم.

تاریخچه بازار بورس کالا در ایران

دولت و مجلس شورای اسلامی با هدف ایجاد بازاری شفاف برای کالاهای اساسی و مواد اولیه واسطه ای بازار بورس کالا را ایجاد کردند. در این بازار علاوه بر سهولت در معاملات، قیمت کالاهای نام برده نیز مشخص می گردد.

در واقع بازار بورس کالا برای رفع برخی ناکارآمدی های بازار سنتی و همچنین غلبه بر نوسانات کاذب، عدم شفافیت لازم در کشف ارزش ذاتی یک سهم و نبود تضمین های کافی به معامله گران بوجود آمد.

سازمان کارگزاران بورس فلزات تهران به عنوان اولین بازار بورس کالا در ایران در سال 1382 فعالیت خود را آغاز نمود. پس از آن سازمان کارگزاران بورس کالای کشاورزی در سال 1383 شروع به کار کرد. با تصمیم شورای عالی بورس در سال 1384، بازار بورس فلزات و کشاورزی با یکدیگر ادغام شده و تحت عنوان بورس کالا به فعالیت خود ادامه دادند. دکتر سید ابراهیم عنایت یکی از بنیانگذاران بازار بورس کالا و همچنین از پیشکسوتان بازار سرمایه در ایران می باشند.

اغلب کالاهای مورد معامله در بازار بورس کالا ، کالاهای خام و فرآوری نشده هستند. از جمله این کالاها می توان به: زعفران، گندم، برنج، فلزات، پنبه، ذرت، پسته، محصولات شیمیایی، محصولات حوزه پتروشیمی و نفتی، کانی های فلزی و … اشاره نمود. در واقع بازار بورس کالا پل ارتباطی میان خریداران و فروشندگان این محصولات به شمار می رود.

بورس کالا ( Mercantile Exchange )

به بیان ساده بورس کالا ، بازاری منسجم است که فروشندگان کالاهای خود را در آن عرضه می نمایند. کالاهای عرضه شده توسط کارشناسان مربوطه قیمت گذاری می شوند. هدف از تشکیل این بازار، ایجاد سازوکاری مناسب برای انجام معاملات و همچنین حذف نقص ها و کاستی های بازار سنتی می باشد. فعالان این بازار به دو گروه تقسیم می شوند:

1- تولیدکنندگان و عرضه کنندگانی که تمایل دارند از نوسانات قیمت موجود در بازار در امان باشند.

2- افرادی که برعکس گروه اول، از نوسانات موجود در قیمت بازار استقبال نموده و از این طریق سود کسب می نمایند.

مزایای تشکیل بازار بورس کالا

• کنترل و انتقال ریسک موجود در بازار
• فراهم سازی بستری مناسب جهت انجام معاملات به صورت خودکار و نظام مند
• مشخص بودن مبدأ و خصوصیات کامل کالاهای مورد معامله
• کشف قیمت به صورت شفاف از طریق حراج حضوری، حذف رانت و مقابله با فساد موجود در بازار معاملات
• ضمانت کیفیت کالاها از طریق پذیرش کالا منوط به دارا بودن استانداردهای تعیین شده
• حذف بخش بزرگی از هزینه های مربوط به انجام معاملات از طریق تشکیل بازاری مستقل و بدون واسطه
• فراهم سازی ابزارهای مالی مناسب جهت انجام معاملات نقدی و آتی کالا

انواع بازارها در بورس کالا

بازار بورس کالا بر اساس انواع کالاهایی که در آن عرضه می شوند، تقسیم بندی می شود. در ادامه هر کدام را به صورت مفصل شرح خواهیم داد.

1. بازار فیزیکی

در بازار فیزیکی، کالاهای فیزیکی و مشهود مورد معامله قرار می گیرد. در واقع عملکرد این بازار تا حدودی شبیه به بازارهای سنتی است، با این تفاوت که بازار فیزیکی سازوکارهای اختصاصی و پیشرفته تری دارد. از جمله تفاوت های بازار فیزیکی و بازار های سنتی می توان به شفافیت بالای سطوح قیمتی و حجم معاملات بسیار زیاد در بازار فیزیکی اشاره نمود.

چهار گروه اصلی کالایی در بازار فیزیکی مبادله می شوند که عبارتند بازار مشتقه بورس کالا از:

• محصولات کشاورزی: این محصولات شامل: گندم، ذرت، جو، پسته، برنج، جوجه، تخم مرغ، شکر، عدس، روغن خام، مرغ منجمد، زعفران و . می باشد.
• محصولات شیمیایی و پتروشیمی: این محصولات شامل: محصولات شیمیایی (اوره، بنزین، اسید استیک و . ) و محصولات پلیمری (پلی پروپن، پلی اتیلن، پلی استراین و . ) می باشد.
• محصولات صنعتی و معدنی (کانی های فلزی): این محصولات شامل : آلومینیوم، مس، سرب، فولاد، روی و . می باشد.
• فرآورده های نفتی: این محصولات شامل : روغن، گوگرد، قیر، عایق رطوبتی و . می باشد.

