حاشیه سود خالص و ناخالص

نسبت های سوآوری چیست؟

نسبت های سودآوری زیرمجموعه نسبت های مالی و در واقع جزئی از نسبت های مالی می باشد و میزان سود حاصل از یک شرکت را در قالب­های مختلف نشان می‌دهد. به عبارت دیگر این نسبت­ها، توانایی شرکت برای تولید درآمد مرتبط با عملکرد و سود سهام، دارایی‌های ترازنامه، هزینه‌های عملیاتی و سهام را اندازه‌گیری می‌کند.

اهمیت نسبت های سودآوری برای سرمایه گذاری

کسب سود، اصلی ترین هدف هر شرکت و یا مؤسسه ای در ابتدای افتتاح آن است. قطعاً هر واحد تجاری به منظور کسب سود برای سهام دار و یا سهام داران حاشیه سود خالص و ناخالص آن افتتاح می شود. لازم به ذکر است که در بیشتر مواقع با کم کردن هزینه­ها می توان به سود بیشتر رسید پس شرکت باید تمام سعی خود را بکند که هزینه های قابل اجتناب را حذف کند. با کمک این نسبت ها میتوانیم مقدار موفقیت شرکت در کسب سود از منابع مختلف را ارزیابی و مقایسه کنیم.

انواع نسبت­های سودآوری

• بازده دارایی­ها (ROA)
• بازده حقوق صاحبان سهام (ROE)
• حاشیه سود ناخالص
• حاشیه سود عملیاتی
• حاشیه سود خالص

بازده دارایی‌­ها (ROA)

نسبت بازده دارایی‌ها (ROA)نشان‌ دهنده آن است که شرکت چگونه از منابع و دارایی تحت اختیار خود برای کسب سود بهره برده و برای سرمایه‌گذاران و اعتباردهندگان خود بازدهی ایجاد کرده است. به عبارت دیگر تاثیر دارایی ها (مولد بودن دارایی ها) در ایجاد سود خالص را اندازه گیری می­کند. نسبت بازده دارایی‌ها می‌تواند شاخص نهایی برای ارزیابی کفایت و کارایی مدیریت شرکت باشد. هر چه این نسبت بزرگتر باشد مطلوبیت بیشتری حاصل شده است.

بازده دارایی = سود خالص / میانگین کل دارایی­‌ها

بازده حقوق صاحبان سهام (ROE)

شیوه‌ای برای اندازه‌گیری میزان سودآوری شرکت است که روش ایجاد سود با استفاده از سرمایه سهامداران را روشن می‌کند. در واقع (ROE) به معنی اندازه گیری چگونگی استفاده مؤثر یک تجارت از ارزش سهام سهامداران است. به عبارت دیگر نشان دهنده‌ی میزان سود خالص برای شرکت از هر یک ریال حقوق صاحبان سهام می‌باشد.

بازده حقوق صاحبان سهام = سود خالص / حقوق صاحبان سهام

حاشیه سود ناخالص

این نسبت، عملیات اجرایی و کسب درآمد شرکت را ارزیابی می‌کند و همچنین توانایی شرکت در کنترل بهای تمام‌ شده کالای فروش رفته را بررسی کرده و رابطه‌ بین فروش و هزینه‌های تولید کالای فروخته‌ شده را نشان می‌دهد. در واقع این نسبت نشان می­دهد چه مقدار از مبلغ فروش برای هزینه های اداری، هزینه های تامین مالی، مالیات و سهم سود سهامداران باقی مانده است و درصد سود به دست آمده از هر یک ریال فروش شرکت را نشان می دهد.

حاشیه سود ناخالص = سود ناخالص / فروش

بالا بودن این نسبت نشانه خوبی برای شرکت می‌باشد. یعنی این که شرکت کالاهای خود را بالاتر از قیمت تمام شده به فروش رسانده است..

