بهبود وضعیت بازار سرمایه

ریزش بورس تهران؛ آیا امیدی به بازگشت سرمایه‌های از دست رفته هست؟

سهامداران بورس در شبکه‌های مجازی آنقدر از اوضاع نابسامان بازار عصبانی هستند که این روزها با هم‌رسان کردن هشتگ‌هایی اعتراضی بورس را "کوره پول‌سوزی" می‌نامند و حتی خواستار تعطیلی بازار هستند. شاخص بورس تهران در مرداد ۱۳۹۹ سقوط کرد و بسیاری از سرمایه گذاران دارایی‌های خود را از دست دادند.

قبل از سقوط شاخص بورس تهران، مقام‌های ایران از جمله علی خامنه‌ای رهبر حکومت و حسن روحانی رئیس جمهوری وقت، مردم را تشویق به سرمایه‌گذاری در بورس کرده بودند.

از آن زمان،‌ وعده‌های مقام‌های دولتی و نمایندگان مجلس چاره کار نبوده و این "مسکن‌های موقتی" پس از پایان اثرشان از قضا موجب پیچیده‌تر شدن ماجرا شده‌اند.

آمارهای بورس نشان از آن دارند که نه تنها تازه‌واردهای امیدوار به کسب سود در تالار شیشه‌ای از خیر بازار پشیمان شده و از شر ریزش‌های مداوم بازار، سرمایه‌های خود را از مهلکه بورس خارج کرده‌اند که حتی کار به خروج سرمایه کهنه‌کارهای بازار هم رسیده است. نزدیک به یک ماه است که بازار به طور متوالی و بی‌وقفه به تماشای کوچ سرمایه‌های حقیقی از بازار نشسته است، سرجمع خروج سرمایه حقیقی بهبود وضعیت بازار سرمایه از بورس فقط در بازه زمانی مرداد ۹۹ تا هفته نخست بهمن‌ماه، بیشتر از ۱۰۰ هزار میلیارد تومان سرمایه حقیقی از بازار خارج شده است.

چرا بورس تهران مدارم در حال ریزش است؟

پاسخ به این پرسش چندگانه و چند وجهی است. اما پیش از برشمردن دلایل نابسامانی بازار باید تاکید کرد که تحلیل شرایط بورس بدون تحلیل وضعیت عمومی اقتصاد ایران و شرایط اقتصاد کلان گمراه کننده است.

اقتصاد ایران با نااطمینانی‌ها و عدم قطعیت‌های پرشماری روبرو بهبود وضعیت بازار سرمایه است که کار را برای فعالان و بنگاه‌های اقتصادی دشوار کرده‌است، امنیت سرمایه‌گذاری در مخاطره است و چشم‌اندازی قابل اتکایی از آینده اقتصادی مشاهده نمی‌شود. در چنین

شرایطی خروج سرمایه‌ها از ایران به ترتیبی که در نیمه نخست سال به استناد نماگرهای اقتصادی بانک مرکزی ۶.۳ میلیارد دلار سرمایه از ایران خارج شده است.

بازگشت دوباره نقدینگی به بورس با احیای اعتماد مردم به بازار سرمایه

مدیرعامل شرکت تامین سرمایه نوین با اشاره به تلاش دولت برای بهبود معاملات بازار سرمایه، اظهار کرد: این مساله که دولت به دنبال اعتمادسازی در بین مردم جهت سرمایه‌گذاری در بورس است، به عنوان شاخصی مهم در بین مردم برای ورود دوباره نقدینگی‌ها به این بازار تلقی می‌شود.

داود رزاقی در گفت و گو با ایرنا به بهبود روند معاملات بورس و عوامل تاثیرگذار بر آن اشاره کرد و گفت: صحبت رییس جمهوری در مراسم تنفیذ در خصوص ایجاد ثبات در معاملات بورس از جمله مسایل با اهمیت بهبود وضعیت بازار سرمایه و تاثیرگذاری تلقی می‌شود که نشان از درجه اهمیت این بازار برای دولت دارد که این اظهارات توانست بار دیگر اعتمادها را برای سرمایه‌گذاری در بورس بازگرداند و شاهد ورود نقدینگی‌های در اختیار مردم به این بازار باشیم.

