محاسبۀ سود و زیان

مجموعه نرم افزار مالی و منابع انسانی فینتو یک سیستم تحت وب و آنلاین است که شامل خدماتی از جمله سیستم حضور و غیاب، حقوق و دستمزد، تنخواه گردان و حسابداری آنلاین می‌شود. آنلاین بودن خدمات فینتو باعث می شود تا کاربران علاوه بر امکان دسترسی آسان از هر مکان و در هر زمان، هزینه های کمتری نسبت به سیستم های قدیمی بپردازند.
با نرم‌افزار حسابداری آنلاین فینتو، شما به راحتی می‌توانید با نرم‌افزارهای پیچیده خداحافظی کنید و مدیریت تمام نیازهای کسب و کار خود را با یک راه حل حسابداری ساده انجام دهید. فینتو به عنوان نرم‌افزار مبتنی بر ابر، مزایای بیشماری دارد که برای آگاهی بیشتر می توانید به صفحه زیر مراجعه کنید.

محاسبه دقیق سود و زیان در بورس

سود و زیان در بورس شاید مقوله‌ای ساده به‌نظر برسد. یک عدد به‌صورت درصد روی پنل آنلاین نوشته شده و بیشتر افراد، این عدد را به صورت سود و زیان در نظر می‌گیرند. مثلا سهمی را خریده‌اند و در مقابل این سهم، سود 43% ثبت شده است.

اما این عدد، واقعا نشان‌دهنده سود و زیان شما نیست. در این مقاله می‌خواهیم هر چیزی را که لازم است در مورد محاسبه سود و زیان بدانید، به شما بگوییم.

حسابدار خودتان باشید

بیشتر افراد وقتی سهمی را می‌خرند، هیچ چیزی را یادداشت نمی‌کنند. بعدها نمی‌دانند چند سهم را در چه قیمتی خریده و به چه قیمتی فروخته‌اند.

لازم نیست خیلی وارد جزئیات شوید. فقط آمار خریدها و فروش‌های خود را در اکسل وارد کنید.

برای این کار لازم است که تاریخ، تعداد سهم و قیمت را یادداشت کنید.

خوبی استفاده از اکسل این است که بعدها می‌توانید خریدها و فروش‌های خود را مرتب کنید.

علاوه‌بر این، می‌توانید واریزها و دریافت وجه‌های خود را هم در اکسل بنویسید.

محاسبه سود و زیان در بورس

اگر از جمله کسانی هستید که سهم را می‌خرید و از فروش آن سود می‌کنید (و معمولا مجمع نمی‌روید)، سود و زیان به این صورت محاسبه می‌شود.

محاسبه سود و زیان بورس

کارمزد خرید + (تعداد سهم ⨯ قیمت خرید) = مبلغ خرید

کارمزد فروش و مالیات - (تعداد سهم ⨯ قیمت فروش) = مبلغ فروش

مبلغ خرید – مبلغ فروش = میزان سود نقدی

مبلغ خرید ÷ میزان سود نقدی = درصد سود

فرض کنید من 1000 سهم شمثال را در قیمت 1000 تومان خریده و در 3000 تومان فروخته‌ام.

برای خرید این سهم یک میلیون تومان پرداخت می‌کنم. علاوه‌بر این معادل 0.0049 از مبلغ خرید را به عنوان کارمزد می‌پردازم. یعنی 4900 تومان. پس مبلغ خرید برابر می‌شود با 1،004،900 تومان.

برای فروش این سهم باید 3 میلیون تومان دریافت کنم. اما باید کارمزد 0.00975 را بپردازم. یعنی 29،250 تومان. پس در نهایت مبلغ 2،970،750 تومان دریافت می‌کنم.

از این معامله به اندازه 1,965,850 سود می‌کنم. (نه 2 میلیون تومان)

با تقسیم این عدد بر مبلغ خرید به عدد 1.95 درصد می‌رسم. یعنی 195 درصد سود کرده‌ام.

مشکل شروع می‌شود

همیشه کار به همین سادگی که گفتیم نیست. فرض کنید قیمت همین سهم به 3 هزار تومان رسیده‌ است. شرکت افزایش سرمایه می‌دهد، قیمت سهم به هزار و ششصد تومان کاهش پیدا می‌کند، اما حق‌تقدم دریافت کرده‌ام. بعد شرکت 300 تومان سود نقدی می‌دهد و قیمت سهم پس از بازگشایی 1500 تومان می‌شود. حالا من چقدر سود کرده‌ام؟

در سامانه آنلاین ممکن است عددی نزدیک به 50 درصد سود را ببینید. چون قیمت از 1000 تومان به 1500 تومان رسیده. اما سود واقعی 50 درصد نیست. بیایید ببینیم در این حالت چقدر سود کرده‌ام.

محاسبه سود و زیان بورس

برای خرید این سهم 1،004،900 هزار تومان پرداخته‌ام.

1000 سهم 1500 تومانی دارم، یعنی 1.5 میلیون تومان که برای فروش آن باید 14625 تومان کارمزد بپردازم. 1,485,375 تومان می‌ماند.

1000 حق تقدم دارم که مثلا 1400 تومان هستند. با احتساب کارمزد 13650 تومانی، 1,386,350 تومان از فروش حق‌تقدم به‌دست می‌آورم.

300 هزار تومان هم سود نقدی دریافت کرده‌ام.

جمع این اعداد برابر می‌شود با 3,171,725 تومان.

مبلغ سود نقدی من حاصل کسر همین عدد از مبلغ فروش است، یعنی 2,166,825 تومان.

در این حالت من 215 درصد سود کرده‌ام، نه 50 درصد.

یک خوبی دیگر اکسل این است که می‌توانید برای مبلغ ریالی سود و درصد سود، فرمول بنویسید.

چطور این مشکل را حل کنیم؟ به‌سادگی و با نوشتن خرید‌ها و فروش‌ها در اکسل. یک خوبی دیگر اکسل این است که می‌توانید برای مبلغ ریالی سود و درصد سود، فرمول بنویسید. در این صورت فقط کافی است مبلغ فروش را به‌روز کنید تا تمام درصدها به صورت خودکار محاسبه شوند.

زمان، عاملی که اهمیت دارد

تصور کنید دو سهم دارم. یکی شمثال و دومی خسوال.

هر دو سهم را هزار تومان خریده‌ام.

هر دو سهم امروز 3 هزار تومان هستند.

شمثال را یک سال پیش خریده‌ام و خسوال را سه سال پیش.

آیا از این دو سرمایه‌گذاری، به یک میزان سود کرده‌ام؟

قطعا خیر. نمی‌شود گفت دویست‌درصد رشد قیمت طی یک سال و سه سال، دقیقا عملکردی مشابه به هم هستند.

برای این کار باید مقدار تنزیل‌یافته سود رو محاسبه کنیم.

برای این کار، ابتدا باید نرخ تنزیل را حساب کنیم. فرض کنید بهره بانکی حدود 17 درصد باشد. یعنی اگر پول را در بانک می‌گذاشتیم، در پایان سال 17 درصد سود می‌گرفتیم و پول ما برابر می‌شد با یک میلیون به علاوه 17 درصد از این مبلغ.

از نظر ریاضی این اتفاق شبیه به این بود که هر سال، پول خود را در 1.17 ضرب کنیم. (1+r که در آن r نرخ بهره است).

برای این که سود تنزیل یافته را حساب کنیم از این فرمول استفاده می‌کنیم.

تعداد سال ^ (r + 1) / مبلغ سود

این حرف یعنی چه؟ اگر قرار است یک میلیون تومان را یک سال دیگر به من بدهید، باید آن را بر 1.17 تقسیم کنم، که برابر می‌شود با 854 هزار تومان. یعنی با نرخ بهره 17 درصد، اگر یک میلیون تومان را یک سال دیگر به من بدهید، به همان اندازه ارزش دارد که 854 هزار تومان را الان پرداخت کنید.

اگر قرار است همین پول را دو سال دیگر بدهید، باید بر 1.17 به توان 2 تقسیم شود.

اگر مبلغ، 1،004،900 بعد از یک سال به 2،970،750 تومان رسیده، با نرخ بهره 17 درصد، در عمل 2,539,102 سود کرده‌ام. اگر همین پول سه سال بعد محقق شده باشد، در عمل مثل این است که به مبلغ 1,854,848 تومان رسیده باشم.

پس اگر سهمی در یک سال از 1000 تومان به 3000 تومان رسیده باشد، در واقع 152 دو درصد سود کرده‌ام. اگر همین رشد طی سه‌سال رخ داده باشد، در نهایت 84 درصد.

چه کسی پنیر مرا خورده است؟

شاید احساس کنید کمی بحث پیچیده شده است. یک سهم را خریده‌اید، قیمت آن 3 برابر شده، اما 84 درصد سود کرده‌اید؟ دلیل این ماجرا چیست؟

فرض کنید الان 1 میلیون و 840 هزار تومان را در بانک بگذارم و سود ثابت بگیرم. بعد از 3 سال حدود 3 میلیون تومان در بانک دارم. اما دقت کنید که من امروز دارم از 1 میلیون تومانم می‌گذرم که در آینده به این سود برسم. پس اگر الان 1 میلیون تومان را در بورس بگذارم و بعد از سه سال، 3 برابر شود، مثل این است که الان 1.8 میلیون را در بانک گذاشته‌ام. اختلاف این عدد با مبلغ سرمایه‌گذاری، 800 هزار تومان است.