حاشیه سود عملیاتی

سود عملیاتی در واقع تفاوت درآمدهای عملیاتی از حاشیه سود خالص و ناخالص تمام هزینه‌ های مربوط به تولید محصول می‌باشد و نسبت سود عملیاتی نشان‌ دهنده این است که هر یک ریال فروش محصولات یا خدمات چه تأثیری در سود عملیاتی شرکت دارد. کاهش این نسبت به صورت مستمر می‌تواند برای شرکت پر ریسک باشد.

حاشیه سود عملیاتی = سود عملیاتی / فروش

حاشیه سود خالص

درصد حاشیه سود خالص شرکت نشان‌ دهنده این است که از هر ۱ تومان فروش شرکت چه مقدار آن به سود خالص تبدیل‌ شده است. این نسبت در کنار دیگر نسبت های سودآوری استفاده می­شود.

حاشیه سود ناخالص

حاشیه سود ناخالص به میزانی از درآمد کل شرکت گفته می‌شود که بعد از کسر بهای تمام شده تولید محصول بدون احتساب سایر هزینه‌های شرکت (اداری و فروش) به دست می‌آید.از این مقدار برای محاسبه میزان سودآوری یک کالای خاص در مجموع تولیدات شرکت یا تبیین استراتژی بازاریابی و فروش بهتر برای محصولات استفاده می‌شود.

سود ناخالص هر شرکتی از اختلاف فروش و بهای تمام شده کالای فروش رفته به دست می‌اید. به عنوان مثال اگر محصولی به قیمت ۱۵۰۰ تومان به فروش برسد و برای تولید آن محصول ۹۰۰ تومان هزینه شده باشد سود ناخالص آن ۶۰۰ تومان خواهد بود.

سودناخالص= فروش – بهای تمام شده کالای فروش رفته

حال حاشیه سود ناخالص از تقسیم سود ناخالص بر فروش شرکت محاسبه می‌شود.

حاشیه سود ناخالص = فروش/ سود ناخالص

[Gross Profit] percentage of [Revenue]

به عنوان مثال اگر حاشیه سود ناخالص محصولی ۴۰ درصد باشد یعنی از هر ۱۰۰۰ تومان فروش شرکت، ۴۰۰ تومان عایدی نصیب آن شرکت می‌شود.

حاشیه سود ناخالص وابسته به دو عامل قیمت فروش محصول و از طرفی بهای تمام شده کالای تولید شده می‌باشد و هر گونه تغییری در این دو متغیر سود ناخالص شرکت را تحت تاثیر قرار میدهد. به عنوان مثال اگر این نسبت برای شرکتی ۴۰ درصد باشد بدین معنی است ۴۰ درصد از قیمت محصول به عنوان سود ناخالص آن محصول بوده است. حال اگر تعداد محصولات شرکتی بیش از یک محصول باشد این عدد به صورت میانگین مطرح می‌شود یعنی ممکن است محصولی دارای حاشیه سود ناخالص ۳۰ درصدی و محصول دیگر دارای حاشیه ۵۰ درصدی باشد.

عوامل تغییر در حاشیه سود ناخالص :

حال در بررسی صورت‌های مالی شرکتی در طی دو سال گذشته، ممکن است حاشیه سود ناخالص شرکت افزایش و یا کاهش یابد که این تغییرات ممکن است به دلایل زیر باشد:

حاشیه سود چیست؟

یکی از نسبت های سود آوری، حاشیه سود نام دارد. بسیاری از حسابداران و افراد آشنا با حسابداری با محاسبه حاشیه‌سود آشنایی دارند. اگر شما هم علاقه مند به این موضوع هستید و می خواهید در مورد حاشیه‌سود اطلاعاتی کسب کنید یا روش محاسبه آن را بدانید تا انتهای این مقاله همراه ما باشید.

حاشیه سود چیست؟

حاشیه سود عبارت است از نسبت سود یک شرکت تقسیم بر درآمد آن. این عمل یکی از چند نوع نسبت های سود آوری است که هدف آن سنجش میزان درآمد یک سازمان یا شرکت است.

