ریسک نقد شوندگی چیست و چه نکاتی دارد؟
ریسک نقدینگی یا نقدشوندگی همان قابلیت تبدیل‌شدن سهم به پول نقد در کمترین زمان است. هرگاه بازار یک سهام با کمبود تقاضای خرید روبه‌رو باشد و مالک سهمی نتواند سهام خود را در زمانی که در نظر گرفته است و به قیمتی که می‌خواهد به فروش برساند با ریسک نقدشوندگی مواجه میشود. در این شرایط مالک سهم نمیتواند سهام خود را با ارزش واقعی آن به فروش برساند. دارایی‌هایی که خرید و فروش آنها به آسانی صورت می‌گیرد از ریسک نقد شوندگی کمتری برخوردار هستند. به تعبیری دیگر، ریسک نقد شوندگی ریسکی است که از کمبود معاملات یک سهم ناشی میشود و این نشان‌دهنده این نکته است که تعداد اوراق بهادار یا اندازه نشر آن نماد کوچک است. هر چه این اندازه کوچک‌تر باشد، ریسک نقدشوندگی بیشتر است.
بنابراین در نرم افزار حسابداری آنلاین، هر چه سرعت خرید و فروش سهم شما کم باشد و کسی آن را از شما نخرد، شما با ریسک نقد شوندگی زیادی مواجه هستید و هرچه سرعت خرید و فروش سهام‌تان بیشتر باشد و معاملات آن روان‌تر انجام شود، ریسک نقدشوندگی سهم شما کم است. سرمایه‌گذاری عالی آن است که بتوان سهام را راحت‌تر به پول نقد و به قیمت دلخواه به فروش رساند. خرید سهمی که به دلایل مختلفی مانند عملکرد نامناسب شرکت، کسی خریدار آن نیست و ریسک نقد شوندگی دارد، منطقی نظر نمی‌رسد.
ریسک نقد شوندگی به چه معناست؟
برای درک بهتر این اصطلاح مالی، فرض کنید شخصی به دلایلی مجبور به فروش خانه ی خود شده است، ولی زمانی که اقدام به فروش می کند، به دلایل مختلف، خریداری برای خانه پیدا نمی شود. در این صورت او مجبور می شود که قیمت پیشنهادی پایین تری اعلام کند، چرا که پول نقد نیاز دارد. این کار آنقدر ادامه میابد تا خریداری برای آن خانه پیدا شود. این نمونه ای از ریسک نقد شوندگی در بازار مسکن بود.
در مورد شرکت هایی که از نرم افزار حسابداری شرکتی استفاده میکنند، هم همین طور است، خیلی مواقع شرکت باید برای پرداخت تعهدات خود (مثلا اقساط وام) پول نقد بپردازد و وقتی نقدینگی شرکت کافی نباشد، مجبور می شود که دارایی های خود را نقد کند. در این شرایط معمولا شرکت ها مجبور به فروش موجودی کالا با تخفیف و پروموشن می شوند تا بتوانند با فروش سریع تر محصولات، پول نقد کافی به دست آورند.
دارایی های جاری، از نقد شوندگی بالاتری نسبت به دارایی های غیرجاری برخوردار هستند. به عبارتی ریسک نقد شوندگی کمتری دارند، مانند موجودی یا سرمایه گذاری های کوتاه مدت. البته با توجه به ماهیت دارایی ممکن است فروش آن ها به سرعت انجام نشود و شرکت بابت نیاز به پول نقد ناشی از فروش آن ها، متحمل زیان شود.
انواع ریسک نقد شوندگی چیست؟
ریسک نقدینگی یا نقدشوندگی خود به دو گروه تقسیم میشود:
ریسک نقدینگی در بودجه
این ریسک مرتبط با شرکت‌ها است. هنگامی‌که شرکتی با اتکا به بودجه‌اش توان تسویه بدهی‌های خود را نداشته باشد، ریسک نقدینگی در بودجه رخ داده است. در واقع ریسکی که مربوط به توان شرکت برای جبران بدهی‌هایش باشد، ریسک نقدینگی در بودجه نام دارد. این ریسک به عواملی چون اندازه شرکت بستگی دارد. شرکتی که بزرگ باشد توان تامین بدهی‌های خود را دارد و ریسک کمتری را تحمل میکند اما بعضی از شرکت‌های کوچک در جبران بدهی‌های خود ضعیف‌تر عمل میکنند و ریسک بیشتری را متحمل میشوند.نحوه محاسبه نقد شوندگی ، تاثیر زیادی بر قیمت نرم افزار حسابداری آنلاین دارد.
ریسک نقدینگی در بازار
هرگاه احتمال آن برود که ارزش یک دارایی در هنگام فروش کاهش پیدا خواهد کرد، ما با ریسک نقدینگی در بازار روبه‌رو هستیم. این موقعیت زمانی رخ می‌دهد که شرکت مربوطه انعطاف و توانایی و برنامه‌ریزی درست و لازم برای خارج شدن از چالش و موقعیت بحرانی خود را ندارد. با مثالی به شرح این ریسک می‌پردازیم؛ فرض کنید ماشینی به ارزش ۱۰۰ میلیون تومان دارید و در شرایطی قرار گرفتید که به پول نیاز دارید. کسی حاضر نیست ماشین شما را به قیمت و ارزش واقعی آن خریداری کند. قطعا در این شرایط خودرو را زیر قیمت و ارزش واقعی آن را می‌فروشید در نتیجه شما دچار ضرر و زیان می‌شوید و ریسک نقدشوندگی این کار را پذیرفتید.