وی افزود: این مساله که دولت به دنبال اعتمادسازی در بین مردم جهت سرمایه‌گذاری در بورس است به عنوان مساله‌ای مهم در بین مردم برای ورود دوباره نقدینگی ها به این بازار تلقی می‌شود.

رزاقی با بیان اینکه توجه و تلاش دولت جدید برای بهبود و جبران وقایع رخ داده در معاملات بازار، امری کاملا بدیهی است، تصریح کرد: رفتارهای هیجانی سهامداران در بازار برای جلوگیری از ضرر و زیان‌های احتمالی نشان داد که اعتماد به سرمایه‌گذاری در بازار سرمایه می‌تواند به راحتی دستخوش ترس و ناامنی شود و نقدینگی‌هایی که می‌توانند جذب توسعه ظرفیت صنایع و شرکت‌های فعال در این حوزه شوند، به سمت سایر بازارهای غیرمولد مانند رمزارزها، ارز و طلا ورود پیدا کنند.

راه‌های ایجاد ثبات و بازگشت تعادل به معاملات بورس

این کارشناس بازار سرمایه در ادامه به راه‌های ایجاد ثبات و بازگشت تعادل به معاملات بورس اشاره کرد و گفت: با توجه به عمق کم بازار سرمایه در مقایسه بهبود وضعیت بازار سرمایه با سایر کشورها، اتخاذ تصمیمات عجولانه می‌تواند زمینه تصمیمات عجولانه از سوی سهامداران را فراهم کرده و ضربات جبران ناپذیری را به بازار سهام وارد کند.

رزاقی با بیان اینکه تجمیع نظر صاحبان تجربه می‌تواند کمک‌کننده به کاهش بهبود وضعیت بازار سرمایه آفت‌های ناشی از برخی قوانین و دستورالعمل‌ها باشد، افزود: ایجاد تعادل بین بازار پول و سرمایه با بررسی اثر تصمیمات بازار پول بر متغیرهای کلان اقتصادی، افزایش فعالیت صندوق‌های تثبیت و توسعه بازار سرمایه، توسعه و متنوع‌سازی صندوق‌ها، بهبود وضعیت بازار سرمایه توسعه ابزارهای نوین تأمین مالی مبتنی بر سرمایه و اوراق بدهی، تداوم فعالیت‌های بازارگردانی موثر، توسعه ابزارهای مشتقه، افزایش شفافیت در معاملات، ابزارهای پوشش ریسک، افزایش شناوری سهام با توجه به ظرفیت بازار سرمایه و مدیریت آثار آن در شرایط نامتعارف بازار، به‌روز رسانی قوانین حاکم بر این حوزه متناسب با کشورهای توسعه یافته، تلاش در راستای ایجاد بازار سرمایه کارآمد و تسریع و تسهیل در صدور مجوز نهادهای مالی از جمله عواملی هستند که می‌توانند زمینه ایجاد ثبات در معاملات بازار را فراهم کنند.

تغییر جایگاه بازار سرمایه در میان مسوولان حاضر در کشور

وی به عوامل تاثیرگذار در تغییر جایگاه بازار سرمایه در میان مسئولان حاضر در کشور و نیز آحاد مردم جامعه اشاره کرد و گفت: باید این موضوع مورد توجه فعالان حاضر در کشور باشد که بازار سرمایه در همه کشورهای توسعه یافته جهان به عنوان اصلی‌ترین رکن اقتصادی کشور محسوب می‌شود و اکنون این بازار توانسته به جایگاه اصلی خود در کشور دست پیدا کند.

رزاقی اظهار کرد: در کشورهای توسعه یافته و اقتصادهای بزرگ دنیا، بازار بدهی در بازار سرمایه معنا پیدا می‌کند و عمق بازار آنها به حدی است که در عمل، وضعیت بازار سرمایه آنها دماسنج واقعی اقتصادی کشور تلقی می شود.

رزاقی با بیان اینکه امیدواریم با استفاده از تفاوت نگرش‌ها در بین مسئولان و فضایی که نسبت به سرمایه گذاری در بازار سرمایه شکل گرفته است زمینه بازگشت اعتماد مردم به بازار فراهم شود، گفت: در کنار این اتفاق با ترویج فرهنگ سرمایه‌گذاری در میان اقشار مختلف مردم، صیانت از حقوق سرمایه‌گذاران حاضر در این بازار و پذیرش بازار سرمایه به عنوان بازار دارایی از سوی دولتمردان، شاهد تغییر دیدگاه سرمایه‌گذاران و ورود سرمایه آنها از گزینه‌های سنتی برای سرمایه‌گذاری مانند طلا و ارز به سمت بازار سرمایه خواهیم بود.