مثالی برای درک ارزش زمانی پول

برای این که موضوع روشن شود، بگذارید دو حالت را با هم مقایسه کنیم.

دو سهم به شما معرفی می‌کنم که هر دو هزار تومان هستند.

سهم اول، شمثال، این سهم پس از یک سال 3 برابر می‌شود.

سهم دوم، خسوال، این سهم پس از پنج سال، 4 برابر می‌شود.

کدام سهم را انتخاب می‌کنید؟ درست است که سود خسوال بیشتر به نظر می‌رسد. اما برای رسیدن به این پول باید 5 سال صبر کنید. پنج سال دیگر، 4 میلیون تومان شما چقدر ارزش دارد؟ اما اطمینان دارید که تورم 200 درصد نخواهد بود و در آن زمان، 3 میلیون قدرت خرید بیشتری نسبت به 1 میلیون امروز دارد. پس شمثال محاسبۀ سود و زیان محاسبۀ سود و زیان را انتخاب می‌کنید.

حالا اگر برای هر دو، سود تنزیل یافته را (با نرخ 17 درصد) محاسبه کنیم، دلیل انتخاب خود را متوجه خواهید شد.

سهم شمثال، طی یک سال 171 درصد سود تنزیل یافته محقق می‌کند.

خسوال طی پنج سال 136 درصد سود تنزیل یافته می‌دهد.

واضح است که 171 درصد از 136 درصد بهتر است.

پس انتخاب شمثال یک انتخاب منطقی است و شما را به سود بیشتری می‌رساند.

هزینه فرصت، یک هزینه واقعی

به سه نفر، نفری بیست میلیون تومان می‌دهیم و از آن‌ها می‌خواهیم در یک بازار سرمایه‌گذاری کنند. یک نفر سکه، یک نفر دلار و دیگری سهام.

بعد از مدتی عملکرد هر سه فرد را می‌سنجیم.

سکه: کسی که در سکه سرمایه‌گذاری کرده بود، توانسته 50 درصد سود بگیرد.

دلار: این فرد توانسته پول خود را به ریال 25 درصد افزایش دهد.

سهام: این شخص موفق شده 84 درصد سود بگیرد.

اگر سرمایه‌گذاری این افراد را به دلار تعدیل کنیم، وضعیت چطور می‌شود؟

سکه: به او هزار دلار داده بودیم، حالا دلار به 25 هزار تومان رسیده است. او به ریال، 30 میلیون تومان معادل 1200 دلار دارد. پس او 20 درصد سود دلاری کرده است.

دلار: این فرد هزار دلار داشت، الان هم هزار دلار دارد. پس او به دلار سودی نکرده است.

سهام: در پایان سرمایه‌گذاری، او 37 میلیون تومان دارد. یعنی 1472 دلار. پس او به دلار، توانسته 47.2 درصد سود کند.

از آنجایی که بازه زمانی سرمایه‌گذاری هر سه‌نفر یکی بوده، برای مقایسه به تنزیل نیاز نداریم.

چرا این محاسبات مهم است؟ در ابتدای سرمایه‌گذاری می‌توانستیم 20 میلیون تومان را بدهیم و یک گوشی آیفون جدید بخریم. در پایان سرمایه‌گذاری، به‌خاطر افزایش قیمت دلار، گوشی آیفون 25 میلیون تومان شده بود. کسی که به ریال 100% سود گرفته باشد، در این زمان نمی‌تواند 2 آیفون بخرد. پس نمی‌تواند مدعی شود که واقعا پولش دوبرابر شده است.

اما دقت کنید کسی که پولش را روی دلار یا سکه سرمایه‌گذاری کرده، در عمل زیان کرده است. چرا که می‌توانست سهام بخرد و سود خوبی ببرد. اما حالا این سود را از دست داده است. به این سود از دست رفته، هزینه فرصت می‌گویند.

بورس، مسابقه نیست

موضوع هزینه فرصت خیلی‌ها را گمراه می‌کند. مثلا شخصی که در بورس بیشتر از شاخص سود کرده، شاید به یک سهم خاص نگاه کند و بگوید اگر این سهم را خریده بودم، الان پولم 10 برابر شده بود. آیا با احتساب هزینه فرصت، این فرد زیان کرده است؟ خیر.

تعریف و روش محاسبه صورت سود و زیان

‌صورت سود و زیان‌، صورت درآمد یا صورت عملیات‌، یک گزارش مالی است که خلاصه‌ای از درآمد‌، هزینه‌‌ها، سود و یا زیان شرکت را در یک بازه زمانی مشخص ارائه ‌می‌دهد. صورت سود و زیان، توانایی یک شرکت در تولید فروش‌، مدیریت هزینه‌‌ها و ایجاد سود را نشان ‌می‌دهد که از طریق جمع کردن تمام منابع درآمد و کسر کلیه هزینه‌‌های کسب و کار از آن محاسبه ‌می‌شود. ‌صورت سود و زیان‌، جزئیات عملکرد مالی یک شرکت را برای مدت زمان خاصی مشخص ‌می‌کند. در این پست به معرفی صورت سود و زیان و نحوه محاسبه آن پرداخته شده است. به منظور آگاهی بیشتر در این زمینه به خواندن مطلب ادامه دهید.

هدف از صورت سود و زیان چیست؟

هدف از صورت سود و زیان، ارائه عملکرد مالی شرکت در مدت زمان مشخص است که به دلایل مختلفی به شرح زیر تهیه می‌شود:

• نشان دادن درآمد و هزینه‌های شرکت
• دانستن سود یا زیان کسب یا متحمل شده توسط یک تجارت
• تکمیل الزامات قانونی (قانون شرکت‌ها، قانون مشارکت یا هر قانون دیگر)
• ارزیابی سودآوری شرکت
• به دست آوردن نتیجه خالص (خواه کسب و کار شما دارای سود خالص یا ضرر خالص باشد)
• محاسبه بازده سهام شرکت (ROE) و مقایسه درآمد خالص آن با سطح سهام سهامدار نشان داده شده در ترازنامه

چرا ‌صورت سود و زیان برای تجارت شما مفید است؟

‌صورت سود و زیان برای مشاغل کوچک مفید است، زیرا سود (یا زیان) تولید شده توسط شرکت را برای مدت زمان مشخص نشان ‌می‌دهد. ‌صورت سود و زیان به همراه ترازنامه و صورت جریان وجوه نقد یکی از صورت‌‌‌‌‌‌های مالی اساسی برای حسابداری است. پیش بینی‌‌های سه صورت مالی بیان شده، به عنوان یک مبنای مهم برای برنامه تجاری یک شرکت ضروری است.
‌صورت سود و زیان یک سند مفید تجاری است، زیرا ‌می‌تواند در تحلیل سلامت مالی تجارت به شما کمک کند. این صورت حساب قادر به مقایسه پول خارج شده از تجارت شما‌ با پول وارد شده به آن است. بنابراین، ‌می‌تواند مواردی را به شما نشان دهد که ‌می‌توانید برای افزایش سود خود، هزینه‌‌ها را کاهش دهید.
‌صورت سود و زیان ‌می‌تواند به شما یا حسابدارتان کمک کند تا مالیات خود را تعیین کنید. با تهیه ‌صورت سود و زیان برای کل سال مالی‌، یک سند مفید خواهید داشت که به شما کمک ‌می‌کند تا درآمد و هزینه خود را برای تشکیل پرونده مالیاتی مشخص کنید.

صورت سود و زیان برای ارائه جزئیات درآمد و هزینه به صاحبان مشاغل طراحی شده است. این صورت حساب برای صاحبان مشاغل‌ مختلف اعم از یک کسب و کار کوچک و یا یک مجتمع تجاری بزرگ ضروری است. مانند صورت جریان وجوه نقد‌، ‌صورت سود و زیان اطلاعات مفصلی در مورد درآمد و هزینه‌‌های کسب و کار به شما ارائه ‌می‌دهد.
‌صورت سود و زیان حتی ‌می‌تواند فرصت مناسبی را برای شما فراهم کند که از طریق آن درآمد و هزینه‌‌های شرکت خود را مشاهده کنید. علاوه بر این‌، ‌می‌تواند ابزاری مفید برای ایجاد بودجه یا محاسبه سرمایه در گردش شما باشد.