ریسک نقد شوندگی اوراق بهادار
معمولا اوراق بهادار، به خصوص اوراق قابل معامله در بازار بورس، ریسک نقد شوندگی پایینی دارند. چرا که با توجه به گستردگی بازار های بورس اوراق بهادار، تعداد خریدار و فروشنده زیاد است.
اما در بازار بورس ایران، به دلیل محدودیت نوسان و ایجاد صف های خرید و فروش، ریسک نقد شوندگی سهام زیاد بالا نیست. این ریسک معمولا برای سهم شرکت های کوچک تر بسیار بالاتر است.
همانطور که در لیست بهترین نرم افزارهای حسابداری تحت وب اشاره شد ،وقتی شرایطی به وجود آید که شما نتوانید سهام خود را به ارزش واقعی خود و در زمان کوتاه بفروشید ریسکی به نام ریسک نقدشوندگی پدید می‌آید. گرچه ریسک نقدشوندگی بیشتر با سهام یا شرکتهایی با سرمایه اندک ارتباط دارد، اما میتواند سهام شرکت‌های بزرگ را در بحران‌های اقتصادی تحت تأثیر قرار دهد.
ریسک نقدشوندگی از دید مدیر مالی
عواقب بعد از حمله ۱۱ سپتامبر و بحران اعتباری جهانی سال‌های ۲۰۰۷ و ۲۰۰۸ دو نمونه از مثال‌های مربوط به دوره‌هایی است که در آن ریسـک نقدشوندگی به سطوح بسیار بالایی رسید. افزایش این نوع ریسک اغلب تبدیل به یک پیشگویی میشود، چون سرمایه گذاران وحشت‌زده تلاش میکنند تا دارایی‌های خود را به هر قیمتی بفروشند، کاری که باعث به وجود آمدن شکاف قیمت پیشنهادی خریدوفروش و کاهش شدید قیمت‌ها میشود و بعدها اثر خود را در نقدشوندگی بازار نشان می‌دهد.
جمع بندی
ریسک نقدشوندگی که به عنوان معیار حساسیت بازده سهام تعبیر میشود.بیان شده است که از آنجا که این ریسک نقدشوندگی نمیتواند کلیه تغییرات مقطعی در بازده را توضیح دهد، سایر عوامل ریسک (ریسک بازار یا ریسک سیستماتیک، اندازه شرکت و نسبت ارزش دفتری به ارزش بازار) و سهام شناور نقدشوندگی سهم بالا باشد نیز باید در نظر گرفته شوند، که در این مقاله همبستگی معیار ریسک نقدشوندگی تأیید میشود، اما به دلیل معناداری بسیار ضعیف آن را به عنوان یک معیار تجربی منطقی در نظر گرفته نمی شود، اما ریسک بازار یا ریسک سیستماتیک، اندازه شرکت و سهام شناور قدرت مشخصی در توضیح تغییرات مقطعی در بازده دارند . همچنین، در بررسی ها مشخص شد که ریسک بازار یا ریسک سیستماتیک و ریسک نقدشوندگی نیز رابطه معناداری دارند.
ریسک نقد شوندگی به چه معناست؟
ریسک نقدینگی یا نقدشوندگی همان قابلیت تبدیل‌شدن سهم به پول نقد در کمترین زمان است. هرگاه بازار یک سهام با کمبود تقاضای خرید روبه‌رو باشد و مالک سهمی نتواند سهام خود را در زمانی که در نظر گرفته است و به قیمتی که می‌خواهد به فروش برساند با ریسک نقدشوندگی مواجه میشود
بازگشت نقدشوندگی
اعمال محدودیت‌های نوسان قیمت و حجم مبنا محدودیت‌هایی در نقدشوندگی سهام در بازار ایجاد میکند. به هرمیزان که محدودیت‌ها و تغییرات در قیمت پایانی کمتر باشد، نقدشوندگی و کشف قیمت سهام بهتر صورت می‌گیرد.
اعمال محدودیت‌های نوسان قیمت و حجم مبنا محدودیت‌هایی در نقدشوندگی سهام در بازار ایجاد میکند. به هرمیزان که محدودیت‌ها و تغییرات در قیمت پایانی کمتر باشد، نقدشوندگی و کشف قیمت سهام بهتر صورت می‌گیرد. البته گاهی اوقات امکان دارد اتفاقاتی در کشور رخ دهد که باعث شود محدودیت‌های بیشتری برای نوسان سهام دیده شود. درمجموع هرچه بورس‌ها پیشرفته‌تر میشوند، دامنه محدودیت و محدود کردن نوسان قیمت کمرنگ خواهد شد.