آینده بورس ایران چه می شود؟

این روزها با وجود ابهامات و حواشی بسیاری که در بازار وجود دارد، دغدغه همه سهامداران است که بدانند آینده بورس چه می شود. برخی از ما بورس را زمانی که در دوران طلایی خود بود شناختیم و به سودای افزایش سرمایه خود، به آن ورود کردیم؛ امروزه آشفتگی بوجود آمده در بازار بورس، سبب شده است که همه سرمایه‌گذاران حتی پیشکسوتان آن، نگران و سردرگم شوند. دلیل عمده این نگرانی‌ها، مقایسه بازار سال 1399 و 1392 با یکدیگر است.

مقایسه بازار بورس سال 1399 با 1392

همزمان با شروع اصلاح روند بازار و کاهش قیمت سهم‌ها در مرداد ماه امسال، صحبت از ریزش بازار، درست مانند اتفاق سال 1392، به میان آمد. مقایسه روند بازار امسال با بازار سال 1399 اساساً مقایسه صحیحی نیست!

وجود متغیرهای تاثیر گذار و شرایط سیاسی و اقتصادی متفاوت در بین سالهای 1392 و 1399 امکان مقایسه بازار سرمایه در این دو بازه زمانی را از ما سلب می نماید. 16 دی ماه 1392 شاخص کل به 89 هزار و حتی به حدود کانال 90 هزار واحد نیز رسید. پس از 17 ماه صعود کم نوسان، ریزش بازار درست در همین زمان شکل گرفت.

عوامل تشدید روند نزولی بازار در 1392

در 8 بهمن 92 مجلس با تصمیم به واقعی کردن نرخ خوراک پتروشیمی‌ها، یک شوک اساسی به بورس وارد کرد. در نتیجه این تصمیم، نرخ قیمت 5 برابر شد و موجب تشدید جریانات منفی در بازار سرمایه شد. از سویی دیگر بانکها نرخ سود سپرده های بانکی را افزایش دادند. این امر نیز سبب شد تقاضای مردم برای خرید سهم کاهش یافته و به سپرده گذاری در بانک روی آورند. همین دو عامل، شاخص کل را وارد مدار نزولی کرد.

تا دی ماه 1394 و به مدت دو سال این روند نزولی در بورس ادامه داشت. تقریبا اوایل دی ماه 1394 شاخص کل با فتح کانال 61 هزار واحد، بعد از دو سال، به میزان 31% اصلاح داشت. آذر ماه 1396 شاخص کل، بالاخره با عبور کردن از کانال 90 هزار واحد، رکورد بالاترین رقم خود تا آن زمان را شکست.

اصلاحات شاخص کل در سال 1399

در سال 1399 شاخص بارها کانال شکنی کرده و به دو میلیون و هفتاد و هشت هزار واحد رسیده بود. بعد از اصلاحات سنگین در بازه زمانی 2 ماه، 36% اصلاح کرده و به رقم یک میلیون و سیصد و سی و شش هزار واحد رسید.

از اوایل فروردین ماه سال 1399 تا مرداد ماه همان سال، شاخص کل بیشتر از حدود 400% رشد کرد که در 45 سال گذشته سابقه نداشته است. ریزش های قابل توجه شاخص بورس، به دنبال برخی از رویداد‌ها اتفاق افتادند. در ادامه به چند مورد از آنها اشاره خواهیم کرد.