ساختار ‌صورت سود و زیان و مولفه‌های اصلی آن

‌صورت سود و زیان یک شرکت در یک دوره زمانی‌، به طور معمول به صورت یک ماهه‌، سه ماهه یا سال مالی به تصویر کشیده ‌می‌شود که گروه‌های اصلی آن عبارتند از:

• درآمد (یا فروش)
• هزینه‌های فروش
• عمو‌می ‌و اداری (SG&A)
• بازاریابی و تبلیغات
• هزینه‌های تحقیق و توسعه
• هزینه بهره
• درآمد خالص

همانطور که در بالا ذکر شد، ‌صورت سود و زیان به شما اطلاع می‌دهد که آیا کسب و کارتان برای مدت زمان مشخصی به کسب درآمد پرداخته یا ضرر کرده است. کلیه هزینه‌ها، ضررها، درآمد و سودها از اجزای ‌صورت‌حساب سود و زیان هستند. این صورت حساب، معمولا دارای هفت مولفه اصلی به شرح زیر است:

درآمد (فروش / گردش مالی):

مبلغ درآمد حاصل از فروش کالا یا خدمات انجام شده توسط یک شرکت و قبل از کسر هزینه‌هاست. در عین حال که ممکن است شرکت درآمد خوبی کسب کند، می‌تواند ضرر خالص نیز داشته باشد.

هزینه کالاهای فروخته شده:

هزینه کالاهای فروخته شده (COGS) به هزینه‌های مستقیم کالاهای فروخته شده توسط یک شرکت در صورت تجارت یا خرید با قیمت عمده فروشی اشاره دارد. به عنوان مثال می‌توان تمام هزینه‌های مستقیم مربوط به تولید یا خرید کالا را نام برد. لازم به ذکر است که به منظور محاسبه سود ناخالص، COGS از درآمد (فروش) کسر می‌شود.

سود ناخالص / ضرر:

سود ناخالص یا ضرر نشان دهنده کارآیی تجارت شماست. سود بیشتر نشانه افزایش سودآوری تجارت است. اگر سود ناخالص شما با گذشت زمان کاهش یافت، باید به دنبال دلیل آن باشید و برای افزایش حاشیه سود اقدام کنید.

هزینه‌ها:

تمام هزینه‌هایی که شما صرف کارهای اداری، فروش و توزیع، استهلاک یا هزینه‌های غیرمستقیم کرده‌اید، باید در این بخش قرار بگیرند. مشاغل سودآور، عموما درآمد کمتری را صرف هزینه‌ها می‌کنند.

سایر درآمدها:

کلیه درآمدهای غیرمستقیم مانند تخفیف دریافتی، کمیسیون دریافتی، درآمد غیرتجاری، سود دریافتی، بازپرداخت بدهی، اجاره دریافتی، سود فروش دارایی و غیره در این بخش قرار می‌گیرند.

مالیات:

اگر مشمول مالیات شوید، تمام مالیات قابل پرداخت و مطالبات باید در این بخش اضافه یا کم شوند.

سود / ضرر خالص:

سود یا ضرر خالص بیانگر میزان سود شما از هر ریال خرج شده است. اگر سود خالص کاهش یابد، این بدان معناست که شما هزینه بیشتری پرداخت می‌کنید، که باید کنترل شود.

نحوه تجزیه و تحلیل ‌صورت سود و زیان (P&L)

یکی از وظایف اصلی یک تحلیلگر حرفه‌ای مالی‌، تجزیه و تحلیل صورت سود و زیان شرکت است. این آنالیز باید به منظور ارائه توصیه‌‌های ضروری در مورد قدرت مالی شرکت‌، جذابیت سرمایه‌گذاری در آن یا به دست آوردن کل تجارت انجام شود.
نمونه‌‌هایی از تجزیه و تحلیل صورت حساب سود و زیان به شرح زیر است:
مقایسه اعداد سال به سال (تجزیه و تحلیل افقی) و همچنین معیار گذاری صنعت
نگاهی به حاشیه: حاشیه سود ناخالص‌، حاشیه عملیاتی‌، حاشیه سود خالص
تجزیه و تحلیل روند: بهبود یا بدتر شدن معیار‌‌‌‌‌‌ها
نرخ بازده: بازده سهام (ROE)‌، بازده دارایی (ROA) و غیره

تفاوت بین ‌صورت سود و زیان و ترازنامه چیست؟

در حالی که صورت حساب سود و زیان، درآمد‌، هزینه و سودآوری یک شرکت را در طی یک دوره زمانی نشان ‌می‌دهد‌، ترازنامه، تصویری از دارایی‌‌ها و بدهی‌‌های شرکت را از تاریخ مشخص ارائه ‌می‌دهد. سرمایه‌گذاران برای درک قدرت مالی شرکت‌، از ترازنامه استفاده ‌می‌کنند.

آیا همه شرکت‌‌ها ملزم به تهیه صورت‌‌‌‌‌‌های سود و زیان هستند؟

شرکت‌‌‌‌‌‌های تجاری عمو‌می‌ موظف به تهیه ‌صورت سود و زیان هستند و باید صورت‌‌‌‌‌‌های مالی خود را در کمیسیون بورس و اوراق بهادار (SEC) ارائه دهند تا توسط سرمایه‌گذاران‌، تحلیل‌گران و تنظیم‌کنندگان نظارت دقیق شود. در تهیه این صورت‌حساب‌‌ها‌، شرکت‌‌های عمو‌می ‌ملزم به رعایت مجموعه‌ای از قوانین و دستورالعمل‌‌ها معروف به اصول پذیرفته شده حسابداری (GAAP) ‌می‌باشند. از طرف دیگر‌، شرکت‌‌‌‌‌‌های خصوصی الزاما ملزم به رعایت GAAP نیستند و حتی ممکن است بعضی از شرکت‌‌‌‌‌‌های کوچک اصلا صورت‌‌‌‌‌‌های مالی رسمی‌ را تهیه نکنند.

برای تهیه ‌صورت سود و زیان به چه مواردی نیاز دارید؟

همانطور که قبلا بیان شد، ‌صورت سود و زیان یک گزارش مالی است که بیانگر خلاصه درآمد‌‌‌‌‌‌ها‌ و هزینه‌‌های شرکت برای یک دوره خاص می‌باشد. علاوه بر این، بیانگر توانایی کسب و کار شما محاسبۀ سود و زیان در سودآوری بیشتر می‌باشد. در واقع، نشان دهنده فروش‌‌هایی است که به کسب ‌درآمد پرداخته و نحوه مدیریت هزینه‌‌ها را نشان ‌می‌دهد. به منظور ایجاد ‌صورت سود و زیان‌، به اطلاعات مالی زیر برای تجارت خود نیاز دارید:

معاملات بانکی

برای ایجاد ‌صورت سود و زیان‌، به سوابق بانکی از جمله لیست تمام معاملات مربوط به حساب‌‌های بانکی مشاغل و سوابق کارت اعتباری احتیاج دارید‌.

معاملات نقدی

قبل از تهیه ‌صورت سود و زیان‌، باید تمام رسید‌‌‌‌‌‌های مربوط به خرید‌‌‌‌‌‌های نقدی را برای کسب و کار خود جمع‌آوری کنید. همچنین، معاملات نقدی خرد (کوچک) را نیز وارد کنید.

لیست‌‌های درآمد

برای ایجاد ‌صورت سود و زیان‌، به یک حساب از کلیه منابع درآمد خود از جمله پول نقد‌، چک‌ و پرداخت‌‌های آنلاینی مشتریان به کسب و کار شما، نیاز دارید.

8 مرحله اساسی محاسبه ‌صورت سود و زیان

برخی از شرکت‌‌ها تمایل دارند تا صورت حساب سود و زیان را به صورت ما‌‌‌‌‌‌هانه تنظیم کنند، در حالی که برخی دیگر ترجیح ‌می‌دهند تا آن را به صورت سه ماهه ارائه دهند. بهترین راه برای ایجاد ‌صورت سود و زیان استفاده از نرم افزار حسابداری است که کلیه مراحل کار را برای شما انجام ‌می‌دهد. چنانچه از نرم‌افزار حسابداری برای ایجاد ‌صورت سود و زیان استفاده نمی‌کنید، باید الگوی مناسبی در اختیار داشته باشید. در این بخش از مقاله، 8 مرحله اساسی برای ایجاد این ‌صورت حساب برای تجارت شما آورده شده است. به منظور آشنایی بیشتر به شما توصیه می‌شود تا انتهای مطلب با ما همراه باشید.

مرحله 1: درآمد را محاسبه کنید

اولین قدم در ایجاد ‌صورت سود و زیان محاسبه کل درآمدی است که کسب و کار شما دریافت کرده است. مانده حساب جاری را ‌می‌توانید از دفتر کل خود مانند موجودی نقدی و حساب‌‌‌‌‌‌های جاری دریافتنی دریافت کنید.
اگر در حال ایجاد ‌صورت سود و زیان به صورت ما‌‌‌‌‌‌هانه هستید‌، تمام درآمد دریافتی در این بازه زمانی را در نظر بگیرید، خواه کسب و کار شما آن درآمد را جمع‌آوری کرده باشد یا خیر. اگر ترجیح می‌دهید صورت‌حساب را به صورت سه ماهه اجرا کنید‌، فقط درآمد دریافتی در این بازه زمانی را جمع‌آوری کنید.
هنگام محاسبه درآمد‌، حتما تمام درآمد محاسبۀ سود و زیان دریافتی (چه از طریق فروش محصولات و خدمات یا حتی فروش چاپگر قدیمی ‌خود به سایر مشاغل) را لحاظ کنید‌.

