بازارهای اوراق قرضه

بازار اوراق قرضه رکورد تاریخی زد

بازار اوراق قرضه ایالات‌متحده آمریکا بیش از دو تریلیون دلار از دست داد که بزرگترین ضرر در تاریخ اخیر است.

به گزارش بی نیوز به نقل از ایسنا، شاخص کل بلومبرگ بارکلیز ایالات‌متحده که معیاری برای بازار اوراق قرضه ایالات‌متحده محسوب می‌شود نسبت به اوج خود در آگوست ۲۰۲۰به میزان ۱۰ درصد کاهش یافته است. این کاهش بی‌سابقه بیش از ۲ تریلیون دلار از ارزش بازار این شاخص را از بین برده است.

چارلی بیللو، موسس و مدیر عامل شرکت کامپاند کپیتال ادوایزر نموداری را به اشتراک گذاشت که نشان می‌دهد، این بزرگترین و طولانی‌ترین اصلاح اوراق قرضه در تاریخ اخیر این کشور است.

بیللو گفت: «بازار اوراق قرضه ایالات‌متحده ۱۰.۳ درصد نسبت به اوج خود در آگوست ۲۰۲۰ کاهش یافته است. این طولانی‌ترین (۶۱۷ روز) و بزرگترین اصلاح اوراق قرضه است که در تاریخ اخیر مشاهده کرده‌ایم».

چنین زیان‌های بزرگی معمولا نشانه بدی است، با این حال، ضرر در بازار اوراق قرضه می‌تواند خبر خوشایندی نیز باشد زیرا قیمت‌های پایین‌تر اوراق به معنای بازده اوراق قرضه بالاتر است.

شاخص کل جهانی بلومبرگ بیان می‌کند که معیار بازار اوراق قرضه در سراسر جهان، ۱۱ درصد زیان دیده و ارزش ۲.۶ تریلیون دلاری را از بین برده است. شایان‌ذکر است، اعداد نظری هستند به این معنا که توسط سرمایه‌گذارانی که شاخص جهانی را بدون پوشش ارزی ردیابی می‌کنند، محاسبه می‌شوند.

اخیرا اوراق قرضه جهانی در ۲۱ مارس به پایین‌ترین سطح خود از زمان بحران ۲۰۰۸ سقوط کرده است.

برخی پیش‌بینی می‌کنند که ضرر اوراق قرضه می‌تواند به دلیل افزایش ارزش دلار در رابطه با سایر جفت‌های تجاری آن، به عنوان مثال یورو باشد که در حال حاضر شرایط سختی را سپری می‌کند. البته بهتر است به تورمی که در حال حاضر بیداد می‌کند و بر قیمت اوراق نیز تاثیر می‌گذارد، اشاره نکنیم.

پیش‌بینی می‌شود که اکثر سرمایه‌گذاران اوراق قرضه یا سرمایه‌گذاران درآمدی هستند یا سرمایه‌گذارانی که انتظار دارند برای همیشه در اوراق قرضه باقی بمانند. در تئوری، افزایش نرخ مورد انتظار آتی توسط فدرال رزرو (فدرال رزرو) باید تورم را به نفع بلندمدت دارندگان اوراق قرضه کنترل کند اما، سناریوی کابوس‌آمیزی نیز وجود دارد که در آن فدرال رزرو نمی‌تواند تورم را کنترل کند که باعث کاهش شدیدتر در اوراق قرضه می‌شود. اگر سرمایه‌گذار اوراق قرضه معتقد باشد که بانک‌های مرکزی کشورهای دیگر نسبت به فدرال رزرو موفق‌تر خواهند بود، اوراق قرضه خارجی بدون پوشش می‌تواند یک گزینه باشد.