عوامل ریزش و منفی بودن بورس 1399

پس از شروع اصلاحات بازار، برخی عوامل، ریزش های سنگین تری را ایجاد کردند و شاهد سقوط شاخص بودیم. برخی از این عوامل عبارتند از:

• سهام عدالت در نماد های دولتی و شاخص ساز آزادسازی شد.
• عرضه سهام عدالت به صورت غیر اصولی و خرد که موجب فشار سنگین فروش و شکسته شدن نقاط حمایتی شد.
• عرضه اولیه های بیش از حدی که در بازار بورس و فرابورس ایران، انجام شد.
• عدم توقف نماد هایی که بیشتر از 50 درصد در بورس و 20 درصد در فرابورس ارزش خود را از دست داده بودند.
• ورود سیلی از افراد به بازار سرمایه که از دانش و تجربه کافی برخوردار نبودند.
• نرخ بهره بانکی در سال 99 کاهش یافت که باعث جذب سرمایه گذاران به سپرده گذاری در بانک‌ها شد و بازار سرمایه جذابیت خود را از دست داد.
• تحریم‌ها علیه ایران افزایش یافت که موجب ایجاد فشار در بخش‌های مختلف اقتصاد کشور شد.
• و.

بررسی چند سناریو راجع به آینده بورس

شاخص کل را در ماه‌های اسفند و فروردین سال‌های گذشته بررسی نمایید. همانطور که در تصاویر زیر نیز، قابل مشاهده می باشد، هر سال در همین مقطع زمانی تا فروردین سال بعد شاخص کل، روند صعودی داشته است. از طرفی دلایل عمده رشد بورس در نیمه اول سال 1399، همچنان با همان قوت وجود دارند. این مسئله احتمال رشد مجدد شاخص را نسبت به پایدار ماندن وضعیت نزولی فعلی، قوی تر می کند.

کارشناسان معتقدند در صورت رعایت اصول بازار سرمایه و ایجاد تغییرات موثر، می توان به آینده بهبود وضعیت بازار سرمایه آن امیدوار بود. به عقیده آنان در دیگر بازارها مشکلات حقوقی و قانونی بسیاری وجود دارد. علاوه بر این، مردم در بورس نقدشوندگی بهتری را تجربه می‌کنند. بنابراین برای بورس، روند منفی و کاهش مشارکت مردم را پیش بینی نمی‌کنند. برای کسب بینش بهتر نسبت به آینده بورس، در ادامه پیش بینی برخی از کارشناسان را بررسی می کنیم.

پیش بینی بورس تا انتخابات 1400

حمید اسدی، کارشناس حقوقی بازار سرمایه، درباره پیش‌بینی خود نسبت به عملکرد بازار سرمایه تا انتخابات سال 1400 توضیح داد: «پیش‌بینی درباره این موضوع کار دشواری است، زیرا در حال حاضر شاهد بورسی هستیم که نوسانات زیادی را تجربه می‌کند و معتقدم انتخابات سال 1400 تاثیر زیادی بر روند بورس نخواهد گذاشت و اگر نوسانی هم به وجود آید مقطعی و کوتاه‌ مدت است.»

همچنین ادامه داد که: «پیش‌بینی من درباره بازار سرمایه این است که تا انتخابات روزهای متعادل و رو به رشدی را تجربه می‌کند و البته ممکن است در بعضی سهم‌ها اصلاحی را شاهد باشیم اما در نهایت نگرانی برای عملکرد بورس وجود ندارد.»

تحلیل روند بورس در کوتاه مدت و میان مدت

علی سعدوندی، تحلیلگر اقتصادی، درباره بورس می گوید: «وضعیت بورس در مقایسه با دیگر بازارهای مالی مناسب تر بوده و افرادی که سهم های بنیادی در سبد بورسی خود دارند، زیان نخواهند کرد. افرادی که دارای سهم با ارزش پایین هستند و فقط بر پایه شایعات خریداری کرده‌اند متضرر خواهند بهبود وضعیت بازار سرمایه شد؛ اما این ضرر نباید موجب خروج آنها از بازار شود چرا که باید درس بگیرند و از آن به بعد با احتیاط بیشتری اقدام کنند.»

به عقیده این تحلیلگر شاخص در کوتاه مدت روندی نزولی اما در میان مدت روندی صعودی خواهد داشت. هرچه به پایان سال 1399 و شروع 1400 نزدیک می شویم نیز، شرایط بهبود خواهد یافت.