مرحله 2: هزینه کالا‌‌‌‌‌‌های فروخته شده را محاسبه کنید

هزینه کالا‌‌‌‌‌‌های فروخته شده شما بخش مهمی ‌از ‌صورت سود و زیان است. اگر در حال فروش خدمات هستید‌، باید هزینه زمان کارمند ارائه دهنده خدمات را نیز درج کنید.

مرحله 3: هزینه کالا‌‌‌‌‌‌های فروخته شده از درآمد را برای تعیین سود ناخالص کم کنید

پس از محاسبه درآمد و هزینه کالا‌‌‌‌‌‌های فروخته شده‌، فقط باید هزینه کالا‌‌‌‌‌‌های فروخته شده را کم کنید تا به عدد سود ناخالص برسید. سود ناخالص سودی است که تجارت شما از فروش محصولات و یا خدمات شما کسب کرده است.
درآمد – هزینه کالا‌‌‌‌‌‌های فروخته شده = سود ناخالص / ضرر

مرحله 4: هزینه‌‌های عملیاتی را محاسبه کنید

مرحله بعدی که برای ایجاد ‌صورت سود و زیان باید انجام دهید این است که تمام هزینه‌‌های عملیاتی خود را محاسبه کنید. هزینه‌‌های عملیاتی شامل اجاره‌، مسافرت‌، حقوق و دستمزد‌، تجهیزات‌، آب و برق و هزینه پست است.

مرحله 5: هزینه‌‌های عملیاتی را از سود ناخالص کم کنید تا سود عملیاتی را بدست آورید

به منظور بدست آوردن سود عملیاتی، ‌پس از محاسبه هزینه‌‌های عملیاتی خود‌، آن را از سود ناخالص کم کنید تا سود یا زیان عملیاتی کل به دست آید.
سود ناخالص – هزینه‌‌های عملیاتی = سود / ضرر عملیاتی

مرحله 6: درآمد اضافی را به سود عملیاتی خود اضافه کنید

اگر درآمد اضافی شما (مانند درآمد سود یا سود سهام سرمایه‌گذاری شده‌) در مجموع درآمد بالا ذکر نشده است‌، ‌آن‌‌‌‌‌‌ها را در این مرحله اضافه کنید.
EBITDA = سود عملیاتی + (درآمد سود + سود سهام)

مرحله 7: محاسبه بهره‌، مالیات‌، استهلاک و استهلاک

مرحله بعدی محاسبه پرداخت سود‌، مالیات بدهی و همچنین هزینه‌‌های استهلاک است.

مرحله 8: برای بدست آوردن سود خالص‌، سود‌، مالیات‌ و هزینه‌‌های استهلاک را از EBITDA کم کنید

در آخرین مرحله، باید بهره‌، مالیات‌ و هزینه‌‌های استهلاک را برای رسیدن به درآمد یا سود خالص، کسر کنید.
سود / ضرر خالص = EBIDTA – (سود + مالیات + استهلاک)

بهترین نرم افزار حسابداری آنلاین برای حسابداران

مجموعه نرم افزار مالی و منابع انسانی فینتو یک سیستم تحت وب و آنلاین است که شامل خدماتی از جمله سیستم حضور و غیاب، حقوق و دستمزد، تنخواه گردان و حسابداری آنلاین می‌شود. آنلاین بودن خدمات فینتو باعث می شود تا کاربران علاوه بر امکان دسترسی آسان از هر مکان و در هر زمان، هزینه های کمتری نسبت به سیستم های قدیمی بپردازند.
با نرم‌افزار حسابداری آنلاین فینتو، شما به راحتی می‌توانید با نرم‌افزارهای پیچیده خداحافظی کنید و مدیریت تمام نیازهای کسب و کار خود را با یک راه حل حسابداری ساده انجام دهید. فینتو به عنوان نرم‌افزار مبتنی بر ابر، مزایای بیشماری دارد که برای آگاهی بیشتر می توانید به صفحه زیر مراجعه کنید.

صورت سود و زیان چیست؟

صورت سود و زیان (Income Statement) میزان درآمدها، هزینه‌ها، و همچنین سود و زیان انتهای دوره را که حاصل فعالیت‌های عملیاتی و غیرعملیاتی هستند را گزارش می‌کند. نام دیگر صورت سود و زیان، صورت درآمد و هزینه است. صورت سود وزیان، یکی از صورت‌های مالی حسابداری است؛ اگر می‌خواهید اطلاعات بیشتری در مورد انواع صورت‌های مالی حسابداری به دست بیاورید مقاله صورت های مالی را از دست محاسبۀ سود و زیان ندهید.

صورت حساب سود و زیان بر مبنای حسابداری تعهدی تهیه می‌شود. این یعنی اینکه درآمدها زمانی شناسایی می‌شوند که تحقق‌یافته باشند، به عبارت دیگر زمانی که وجه نقد دریافت گردید درآمد هم شناسایی می‌شود. هزینه‌ها هم در این روش زمانی شناسایی می‌شوند که پرداخت شده باشند، خواه برای هزینه‌های گذشته باشد و یا هزینه‌های آتی.

همچنین در محاسبه سود و زیان، سود سهام پرداخت شده به سهامداران عادی به‌عنوان هزینه و درآمد حاصل از صدور سهام به‌عنوان یک درآمد شناسایی نمی‌شوند. مبادلات بین موسسه و مالکانش به‌طور جداگانه در گزارش حقوق صاحبان سهام نمایش داده می‌شود.

صورتحساب سود و زیان، به‌خوبی بیانگر میزان سود یک شرکت در پایان سال مالی است و شرکت‌ها موظف‌اند در پایان سال مالی، صورت سود وزیان خود را منتشر و با گزارش سود و زیان، میزان سودآوری خود را به سهامداران اطلاع دهند. در صورت سود و زیان، مواردی مانند میزان فروش شرکت‌ها، میزان هزینه‌های آن‌ها و سایر اطلاعات با اهمیت مربوط به عملکرد شرکت قابل‌مشاهده است. حالا که می‌دانید صورت سود و زیان چیست، باید در مورد این گزارش و نحوه محاسبه فرمول سود و زیان اطلاعات کسب کنید.

مراحل تهیه گزارش سود و زیان چیست؟

گزارش و تهیه صورت سود و زیان به دو روش یک و دومرحله‌ای تهیه می‌شود.

• در صورت سود و زیان یک مرحله ای ابتدا کلیه درآمدها و در ادامه کلیه هزینه‌ها در زیر آن‌ها آورده می‌شود و در نهایت از تفاضل آن‌ها، سود یا زیان قبل از کسر مالیات نمایش داده می‌شود.

• در صورت سود و زیان چند مرحله ای، ابتدا درآمدهای عملیاتی و سپس هزینه‌های عملیاتی در محاسبۀ سود و زیان زیر آن‌ها آورده می‌شود سپس از تفاضل این دو سود یا زیان ناویژه به دست می‌آید. در مرحله بعد درآمدهای غیرعملیاتی و هزینه‌های غیرعملیاتی آورده می‌شود که نتیجه تفاضل این مرحله و مرحله قبل به سود و زیان قبل از کسر مالیات می‌رسیم.

فرمول سود و زیان چیست؟

در محاسبه سود و زیان در حسابداری، ابتدا درآمدها محاسبه می‌شود و سپس هزینه‌ها از آن کسر می‌گردد.

⌈هزینه‌های دوره مالی – درآمد دوره مالی = سود دوره مالی⌉

در صورت فزونی درآمد به هزینه شرکت سود داشته است.

⌈درآمدهای دوره محاسبۀ سود و زیان مالی – هزینه دوره مالی = زیان دوره مالی⌉

با در نظر گرفتن این فرمول می‌توانید به پاسخ پرسش با کسر هزینه ها از درامد چه چیزی به دست می اید برسید؛ در صورت فزونی هزینه به درآمد شرکت متحمل زیان شده است. بعد از آشنایی با نحوه محاسبه سود و زیان، به بحث انواع سود حسابداری می‌پردازیم.

معرفی انواع سود حسابداری+سود حسابداری چگونه محاسبه می‌شود؟

منظور از عملکرد مالی، فعالیت‌هایی است که به‌نوعی باعث تغییر در دارایی، بدهی‌ها و سرمایه گردد. همچنین انواع سود در صورت سود و زیان به سه دسته تقسیم می‌شود:

1- سود ناخالص در صورت سود و زیان: برای رسیدن به پاسخ پرسش سود ناخالص در صورت سود و زیان بیانگر چیست، باید فرمول و نحوه محاسبه آن را بدانید. سود ناخالص در صورت سود و زیان، از کسر میزان فروش کالا از هزینه تمام‌شده کالا به دست می‌آید و معادله آن به شکل زیر است:

⌈سود ناخالص = هزینه تمام‌شده کالا – میزان فروش کالا⌉

2- سود عملیاتی: سود عملیاتی در حسابداری یا سود قبل از کسر مالیات، از کسر سود ناخالص از هزینه‌های هزینه های اداری عمومی فروش و هزینه‌های استهلاک ساختمان و اثاثیه به دست می‌آید. فرمول سود عملیاتی به‌صورت زیر است.