بازار مالی چیست و انواع آن کدام است؟

یکی از مهم ترین سوال های همه ما اینکه بازار مالی چیست و انواع بازار مالی کدام است؟ بازارهای مالی یکی از مهم ترین بخش های اقتصادی هرکشور هستند که وظیفه اصلی تامین مالی بنگاه های بزرگ را به دوش می کشند. هم چنین به تازگی شاهد شکل گیری بازارهای جدید مالی مانند بازار رمز ارزها هستیم. در آموزش فوق به معرفی بازارهای مالی و کارکرد آن پرداخته و در ادامه خواهیم گفت که انواع بازارهای مالی و سرمایه گذاری کدامند؟

بازار مالی چیست؟

بازار مالی چیست ؟ بازار مالی یا به انگلیسی Financial Market هر بازاری است که در آن معامله دارایی ها صورت می گیرد. به عنوان مثال بازار سهام که درآن سهام شرکت های مختلف داد و ستد می شود، یکی از انواع بازار مالی است. بازار های مالی برای هر اقتصاد روبه رشد و تکشورهای توسعه یافته، یک ابزار حیاتی برای عملکرد مناسب اقتصادی و تامین مالی بنگاه ها محسوب می شود.

اهمیت بازارهای مالی به قدری است که در بحران اقتصادی سال 2008 آمریکا همراه با رکود و سقوط سنگین بازارهای مالی، شاهد ایجاد مشکلات اساسی برای کشور آمریکاو اقتصاد جهانی بودیم.

وظیفه بازار مالی چیست؟

وظیفه اصلی بازار های مالی، تخصیص بهینه منابع مالی برای بنگاه ها و کسب و کارهای اقتصادی است. درواقع این بازار ها تجارت و کسب و کار را برای خریداران، فروشندگان، تولید کنندگان و تامین کنندگان را تسریع و تسهیل خواهد کرد.

بازارهای مالی از ابزارهای متعددی برای خرید و فروش تشکیل شده اند که بازار سهام فقط یکی از آن ها است. بازارهای دیگری مثل فارکس، اوراق مشتقه، کالاها و. از انواع دیگر بازار های مالی هستند.

مهم ترین خصوصیت بازارهای مالی، شفافیت بالای اطلاعاتی و معاملاتی است که آن را از بازارهای دیگر جدا می کند.

برای آشنایی با انواع و بازارهای مالی در ادامه همراه ما باشید.

انواع بازار‌های مالی چه هستند؟

انواع بازار مالی کدام هستند؟ برای درک مفهوم بازارهای مالی باید انواع بازارهای مالی را بشناسیم. همانطور که گفتیم انواع مختلفی از بازارهای مالی به تناسب ابزار و زمان سر رسید داریم که مهم ترین آن ها بازار سرمایه است.

در زیر انواع مختلف بازار های مالی را بررسی خواهیم کرد:

1.بازار سهام (Stock Market)

فراگیرترین بازار مالی، بازار سهام است. در بازار سهام به خرید و فروش سهام شرکت های پذیرفته شده در بورس توسط معامله گران بازارهای اوراق قرضه و شرکت های سرمایه گذاری پرداخته می شود. هم چنین از این بازار برای تامین سرمایه شرکت ها از طریق عرضه اولیه بخشی از سهام خودشان نیز استفاده می شود. بعد از عرضه اولیه سهام شرکت ها در بازاری که به نام بازار ثانویه شناخته می شود معامله شده و بین خریداران و فروشندگان دست به دست می شود.

معاملات بازار سهام در بازارهای تعیین شده ای انجام میگیرد که معروف ترین آن ها بورس و فرابورس هستند.

بازار سهام هر کشور از آن جهت حائز اهمیت است که معمولا سهام بزرگترین شرکت های هر اقتصاد در آن معامله شده و صورت های مالی و فاکتورهای بنیادی و عملکردی شرکت ها تحت قوانین بازار سهام منتشر می شود.که این انتشار صورت های مالی در پیش بینی وضعیت کلی اقتصادی کشورها نیز تاثیر گذار است.