روند بورس در بلندمدت

علی رضایی، کارشناس بازار سرمایه و دانش آموخته حوزه مدیریت مالی، درباره عملکرد بازار سرمایه گفت: «دید من به بازار سرمایه این است که شاخص روند صعودی خودش را حفظ می کند چون ما وارد دوران تازه ای شده ایم.» همچنین درباره مقایسه بازار با سال 1399 افزود: «بازار سرمایه ما با بازار سرمایه سال 1392 که در آن سال ریزش شدیدی اتفاق افتاد قابل مقایسه نیست. کسانی که این بازار را با بازار سال 1392 مقایسه می کنند، مقایسه نامناسبی دارند.»

وی ادامه داد: «من روند بلند مدت شاخص بورس را صعودی می بینم. به نظرم، باید اعتماد به بازار برگردد و روند شاخص، مجدداً صعودی شود. ممکن است در این مدتی که هنوز اعتماد برنگشته است، شاخص روند نزولی و در برخی پله ها در جا بزند و بعد به روند صعودی خودش برگردد.»

پیش بینی شاخص 3 میلیون واحدی در 1400

علی هدیه، کارشناس تحلیلگر بازار سرمایه، در پیش بینی شاخص کل در سال 1400 می گوید: «سناریوی محتمل برای شاخص این است که در اواسط سال 1400، شاخص 3 میلیون واحدی در دسترس قرار گیرد، ولیکن به نظر در ابتدا یک اصلاح زمانی خواهیم داشت و به مرور در اواسط سال 1400، به شاخص 3 میلیون واحدی دست پیدا خواهیم کرد.»

تاثیر کسری بودجه دولت بر بورس 1400

کسری بودجه دولت به دو دلیل موجب توجه دولت به بورس می شود:

1. می تواند به وسعت تورم بیفزاید.
2. وابستگی دولت را به بورس جهت تامین مالی افزایش می دهد.

برخی کارشناسان بازار سرمایه می گویند کسری بودجه دولت در سال آینده رشد نرخ تورم را در پی خواهد داشت. بازار سرمایه از روند تورم، تاثیر می گیرد، در نهایت می توان منتظر رشد شاخص کل بورس در سال آینده باشیم.

تحلیل نویسنده

حدود حوالی شهریور ماه امسال مصادف با سقوط شاخص که قصد فروش کلیه سهام و خروج از بورس را داشتم، یک کلیپ باعث شد سهامداری کنم. در آن کلیپ، یکی از سهامداران و سرمایه گذاران مشهور جهان، مطلبی را یادآور شد که در من بسیار تاثیر داشت. آن مطلب این بود که اگر شما خانه خود را مثلا 200 میلیون بخرید حاضرید آن را 100 میلیون بفروشید؟! در ذهن خودم بلند گفتم نه! به هیچ وجه! ادامه داد که: پس چرا حاضرید سهامتان را زیر قیمت بفروشید؟!

من به بنیاد قوی شرکتهایی که سهامشان را داشتم مطمئن بودم و در آن شرایط بازار، حاضر به فروش سهام خود نشدم. سهام من بهبود وضعیت بازار سرمایه ارزشمند بودند، فقط جو حاکم، باعث افت قیمت آنها شده بود. بعد از گذشت فقط دو ماه، سهامی که داشتم، به حد سود و قیمت مورد نظرم رسیدند. نه تنها سهم خود را با ضرر نفروختم، بلکه سود مطلوبی نیز بدست آوردم. گاهی بهترین استراتژی، سهامداری کردن است.

بازار بورس پتانسیل رشد را دارد؛ در صورتیکه منطقی عمل کنیم، قوانین حاکم بر آن بهبود یابند و بدرستی بر آن نظارت شود. اگر شما نیز از اصلاحات و ریزش بازار تجربه ای کسب کردید و یا درباره آینده آن نظری دارید، با ما به اشتراک بگذارید.