بورس‌هایی که در دنیا دامنه نوسان دارند، به‌صورت متقارن است و متقارن کردن دامنه نوسان در شرایط فعلی بورس تهران به کشف قیمت، شفافیت و نقدشوندگی بازار کمک میکند و نقدشوندگی را افزایش می‌دهد و همانطور که شاهد بودیم حتی اعلام این موضع اثر مثبت خود را بر بازار گذاشت.
باتوجه به شرایط خاص کشور اگر بخواهیم الگویی برای دامنه نوسان در نظر بگیریم براساس تجربیات بورس‌ها در جهان باید برای کل بازار سرمایه دامنه نوسان گذاشته شود. مثلا میتوان برای کل بورس اینگونه در نظر گرفت که اگر دامنه ۵ درصدی گذاشته و اعلام شود، درصورتی که تغییرات قیمت سهام از مثبت و منفی ۵درصد عبور کند با توجه به وزن سهامی که در کل بازار وجود دارد به بالاتر از این درصد اجازه داده نشود. به‌طور مثال اگر به یک باره قیمت تعدادی از سهم‌ها ۲۰تا۳۰ درصد افزایش یافتند و باعث شد بازار در یک روز ۶ درصد افزایش پیدا کند به‌نحوی فرمول تعیین شود که کل بورس بیشتر از مثبت ۵ درصد افزایش نیابد.
گذاشتن دامنه نوسان برای کل بورس باعث میشود وقتی عاملی خاص اتفاق افتاد تغییرات قیمت‌ها را محدود کنند تا تصمیم‌گیری‌ها بهینه‌تر وشفاف‌تر شود. بهتر است یا دامنه نوسان برای کل بازار باشد و حجم مبنا و میزان معاملات برای هر سهم بالا باشد، اینگونه نباشد که با معاملات کم سهام کل شرکت‌ها و بورس افزایش چشمگیری داشته باشد. درصورتی که برای هر سهم و هر صنعتی دامنه نوسان را افزایش دادیم باید شرط این باشد که حجم معاملات در یک سهم و در بورس افزایش پیدا کند.
در رابطه با میزان اعتماد سرمایهگذاران به بورس به‌رغم اینکه عده‌ای معتقدند در حال حاضر اعتماد از بورس سلب شده است، شخصا این اعتقاد را ندارم. زیرا در شرایط فعلی همچنان میلیون‌ها سهامدار در بازار سهام وجود دارند و باوجود اینکه می‌توانند سهام خود را بفروشند اما این کار را انجام نمی‌دهند. تعداد افرادی که تمامی سهام خود را فروختند نسبت به تعداد افرادی که همچنان در بازار هستند بسیار کمتر است و این نشان دهنده این است که در بازار اعتماد وجود دارد و کمبود نقدینگی که در شرایط فعلی در بازار وجود دارد نشان دهنده نبود اعتماد نسبت به بازار نیست. به‌نظر می‌رسد بهتر باشد در کنار اعلام شدن خروج نقدینگی و فروش سهام توسط سهامداران مخصوصا سهامداران خرد، از طرف سازمان بورس، آمار و ارقام سهامداران و سرمایهگذاران و تعداد کدهای فعال نیز اعلام شود.
زیرا حتی در شرایط فعلی باوجود رکود در بازار هنوز کدهای سهامداری جدید در حال صدور است و حتی در سهام بعضی صنایع و شرکت‌ها ورود نقدینگی جدید نیز وجود دارد. البته در هر زمان در هر بازاری فرصت سرمایه‌گذاری و کسب درآمد و بازدهی وجود داشته باشد مطمئنا بازار فعال میشود. بنابراین باید در بورس فرصت‌های سرمایه‌گذاری، امکان کسب بازدهی، عرضه‌های اولیه و افزایش سرمایه‌ها را افزایش دهیم که این امر باعث میشود اعتماد به بورس بیشتر شود و نقدینگی به سمت آن روانه شود. همچنین افزایش عرضه‌های اولیه و ورود سهام جدید و در شرایط فعلی تقسیم سود بالا توسط شرکت‌ها در مجامع عمومی سالانه خود باعث ایجاد نقدینگی میشود و امکان رشد و رونق بازار سرمایه بیشتر خواهد شد.
آموزش کار با سایت tsetmc و فیلترهای نقدشوندگی
یک تکنیکالیست به چه اطلاعاتی در سایت tsetmc نیاز دارد؟
شما در سایت tsetmc می توانید اطلاعات کلی بازار نظیر شاخص کل، ارزش بازار و ارزش معاملات را مشاهده کنید. ارزش بازار، جمع ارزش کل شرکت های موجود در بورس با همدیگر است که در لحظه ای که تصویر زیر ثبت شده است این مقدار بیش از ۶۲۲ میلیارد تومان است. ارزش معاملات نیز نمایانگر ارزش معاملات در آخرین روز معاملاتی است که مقدار آن در تصویر زیر بیش از ۴۵۷ میلیارد تومان می باشد.