نسبت حاشیه‌سود، درآمد یک شرکت را با فروش آن مقایسه می کند و اطلاعاتی را در مورد امور مالی و نحوه مدیریت آن، در اختیار شما قرار می دهد. این نسبت همیشه به صورت درصد بیان می شود.

انواع مختلفی از حاشیه‌سود وجود دارند که برای ارزیابی و سنجش میزان سود و درآمد یک شرکت مفید هستند. انواع آن شامل این سه مورد می شود:

1. حاشیه سود ناخالص
2. حاشیه سود خالص
3. حاشیه سود عملیاتی

به طور کلی اگر هرکدام را بخواهیم به زبانی ساده تعریف کنیم، بوسیله حاشیه‌سود خالص میتوانیم سودی که از کل فروش بدست می آوریم را محاسبه کنیم، توسط حاشیه‌سود عملیاتی، سودی که از فعالیت های عملیاتی بدست می آوریم را محاسبه می کنیم؛ و سودی که پس از محاسبه هزینه های کالاهای فروخته شده یا خدمات ارائه شده باقی می ماند را توسط حاشیه‌سود ناخالص اندازه گیری می کنیم.

انواع حاشیه سود

انواع مختلف حاشیه‌سود بوسیله تحلیل عمودی صورت های سود و زیان محاسبه می شوند. در این بخش انواع حاشیه‌سود را به شکلی دقیق تر مورد بررسی قرار می دهیم.

حاشیه سود ناخالص

حاشیه‌سود ناخالص یکی از معیار هایی است که برای محاسبه مقدار پول باقی مانده پس از فروش محصولات یا ارائه خدمات مورد استفاده قرار می گیرد. این نسب، میزان سودی را که یک شرکت یا کسب و کار در هر فروش بدست می آورد را قبل از کسر کردن سایر هزینه ها مانند مالیات، نشان می دهد.

نسبت حاشیه‌سود ناخالص با کم کردن بهای تمام شده خدمات ارائه داده شده یا کالاهای فروحته شده از فروش خالص، محاسبه می شود. نحوه محاسبه سود ناخالص به صورت زیر است:

برای آشنایی بیشتر با سود ناخالص، به این مثال توجه کنید:

فرض کنید فروشنده ای کالایی را با قیمت 4 میلیون خریداری کرده است و آن را با قیمت 10 میلیون می فروشد. برای محاسبه حاشیه‌سود ناخالص محصول کافی است 4 میلیون را از 10 میلیون کم کنید. اکنون مقدار باقیمانده که 6 میلیون است را تقسیم بر 10 میلیون می کنیم تا مقدار حاشیه‌سود ناخالص بدست آید. حاشیه سود ناخالص در این مورد برابر با 0.6 یا 60% است.

حاشیه سود عملیاتی

بوسیله حاشیه‌سود عملیاتی، می توان میزان سودی را که یک شرکت پس از پرداخت هزینه های متغیر و حاشیه سود خالص و ناخالص اضافی مانند مالیات و دستمزد کسب می کند، بدست آورد. این نسبت نیز از تقسیم عملیات های درآمدی یک شرکت یا سازمان بر فروش خالص محاسبه می شود.

یکی از کاربرد های حاشیه‌سود عملیاتی، سنجش و ارزیابی مدیریت شرکت و میزان ریسک پذیری آن است. نحوه محاسبه سود عملیاتی نیز از طریق فرمول زیر محاسبه می شود:

حاشیه سود خالص

سود خالص به باقیمانده مجموع تمام درآمد ها پس از حذف هزینه های عملیاتی و سایز هزینه ها گفته می شود. این سود می تواند مقداری مثبت یا منفی داشته باشد که در صورت منفی بودن آن، زیان خالص بدست می آید.

از حاشیه‌سود خالص به عنوان معیار اصلی به منظور سنجش سودآوری شرکت استفاده می شود.