یک سناریو برای نجات بورس؟

نوسان‌ منفی نماگرهای بازار و ثبت زیان‌های پی‌درپی بورس تهران را در وضعیتی قرار داده که حتی اکثر صاحب‌نظران اقتصادی نیز با «استراتژی خروج» (که این روزها از سوی سهامداران به کرات مورد‌استفاده قرار گرفته است) موافقند. این شرایط نامطلوب در حالی است که روزگذشته جلسه‌‌‌‌‌‌‌ای با حضور وزیر اقتصاد، رئیس سازمان بورس و اوراق‌بهادار و مدیران هلدینگ‌‌‌‌‌‌‌های بزرگ بازار سرمایه ‌برای بررسی وضعیت بازار سهام در وزارت اقتصاد تشکیل شد. در این جلسه که گفت‌وگوها پیرامون بازار سرمایه بود، به موضوعات مختلفی پرداخته شد. به‌نظر می‌رسد مسوولان اقتصادی کشور به وضعیت بحرانی بازارسهام واقفند و‌ درصدد حل مشکلات به‌وجود آمده در این بازار هستند؛ از این‌رو در نشست روز گذشته بر موضوعاتی از جمله «مسائل بنیادین شرکت‌ها و اثرپذیری سودآوری صنایع از متغیرهای بودجه» تاکید شد. از قرار معلوم مقرر شده پیش از بررسی و تدوین لایحه بودجه سال‌۱۴۰۲، پیشنهاد شرکت‌ها به‌صورت مدون به ستاد اقتصادی دولت ارائه شود. یکی دیگر از مباحث مطرح‌شده در نشست مذکور «اختصاص منابعی از سوی هلدینگ‌‌‌‌‌‌‌ها جهت حمایت از سهم‌‌‌‌‌‌‌های خود در قالب انتشار اوراق اختیار تبعی» بود که در همین راستا توافق شد طی روزهای آتی این موضوع محقق شود. اصلاح شدید قیمت سهام در ‌ماه‌های اخیر گرچه قیمت‌ها در این بازار را به سطوح حداقلی رسانده که در نوع خود می‌تواند برای سرمایه‌گذار جذاب باشد اما با توجه به افزایش ریسک‌پذیری بازار و تاثیر‌پذیری آن از متغیرهای بیرونی، سرمایه‌گذاران رغبتی برای واردکردن دارایی‌های‌ ریالی خود به تالار شیشه‌ای ندارند، به‌همین‌دلیل به‌نظر می‌رسد متولیان امر برای پوشش ‌‌‌‌‌‌‌ریسک‌های سرمایه‌‌‌‌‌‌‌گذاران دست به اقدامات جدیدی بزنند، با این‌حال باید دید با توجه به تجربه تلخ سهامداران از وعده‌های عملی‌نشده مسوولان، آیا گروه‌های مختلف مجددا می‌توانند به این بازار اعتماد کنند؟ تلاش برای خروج از بحران؟ کاهش ‌‌‌‌‌‌‌کارآیی بازار سهام و سریال دنباله‌دار خروج پول حقیقی فضای رخوت‌انگیزی از بورس ترسیم کرده است، به همین دلیل سرمایه‌‌‌‌‌‌‌گذاران برای کسب بازدهی موردنظر قید بازار مذکور را زده‌‌‌‌‌‌‌اند. افزایش بی‌اعتمادی‌ها به وضعیت اقتصادی و مسائل مرتبط با بازارسهام، پیامدهای منفی از جمله کاهش تقاضای قدرتمند سهام را برجای گذاشته است. در چنین شرایطی سهامداران برای خروج از بازار اقدام می‌کنند. در همین راستا به‌نظر می‌رسد استراتژی متولیان بورسی نسبت به احیای اعتماد سهامداران این است که تا جایی‌که ممکن است مسائل بنیادین شرکت‌ها و اثرپذیری سودآوری صنایع از متغیرهای بودجه۱۴۰۲ را برای ستاد اقتصادی دولت روشن کنند تا با درنظر گرفتن موارد مهم اثرگذار در بودجه سال‌آینده بر بازار سرمایه، رفتار بازیگران بازارسهام را از سمت فروش‌های تهاجمی و نزول قیمت سهام منحرف کنند. در همین رابطه حسن رضایی‌پور، کارشناس بازارسرمایه ضمن اشاره به جلسه روزگذشته وزیر اقتصاد و رئیس سازمان بورس و اوراق‌بهادار گفت: معمولا همزمان با موج‌های ریزشی، سیاستگذاران اقتصادی برنامه‌هایی برای عبور از مشکلات مزبور ارائه می‌دهند. هم‌اکنون نیز به‌نظر می‌رسد بازار شاهد برخی تلاش‌ها برای کاهش رخدادهای منفی و اثرگذار بر بازار سهام باشد که ذاتا عملی مثبت محسوب می‌شود، اما نکته مهمی که باید به آن اشاره کرد، آن است که وعده‌هایی که در این راستا داده می‌شود برای خالی‌نبودن عریضه نباشد. قاعدتا انتظار می‌رود اگر وزیر اقتصاد برنامه مشخصی برای تقویت این بازار دارد، برای عملیاتی‌شدن آن برنامه‌ای شفاف ارائه دهد تا اعتماد سلب‌شده سرمایه‌گذاران به مرور بازگردد. حمایت‌هایی که قابلیت اجرایی ندارند تنها به خروج بیشتر سهامداران منجر می‌شود. او با ابراز نگرانی از کسری‌بودجه دولت و ابهامات موجود در نحوه تامین آن توسط دولتمردان اظهارکرد: کسری‌‌‌‌‌‌‌بودجه دولت کماکان یکی از مهم‌ترین و اصلی‌ترین دغدغه‌های فعالان بورسی به‌حساب می‌‌‌‌‌‌‌آید. با