شاخص کل در تصویر فوق معادل ۱۶۳۷۷۲ واحد است. همانطور که می بینید عدد ۳۴۲۷ داخل پرانتز به رنگ قرمز در جلوی مقدار شاخص نمایش داده شده است و بدین معناست که شاخص نسبت به روز گذشته ۳۴۲۷ واحد ریزش داشته است. به طور کلی اعداد قرمز رنگ نمایانگر ریزش نسبت به روز گذشته و اعداد سبز رنگ بیانگر رشد بازار نسبت به روز قبل می باشند.
بررسی تابلو یک نماد در سایت tsetmc
برای مشاهده تابلو یک نماد کافیست روی دکمه ذره بین سبز رنگ در بالا سمت چپ وبسایت کلیک کرده تا صفحه جستجو باز شود.
در پنجره باز شده نام نماد مورد نظرتان را تایپ کنید. برای مثال ما نماد بکام (کارخانجات تولیدی شهید قندی) را جستجو کرده ایم.
با انتخاب نماد در میان نتایج تابلوی سهم نمایش داده خواهد شد و ما می توانیم اطلاعاتی نظیر قیمت آخرین معامله، قیمت پایانی دیروز و تابلوی خرید و فروش سهم را مشاهده کنیم.
همانطور که در تابلوی خرید و فروش می بینید این سهم روی بالاترین قیمت یعنی ۲۹۳۸ ریال، تقاضای خرید بیش از یک میلیون برگ سهم دارد، از طرفی هیچ فروشنده ای در این قیمت نداریم و فروشندگان خواستار فروش سهم در قیمت های بالاتر هستند؛ لذا صف خرید تشکیل شده است.
ممکن است بپرسید اگر سقف دامنه نوسان مثبت و منفی ۵ درصد است پس چرا بالاترین قیمت این سهم ۴.۹۷ درصد است؟ کافیست دقت داشته باشید که چنانچه یک ریال به قیمت سهم اضافه شود این مقدار از ۵+ فراتر خواهد رفت و این مساله امکان پذیر نیست.
برگه اطلاعیه ها و آگهی مجمع
از دیگر برگه هایی که در سایت tsetmc مورد توجه ماست برگه اطلاعیه هاست و در این برگه به دنبال اطلاعیه هایی نظیر افزایش سرمایه هستیم تا در صورتی که شرکتی قصد تصیمیم گیری در مورد افزایش سرمایه دارد از آن نماد خارج شویم.
در برگه آگهی مجمع نیز به دنبال آگهی مجمع می باشیم.
چگونه نقدشوندگی سهم بالا باشد نقدشوندگی یک سهم را تشخیص دهیم؟
روش اول بررسی نقدشوندگی سهام
برای اینکه از نقدشوندگی یک سهام اطمینان حاصل کنید کافیست به برگه آمارها در آن نماد رفته و رتبه ارزش معاملات آن نماد در ۳ ماه و ۱۲ ماه گذشته را بررسی کنید اگر این رقم در هر دو بازه زمانی از ۱۵۰ کمتر باشد به این معناست که آن نماد در سه ماه آینده نقدشونده است.
اگر بخواهید لیستی از تمامی سهم های نقدشونده داشته باشید کافیست روی رتبه ارزش معاملات ۳ ماه گذشته کلیک کنید و در پنجره باز شده ۱۵۰ نماد اول را انتخاب کرده و به اکسل انتقال دهید. همین رویه را برای رتبه ارزش معاملات ۱۲ ماه گذشته تکرار کنید. حالا اشتراک گیری کنید. لیست به دست آمده لیست نمادهای نقدشونده در بازه ۱ تا ۳ ماه آینده است. چنانچه دید بلند مدت دارید یا زمان کافی برای تکرار این عملیات به صورت ماهانه ندارید هر سه ماه یک بار لیست سهام نقدشونده را به روز رسانی کنید، اما توصیه ما این است که این روند را هر ماه انجام دهید تا اطمینان بیشتری از نقدشوندگی نماد داشته باشید.
روش دوم بررسی نقدشوندگی سهام
روش دیگر برای بررسی نقدشوندگی سهم نیز وجود دارد که به اندازه روش قبلی قابل اعتماد نیست اما برای بخشی از سرمایه که در ادامه به میزان آن اشاره خواهیم کرد مورد قبول است. در این روش کافیست به میانگین ارزش معاملات در ۳ ماه گذشته دقت کنید. چنانچه این مبلغ بالاتر از ۳۰۰ میلیون تومان بود برای درصدی از پول امکان نقدشوندگی را داراست. در مثال ما نماد بکام به طور میانگین روزانه ۹۳۶ میلیون تومان معامله داشته است.
سپس در برگه “در یک نگاه” شناوری سهم را بررسی کنید چنانچه شناوری سهم از ۱۵ درصد بیشتر بود این سهم برای مبالغی تا حدود ۱۰ الی ۱۵ درصد از میانگین ارزش معاملات ۳ ماه گذشته قابلیت نقدشوندگی را داراست. در این مثال این مبلغ حداکثر ۹۰ میلیون تومان است.
به طور کلی و مخصوصا در ابتدای کار سعی کنید روی روش اول تمرکز داشته باشید چرا که این نمادها در مقایسه با دیگر نمادها نمودار ساده تری برای تحلیل دارند ضمن اینکه زمان ما برای تحلیل اندک است و بهتر است آن را صرف تحلیل نمادهایی کنیم که ارزندگی کافی را داشته باشند.