نحوه محاسبه حاشیه سود خالص نیز طبق فرمول زیر است:

کاربرد های حاشیه سود چیست؟

برای هر کسب و کاری در اندازه های مختلف، حاشیه‌سود نقش مهمی را در مشخص کردن سود دهی و عملکرد مالی شرکت ایفا می کند. حاشیه سود به سرمایه گذاران و بانک هایی که به دنبال تصمیم گیری در مورد اعطای وام هستند، کمک زیادی می کند. ارقام بدست آمده از انواع حاشیه سود، باعث ایجاد دیدگاهی عالی از پتانسیل مالی شرکت می شود.

یکی دیگر از کاربرد های حاشیه‌سود، ردیابی الگوهای فروش فصلی و سربار های غیرضروری است. حاشیه سود باعث کشف و یافتن تمام عواملی که می توانند بر سودآوری یک کسب و کار تاثیر بگذارند می شود. اهمیت و کاربرد های حاشیه‌سود در موارد زیر نمود پیدا می کند.

قیمت گذاری

توسط حاشیه‌سود، استراتژی قیمت گذاری محصولات آسان تر می شود. مدیران هر کسب و کار می توانند برای رسیدن به این حاشیه‌سود ها، قیمت های مشخصی برای محصولات خود تعیین کنند.

فروش محصولات مختلف

شرکت ها توسط اعداد بدست آمده از حاشیه سود، می توانند ترکیب مختلفی از محصولات خود را عرضه کنند. برخی کالا ها ممکن است حاشیه سود بالا و حجم کم داشته باشند و از طرفی برخی دیگر نیز ممکن است حاشیه‌سود کم و حجم زیادی داشته باشند. مدیران کسب و کار ها می توانند با کمک ارائه محصولات مختلف و محاسبه حاشیه سود هریک، یه ترکیبی سود آور دست پیدا کنند.

کنترل هزینه ها

مدیران شرکت ها بوسیله اعداد بدست آمده از حاشیه‌سود می توانند هزینه های مستقیم و غیر مستقیم خود را کنترل نمایند. هزینه های مستقیم شامل مواردی مانند نیروی کار و موارد اولیه می باشد و هزینه های غیر مستقیم شامل مواردی مثل اجاره، حقوق اداری، بازاریابی و هزینه های سفر می باشد. مدیریت هر شرکت می تواند با کنترل این هزینه ها و صرفه جویی بیشتر، اهداف خود برای دشتیابی به حاشیه‌سود را دنبال کند.

معیاری برای عملکرد

نسب های مالی مورد استفاده شده در هر شرکت مانند حاشیه‌سود، برای تعیین معیار های عملکرد، بسیار مفید هستند. ترفیع ها و پاداش ها می تواند بستگی به اهداف حاشیه‌سود داشته باشد.

جمع بندی

حاشیه سود که نسبت سود به فروش نام دارد، یک هدف گذاری مالی است. تعیین حاشیه‌سود می تواند باعث رشد یا حفظ درآمد و سوددهی هر کسب و کاری شود. در این مقاله با کاربرد های حاشیه‌سود آشنا شدیم و انواع مختلف آن را بررسی نمودیم.

با استفاده از یک نرم افزار حسابداری معتبر، به سادگی می توانید تمامی بخش های حسابداری کسب و کار خود را مدیریت نمایید. شما می توانید با دانلود دموی رایگان نرم افزار حسابداری معین، به مدت یک ماه تمامی امکانات نرم افزار و عملکرد پشتیبانی را به صورت کاملا رایگان مورد ارزیابی قرار دهید و در صورت رضایت اقدام به پرداخت و خرید نرم افزار حسابداری مورد نظر خود کنید و از یک سال پشتیبانی رایگان نیز بهره مند شوید.

اگر نیاز به راهنمایی بیشتری در این زمینه دارید می توانید با همکاران پشتیبانی نرم افزار حسابداری معین در ارتباط باشید.