2.بازار اوراق قرضه (Bond Market)

اوراق قرضه اوراقی هستند که سرمایه گذاران آن ها را خریده و بعد از مدت معین با بهره ای که از پیش تعیین شده پول خود را دریافت می کنند.

اوراق قرضه را می توان به نوعی یک مدل از وام دانست. که وام گیرنده اصل پول به اضافه بهره آن را در زمان مشخص پرداخت می کند. اصلی ترین نهادهایی که اوراق قرضه را منتشرکرده و از طریق آن ها به تامین مالی برای اجرای طرح ها و اهداف خود می پردازند: شهرداری ها، دولت ها و دیگر ارگان هایی که برای تامین مالی نیاز به انتشار اوراق قرضه دارند.

بازارهای اوراق قرضه همچنین تحت عنوان بازارهای بر پایه بدهی (Debt markets (Credit markets و یا بازارهای درآمد ثابت (Fixed بازارهای اوراق قرضه – income markets) نیز شناخته می‌شود.

3.بازار‌های پولی

بازار پول چیست؟ در بازارهای پولی کالاهایی با نقدشوندگی بالا و سر رسیدهای کوتاه (معمولا کمتر از 1 سال) معامله می شوند.به دلیل نقدشوندگی بالا، امنیت سرمایه گذاری در این بازارها بسیار بالا بوده و به تناسب از بازدهی کمتری برخوردار هستند. عموم معاملات در بازار پولی بین نهادها و معامله گران با حجم کلان است.

4.بازار مشتقات (Derivative Market)

ابزار مشتقه قراردادهایی بین 2 (یا چند نفر) هستند که ارزش هر ورقه براساس کالای پایه تعیین می شود. کالای پایه می تواند یک کالای فیزیکی مثل زعفران، سهام شرکت ها و صندوق ها و یا بعضا شاخص ها باشد.

این اوراق به تنهایی فاقد ارزش هستند و ارزش ذاتی آن ها نشآت گرفته از ابزارهای مالی مانند اوراق قرضه (Bonds)، کالاها (Commodities)، ارزها (Currencies)، نرخ‌های بهره (Interest rates)، شاخص‌های بازار (Market indexes) و همچنین سهام (Stocks) است که روی آن معامله می شوند. به همین دلیل بجای اینکه معاملات مستقیم روی سهام شکل بگیرد، شاهد قراردادهای اختیار خرید و فروش و اهرمی هستیم.

5.بازار تبادل ارزهای خارجی (Foreign exchange)

بازار فارکس یکی از معروف ترین بازارهای مالی است که در آن مشارکت کنندگان به خرید و فروش و معامله گری روی جفت ارزها می پردازند. منظور از جفت ارز، نسبت دو ارز به همدیگر است.

به عنوان مثال جفت ارز EURUSD بیانگر نسبت ارزش یورو به دلار است. معامله گران در بازار فارکس روی بالا و پایین رفتن این نسبت (نوسان دلار نسبت به یورو) اقدام به معامله می کنند.

به دلیل فراگیری جهانی این بازار، یکی از نقدشونده ترین و بزرگترین بازارهای مالی است که حجم معاملات روزانه آن تا 500 میلیارد دلار نیز می باشد.

بازار فارکس از بانک‌ها (Banks)، شرکت‌های تجاری (Commercial Companies)، بانک‌های مرکزی (Central Banks)، شرکت‌های مدیریت سرمایه‌گذاری (Investment management firms)، صندوق‌های سرمایه‌گذاری (Hedge funds)، کارگزاری‌های خرد فارکس (Retail forex brokers) و همچنین سرمایه‌گذاران تشکیل شده است.

6.بازار کالاها (Commodities Market)

بازار کالاها یا درکشور خودمان بورس کالا، بازاری است که تولید کنندگان مواد اولیه و کالا، محصولات خودرا به متقاضیان میفروشند. انواع کالاها از کشاورزی و صنعتی تا نفت و گاز در این بازارها مبادله می شوند.