ریسک نقد شوندگی چیست و چه نکاتی دارد؟
ریسک نقدینگی یا نقدشوندگی همان قابلیت تبدیل‌شدن سهم به پول نقد در کمترین زمان است. هرگاه بازار یک سهام با کمبود تقاضای خرید روبه‌رو باشد و مالک سهمی نتواند سهام خود را در زمانی که در نظر گرفته است و به قیمتی که می‌خواهد به فروش برساند با ریسک نقدشوندگی مواجه میشود. در این شرایط مالک سهم نمیتواند سهام خود را با ارزش واقعی آن به فروش برساند. دارایی‌هایی که خرید و فروش آنها به آسانی صورت می‌گیرد از ریسک نقد شوندگی کمتری برخوردار هستند. به تعبیری دیگر، ریسک نقد شوندگی ریسکی است که از کمبود معاملات یک سهم ناشی میشود و این نشان‌دهنده این نکته است که تعداد اوراق بهادار یا اندازه نشر آن نماد کوچک است. هر چه این اندازه کوچک‌تر باشد، ریسک نقدشوندگی بیشتر است.
بنابراین در نرم افزار حسابداری آنلاین، هر چه سرعت خرید و فروش سهم شما کم باشد و کسی آن را از شما نخرد، شما با ریسک نقد شوندگی زیادی مواجه هستید و هرچه سرعت خرید و فروش سهام‌تان بیشتر باشد و معاملات آن روان‌تر انجام شود، ریسک نقدشوندگی سهم شما کم است. سرمایه‌گذاری عالی آن است که بتوان سهام را راحت‌تر به پول نقد و به قیمت دلخواه به فروش رساند. خرید سهمی که به دلایل مختلفی مانند عملکرد نامناسب شرکت، کسی خریدار آن نیست و ریسک نقد شوندگی دارد، منطقی نظر نمی‌رسد.
ریسک نقد شوندگی به چه معناست؟
برای درک بهتر این اصطلاح مالی، فرض کنید شخصی به دلایلی مجبور به فروش خانه ی خود شده است، ولی زمانی که اقدام به فروش می کند، به دلایل مختلف، خریداری برای خانه پیدا نمی شود. در این صورت او مجبور می شود که قیمت پیشنهادی پایین تری اعلام کند، چرا که پول نقد نیاز دارد. این کار آنقدر ادامه میابد تا خریداری برای آن خانه پیدا شود. این نمونه ای از ریسک نقد شوندگی در بازار مسکن بود.
در مورد شرکت هایی که از نرم افزار حسابداری شرکتی استفاده میکنند، هم همین طور است، خیلی مواقع شرکت باید برای پرداخت تعهدات خود (مثلا اقساط وام) پول نقد بپردازد و وقتی نقدینگی شرکت کافی نباشد، مجبور می شود که دارایی های خود را نقد کند. در این شرایط معمولا شرکت ها مجبور به فروش موجودی کالا با تخفیف و پروموشن می شوند تا بتوانند با فروش سریع تر محصولات، پول نقد کافی به دست آورند.
دارایی های جاری، از نقد شوندگی بالاتری نسبت به دارایی های غیرجاری برخوردار هستند. به عبارتی ریسک نقد شوندگی کمتری دارند، مانند موجودی یا سرمایه گذاری های کوتاه مدت. البته با توجه به ماهیت دارایی ممکن است فروش آن ها به سرعت انجام نشود و شرکت بابت نیاز به پول نقد ناشی از فروش آن ها، متحمل زیان شود.
انواع ریسک نقد شوندگی چیست؟
ریسک نقدینگی یا نقدشوندگی خود به دو گروه تقسیم میشود:
ریسک نقدینگی در بودجه
این ریسک مرتبط با شرکت‌ها است. هنگامی‌که شرکتی با اتکا به بودجه‌اش توان تسویه بدهی‌های خود را نداشته باشد، ریسک نقدینگی در بودجه رخ داده است. در واقع ریسکی که مربوط به توان شرکت برای جبران بدهی‌هایش باشد، ریسک نقدینگی در بودجه نام دارد. این ریسک به عواملی چون اندازه شرکت بستگی دارد. شرکتی که بزرگ باشد توان تامین بدهی‌های خود را دارد و ریسک کمتری را تحمل میکند اما بعضی از شرکت‌های کوچک در جبران بدهی‌های خود ضعیف‌تر عمل میکنند و ریسک بیشتری را متحمل میشوند.نحوه محاسبه نقد شوندگی ، تاثیر زیادی بر قیمت نرم افزار حسابداری آنلاین دارد.
