فرضیه بازار کارا

فرضیه بازار کارا

بیش از نیم قرن صلابت نظریه نوین مالى با تکیه بر دو پارادایم اصلى رفتار عقلایى عامل هاى اقتصادى، فرضیه بازارهاى کارا با وجود برخى شواهد تجربى غیرقابل تبیین توسط مدل هاى رایج این نظریه و تحت عنوان استثناها بازار در مقابل نظریه دیگرى با نام مالى رفتارى با هدف ادغام روانشناسى با اقتصاد به چالش کشیده شده است. هدف این مقاله مرو ر مفاهیم، مطالعات انجام شده در هر دو حوزه، از تاریخ شکل گیرى آن ها، بررسى نقاط ضعف، قوت هر دو نظریه، چالش هاى پیش روی آن هاست. نتیجه گیرى نهائی از مطالعات، شواهد موجود حاکى از این واقعیت است که نقش مالى رفتارى در تبیین رفتار بازار، عامل هاى اقتصادى غیرقابل انکار است.

بررسی امکان به کارگیری راهبرد معاملاتی معکوس در بورس اوراق بهادار تهران (مقاله علمی وزارت علوم)

• حوزه‌های تخصصیمدیریتمدیریت مالی – حسابداریمدیریت مالی

این تحقیق به بررسی امکان افزایش بازده سرمایه گذاری ها و کسب بازده های غیرعادی از طریق به کارگیری راهبرد معاملاتی معکوس در بورس اوراق بهادار تهران پرداخته است. راهبرد معکوس بیان می کند سهامی که در گذشته عملکردی موفق داشته، فروخته شده و سهامی که عملکردی ضعیف و ناموفق داشته خریداری شوند راهبرد بر اساس این اعتقاد طراحی شده که بازار سرمایه نسبت به اطلاعات جدید واکنشی بیش از حد اندازه نشان داده و قیمت های سهام موفق را بیشتر از قیمت واقعی و قیمت های سهام ناموفق را کمتر از قیمت واقعی تعیین می نماید از این رو در دوره های آتی که بازار به اشتباه در قیمت گذاری خود پی خواهد برد، برگشت بازده در مورد این سهام به وجود خواهد آمد. جامعه آماری این تحقیق را 5 صنعت عمده و اصلی بورس اوراق بهادار تهران تشکیل می دهند که در قلمرو زمانی 1384- 1379 مورد بررسی واقع شده اند. تجزیه و تحلیل داده ها با استفاده از روش آماری t استیودنت صورت گرفته است. نتایج حاصل از این تحقیق بیانگر امکان افزایش بازده سرمایه گذاری در سهام در بازار اوراق بهادار تهران از طریق به کارگیری راهبرد معاملاتی معکوس می باشند.

تحقیقات حسابداری و تئوری اثباتی

• حوزه‌های تخصصیمدیریتمدیریت مالی – حسابداریتئوریهای حسابداری

پیش از سال 1970 تئوری پردازی در حسابداری به دلیل عدم ارائه تئوری های جامع و کافی، مطرود بود. با آگاهی از تئوری های اقتصادی و مالی، تلاش برای تئوری پردازی در حسابداری جهت تازه ای به خود گرفت. در حقیقت، بعد از سال 1970 تجربه گرایی و تمرکز بر استفاده نظام مندتر از شواهد تجربی رواج یافت.

بررسی نوسانات بازده سهام در بورس اوراق بهادار تهران با استفاده از سیست مهای آشوبناک (مقاله علمی وزارت علوم)

• حوزه‌های تخصصیاقتصاداقتصاد مالیبازارهای مالیاطلاعات و کارایی بازار

بررسی تغییرات قیمت سهام در بورس اوراق بهادار همواره مسأله حایز اهمیتی است. اهمیت این مسأله ناشی از کاربرد آن برای پیش بینی قیمت سهام در بازار بورس است. هدف این مقاله بررسی و تحلیل نیروها و مکانیزم هایی است که باعث ایجاد تغییرات شگرف در قیمت سهام و ایجاد روند آشوبناک می شود. برای آزمون روند آشوبی در سری زمانی قیمت ها ، قیمت های شرکت 1387 به صورت روزانه به عنوان نمونه انتخاب گردید و با /5/ 1387 تا تاریخ 30 /3/ کابل باختر از تاریخ 5 مورد آزمون قرار گرفت. BDS استفاده از آزمون نتایج این آزمون نشان داد که سری زمانی قیمت های مورد بررسی از روند آشوبناک پ یروی می کند و دارای روند است. نتایج تحقیق نشان داد که می توان از روش سیستم های آشوبناک برای کشف و پیگیری روند تغییرات قیمت سهام در بازار بورس تهران و پیش بینی آن استفاده کرد.