بازار فیزیکی و قراردادهای مرتبط با آن

قراردادهای مورد استفاده در بازار فیزیکی شامل موارد زیر است:

قرارداد نقدی (تحویل فوری)

در این قرارداد، طرفین ملزم هستند به مدت 72 ساعت وجه و کالا را مبادله نمایند. به این صورت که خریدار کل مبلغ قرارداد و کارمزد آن را به صورت نقد پرداخت نموده و در مقابل کالای خریداری شده را از فروشنده دریافت می نماید.

قرارداد نسیه

در این قرارداد، خریدار، کالا را حداکثر تا 72 ساعت دریافت و بهای آن را در آینده پرداخت می نماید.

قرارداد معاوضه

در این قرارداد، دارایی در مقابل دارایی دیگر مورد معامله قرار می گیرد. به عنوان مثال طرفین معامله توافق می نمایند تا بهای برنج خریداری شده را با ذرت پرداخت نمایند.

قراداد سلف

در این قرارداد، خریدار ملزم به پرداخت کامل بهای کالای خریداری شده می باشد و در آینده آن را تحویل می گیرد. در واقع فروشنده کالا به منظور تأمین منابع مالی مورد نیاز خود، کالا را پیش فروش نموده است. این قرارداد درست برعکس قرارداد نسیه می باشد.

2. بازار فرعی

معاملات بازار بورس کالا به طور کلی در سه تابلوی اول، دوم و فرعی طبقه بندی می شوند. این دسته بندی بر اساس درجه نقدشوندگی سهام شرکت های حاضر در این بازار صورت می گیرد. تابلوهای اول و دوم در دسته تالار اصلی و تابلوی فرعی در دسته تالار فرعی قرار می گیرد.

بازار فرعی به لحاظ سازوکارهای عملیاتی مانند بازار فیزیکی است و ماهیت اصلی آن ها تفاوت چندانی با یکدیگر ندارد. تنها وجه تمایز این دو بازار گسترده تر بودن اقلام کالایی موجود در بازار فرعی نسبت به بازار فیزیکی می باشد.

به عبارت دیگر، علاوه بر اموال غیر منقول، کالاهایی که شرایط پذیرش در بازار فیزیکی را ندارند، در بازار فرعی مورد معامله قرار می گیرند. برای پذیرش کالا در این بازار کافی است شرایط زیر احراز گردد:

• عدم وجود ممنوعیت و محدودیت به لحاظ قانونی در معامله کالا
• بررسی و احراز مشخصات و شرایط کالا و همچنین انطباق کالا با شرایط اعلام شده در اطلاعیه های مربوط به عرضه در بورس
• تأمین وثیقه های لازم از سوی عرضه کننده کالا نزد اتاق پایاپای به منظور تضمین تحویل کالا

3. بازار مشتقه

بازار مشتقه، بازاری است که در آن بر حسب نیاز سرمایه گذاران روش جدیدی برای انجام معاملات بوجود آمده است. در این بازار، اوراق مشتقه مورد معامله قرار می گیرند. اوراق مشتقه، اوراقی هستند که براساس دارایی پایه مانند: محصولات کشاورزی، شیمیایی، طلا و . ارزش گذاری می شوند.

فرایند انجام معاملات در بازار مشتقه به این صورت است که ابتدا یک دارایی مشخص به عنوان دارایی پایه در نظر گرفته می شود و سپس قیمت معاملات از قیمت دارایی مشتق می گردد. به عبارت دیگر در این بازار، قراردادها براساس کالای پایه در نظر گرفته شده برای انجام معامله تنظیم می گردند. دارایی پایه می تواند سکه، زعفران، پسته، زیره، فرآورده های نفتی و انواع محصولات ارزشمند دیگر باشد.

بازار مشتقه و قراردادهای مرتبط با آن

در بازار مشتقه، از دو نوع قراردادهای آتی و اختیار معامله استفاده می شود.

قرارداد آتی

این قرارداد، بر پایه توافق طرفین بر خرید و فروش دارایی ها در سررسید مشخص و با قیمت معین صورت می گیرد. به عبارت دیگر در قرارداد آتی، فروشنده ملزم است تا در سررسید تعیین شده، مقدار مشخصی از کالا را به قیمت معلوم بفروشد، در مقابل خریدار نیز مکلف به خرید با توجه به شرایط تعیین شده از قبل می باشد.