⌈سود عملیات= هزینه استهلاک – هزینه‌های هزینه های اداری عمومی فروش – سود ناخالص⌉

3- سود خالص چیست: محاسبه سود خالص با کسر مالیات از درآمدهای غیرعملیاتی (مواردی نظیر سود بانکی) بعلاوه هزینه‌های غیرعملیاتی کسر از سود عملیاتی به دست می‌آید. فرمول سود خالص به صورت زیر است:

⌈سود خالص = مالیات – درآمدهای غیرعملیاتی + هزینه‌های غیرعملیاتی – سود عملیاتی⌉

مهم‌ترین بخش حساب سود و زیان قسمت پایانی آن، یعنی محاسبه سود شرکت یا زیان ویژه است که نتیجه فعالیت یک شرکت را نشان می‌دهد و با مطالعه آن می‌توان فهمید که نتایج فعالیت کسب و کار سودآور بوده یا زیان ده.

اقلام صورت سود و زیان چیست؟

در ادامه شما را با اقلام و اجزای صورت سود و زیان آشنا می‌کنیم:

1- درآمد یا میزان فروش در جدول صورت سود و زیان

درآمد فروش بیانگر عایدی شرکت از فروش محصول یا خدمات است که در قسمت بالای صورت نوشته می‌شود. این مقدار ناخالص بوده و هزینه های مرتبط با تولید کالای فروخته شده یا ارائه خدمات در ان لحاظ نمی‌شود. در این بین برخی از شرکت‌ها نیز دارای درآمد چندگانه هستند که مجموع این درآمدها به کل درآمد اضافه می شود.

درآمد حاصل از فعالیت اصلی موسسه در صورت سود زیان نوشته می‌شود. سؤال اصلی اینجاست که درآمد اصلی و فرعی چیست؟ برای روشن شدن موضوع را با مثالی ادامه می‌دهیم؛ صاحب یک پمپ‌بنزین را فرض کنید، درآمد اصلی حاصل از فروش بنزین به دست می‌آید همچنین در کنار جایگاه بنزین یک مغازه نیز وجود دارد که درآمد حاصل از آن به‌عنوان درآمد فرعی ثبت می‌شود.

2- بهای تمام‌شده کالای فروش رفته یا هزینه‌های فروش

هزینه‌های فروش نشان‌دهنده هزینه کالاهای فروخته‌شده، و یا خدمات ارائه‌شده در طول دوره حسابداری است. از این رو برای یک موسسه خرده‌فروشی، هزینه فروش برابر خواهد بود با مجموع موجودی در آغاز دوره به اضافه خرید در طول دوره منهای موجودی انتهای دوره. بهای تمام شده کالای فروخته شده نشان دهنده، هزینه‌های مستقیم مرتبط با تولید و فروش محصولات است.

همچنین اگر شرکت ارائه دهنده خدمات باشد، این بخش یه عنوان هزینه فروش ثبت می‌شود. این بخش از جدول صورت سود و زیان خروجی حسابداری صنعتی یک شرکت است. بهای تمام شده عمدتا شامل نیروی انسانی، مواد اولیه، سربار تولید و سایر هزینه های دیگر مانند هزینه استهلاک در صورت سود و زیان است.در صورتی که موسسه تولیدکننده محصولی باشد هزینه‌های فروش علاوه بر موارد بالا شامل هزینه‌های محتمل شده برای تولید محصول که در طول دوره است. هزینه‌های تولید مانند: دستمزد مستقیم یا کار مستقیم، مصرف مواد مستقیم، استهلاک کارخانه محاسبۀ سود و زیان و ماشین‌آلات، سربار ساخت و …

3- سایر درآمدها در جدول سود و زیان

سایر درآمدها شامل درآمدی می‌شود که از فعالیت اصلی موسسه، به دست نمی‌آید به عبارت دیگر فعالیت فرعی موسسه است. به‌طور مثال درآمد مغازه کنار جایگاه پمپ‌بنزین فروشی.

نکته: درآمد حاصل از سود سپرده موسسه در بانک و یا درآمد حاصل از فروش ارزهای خارجی جزو درآمد فرعی موسسه است.

4- هزینه‌های توزیع و فروش در صورت سودوزیان

هزینه‌های توزیع و فروش شامل هزینه‌های محتمل شده برای ارائه کالا از محل موسسه به مشتریان است مانند: هزینه بازاریابی و نقل و انتقال محصول. اکثر کسب و کارها هزینه‌هایی مربوط به فروش کالاها یا ارائه خدمات دارند. این هزینه‌ها عمدتا شامل بازاریابی، تبلیغات و ترویج مصرف است که با یکدیگر گروه بندی می شوند زیرا تمامی آن‌ها هزینه های مشابه صرف شده جهت افزایش فروش است.

5- هزینه‌های اداری

هزینه‌های اداری به‌طور کلی از هزینه‌هایی است که به‌طور مستقیم در تولید و عرضه کالا و خدمات ارائه‌شده توسط موسسه نیست. مانند هزینه‌های مربوط به مدیریت و پشتیبانی. هزینه های عمومی و اداری عمدتا شامل هزینه‌های بخش فروش، خدمات عمومی و بخش اداری است. این بخش از هزینه ها دربرگیرنده تمام هزینه‌های غیرمستقیم دیگر مرتبط با اداره کسب و کار است. اصلی ترین بخش‌های آن شامل حقوق و دستمزد کارکنان غیر تولیدی، هزینه‌های جاری اعم از بیمه و هزینه‌های ماموریت و… است. هزینه استهلاک نیز گاهی در این بخش لحاظ می‌شود اما بسته به تصمیمات شرکت متفاوت است.

نمونه‌هایی از هزینه‌های اداری در صورتحساب سود و زیان در حسابداری عبارت‌اند از:

• هزینه حقوق و دستمزد مدیریت اجرایی
• هزینه‌های حقوقی و حرفه‌ای
• استهلاک ساختمان اداری
• اجاره بهای دفاتر مورداستفاده برای مدیریت
• هزینه بخش‌های مالی، بخش منابع انسانی و بخش مدیریت

6- سایر هزینه‌ها

شامل هزینه‌هایی است که در دسته هزینه‌ها آورده نمی‌شود.کسب و کارها غالباً هزینه های دیگری دارند که مختص صنعت آن‌ها است. هزینه های دیگر ممکن است شامل مواردی از قبیل توسعه فناوری، تحقیق و توسعه (R&D)، غرامت مبتنی بر سهام یا Stock-Based Compensation که بطور خلاصه با SBC نمایش داده می شود. هزینه های اختلال در ارزش، سود و زیان ناشی از فروش سرمایه گذاری‌ها و بسیاری از هزینه های دیگر باشد که خاص یک صنعت یا شرکت است.

7- هزینه‌های مالی

هزینه‌های مالی معمولاً از بهره وام‌های دریافتی و بهره اوراق قرضه تشکیل می‌شوند.

8- مالیات بر درآمد

هزینه مالیات بردرآمد شناسایی‌شده در طول دوره به‌طور کلی از سه عنصر زیر تشکیل شده است:

• مالیات برآوردی دوره فعلی
• مالیات دوره قبل
• هزینه مالیات معوق

9- هزینه استهلاک در صورت سود و زیان

استهلاک بیانگر هزینه‌های غیر نقدی است که توسط حسابداران ایجاد گردیده‌است. دلیل استفاده از این نوع از هرینه‌ که عملا به صورت نقدی پرداخت نمی‌شود بحث مالیات است. با کسر این هزینه از سود خالص می‌توان مالیات پرداختی شرکت را کاهش داد. این هزینه توسط روش‌های استاندارد ارائه شده و بر اساس قانون مالیات‌های مستقیم و غیر مستقیم محاسبه می‌گردد. دارایی‌های بلند مدت یک شرکت همچون تجهیزات، ساختمان‌ها، وسایل نقلیه و … ممکن است در طول زمان دچار کاهش ارزش شده و هزینه استهلاک به آن تعلق گیرد.

هدف استفاده از صورتحساب سود وزیان چیست؟

اقلام با اهمیت صورت سود و زیان شامل درآمدها و هزینه است. صورت سود و زیان اندازه‌گیری عملکرد یک نهاد در طول دوره حسابداری را فراهم می‌نماید. عملکرد یک نهاد را در صورت سود و زیان می‌توان در شرایط زیر ارزیابی نمود به عبارت دیگر کاربرد و دلیل طبقه بندی در صورت سود و زیان در موارد زیر است:

• تغییر در درآمد فروش در دوره در مقایسه با رشد صنعت
• تغییر در حاشیه سود ناخالص، عامل حاشیه سود خالص و ناخالص در طول دوره
• افزایش یا کاهش در سود خالص، سود عملیاتی و سود ناخالص در دوره
• مقایسه سودآوری واحد تجاری با دیگر سازمان‌های فعال در صنایع و یا بخش مشابه

موجودی کالا در صورت سود و زیان

موجودی کالا در مؤسسات بازرگانی قسمت عمده و قابل‌توجه دارایی‌های موسسه را تشکیل می‌دهد. موجودی کالا هم در ترازنامه به‌عنوان دارایی و هم در سود و زیان به‌عنوان بهای تمام‌شده کالای فروش رفته محاسبه می‌گردد، به همین دلیل موجودی کالا در صورت سود و زیان از اهمیت بالایی برخوردار است.