7.بازار مستقیم (Over – the – counter Markets, OTC)

بازار OTC یا بازار مستقیم، یک بازار غیرمتمرکز بوده به گونه ای که هیچ مکان فیزیکی نداشته و دارایی های کوچک در آن مبادله می شوند.

در این بازار، فعالان اوراق بهادار را مستقیما و بدون حضور کارگزاران معامله می کنند. در برخی مراجع این نوع بازار هارا با نام فرابورس نیز ترجمه کرده اند. بازاری که شرکت های کوچک تر با ریسک مالی بیشتر حضور داشته و معامله کنندگان بدون نیاز به کارگزاران اقدام به خرید و فروش می کنند.

8.بازار رمزارزها (Cryptocurreny Market)

در طی چند سال گذشته شاهد ظهور و گسترش بازار جدیدی به نام بازار ارزهای دیجیتال بوده ایم. این بازار که از دارایی های دیجیتال غیرمتمرکز تشکیل شده و بر فناوری بلاک چین سوار است، هدف اصلی خودرا راحت کردن مبادلات و زندگی روزمره و حرکت به سمت نوآوری هایی مانند متاورس قرارداده است. از معروف ترین ارزهای دیجیتالی که درحال حاضر معامله می شوند، بیت کوین، اتریوم و تتر هستند.

بازارهای مالی بر‌اساس زمان واگذاری

بازارهای مالی بر اساس زمان واگذاری به دو دسته‌ی بازار آتی و بازار نقدی تقسیم می‌شوند:

بازار آتی (Future Market)

بازار آتی کالا بازاری است که در آن طبق قرارداد، فروشنده و خریدار یک کالا متعهد می‌شوند در سررسید معین (در آینده)، مقدار مشخصی از آن کالا را با استانداردهای از قبل تعیین‌شده و با قیمت توافق‌شده معامله کنند. به بیان دیگر تمامی توافق‌ها در زمان حال، اما معامله در زمان آینده صورت می‌گیرد.

بازار نقدی (Spot Market)

بازاری که برای انجام فوری معاملات شامل خرید و فروش کالاها و اوراق بهادر ایجاد شده است، بازار نقدی گفته می‌شود. در بازار نقدی، مبادله کالاها و پول بین فروشنده و خریدار در زمان حال صورت می‌گیرد، چنان‌که این امر در مقابل بازار آتی قرار دارد که در آن چنین مبادلاتی در تاریخ مشخصی در آینده رخ می‌دهد. بازار نقدی همچنین به‌عنوان بازار نقطه‌ای شناخته می‌شود، زیرا معاملات “در یک نقطه از زمان” انجام می‌شود.

بازارهای مالی بر اساس ساختار سازمانی

بازارهای مالی از نظر ساختار سازمانی و قانون‌مندی به چهار دسته‌ی زیر تقسیم می شوند:

1- بازارهای رسمی یا همان بورس اوراق بهادار

2- بازارهای خارج از بورس که در قبل توضیح دادیم.

3- بازار سوم:بازارهای اوراق قرضه

معمولاً سازمان‌ها و موسسات بزرگ سرمایه‌گذاری به دلیل حق کمیسیون و کارمزد کمتری که در بازار سوم وجود دارد، مشغول به فعالیت در این بازار هستند.

4- بازار چهارم

شرکت‌ها و سازمان‌هایی در این بازار فعال هستند که قصد انجام معاملات عمده و بلوکی را دارند. این شرکت‌ها برای اینکه در معاملات خود کارمزدی پرداخت نکنند، معمولاً به صورت مستقیم و بدون دخالت کارگزار وارد معامله می‌شوند.