ریسک نقدینگی در بازار
هرگاه احتمال آن برود که ارزش یک دارایی در هنگام فروش کاهش پیدا خواهد کرد، ما با ریسک نقدینگی در بازار روبه‌رو هستیم. این موقعیت زمانی رخ می‌دهد که شرکت مربوطه انعطاف و توانایی و برنامه‌ریزی درست و لازم برای خارج شدن از چالش و موقعیت بحرانی خود را ندارد. با مثالی به شرح این ریسک می‌پردازیم؛ فرض کنید ماشینی به ارزش ۱۰۰ میلیون تومان دارید و در شرایطی قرار گرفتید که نقدشوندگی سهم بالا باشد به پول نیاز دارید. کسی حاضر نیست ماشین شما را به قیمت و ارزش واقعی آن خریداری کند. قطعا در این شرایط خودرو را زیر قیمت و ارزش واقعی آن را می‌فروشید در نتیجه شما دچار ضرر و زیان می‌شوید و ریسک نقدشوندگی این کار را پذیرفتید.
ریسک نقد شوندگی اوراق بهادار
معمولا اوراق بهادار، به خصوص اوراق قابل معامله در بازار بورس، ریسک نقد شوندگی پایینی دارند. چرا که با توجه به گستردگی بازار های بورس اوراق بهادار، تعداد خریدار و فروشنده زیاد است.
اما در بازار بورس ایران، به دلیل محدودیت نوسان و ایجاد صف های خرید و فروش، ریسک نقد شوندگی سهام زیاد بالا نیست. این ریسک معمولا برای سهم شرکت های کوچک تر بسیار بالاتر است.
همانطور که در لیست بهترین نرم افزارهای حسابداری تحت وب اشاره شد ،وقتی شرایطی به وجود آید که شما نتوانید سهام خود را به ارزش واقعی خود و در زمان کوتاه بفروشید ریسکی به نام ریسک نقدشوندگی پدید می‌آید. گرچه ریسک نقدشوندگی بیشتر با سهام یا شرکتهایی با سرمایه اندک ارتباط دارد، اما میتواند سهام شرکت‌های بزرگ را در بحران‌های اقتصادی تحت تأثیر قرار دهد.
ریسک نقدشوندگی از دید مدیر مالی
عواقب بعد از نقدشوندگی سهم بالا باشد حمله ۱۱ سپتامبر و بحران اعتباری جهانی سال‌های ۲۰۰۷ و ۲۰۰۸ دو نمونه از مثال‌های مربوط به دوره‌هایی است که در آن ریسـک نقدشوندگی به سطوح بسیار بالایی رسید. افزایش این نوع ریسک اغلب تبدیل به یک پیشگویی میشود، چون سرمایه گذاران وحشت‌زده تلاش میکنند تا دارایی‌های خود را به هر قیمتی بفروشند، کاری که باعث به وجود آمدن شکاف قیمت پیشنهادی خریدوفروش و کاهش شدید قیمت‌ها میشود و بعدها اثر خود را در نقدشوندگی بازار نشان می‌دهد.
جمع بندی
ریسک نقدشوندگی که به عنوان معیار حساسیت بازده سهام تعبیر میشود.بیان شده است که از آنجا که این ریسک نقدشوندگی نمیتواند کلیه تغییرات مقطعی در بازده را توضیح دهد، سایر عوامل ریسک (ریسک بازار یا ریسک سیستماتیک، اندازه شرکت و نسبت ارزش دفتری به ارزش بازار) و سهام شناور نیز باید در نظر گرفته شوند، که در این مقاله همبستگی معیار ریسک نقدشوندگی تأیید میشود، اما به دلیل معناداری بسیار ضعیف آن را به عنوان یک معیار تجربی منطقی در نظر گرفته نمی شود، اما ریسک بازار یا ریسک سیستماتیک، اندازه شرکت و سهام شناور قدرت مشخصی در توضیح تغییرات مقطعی در بازده دارند . همچنین، در بررسی ها مشخص شد که ریسک بازار یا ریسک سیستماتیک و ریسک نقدشوندگی نیز رابطه معناداری دارند.
ریسک نقد شوندگی به چه معناست؟
ریسک نقدینگی یا نقدشوندگی همان قابلیت تبدیل‌شدن سهم به پول نقد در کمترین زمان است. هرگاه بازار یک سهام با کمبود تقاضای خرید روبه‌رو باشد و مالک سهمی نتواند سهام خود را در زمانی که در نظر گرفته است و به قیمتی که می‌خواهد به فروش برساند با ریسک نقدشوندگی مواجه میشود
سهام شناور چیست؟ چند درصد باشد مناسب است؟
بورس اوراق بهادار محلی برای معامله‌‌‌‌‌‌‌‌ی سهام شرکت‌های مختلف و کسب سود از طریق خریدوفروش این سهم‌ها است. سهم‌ها در بورس انواع مختلفی دارند و سرمایهگذاران باتوجه‌به هدفی که دارند سهم موردنظر خود را انتخاب می‌نمایند. لازم است هر شخصی که خواهان ورود به بازار سرمایه است، با برخی از اصطلاحات رایج در این بازار آشنا شود. سهام شناور یکی از این اصطلاحات است. سهام شناور آن بخش از سهام شرکت‌ها است که بین سهامداران خود در حال چرخش است و به معاملات کوتاه‌مدت اختصاص‌یافته است. همچنین در ادامه دلایل اهمیت این مفهوم را بررسی خواهیم کرد. میتوان گفت مقدار این پارامتر در جهت جذب سرمایهگذاران مؤثر خواهد بود. زمانی که مقدار آن مقدار معمول باشد ورود به این بازار و خرید سهام از شرکت موردنظر مناسب خواهد بود. در این مقاله به ارائه‌‌‌‌‌‌‌‌ی توضیحاتی پیرامون مفهوم سهام شناور خواهیم پرداخت.