صورت سود و زیان جامع چیست؟

صورت سودوزیان جامع یکی از صورت‌های مالی مهم است که تمامی درآمدها و هزینه‌های شناسایی‌شده را به تفکیک اجزای تشکیل دهند آن‌ها نمایش می‌دهد. این درآمد و هزینه‌ها قابل انتساب به صاحبان سرمایه هستند. هدف آن ارائه کلیه درآمدها و هزینه‌های شناسایی‌شده در یک دوره مالی است و تمرکز اصلی آن بر هزینه های عملیاتی در صورت سود و زیان است.

در اینجا صورت سود و زیان دربرگیرنده کلیه درآمدها و هزینه‌های شناسایی‌شده طی دوره ازجمله درآمدها و هزینه‌های تحقق‌نیافته است.اما اگر اجزای صورت سود و زیان جامع محدود به سود یا زیان خالص دوره و تعدیلات سنواتی باشد، ارائـه صورت حساب سود و زیان جامع ضرورتی ندارد. در این موارد باید یادداشتی ذیل صورت سود و زیان دوره، مبنی بر عدم لزوم ارائـه صورت سود و زیان جامع الصاق شود.

از آنجا که‌ تهیه سود و زیان جامع‌ دربرگیرنده‌ کلیه‌ درآمدها و هزینه‌های‌ شناسایی‌ شده‌، اعم از تحقق‌ یافته‌ و تحقق‌ نیافته‌ است‌، سود یا زیان‌ خالص‌ دوره‌ مالی‌ به عنوان‌ اولین‌ قلم‌ در صورت‌ سود و زیان‌ جامع‌ انعکاس‌ می‌یابد. این‌ بدان‌ معنی‌ است‌ که‌ صورت‌ سود و زیان در حسابداری دوره‌، یکی‌ از اقلام‌ صورت‌ سود و زیان‌ جامع‌ را به‌ تفصیل‌ نشان‌ می‌دهد و سایر درآمدها و هزینه‌های‌ شناسایی‌ شده‌، به‌طور جداگانه‌ در صورت سود زیان‌ جامع‌ انعکاس‌ می‌یابد. سایر درآمدها و هزینه‌های‌ شناسایی‌ شده‌ شامل‌ موارد زیر است‌:

الف. درآمدها و هزینه‌های‌ تحقق‌ نیافته‌ ناشی از تغییرات‌ ارزش‌ دارایی‌ها و بدهی‌هایی‌ که‌ اساساً به منظور قادر ساختن‌ واحد تجاری‌ به‌ انجام‌ عملیات‌ به نحو مستمر نگهداری‌ می‌شـود و به موجب‌ استانداردهای‌ حسابداری‌ مربوط‌ مستقیماً به‌ حقـوق‌ صاحبـان‌ سرمایـه‌ منظـور می‌شود (از قبیل‌ درآمدهـا و هزینه‌های‌ ناشی از تجـدیـد ارزیابی‌ دارایی‌های‌ ثابت‌ مشهود).

ب. درآمدها و هزینه‌هایی‌ که‌ طبق‌ استانداردهای‌ حسابداری‌ به‌ استناد قوانین‌ آمره‌ مستقیماً در حقوق‌ صاحبان‌ سرمایه‌ منظور می‌شود (از قبیل‌ مابه‌التفاوت‌های‌ حاصل از تسعیر دارایی‌ها و بدهی‌های‌ ارزی‌ موضوع‌ ماده‌ 136 قانون‌ محاسبات‌ عمومی‌).

موارد مندرج‌ در ردیفهای‌ الف‌ و ب‌، سود یا زیان‌ جامع‌ سال‌ را تشکیل‌ می‌دهد. تعدیلات‌ سنواتی‌ (مشتمل‌بر آثار انباشته‌ تغییر در رویه‌های‌ حسابداری‌ و اصلاح‌ اشتباه‌) حسب‌ مورد از سود یا زیان‌ جامع‌ سال‌ کسر یا به‌ آن‌ اضافه‌ می‌شود تا سود وزیان جامع‌ شناسایی‌ شده‌ در فاصله‌ تاریخ‌ صورت‌های‌ مالی‌ دوره‌ قبل‌ و پایان‌ دوره‌ مالی‌ جاری‌ به‌دست‌ آید. برای درک بهتر و بیشتر صورت سود و زیان جامع، مقاله تجزیه و تحلیل صورتهای مالی به زبان ساده را مطالعه کنید.

تفاوت ترازنامه و صورت سود و زیان

تفاوت ترازنامه و صورت سود و زیان در این است که ترازنامه تصویری لحظه‌ای از عملکرد کسب و کار ارائه می‌کند به این معنی که وضعیت مالی یک بنگاه اقتصادی را در یک‌لحظه مشخص می‌کند و فقط در همان تاریخ نشان می‌دهد. در ترازنامه ستونی با نام تاریخ وجود دارد که نشان‌دهنده تاریخ وقوع یک رویداد مشخص است. اما صورت سود زیان وضعیت مالی بنگاه اقتصادی را در یک بازه زمانی یا دوره مالی نشان می‌دهد. در واقع صورت سود و زیان تمام وقایع منتهی به دوره مالی را گزارش می‌کند.

تمام نکاتی که باید درباره صورت حساب سود و زیان بدانید!

در این مقاله به پاسخ پرسش صورت سود زیان چیست پرداختیم و اشاره کردیم که سود و زیان چگونه محاسبه میشود. اگر هنوز سوالی در رابطه با صورت سود زیان دارید، که در این مقاله به آن اشاره نشده حتما در بخش نظرات آن را با ما به اشتراک بگذارید. همکاران ما در سپیدار سیستم، پاسخگوی سوالات شما خواهند بود.

نرم افزار حسابداری شرکتی سپیدار همکاران سیستم، با چهار بسته‌‌ی تولیدی، خدماتی، بازرگانی و پیمانکاری، برای مدیریت چابک‌تر شرکت‌های کوچک طراحی شده است و متناسب با نیازهای این کسب‌وکارها، کاربری بسیار ساده‌ای دارد.

سود و زیان انباشته چیست

سود و زیان انباشته، یکی از حساب های مالی دائمی مرتبط با سال های گذشته فعالیت اقتصادی یک شرکت یا نهاد است. نحوه محاسبه این حساب، بدین صورت بوده که حاصل جمع سود انباشته‌ ابتدايی دوره و خالص سود و زیان، از سود سهام نقدی و سود سهم، کسر شده و عدد حاصل، سود و زیان انباشته آن دوره مالی خواهد بود.

برای مشاوره سود و زیان انباشته

برای مشاوره سود و زیان انباشته

عناوین اصلی این مقاله

با توجه به اهمیت اقتصاد در دنیای امروز، تمامی شرکت های سرمایه گذار، نهاد ها، سازمان ها و شرکت های فعال سهامی و یا شرکت های غیر سهامی، می بایست با مقوله حساب های مختلف و چگونگی مدیریت آن ها جهت پیشرفت در زمینه اقتصاد کاری خود، آشنایی کامل داشته باشند.

یکی از انواع این حساب ها، حساب سود و زیان انباشته می باشد. تمامی فعالان در حوزه اقتصادی، جهت بررسی و محاسبه فعالیت اقتصادی که واحد شغلی آن ها، در طول سال های فعالیت و به ویژه در یک سال اخیر داشته است، لازم است، محاسبه حساب سود و زیان انباشته را انجام دهند.

به دلیل اهمیت حساب سود و زیان انباشته، برای نهاد های مختلف اقتصادی، در ادامه، مطالبی در رابطه با اینکه سود و زیان انباشته چیست و نحوه محاسبه آن چگونه است، جایگاه سود و زیان انباشته در صورت های مالی و همچنین، نمونه ای از این صورت حساب، آورده شده است.

سود و زیان انباشته چیست

سود و زیان انباشته، یکی از انواع صورت حساب های مالی دائمی، برای نهاد های اقتصادی، حتی شرکت های بسیار کوچک، محسوب می شود. سود و زیان انباشته، صورت حسابی با ماهیت دائمی بستانکار است که پس از انجام محاسبات، می تواند بستانکار و یا بدهکار شود که این مقوله نیز بستگی به فعالیت های صورت گرفته در طول سال مالی خواهد داشت.

افرادی که قصد تاسیس شرکت، به صورت اینترنتی را دارند، می توانند از طریق سامانه جامع ثبت شرکت ها، اقدام نمایند.

این نوع از حساب مالی، امکان دارد در سال کاری جاری، انجام گرفته، اما سود و زیان آن، مرتبط با سال های گذشته فعالیت اقتصادی آن نهاد باشد. بر این اساس، به آن، سود و زیان انباشته می گویند. مانده حساب از سود و زیان انباشته هر سال کاری، بر روی هم انباشته می شود و با توجه به اینکه این حساب، جزو حساب های تراز نامه ای می باشد، انتقال آن به هیچ حسابی امکان پذیر نبوده و به سال مالی بعدی، منتقل می شود.

محاسبه صورت حساب سود و زیان انباشته، می بایست بسیار دقیق صورت بگیرد، زیرا این حساب، پیوندی میان صورت درآمد های هر نهاد و تراز نامه می باشد و بررسی و کاوش در رابطه با سود و زیان انباشته، بسیار گسترده است. همچنین، حساب سود و زیان انباشته، در صورت های مالی، از جایگاه ویژه ای برخور دار می باشد.