بازارهای مالی بر اساس حق مالی

بازارهای مالی بر اساس حق مالی یا همان انواع بازار مالی بر اساس ماهیت مبادلات به دو دسته‌ی بازار بدهی و بازار سهام تقسیم می‌شوند:

بازار بدهی (Debt Market)

بازاری که در آن ابزارهایی مانند اوراق قرضه دولتی، اسناد خزانه دولتی و اوراق مشارکت معامله می‌شود، بازار بدهی می‌گویند. اوراق بدهی خود انواع مختلفی مانند شرکتی، دولتی و بعضا شهری دارند که باتوجه به ماهیت صادر کننده گواهی ها تقسیم بندی می شوند.

بازار سهام (Stock Market)

به بازاری که در آن سهام از طریق بازارهای منسجم و قانون‌مند مانند بورس؛ توزیع و مبادله می‌شود، بازار سهام یا به اصطلاح بازار بورس گفته می‌شود. بازار سهام که خود زیر مجموعه بازار سرمایه نیز محسوب می شود یکی از بزرگترین بازارهای مالی است که سهام شرکت های کوچک و بزرگ پذیرفته شده در بورس مطابق با قوانین و مقررات آ« مورد معامله قرار می گیرد. بازار سهام خود متشکل از گروه ها و صنایع مختلف اقصتادی، معدنی و تولیدی است که دربرگیرنده چرخه اقتصادی یک کشور است.

بازارهای مالی بر اساس سررسید ابزار مورد معامله

بازارها بر اساس سررسید ابزار مورد معامله به دو دسته‌ی بازار پول و سرمایه تقسیم می‌شوند:

بازار پول (Money Market)

بازار سرمایه (Capital Market)

بازار سرمایه چیست

برای اینکه بدانیم بازار سرمایه چیست؟ باید به تعریف آن دقت کنیم. تعریف بازار سرمایه به طور خلاصه بازاری است که در آن دارایی های بلندمدت (با سررسید بیش از یک سال) معامله می شوند. بطور کلی این بازار فرایند هدایت و تخصیص منابع اقتصادی را تسهیل می‌کند و خود به دو بازار اولیه و ثانویه تقسیم می‌شود. که این 2بازار اولیه و ثانویه، تقسیم‌بندی بازار سرمایه به لحاظ مرحله عرضه اوراق بهادار محسوب می شود.

البته بازار سرمایه در ایران با نام بازار بورس نیز شناخته می شود که به بازارهای اوراق قرضه دلیل فراگیری آن، تشکیل شده از بازارهای بورس، فرابورس، کالا و انرژی است.

بازارهای سرمایه در کشور های مختلف( از جمله بازار سرمایه ایران) یکی از اصلی ترین اجزای اقتصادی هر کشور هستند که وظیفه تامین مالی و شفاف سازی شرکت ها و بنگاه های بزرگ هر کشور را به دوش می کشد.

تفاوت‌های بازار پول و بازار سرمایه در سررسید ابزارهای داخل آن است که در بازار پول کمتر از یک سال و در بازار سرمایه بیش از یک سال است.

ماجرای سقوط بازارهای مالی در بحران اقتصادی سال ۲۰۰۸

در بحران اقتصادی که در سال 2008 ایجاد شد، اهمیت و نقش پر رنگ بازارهای مالی در اقتصاد هرکشور به خوبی حس شد. ریشه های این بحران از بازار اوراق بهادار با پشتوانه وام مسکن شکل گرفت و در ادامه با سفته بازی هایی که در حوزه املاک شکل گرفت موجب بدتر شدن وضع شد.

سخن پایانی

در آموزش فوق بازارهای اوراق قرضه به معرفی و تعریف بازار مالی که از مهم ترین بازار سرمایه گذاری نیز محسوب می شوند پرداختیم و انواع آن را به صورت کامل بررسی کردیم. هم چنین انواع بازار سرمایه که یکی از مهم ترین عناصر هر اقتصاد است را توضیح داده و کمک کردیم تا درک بازار مالی و مهم‌ترین کارکردهای بازار مالی برای شما راحت تر شود. هم چنین یکی از اصلی ترین کاربرد بازارهای مالی، شفافیت اطلاعاتی اقتصادهاست.