مفهوم سهام شناور
سهام شناور به آن بخش از سهام یک شرکت که دادوستد آن توسط سهامداران خرد انجام میشود، گفته میشود. آن بخش از سهام یک شرکت که صاحبان آن سهم‌ها تمایلی به خریدوفروش مداوم و سریع آنها ندارند، جزء سهام شناور نمی‌باشد. به‌طورکلی سهامداران یک شرکت به ۲ دستهی سهامداران راهبردی یا عمده و سهامداران خرد تقسیم‌‌‌‌‌‌‌‌بندی میشوند.
دستهی اول سهامداران راهبردی یا همان سهامداران عمدهی یک شرکت هستند که صاحب درصد قابل‌توجهی از سهام یک شرکت بوده و به‌صورت بلندمدت در شرکت باقیمانده و قصد معامله مداوم سهم خود را ندارند. دستهی دوم سهامداران خرد هستند که بخش کوچکی از سهام یک شرکت متعلق به آنها است و اغلب در بازه‌‌‌‌‌‌‌‌ی کوتاه‌مدت سرمایه‌گذاری کرده و بعد از مدت کوتاهی به فروش آن اقدام میکنند. مجموع سهام افراد حقیقی یا حقوقی که در دستهی دوم قرار می‌‌‌‌‌‌‌‌گیرند. بخش عمدهی سهام شناور یک شرکت را تشکیل می‌دهند. سهام با شناوری کمتر آسیب‌پذیر خواهد بود.
به زبان ساده‌‌‌‌‌‌‌‌تر درصد سهام شناور، بیان‌کننده‌ی میزانی از سهامداران است که میزان سهام تحت تملکشان کمتر از یک درصد کل سهام شرکت است.
نحوه‌ی محاسبه‌ی سهام شناور
نحوه‌ی محاسبه‌ی سهام شناور به این صورت است که سهام خاص که مربوط به چند شخص است (سهام عمده و راهبردی) و همچنین سهامی که به دلایل مختلف غیرقابل‌معامله هستند را از کل سهام منتشر‌شده کم میکنیم. این مقدار باقیمانده از سهام همان مقدار سهام شناور است. بدیهی است برای به‌دست‌آوردن درصد سهام شناور نیز، میزان به‌دست‌آمده را تقسیم بر کل سهام شرکت کرده و عدد حاصله را در ۱۰۰ ضرب میکنیم. ممکن است که یک شرکت سهام بسیاری را منتشر نماید اما تعداد محدودی از سهام شناور را در اختیار داشته باشد.
برای مثال ممکن است که یک شرکت ۸۰ میلیون سهم منتشر شده داشته باشد که از این مقدار به سایر مؤسسات ۴۲ میلیون سهم، مدیرعامل و هیئت‌مدیره ۱۹ میلیون سهم و همچنین طرح مالکیت کارکنان این شرکت نیز ۹ میلیون سهم نقدشوندگی سهم بالا باشد اختصاص‌داده‌شده است که مقدار آن برابر است با ۷۰ میلیون که اگر این مقدار را از کل سهام منتشر‌شده کم کنیم ۱۰ میلیون سهم باقی می‌ماند که این مقدار همان سهام شناور شرکت موردنظر است که تنها ۵/۱۲ درصد از سهام کل شرکت را به خود اختصاص داده نقدشوندگی سهم بالا باشد است. همچنین میتوانیم با مراجعه به سایت شرکت مدیریت فناوری بورس تهران ( tsetmc) و با واردکردن نماد شرکت موردنظر از مقدار سهام شناور شرکت اطلاع پیدا کنیم.
معیار تفکیک سهامدار خرد یا عمده از یکدیگر نیز آن است که اگر سهامداری، بیش از یک درصد سهام شرکتی را در اختیار داشته باشد. سهامدار عمدهی آن شرکت تلقی خواهد شد و اطلاعات آن را از طریق سایت tsetmc میتوان مشاهده کرد.
میزان سهام شناور ثابت است یا متغیر؟
به‌طورکلی نمی‌‌‌‌‌‌‌‌توان گفت که درصد سهام شناور همواره و در طول زمان ثابت باقی خواهند ماند. هیچ الزامی هم برای این امر وجود ندارد. اما ممکن است بر حسب شرایط معاملات برخی از نمادها میزان سهام شناور در طول سنوات مختلف ثابت باقی بماند و یا تغییراتی را در جهت افزایش یا کاهش درصد سهام شناور تجربه کند.