رشد ۴۱ درصدی حاشیه سود ناخالص این نماد

شرکت کشتیرانی دریای خزر در صورت مالی تلفیقی ۱۲ ماهه سال ۱۴۰۰ از تحقق سودی شبیه به سال قبل و برابر ۱۴۵ میلیارد تومان خبر داد.

به گزارش نبض بورس،شرکت کشتیرانی دریای خزر با نماد معاملاتی حخزر در سال مالی منتهی به ۲۹ اسفند ۱۴۰۰، با رشد ۵۳ درصدی نسبت به سال قبل به درآمد عملیاتی ۷۲۵.۷ میلیارد تومانی با بهای تمام شده ۵۰۲.۴ میلیارد تومانی دست یافته است.

در این ۱۲ ماهه سود ناخالص با جهش ۱۱۸ درصدی به رقم قابل توجه ۲۲۳.۲ میلیارد تومان رسیده است، اما سود عملیاتی تنها با ۳ درصد رشد ۱۵۹.۷ میلیارد تومان بوده است.

حخزر در این سال مالی قادر به شناسایی ۱۴۴.۹ میلیارد تومان سود خالص معادل ۱۳۴.۲ تومان به ازای هر سهم شده، که این رقم تقریبا هم سطح با سود سال ۹۹ شرکت بوده و فقط ۱ درصد بیشتر شده است.

در این دوره مالی حاشیه سود ناخالص شرکت با ۴۱ واحد افزایش ۳۱ درصد و حاشیه سود خالص با ۳۳ واحد کاهش ۲۰ درصد گزارش شده است.

حاشیه سود

حاشیه سود عبارتست از نسبت سود پس از کسر مالیات به فروش خالص و یکی از نسبت های مالی مهم محسوب می شود. به زبان ساده شرکت به ازای هر فروش به اندازه حاشیه سود، سود دریافت می کند.

حاشیه سود را می توان براساس اطلاعات مندرج در صورت سود و زیان شرکت محاسبه نمود.

حاشیه سود یکی از شاخص های مهم برای افرادی است که با دیدگاه بلندمدت یا اصطلاحاً سهامداری به فعالیت در بازار سرمایه می پردازند.

شرکت هایی که چندین سال متوالی حاشیه سود بالای ۲۰ درصد را ایجاد می کنند از یک یا چند مزیت رقابتی ماندگار برخوردارند و سهام آنها ارزش خریداری و نگهداری در بلندمدت را دارد.

نکاتی در خصوص حاشیه سود خالص :

۱- تغییرات حاشیه سود ناخالص و حاشیه سود خالص میتواند بیان کننده تغییرات سود هر سهم باشد و هر سرمایه گذاری در گزارشات دوره ای میتواند میزان تغییرات را پیش بینی کند و در نتیجه برای خرید سهم در قیمت های مناسب اقدام کند.

۲- در بررسی حاشیه سود خالص و ناخالص شرکت باید عملکرد دوره ای شرکت را نیز مد نظر قرار داد زیرا ممکن است شرکتی در پیش بینی خود حاشیه سود خالص یا حاشیه سود ناخالص را کمتر نشان دهد و یا به عبارتی گزارش خود را محتاطانه ارائه کند.

اما در بررسی گزارش میان دوره ای حاشیه سود خالص و یا ناخالص شرکت نسبت به پیش بینی بیشتر باشد. این خود میتواند یکی از نشانه های بهبود حاشیه سود شرکت در آینده و تعدیل ان نسبت به گزارش های قبلی باشد.

به همین دلیل حتما باید در گزارش های میان دوره حاشیه سود خالص و ناخالص را محاسبه کنیم.

به این صورت که سود ناخالص و یا سود خالص شرکت را بر میزان فروش شرکت تقسیم کنیم و این نسبت را محاسبه کنیم و مقدار تغییرات آن را در گزارش های میان دوره ای بررسی کنیم و عملکرد شرکت را مورد سنجش قرار دهیم.