بررسي پيامد عرضه اوراق قرضه ارزي ايران در بازارهاي جهاني

دكتر فريدون خاوند (گزارش اقتصادي روز) دكتر فريدون خاوند (راديوآزادي): نخستين دور فروش اوراق قرضة ارزي ايران در بازار هاي مالي بين‌المللي به پايان رسيد و گزارش هاي غير رسمي در محافل تهران نشان ميدهند كه بانك مركزي جمهوري اسلامي از هم اكنون دور دوم انتشار اين اوراق را تدارك مي بيند. منابع ايراني و بين‌المللي دور نخست را موفقيت آميز ارزيابي ميكنند، حتي فراتر از آنچه مقام بازارهای اوراق قرضه هاي بانك مركزي جمهوري اسلامي انتظار داشتند. قرار بود ايران، براي نخستين بار پس از انقلاب 1357، با همكاري دو بانك اروپايي بي ان پي – پاري با و كامرز بانك معادل پانصد ميليون يورو اوراق قرضه منتشر كند. در عمل فروش اوراق قرضة ايران در خاورميانه، اروپا و آسيا به 625 ميليون يورو رسيد و حدود هشتاد موسسة پولي و بانكي و بيمه‌اي آنها را خريداري كردند. نرخ سود اوراق قرضة ايران 8.75 در صد و مدت آنها پنج سال است. موفقيت ايران در فروش اوراق قرضة ارزي‌اش، به گفتة شماري از منابع غير رسمي، مقام هاي بانك مركزي جمهوري اسلامي را بر آن داشته تا همين تجربه را تكرار كنند. با بازارهای اوراق قرضه اينهمه در محافل اقتصادي تهران، انتشار اين اوراق پرسش هاي انتقاد آميزي را بر ميانگيزد : پرسش نخست : وضعيت ارزي ايران، به بركت تداوم رونق نسبي در بازار نفت، توسل به اوراق قرضة ارزي را توجيه نميكند. چرا جمهوري اسلامي بايد با انتشار اوراق قرضة ارزي بار تعهدات مالي بين‌المللي كشور را سنگين كند، حال آنكه دستكم به گفتة منابع رسمي‌اش، هفده ميليارد دلار ذخيرة ارزي دارد؟ پرسش دوم : اوراق قرضة ارزي زماني قابل قبولند كه در انجام طرح هاي مشخص به كار گرفته شوند و باز پرداخت اصل و فرع آنها نيز از محل بازده حاصل از همين طرح ها عملي شود نه از منابع ارزي دولتي. آيا اوراق قرضة ارزي ايران با در نظر گرفتن همين ملاحظات انتشار يافته‌اند؟ پرسش سوم : آيا در فروش اوراق قرضه به «يورو»، نوسان هاي پولي بين‌المللي در نظر گرفته شده اند؟ به زبان ساده اگر پول واحد اروپا طي سال هاي آتي موقعيت خود را در برابر دلار مستحكم تر كند، آيا باز پرداخت اوراق قرضه تا پنج سال ديگر هزينة سنگيني را بر ايران تحميل نخواهد كرد؟ بر اين پرسش ها، انتقاد كساني را نيز بايد افزود كه اصولا معتقدند تضمين پرداخت سود اوراق قرضه توسط دولت ايران، با موازين بانكداري اسلامي نمي خواند. در پاسخ اين انتقاد ها، سخنگويان بانك مركزي جمهوري اسلامي بر ابعاد سياسي انتشار اوراق قرضه ارزي تأكيد مي كنند. از ديدگاه همان سخنگويان، با توجه به موقعيت دشوار ايران در صحنه بين‌المللي، نفس دستيابي اين كشور به بازار مالي بين‌المللي به خودي خود از اهميتي استراتژيك برخوردار است.