طرفین معامله جهت خودداری از فسخ قرارداد، وجهی را به صورت شرط ضمن عقد به عنوان ضمانت نزد اتاق پایاپای به تعهد می گذارند. طرفین متعهد می شوند تا متناسب با نوسانات قیمت، وجه تضمین شده را تعدیل نمایند. اتاق پایاپای به عنوان نماینده می تواند بخشی از آن را تحت عنوان اباحه (اجازه تملک) تصرف در اختیار فرد ذینفع قرار دهد.

طرفین قرارداد می توانند با منعقد نمودن قرارداد صلح در میان خود قبل از سررسید تعیین شده، قرارداد را لغو نمایند. لازمه این امر جایگزین نمودن فردی دیگر به جای هر یک از طرفین می باشد. همه قراردادها در سررسید معین شده تسویه می گردند.

قرارداد اختیار معامله

در این قرارداد، هر یک از طرفین می توانند اختیار خرید یا فروش را از طرف دیگر خریداری نمایند.

این قرارداد به دو دسته قرارداد اختیار خرید و اختیار فروش تقسیم می شود.

• قرارداد اختیار خرید: در این قرارداد، اختیار یا حق خرید میزان مشخصی از کالا با قیمت معین و منطبق با استانداردهای بازار بورس توسط عرضه کننده کالا و در زمان مشخص شده به طرف دیگر قرارداد واگذار می گردد. این امر بدون الزام طرف مقابل به خرید صورت می گیرد.
• قرارداد اختیار فروش: در این قرارداد برعکس قرارداد خرید، اختیار فروش میزان مشخصی کالا به طرف دیگر واگذار می گردد. این امر بدون الزام طرف مقابل به فروش صورت می گیرد.

4. بازار مالی

بازار مالی با هدف جذب و سازماندهی هر چه بهتر سرمایه های سرگردان موجود در دست سرمایه گذاران ایجاد شده است. این بازار با گردآوری و جهت دهی مناسب این سرمایه ها قسمتی از نیاز مالی بازار بورس کالای کشور را تامین می نماید. ابزارهای مختلفی در بازار مالی وجود دارد که با توجه به نوع کالاهای مورد معامله و شرایط بازار با یکدیگر تفاوت دارند.

بازار مالی و قراردادهای مرتبط با آن

قرارداد سلف موازی استاندارد

این قرارداد همانند قرارداد سلف می­ باشد، با این تفاوت که در این قرارداد خریدار می تواند پیش از سررسید، قرارداد را به شخص دیگری واگذار نماید. در قرارداد سلف موازی استاندارد، ابتدا در بازار اولیه، دارایی های پایه مطابق با استانداردهای تعیین شده عرضه می شود و سپس توسط خریداران مورد معامله قرار می گیرد.

خریداران با تسویه قرارداد با فرد فروشنده، معادل دارایی خریداری شده را در بازار ثانویه به شکل سلف موازی استاندارد عرضه می نمایند. در معاملات این قرارداد برخلاف معاملات آتی، اهرم و فروش استقراضی وجود ندارد.

گواهی سپرده کالایی

گواهی سپرده کالایی، اوراق بهاداری است که نشان دهنده مالکیت دارنده آن بر مقدار مشخصی از کالا می باشد. پشتوانه این اوراق، قبض یک انبار استاندارد است که توسط انبارهای مورد تایید بازار بورس صادر می‌گردد. از جمله کاربردهای این اوراق بهادار، ایجاد پشتوانه ای محکم و ضمانت به منظور دریافت تسهیلات از نظام بانکی و انجام معامله در بازار بورس کالا می باشد.

صندوق های کالایی (ETC)

صندوق کالایی قابل معامله (ETC) در نتیجه تلاش بورس کالا در زمینه طراحی ابزاری نوین برای انجام معاملات ایجاد شده است. سرمایه گذاران با خرید اوراق مربوط به این صندوق ها و بدون نیاز به خرید و نگهداری مستقیم کالای مورد نظر خود، از مزایای معاملات آنها بهره مند می گردند. از جمله مزایای این صندوق ها می توان به تنوع سبد کالا و همچنین حفظ دارایی در مقابل تورم اشاره نمود.

نحوه دریافت کد بورسی کالا

کدهای معاملاتی موجود بازار مالی به سه دسته تقسیم می شوند:

• کد معاملاتی عام: این کد برای معامله گروه یا کالایی خاصی نمی باشد. دارندگان آن می توانند تمامی کالاهای موجود در بازار را خرید و فروش نمایند.
• کد معاملاتی خاص: این کد برای معامله یک یا چند کالای مشخص ایجاد شده است. دارندگان آن می توانند تنها چند نوع کالای خاص را خرید و فروش نمایند.
• کد معاملاتی خاص گروه: این کد برای معامله گروه خاصی از کالاها ایجاد شده است. دارندگان آن می توانند تنها آن گروه خاص از کالاها را خرید و فروش نمایند.