اشخاصی که قصد دارند، اقدام به ثبت شرکت نمایند، می بایست تمامی روال قانونی ثبت شرکت را به صورت حضوری از طریق مراجعه به اداره ثبت شرکت و یا اینترنتی از طریق سامانه ثبت شرکت ها انجام دهند. برای راهنمایی بیشتر در رابطه با مراحل ثبت شرکت، به لینک زیر مراجعه کنید.

حتما بخوانید: ثبت شرکت

نحوه محاسبه سود و زیان انباشته

حساب سود و زیان انباشته، زنجیره ای کارآمد را بین صورت درآمد های یک شرکت و تراز نامه ایجاد می کند و پس از محاسبه این حساب، در صورتی که مثبت باشد، شرکت ها می توانند سود حاصل از این حساب مالی را در زمینه فعالیت های اقتصادی، تحقیق و توسعه و رشد شرکت خود و یا حتی پرداخت بدهی، به کار گیرند. در ادامه، در رابطه با نحوه محاسبه سود و زیان انباشته، توضیحات لازم ارائه شده است.

محاسبه حساب سود و زیان انباشته، در پایان هر سال مالی، می بایست بر اساس فرمول نحوه محاسبه آن، صورت گیرد که ممکن است سود و زیان انباشته، مثبت بوده و یا حتی حاصل این حساب، به صورت منفی باشد. در ادامه، فرمول محاسبه سود و زیان انباشته، آورده شده است.

سود انباشته = سود انباشته‌ ابتدايی دوره + خالص سود و زیان – سود سهام نقدی – سود سهم

هنگام محاسبه سود و زیان انباشته، در اصل، می توان گفت ماهیت آن، خنثی است؛ زیرا به طور قطع، نمی توان گفت که این حساب، بستانکار و یا بدهکار است. بنابراین، اگر حساب مالی مرتبط با سال مالی گذشته باشد، در سال مالی کنونی، حساب سود و زیان انباشته، ممکن است بدهکار و یا محاسبۀ سود و زیان بستانکار شود.

نکته : البته این موضوع را باید در نظر گرفت که سود و زیان انباشته، در برخی دوره های مالی، ممکن است، مثبت نباشد؛ زیرا، ممکن است که خالص زیان های سال مالی جاری، از میزان سود انباشته ابتدای دوره جاری، بیشتر باشد. همچنین، توزیع سود سهام، بیشتر از تراز سود و زیان انباشته نیز می تواند باعث منفی شدن این حساب مالی شود.

پس از محاسبه سود و زیان انباشته، در پایان هر سال مالی، کل مانده حساب، به عنوان در آمد دوره گذشته با در آمد سال جاری، منهای سود سهام پرداخت شده به سهامداران، در تراز نامه درج می گردد. سپس، در ابتدای سال مالی دوره جدید، میزان سود انباشته در دوره گذشته، به عنوان سود و زیان انباشته در ابتدای دوره سال مالی جدید، منظور می گردد.

توجه داشته باشید، بهتر است، در پایان هر سال مالی، خلاصه حساب سود و زیان پایان دوره، به حساب سود و زیان انباشته انتقال داده شود. زیرا، این عمل، امکان دریافت گزارش دقیق میزان سود و زیان هر دوره مالی را فراهم می کند.

همچنین، برای محاسبه سود و زیان انباشته شرکت های سرمایه گذار در شرکت سپرده گذاری مرکزی نیز این شرکت ها، هر ساله، می بایست جهت تصویب صورت های مالی سالیانه، مجمع های عمومی را برای بررسی گزارش هیئت مدیره خود برگزار نمایند.

در زمان برگزاری مجامع عمومی سالیانه، بازدهی سهام در طول سال مالی، اعلام و بررسی می شود. پس از بررسی های صورت گرفته، در صورتی که سودی وجود داشته باشد، به عنوان سود خالص که تمامی هزینه ها و مالیات از آن کسر شده است، اعلام می گردد.

پس از مشخص شدن میزان سود خالص، این مقدار را بر تعداد کل سهام، تقسیم می کنند و این، میزان سودی است که به ازای هر سهم شرکت، بدست می آید که به عنوان EPS سهام می باشد. در این حالت، اگر بازدهی سهام شرکت، مثبت باشد، بخشی از EPS سهام را میان سهامداران تقسیم می کنند و بخشی دیگر از آن را به عنوان سود انباشته شرکت سرمایه گذار، ذخيره کرده يا از زیان انباشته سال های مالی گذشته آن شرکت، کسر می کنند.

همچنین، اگر سهام شرکت در طول سال مالی خود، بازدهی منفی داشته باشد، مقدار زیان آن از سود های انباشته دوره های گذشته، کسر می شود و اگر شرکت سرمایه گذار، سود انباشته ای از سال های گذشته نداشته باشد، زیان آن، در حال حاضر، به عنوان زیان انباشته محسوب می شود.

با توجه به تصویب قانون جدید بازار اوراق بهادار در مجلس، تمامی شرکت های سرمایه گذار در شرکت سپرده گذاری مرکزی، ملزم به پرداخت سود سهام، از طریق سامانه جامع اطلاعات مشتریان و یا همان سجام برای سهامداران می باشند. برای راهنمایی بیشتر، در رابطه با نحوه پرداخت سود سهام از طریق سامانه سجام، به لینک زیر مراجعه کنید.

جایگاه سود و زیان انباشته در صورت های مالی

در بخش های قبل به این سوال، پاسخ دادیم که سود و زیان انباشته چیست و نحوه محاسبه آن را توضیح دادیم. با توجه به جایگاه ویژه حساب سود و زیان انباشته در صورت حساب های مالی هر شرکت، اگر در صورت های مالی، تغییراتی داده شود، تغییراتی در حقوق صاحبان سهام شرکت، صورت می گیرد و همچنین، دیگر تغییرات مالی، نیز در سود و زیان انباشته، تاثیر گذار می باشد. به همین دلیل، در ادامه، در رابطه با جایگاه سود و زیان انباشته در صورت های مالی، توضیحات لازم آورده شده است.

افرادی که قصد دریافت استعلام شرکت، به صورت اینترنتی را دارند، می توانند از طریق مراجعه به سایت سازمان ثبت اسناد و املاک کل کشور، اقدام نمایند.

حساب سود و زیان انباشته، در صورت های مالی، جزو زیر گروه سود و زیان دوره محسوب می شود و همچنین، در دیگر تغییرات مالی، همانند گردش حساب اندوخته های قانونی و اختیاری، سود انباشته و حساب های مرتبط با اقلامی که با توجه به استاندارد های حسابداری به صورت مستقیم به حقوق صاحبان سهام اضافه شده اند، منظور می گردد.

همچنین، شرکت ها ملزم می باشند که در صورت هرگونه تغییر در افزایش و یا کاهش سرمایه در صورت های مالی، این تغییرات را در یادداشت های شفاف سازی، نیز درج نمایند.

افرادی قصد تاسیس یک شرکت جدید را دارند، لازم است بدانند که پس از ثبت شرکت می بایست یک اعلامیه تاسیس شرکت که سهامی عام و یا سهامی خاص می باشد، به مرجع ثبت شرکت ها ارسال گردد که به آن اظهار نامه ثبت شرکت می گویند. برای راهنمایی بیشتر، در رابطه با نحوه ثبت اظهارنامه ثبت شرکت و همچنین، مشاهده نمونه ای از اظهارنامه ثبت شرکت، به لینک زیر مراجعه کنید.

بیشتر بخوانید: اظهارنامه ثبت شرکت

نمونه صورت حساب سود و زیان انباشته

در بخش های قبل، در رابطه با حساب سود و زیان انباشته، نحوه محاسبه این حساب مالی و همچنین، جایگاه ویژه آن در صورت های مالی، توضیح دادیم؛ در ادامه، نمونه ای از حساب سود و زیان انباشته یک شرکت سرمایه گذاری نیز به صورت تصویری آورده شده است.

همچنین، افراد می توانند برای دسترسی به وضعیت سود و زیان انباشته شرکت های سرمایه گذار مختلف در بورس اوراق بهادار، به صورت اینترنتی، از طریق سایت کدال اقدام نمایند. برای راهنمایی بیشتر، در رابطه با نحوه ورود به سایت کدال، به لینک زیر مراجعه کنید.

در ادامه بخوانید: سایت کدال

برای دریافت اطلاعات بیشتر در مورد سود و زیان انباشته ​در کانال تلگرام حقوق تجاری عضو شوید. کارشناسان مرکز مشاوره حقوقی دینا نیز آماده اند تا با ارائه خدمات مشاوره حقوقی تلفنی دینا به سوالات شما عزیزان پیرامون سود و زیان انباشته آن پاسخ دهند.

سوالات متداول

1- ✔️سود و زیان انباشته چیست؟

✔️سود و زیان انباشته یکی از حساب های دائمی برای شرکت های سهامی و یا شرکت های غیر سهامی محسوب می شود که در متن مقاله نیز در رابطه با آن توضیحات بیشتری آورده شده است.