درپي موفقيت ايران در فروش اوراق قرضه ارزي در بازارهاي بين المللي، بانك مركزي جمهوري اسلامي دومين دور انتشار اين اوراق را تدارك مي بيند. در محافل تهران بحث بر سر سود و زيان حاصل از انتشار اوراق قرضه ارزي بالا گرفته است. بعضي از منتقدان مي گويند در صورت تداوم روند بالارفتن ارزش يورو در برابر دلار طي 5 سال آينده، بازپرداخت بدهي ناشي از انتشار اوراق قرضه ارزي به يورو هزينه هنگفتي بر اقتصاد ايران تحميل خواهد كرد.

موج فروش اوراق قرضه جهانی

پس از اعلام لائل برینارد، عضو فدرال رزرو، مبنی بر کوچک کردن سریع ترازنامه، موجی از فروش در بازارهای اوراق قرضه جهانی به وجود آمد.

به گزارش ایلنا از بلومبرگ، شاخص کل در بازارهای اوراق قرضه جهانی به زیر سطح بحرانی 100 یعنی 99.9 سقوط کرد و بنابراین، شاخص برای اولین بار از سال 2008 به این سرح رسیده است.

سرمایه گذاران جهانی امسال از بازار اوراق قرضه خارج شدند زیرا افزایش شدید تورم برنامه‌های افزایش نرخ بهره بانک های مرکزی را تسریع کرد.

شاخص کل بلومبرگ که بازارها را از اوراق قرضه دولتی گرفته تا اوراق قرضه شرکتی را دنبال می‌کند، از ابتدای سال 7.4 درصد کاهش یافته است. ارزش بازار اوراق قرضه در این شاخص تقریباً 4.6 تریلیون دلار ذوب شده است.

برینارد اظهار داشت که فدرال رزرو از ماه آینده شروع به کوچک کردن ترازنامه خود خواهد کرد و به طور منظم نرخ بهره را افزایش خواهد داد.

تاثیر توقف برنامه خرید اوراق قرضه از سوی بانک مرکزی آمریکا بر بازارهای جهانی

در این برنامه «مجله بازرگانی خاورمیانه» قصد داریم پیامدهای پایان برنامه بانک مرکزی آمریکا برای خرید اوراق قرضه را بررسی کنیم.

قرار است بانک مرکزی آمریکا پایان دور سوم برنامه افزایش تدریجی پول درگردش با خرید اوراق بهادار را اعلام کند. بانک مرکزی آمریکا می خواهد چرخ های کمکی را از چرخ اقتصاد آمریکا بردارد تا این اقتصاد روی پاهای خودش حرکت کند.

بانک مرکزی آمریکا موسوم به «فدرال رزرو» معتقد است که رشد اقتصادی آنقدر به روال عادی خود بازگشته است که دیگر نیازی به این نوع محرکهای اقتصادی نیست.

پس از بحران مالی، بانک مرکزی آمریکا با سه دوره استفاده از این برنامه توانست هزینه های استقراض برای خریداران مسکن را پایین نگه داشته و شغل ایجاد کند. این برنامه شامل خرید ماهانه اوراق قرضه دولت در دراز مدت و اوراق مورد حمایت وامهای مسکن بود.

این برنامه در دور اول، در سال ۲۰۱۰، توانست جمعا بیش از ۱۰۰۰ میلیارد و ۵۰۰ میلیون دلار به اقتصاد آمریکا تزریق کند. در پایان سری دوم این برنامه در ژوئن سال ۲۰۱۱، این رقم جمعا حدود ۶۰۰ میلیارد دلار بود و در پایان بخش سوم این برنامه در سپتامبر دو سال پیش، ماهانه ۸۵ میلیارد دلار اوراق قرضه خریداری شده بود.