توجه به اینکه این مهم عامل رشد پایه‌پولی و نقدینگی به‌‌‌‌‌‌‌شمار می‌رود تبعات بسیاری بر روند بازار سهام دارد. بر همین اساس به‌نظر می‌رسد شرکت‌های بورسی با مشکلات متعددی در این راستا مواجه باشند. با عنایت به این موضوع که تردیدی در کسری منابع دولتی وجود ندارد ارائه «پیشنهاد شرکت‌ها به‌صورت مدون به ستاد اقتصادی دولت» تاثیر چندانی در سیاستگذاری‌های مربوطه تیم اقتصادی دولت نخواهد داشت. واقعیت امر آن است که دولت با توجه به محدودیت‌هایی که در تامین منابع خود دارد تصمیمات جدیدی درخصوص قیمت‌گذاری کالاها، نرخ خوراک، بهره مالکانه و. اتخاذ خواهد‌کرد. همین امر سبب تقویت فضای مبهم از سرمایه‌گذاری‌ها خواهد شد. با توجه به اینکه اثرگذاری این مساله در بازارسرمایه بیشتر مشخص است، سرمایه‌گذاران با افزایش ریسک سرمایه‌گذاری در تالارشیشه‌ای مواجه خواهند شد. به سمت تعادلی شدن این کارشناس درباره یکی دیگر از موارد موردبحث در جلسه روزگذشته وزیر اقتصاد با رئیس سازمان بورس و اوراق‌بهادار حول‌محور «انتشار اوراق اختیار تبعی» نیز عنوان کرد: اختصاص منابعی از سوی هلدینگ‌‌‌‌‌‌‌ها جهت حمایت از سهم‌‌‌‌‌‌‌های خود در قالب انتشار اوراق اختیار تبعی، موضوع مهمی است که می‌تواند نتایج مثبتی به‌بار آورد. یکی از سیاست‌هایی که رئیس جدید سازمان بورس دنبال می‌کند، دوطرفه کردن بازار است. در حال‌حاضر که قیمت سهام در سطوح ارزنده‌ای قرار دارد، این ابزار (انتشار اوراق اختیار تبعی) بازار را با کمترین هزینه به سمت تعادلی‌شدن هدایت می‌کند، اما در بحث‌های بنیادی قضیه تا حدود زیادی متفاوت است. به گفته این کارشناس در دو سال‌گذشته بارها برنامه‌هایی برای بهبود وضعیت بورس مطرح‌شده که رنگ واقعیت به خود نگرفته است. او درهمین رابطه خاطرنشان کرد: به‌طور مثال ۱۰‌مصوبه برای بهبود وضعیت بازار تعیین شد اما با توجه به اینکه مصوبات مذکور و وعده‌ها عملیاتی نشدند، سرمایه‌گذاران نتوانستند به بهبود وضعیت بورس امیدوار باشند، ضمن اینکه تا نهایی‌نشدن مباحث مربوط به لایحه بودجه در ‌ماه‌های آینده سایه ابهامات از سر بازار برداشته نخواهد شد و نباید انتظارداشت سرمایه‌‌‌‌‌‌‌گذاران در چنین فضای غیرشفافی فعالیت کنند. رضایی‌پور در پایان اظهار کرد: در دوسال گذشته سیاستگذاری‌های مداخله‌‌‌‌‌‌‌گرانه در بازارسرمایه زیان سهامدار را رقم زده است. همان‌طور که بارها مشاهده کرده‌ایم مداخله مستقیم و غیرمستقیم دستوری در بازارسهام توسط سیاستگذاران کشور در این بازار اعمال شده و موجی از نارضایتی صاحبان بنگاه‌های اقتصادی و سهامداران آنها را به‌دنبال داشته است؛ این در حالی است که چشم‌انداز بازار سرمایه ‌برای آینده اقتصادی کشور بسیار مهم است. کارشناسان بازارسرمایه در گفت‌وگو با «دنیای‌اقتصاد» اذعان کردند که تقویت بازار سرمایه با ارائه اصول مشخص و شفاف به جذب نقدینگی بیشتر منجر می‌شود اما تکرار برخی وعده‌های حمایتی از بازار بدون نقشه‌راه مشخص که در طول سالیان گذشته بارها تکرار شده، سناریوی نافرجام عبور از بحران را رقم خواهد زد. در این سناریو از آنجا که بازار سهام نشان می‌دهد بورس‌بازان با دورنمایی مبهم مواجهند، بیشتر تمایل دارند در صف فروشنده‌ها باشند. بورس‌بازان با توجه به نوسان‌های منفی پی‌درپی در ‌ماه‌های گذشته و افزایش قیمت دلار نگرانی‌های بسزایی نسبت به دورنمای بنگاه‌های اقتصادی دارند. در چنین فضایی چشم‌انداز سرتا پا غبارآلود اقتصاد کلان کشور نیز بر بی‌اعتمادی شکل‌گرفته در بازار دامن زده است، به همین دلیل سرمایه‌گذاران محرک قوی برای ورود پول به بازار سهام ندارند. به اعتقاد بسیاری از کارشناسان مشکل فعلی بازارسهام کمبود پول و نبود تقاضای قوی است و در صورتی‌که روند خروج پول ادامه‌دار باشد، این مساله می‌تواند مشکلات بیشتری برای بازار سرمایه ایجاد کند. همین امر سبب‌شده تا حتی آن دسته از سهامدارانی که به‌دنبال نوسان‌گیری هستند نیز در مقایسه با فصل بهار محتاطانه‌تر عمل کنند و ریسک سهامداری را به روزهای دیگری موکول کنند.