متقاضیان دریافت کد معاملاتی بر حسب هویت حقیقی یا حقوقی خود، لازم است مدارک مورد نیاز زیر را برای دریافت کد تهیه و به نهاد مربوطه تحویل دهند.

مدارک مورد نیاز جهت صدور کد مشتریان حقیقی ایرانی

1. اصل فرم درخواست کد حقیقی ایرانی
2. کپی برابر اصل شده کارت ملی و شناسنامه (صفحه توضیحات در صورت لزوم)
3. ثبت نام در سامانه امور مالیاتی به عنوان مودی (پرداخت شده) مالیاتی
4. سایر موارد در صورت نیاز به تشخیص کمیته

مدارک مورد نیاز جهت صدور کد مشتریان حقوقی ایرانی

1. اصل فرم درخواست کد حقوقی ایرانی
2. کپی برابر اصل شده کارت ملی و شناسنامه مدیر عامل و تمام اعضاء هیأت مدیره (صفحه توضیحات در صورت لزوم)
3. اساسنامه
4. روزنامه رسمی تاسیس شرکت، آخرین تغییرات اعضای هیات مدیره و سایر روزنامه های رسمی مهم (تغییر نام و . )
5. صورت های مالی حسابرسی شده آخرین دوره (در صورت عدم شمول برای حسابرسی، اظهارنامه مالیاتی)
6. پروانه بهره برداری و سایر مجوزهای فعالیت معتبر
7. سایر موارد در صورت نیاز به تشخیص کمیته

مراحل و نحوه داد و ستد در بازار بورس کالا

پس از دریافت کد معاملاتی بورس کالا ، فرآیند داد و ستد کالا در این بازار طی مراحل زیر قابل انجام است:

• انتخاب کارگزار مناسب
• برای آشنایی با تمامی کارگزاری‌های فعال در بورس ایران به سایتکارگزاران بورس مراجعه نمایید.
• تکمیل فرم ثبت سفارش نزد کارگزار منتخب توسط مشتری و ثبت قیمت پیشنهادی مورد نظر
• انتقال و انتشار سفارش مشتری توسط کارگزار به تالار معاملات
• شرکت در حراج توسط کارگزاری و انجام معامله در تالار
• کسر سپرده اولیه و واریز نمودن مابقی وجه به حساب کارگزار نزد اتاق پایاپای
• تسویه نمودن اسناد معاملات نزد اتاق پایاپای و صادر نمودن اسناد معاملاتی
• تسویه مالی معاملات نزد اتاق پایاپای
• انجام نقل و انتقالات وجوه پس از کسر هزینه ها از طریق حساب بانکی به حساب معامله گران

نتیجه گیری

بورس کالا ، بازاری است که در آن کالا و اوراق بهادار مبتنی بر آنها مورد معامله قرار می گیرد. در ایران، بازار بورس کالا با هدف ایجاد تحول در بازار سنتی، شفاف سازی قیمت ها و رفع نقص های بازار سنتی ایجاد شد.

بازار مشتقه بورس کالا

شرکت بورس انرژی ایران با هدف ساماندهی، پذیرش، نظارت و تسهیل انجام معاملات حامل‌‏های انرژی و اوراق بهادار مبتنی بر حامل‏‌های انرژی در سال 91 آغاز به‌کار کرد. کارگزاری فارابی نیز به‌عنوان کارگزار رتبه «الف» فعال در بازار سرمایه ایران و یکی از کارگزاران پیشرو در بازار بورس انرژی کشور، تمامی خدمات مورد نیاز فعالان بورس انرژی را ارائه می‌کند.

بورس انرژی ایران دارای سه بازار فیزیکی، مشتقه و فرعی است. در بازار فیزیکی، کالاهای پذیرفته شده در بورس و در بازار مشتقه، اوراق بهادار مبتنی بر کالاهای پذیرفته شده در بورس مورد معامله قرار می‏‌گیرند. کالاهای تک محموله‌‏ای و خارج از گونه نیز در بازار فرعی قابلیت معامله دارند. بازار فیزیکی خود شامل سه تابلوی برق، نفت و گاز و تابلوی سایر حامل‌های انرژی و بازار مشتقه شامل سه تابلوی قرارداد سلف موازی استاندارد، قرارداد آتی و قرارداد اختیار معامله است. همچنین هر یک از تابلوها دارای دو رینگ داخلی و بین‌‏المللی هستند. در بازار فیزیکی معاملات در قالب قراردادهای نقدی، نسیه، سلف، کشف پریمیوم انجام می‎پذیرند و قراردادهای آتی، اختیار معامله و سلف موازی استاندارد و… نیز قابلیت معامله در بازار مشتقه را داراست.