طبیعتاً مهم‌‌‌‌‌‌‌‌ترین عامل اثرگذار بر میزان سهام شناور، ترکیب سهامداران یک شرکت است. این امر به معنای آن است که اگر ترکیب سهامداران یک شرکت را سهامداران عمدهی حقیقی یا حقوقی تشکیل دهند. طبیعتاً اثراتی بر روی سهام شناور نیز قابل روئیت خواهد بود. در اینجا منظور از سهامداران عمده، آن دسته از سهام‌دارانی هستند که مطابق تعریف، مالک بیش از یک درصد از سهام شرکت باشند. این امر دقیقاً مسئله‌‌‌‌‌‌‌‌ای است که معیار تعیین سهام شناور نیز خواهد بود. بنابراین اگر شرایط معاملات به‌گونه‌ای رقم بخورد که سهامداران عمده مرتباً افزایش پیدا کنند و یا سهامداران عمدهی قبلی میزان مالکیت بیشتری از سهام را نقدشوندگی سهم بالا باشد پیدا کنند. در چنین شرایطی میزان سهام شناور کاهش خواهد یافت. طبیعتاً در عکس این شرایط نیز عوامل مختلف دست‌به‌دست هم داده تا درصد شناوری سهم افزایش یابد. در شرایط متعادل و معمولی نیز امکان آن وجود دارد که میزان سهام شناور ثابت باقی بماند.
مقدار مطلوب سهام شناور
پس از بیان تعریف و عوامل اثرگذار بر میزان و درصد سهام شناور، لازم است تا توضیحاتی را در خصوص میزان مطلوب سهام شناور مطرح کنیم. درصدهای بسیار بالا و بسیار پایین در سهام شناور نمی‌‌‌‌‌‌‌‌توانند نکته‌‌‌‌‌‌‌‌ی مثبتی تلقی شوند. اما دلیل آن چیست؟
به‌طورکلی بحث درصد سهام شناور را میتوانیم به مسئله‌‌‌‌‌‌‌‌ی نقدشوندگی و همچنین مداخله‌‌‌‌‌‌‌‌ی در بازار و ایجاد تغییرات قیمتی ارتباط دهیم. یا این رویکرد میتوان گفت شرکتهایی که میزان سهام شناوری آنها بسیار بالا است این پیام را به سهامداران مخابره میکنند که بیشتر سرمایهگذاران در سهم مدنظر، مالک کمتر از یک درصد از کل سهام شرکت هستند و در واقع بیشتر آنان سهامداران کوتاه‌مدت هستند.
کوتاه‌مدت بودن دید اغلب سهامداران یک شرکت سبب میشود تا معاملات نماد مدنظر بیشتر شود و از این نظر باعث بهبود جریان نقدشوندگی سهم شود. همچنین خرد بودن سهامداران و توزیع کل سهام شرکت بین افراد بیشتر سبب کاهش احتمال اعمال حرکات دستوری بر روی قیمت سهم و حرکت آن در روندهای صعودی و نزولی غیرطبیعی خواهد شد.
البته نباید فراموش کنیم که درصد سهام شناوری بالا سبب خواهد شد تا در صورت بروز کوچک‌ترین اخبار منفی، افراد زیادی دست به ماشه برای فروش شوند و در کل معاملات نماد مدنظر بیشتر به شکل هیجانی دنبال شود.
در میزان سهام شناور پایین، هیجانات معاملات کمتر خواهد بود و نقدشوندگی سهام شرکت نیز کاهشی را تجربه خواهد کرد. اما در این شرایط حرکت سهم آسان‌‌‌‌‌‌‌‌تر خواهد بود و با مبالغ کمتری میتوان نقدشوندگی سهم بالا باشد نقدشوندگی سهم بالا باشد سهام باقیمانده را خرید و در آن تغییرات قیمتی ایجاد کرد. معمولاً نمادهای با درصد شناوری پایین مستعد رشد بیشتری هستند و اکثر نمادهای بازار قبل از حرکات جدی در قیمت، معمولاً میزان شناوری آنها کاهش پیدا میکند.
در کل میتوان گفت دامنه‌‌‌‌‌‌‌‌ی ۱۵ تا ۲۰ درصد برای سهام شناور، میتواند میزان مطلوبی باشد و اعدادی خارج از این دامنه حتی اگر سبب سوددهی بهتر و بیشتر برای سهامداران شوند، ریسک بالاتری را نیز به همراه داشته‌‌‌‌‌‌‌‌اند.
جمع‌بندی
همانطور که متوجه شدیم سهام شناور آن بخش از سهام شرکت‌های مختلف در بازار سرمایه است که میتوان توسط عموم سرمایهگذاران آنها را خریدوفروش کرد. آن بخش از سهام شرکت‌ها که به دلایل مختلفی غیرقابل‌معامله هستند و همچنین سهام عمدهی شرکت‌ها که متعلق به مؤسسات مختلفی که سهام این شرکت را خریدهاند یا اشخاص حقیقی که میزانی بیش از یک درصد از سهام شرکت را خریدهاند، جزء سهام شناور شمرده نمی‌شوند و با کسر این مقدار از سهام کل منتشر‌شده توسط شرکت موردنظر مقدار اصلی سهام شناور مشخص خواهد شد. مقدار شناور بودن سهم‌ها دائماً در حال تغییر است و مقدار ثابتی را در اختیار ندارد و کم‌وزیاد شدن آن به عوامل مختلفی بستگی دارد.
دیدگاه شما