2- ✔️نحوه محاسبه سود و زیان انباشته به چه صورت می باشد؟

✔️سود و زیان انباشته از طریق فرمول محاسبه آن که سود انباشته برابر است با سود انباشته‌ ابتدايی دوره به علاوه خالص سود و زیان منهای سود سهام نقدی و سود سهم محاسبه می گردد که در متن مقاله نیز جزئیات آن آورده شده است.

3- ✔️سود و زیان انباشته در صورت های مالی چه جایگاهی دارد؟

✔️سود و زیان انباشته در تغییراتی که در صورت های مالی صورت می گیرد تاثیر بسزایی دارد که در متن مقاله نیز توضیحات بیشتری در رابطه با جزئیات آن آورده شده است.

صورت سود و زیان چیست؟

صورت سود و زیان یکی از صورت‌های مالی مهم حسابداری است که میزان سودآوری و عملکرد مالی شرکت را در طول یک دوره یا سال مالی، در قالب گزارش مشخص می‌نماید. منظور از عملکرد مالی یک شرکت، مجموعه فعالیت‌هایی است که باعث ایجاد تغییرات در سرمایه، بدهی و دارایی‌ها می‌شود. در واقع شرکت‌ها و مؤسسات وظیفه دارند در پایان سال مالی، خلاصه دقیقی از وضعیت مالی خود را منتشر کرده و به اطلاع سهامداران برسانند. در صورت سود و زیان تمامی موارد از جمله درآمد و هزینه‌های عملیاتی و غیرعملیاتی و سود و زیان خالص و ناخالص شرکت، کاملاً مشخص و واضح است.

تهیه گزارش سود و زیان

گزارش سود و زیان به دو شیوه تهیه می‌گردد:

روش اول: از تفاضل کلیه درآمدها و هزینه‌ها به دست می‌آید. در این روش کلیه درآمدها را حساب کرده و تمامی هزینه‌ها را نیز در قسمت زیر درآمدها می‌آوریم و از آن کم می‌کنیم. نتیجه حاصل شده، همان صورت سود و زیان است.

روش دوم: در مرحله‌ اول هزینه‌های عملیاتی را از درآمدهای عملیاتی کسر کرده و سپس در مرحله‌ دوم، هزینه‌های غیرعملیاتی را از درآمدهای غیرعملیاتی کم می‌کنیم و تفاضل بین این دو مرحله، سود و زیان قبل از کسر مالیات می‌شود.

فرمول محاسبه‌ سود و زیان در حسابداری چیست؟

از طریق فرمول‌های زیر به‌آسانی می‌توان صورت سود و زیان را محاسبه نمود:

چنان چه میزان درآمدهای دوره مالی نسبت به هزینه‌های آن، افزایش داشته باشد، شرکت سود کرده است و در صورت فزونی هزینه‌ها نسبت به درآمدها، شرکت دچار زیان مالی گردیده است.

هزینه‌های دوره مالی – درآمدهای دوره مالی = سود دوره مالی

درآمدهای دوره مالی – هزینه‌های دوره مالی = زیان دوره مالی

معرفی انواع سود حسابداری و شیوه محاسبه آن

صورتحساب سود و زیان دارای سه نوع سود است:

سود ناخالص

سود ناخالص سودی است که شرکت، پس از کم کردن هزینه‌های مربوط به فروش کالا یا خدماتش به دست می‌آورد و با کسر درآمد از هزینه‌های تمام‌شده کالا یا خدمات فروش رفته حساب می‌شود.

میزان فروش خالص – بهای تمام‌شده کالا یا خدمات فروش رفته = سود ناخالص

سود عملیاتی

سود عملیاتی، باقی‌مانده سود پس از محاسبه هزینه‌های عملیاتی مرتبط با شرکت است که تمام هزینه‌های ضروری برای حفظ فعالیت شرکت در آن لحاظ می‌گردد و فاکتورهای اضافی از آن حذف می‌شود و به شکل زیر محاسبه می‌گردد.

هزینه استهلاک هزینه کالای فروخته شده – هزینه عملیاتی – درآمد عملیاتی = سود عملیاتی

سود خالص

به میزان درآمدی که بعد از کسر هزینه‌های عملیاتی، مالی و مالیات به دست می‌آید، سود خالص گفته می‌شود. شرکت‌ها سود خالص خود را از دو طریق افزایش می‌دهند.

1- افزایش بهره‌وری یا کاهش هزینه‌ها

2- افزایش درآمدها یا ایجاد رشد بالا

هزینه‌های عملیاتی – سود و زیان ناخالص = سود خالص

اقلام صورت سود و زیان چیست؟

درآمد یا میزان فروش صورت سود و زیان

درآمد فروش، مبلغی ست که از فروش محصولات یا خدمات حاصل می‌گردد که در قسمت بالای صورت نوشته می‌شود. این مقدار ناخالص است و هزینه‌های تولید محصول و مواد اولیه در آن آورده نشده است.

هزینه‌های توزیع و فروش صورت سود و زیان

این بخش از هزینه‌ها، هزینه‌هایی از قبیل تبلیغات، حمل‌ونقل، بازاریابی و هزینه‌های جانبی اما مهمی ست که در تمامی کسب‌وکارها و شرکت‌ها، جهت فروش بیشتر کالاها و خدمات به مشتریان باید وجود داشته باشد.

هزینه‌های مالی صورت سود و زیان

هزینه‌های مالی صورت سود و زیان از بهره وام‌های دریافتی و بهره اوراق قرضه به دست می‌آید.

سایر درآمدها در جدول سود و زیان

منظور از سایر درآمدها، درآمدهای غیر فرعی مازاد بر درآمد اصلی شرکت است که از محل فعالیت‌های اصلی حاصل نمی‌شود.

هزینه‌های اداری صورت سود و زیان

هزینه‌هایی که ارتباط مستقیم به تولید و عرضه کالا ندارد. مانند حقوق و دستمزدهای مدیریت و کارکنان، هزینه بخش‌های مالی، منابع انسانی و …

مالیات بر درآمد صورت سود و زیان

مالیات بر درآمد صورت سود و زیان از سه بخش تشکیل می‌شود.

1. مالیات برآوردی دوره فعلی
2. مالیات دوره قبل
3. هزینه مالیات معوق

سایر هزینه‌های صورت سود و زیان

شرکت‌ها معمولاً علاوه بر هزینه‌های اصلی خود، هزینه‌هایی دارند که زیرمجموعه هزینه‌ها به حساب نمی‌آید. هزینه‌هایی همچون تحقیق و توسعه، اختلال در ارزش سود و زیان ناشی از فروش سرمایه‌گذاری‌ها و … جزء سایر هزینه‌ها و در صورت هزینه‌ها، آورده می‌شوند.

هزینه استهلاک صورت سود و زیان

هزینه استهلاک صورت سود و زیان، بیانگر هزینه‌های محاسبۀ سود و زیان غیر نقدی ست که بر اساس مقررات مالیات‌های مستقیم و غیرمستقیم و مطابق با استانداردهای موجود، توسط حسابداران تعیین می‌شوند.

مواردی همچون وسایل نقلیه، ساختمان، و سایر تجهیزاتی که به‌عنوان دارایی‌های غیر نقدی و بلندمدت یک شرکت محسوب می‌شوند و در طول مدت‌زمان ممکن است فرسوده شوند یا ارزششان کم گردد، شامل هزینه‌های استهلاک می‌گردند.

بهای تمام‌شده کالای فروش رفته یا هزینه‌های فروش صورت سود و زیان

هزینه‌های فروش صورت سود و زیان نشان‌دهنده هزینه کالاهای فروخته شده یا خدمات ارائه داده در طول دوره مالی ست که شامل نیروی انسانی، هزینه استهلاک، مواد اولیه و در شرکت‌های تولیدی شامل هزینه‌های تولید مانند دستمزد مستقیم، سربار ساخت و … می‌گردد.

تفاوت ترازنامه و صورت سود و زیان

ترازنامه، وضعیت مالی شرکت را در یک تاریخ و زمان معین بیان می‌کند اما صورت سود و زیان، تمام عملکرد مالی را در یک بازه و دوره زمانی مشخص می‌کند. ترازنامه، اطلاعات مرتبط با دارایی، بدهی و حقوق سهام‌داران شرکت است اما صورت سود و زیان با درآمدها و هزینه‌ها سروکار دارد.

جمع‌بندی

صورت سود و زیان یکی از سه اصل اساسی صورت‌های مالی حسابداری است که بیانگر راندمان مالی شرکت در طول یک دوره است. تهیه گزارش صورت سود و زیان از اهمیت و ضرورت فوق‌العاده‌ای برخوردار است. شرکت‌ها و صاحبان مشاغل باید به‌صورت مرتب، وضعیت مالی خود را مورد ارزیابی قرار دهند تا بدانند کجا و چه میزان به اهداف مالی موردنظرشان دست یافته‌اند و چه مقدار ضرر و زیان متوجه شرکت گردیده است.

اگر برای محاسبه سود و زیان شرکت خود به مشاوره نیاز دارید می‌توانید به صفحه خدمات مالی نامی حساب ناربن مراجعه نمایید.