از ژانویه گذشته، بانک مرکزی آمریکا خرید اوراق قرضه را کاهش داده و پیش بینی می شود تا پایان ماه جاری میلادی، یعنی زمان اتمام برنامه، معادل ۷۸۹ میلیارد دلار پول به اقتصاد آمریکا وارد شود.

عملیات این نهاد سبب تقویت بازارهای خاورمیانه، اروپا و آسیا شد. البته در پایان دوره اول و دوم این برنامه بازارهای مالی با افت روبرو شد و سرمایه گذاران در اروپا و خاورمیانه نگرانند که این اتفاق دوباره رخ دهد.

از سوی دیگر اگر رشد اقتصادی در آمریکا ادامه داشته باشد و بازارهای مالی دچار تغییر نشوند، سیاستگذاران بانک مرکزی آمریکا نرخ بهره این نهاد را احیانا سال آینده بالا خواهند برد.

برای اینکه بیشتر در مورد عواقبِ توقف این برنامه بدانیم با نور الدین الحموری، کارشناس بازارهای مالی گفتگو کرده ایم.

یورونیوز: به نظر شما آیا اوضاع اقتصادی آمریکا آنقدر بهبود یافته است که بتواند بدون عملیات بانک مرکزی آمریکا پیش رود؟ بازارهای آسیا و اروپا چطور؟

نورالدین الحموری:
«بهبودهایی در وضعیت اقتصادی آمریکا حاصل شده است. اما نمی توان گفت آنطور که همه امید دارند بهبود کاملی صورت گرفته باشد. کندی روند رشد در اقتصاد باقی مانده و تاکنون هیچ استراتژی مشخصی برای توقف این روند وجود ندارد. علاوه بر این، کاهش روند رشد اقتصادی در اروپا و در آسیا مسئله ای است که باید در نظر گرفته شود، زیرا بعید است که اقتصاد آمریکا به رشد خود ادامه دهد.»

یورونیوز: بازارهای خاورمیانه از این اقدام بانک مرکزی آمریکا سود برده اند. آیا توقف برنامه خرید اوراق قرضه این بانک، رشد اقتصادی را متوقف خواهد کرد؟

نورالدین الحموری:
«این مسئله تنها شامل بازارهای خاور میانه نمی شود، بلکه بازارهای جهانی و بخصوص قدرتهای نو ظهور اقتصادی را در بر می گیرد. بعنوان مثال بازار بورس دبی یکی از بهترین بازارها در سطح جهانی بود. با اینحال اواخر سال جاری شاهد افت در این بازار خواهیم بود. این بازارها نسبت به هر اتفاقی واکنش نشان می دهند. اما بازارهای خاورمیانه می توانند از آنچه در اروپا رخ می دهد، سود ببرند. فراموش نکنیم که بازارهای اروپا درهای خود را به روی سرمایه گذاران خارجی گشوده است. در نتیجه با پایان عملیات خرید اوراق قرضه دولتی از سوی بانک مرکزی آمریکا، ممکن است دوباره شاهد افت رشد اقتصادی باشیم. اگر افت جهانی اقتصاد ادامه یابد، بازاهای جهانی از جمله بازارهای خاورمیانه هم درگیر همین حرکت نزولی خواهد شد.»

یورونیوز: ممکن است مرحله بعدی عملیات بانک مرکزی آمریکا افزایش نرخ بهره های بانکی باشد. در اینصورت چه رخ میدهد؟

نورالدین الحموری:
«بازاهای جهانی این تصمیم را پیش بینی کرده اند. کارگزاران بازارهای مالی مطمئن نیستند که بانک مرکزی آمریکا قادر باشد نرخ بهره خود را بالا ببرد. نرخ استقراض دولتی ایالات متحده با سر رسید ده ساله، علیرغم بحثها پیرامون افزایش نرخ بهره، پایین می ماند. خصوصا بازار مسکن از این تغییر و تحولات استقبال نمی کند.»