تشکی کمیته مشترک جهت ساماندهی بازار سرمایه

رئیس کمیسیون اقتصادی مجلس شورای اسلامی از تشکیل کمیته مشترک این کمیسیون با وزارت امور اقتصادی و دارایی جهت ساماندهی بازار سرمایه خبر داد.

محمدرضا پورابراهیمی رئیس کمیسیون اقتصادی مجلس شورای اسلامی در گفت‌وگوی تلویزیونی در تشریح جلسه امروز سه شنبه 19 مهر کمیسیون متبوع خود اظهار داشت: امروز نشست مشترک اعضای کمیسیون اقتصادی با وزیر اقتصاد و رئیس سازمان بورس جهت بررسی آخرین وضعیت بازار سرمایه برگزار شد.

وی افزود: با توجه به گزارش‌هایی که در رابطه با این موضوع توسط همکاران ما و سازمان بورس ارائه شد به این جمع بندی رسیدیم که بتوانیم این آسیب‌شناسی انجام شده را در یک تصمیم مهم عملیاتی کنیم.

رئیس کمیسیون اقتصادی مجلس با بیان این که در جلسه امروز کمیته تخصصی مشترک کمیسیون اقتصادی و وزارت اقتصاد تشکیل شد، گفت: ظرف 10 روز آینده پیشنهادات مرتبط با آنچه که به عنوان مشوق ها است در بودجه 1402 که الان دولت در حال تدوین لایحه است و بخشی از اقداماتی که نباید اجرا شود همانند قیمت‌گذاری دستوری مجموع این‌ها در قالب یک گزارش مشخص جمع‌بندی شده و این گزارش در شورای عالی به تصویب برسد و با امضای مشترک کمیسیون اقتصادی و وزارت اقتصاد به رئیس‌جمهور ابلاغ شود و در لایحه دولت مبنا قرار بگیرد تا ما در مجلس بتوانیم یک اقدام مهم انجام دهیم./فارس