استراتژی های نیروی حرکت، اثبات محتوای اطلاعاتی سود حسابداری

• حوزه‌های تخصصیمدیریتمدیریت مالی – حسابداریسیستم های اطلاعاتی حسابداری

اثر گزارش اطلاعات شرکت ها بر رفتار روزانه بازار سهام تهران (مقاله علمی وزارت علوم)

1. حوزه‌های تخصصیمدیریتمدیریت مالی – حسابداریسیستم های اطلاعاتی حسابداری
2. حوزه‌های تخصصیمدیریتمدیریت مالی – حسابداریتئوریهای حسابداریبازده سهام

وجود اطلاعات کافی در بازار و انعکاس به موقع و سریع اطلاعات بر قیمت اوراق بهادار، ارتباط تنگاتنگی با کارایی بازار دارد. در چنین بازاری، اطلاعاتی که در بازار پخش می شود به سرعت بر قیمت تاثیر می گذارد و قیمت اوراق بهادار را به ارزش ذاتی آن نزدیک می کند. هدف پژوهش حاضر، مطالعه نحوه واکنش بازار سهام به اطلاعات انتشار یافته شرکت ها می باشد. این تحقیق درصدد است ارتباط بین اطلاعات حسابداری جدید و تغییرات کوتاه مدت به وجود آمده در قیمت های سهام را مورد بررسی قرار دهد. در این پژوهش با انتخاب برخی از رویدادهای منتشره توسط شرکت ها (شامل صورت های مالی میان دوره ای، برگزاری مجامع، پیش بینی سود و اعلام سود واقعی سالانه) و با استفاده از تغییرات پیاپی قیمت برای یک ماه اطراف وقوع رویداد در بازه زمانی 1386 – 1390 و با استفاده از روش مقایسه زوجی، به بررسی نحوه واکنش بازار سهام به این رویدادها پرداخته و رفتار بازار سهام تهران بر اساس الگوی بازار کارا تبیین شده است. نتایج نشان می دهد بازار سهام به این اطلاعات واکنش معناداری نشان می دهد. همچنین رفتار بازار در برابر رویدادهای فوق غیر کارا است.

بررسی فرضیه کارایی ضعیف در دو رژیم پرنوسان و کم نوسان بازدهی بازار سهام تهران (مقاله علمی وزارت علوم)

• حوزه‌های تخصصیاقتصاداقتصاد مالیبازارهای مالیاطلاعات و کارایی بازار

کارایی بازار یکی از مهم ترین موضوعات بازارهای مالی در دهه های اخیر بوده است. فرضیه بازار کارا بیان می کند که کلیه اطلاعات موجود به طور کامل و فوری در قیمت دارایی منعکس می شود، به طوری که امکان دستیابی به سود سیستماتیک ناشی از پیش بینی قیمت ها وجود ندارد. مهم ترین هدف این تحقیق، ارزیابی نوع ضعیف کارایی در بورس اوراق بهادار تهران در دو رژیم پرنوسان و کم نوسان بازدهی سهام است. بدین منظور برای آزمون کارایی ضعیف بازار سهام تهران از روش مارکوف سوئیچینگ گارچ در بازه زمانی مهرماه 1376 تا شهریور 1390ش، استفاده شده است. نتایج برآورد مدل مارکوف سوئیچینگ گارچ، نشان می دهد بازار سهام تهران در هر دو رژیم پرنوسان و کم نوسان بازدهی از کارایی ضعیف برخوردار نیست و می توان در این بازار به سودهای سیستماتیک دست یافت. بنابراین، با توجه به اهمیت بازار سهام در تأمین مالی شرکت ها لازم است که سیاست گذاران در راستای کارایی بازار، سیاست های مناسبی اتخاذ کنند تا امنیت سرمایه گذاری در بازار به خوبی تأمین شود.

بررسی رابطه علی سود هر سهم و بازده آتی با توجه به وجود B حباب ذاتی عقلایی در شرکت های پذیرفته شده در بورس اوراق بهادار تهران (مقاله علمی وزارت علوم)

• حوزه‌های تخصصیمدیریتمدیریت مالی – حسابداریتئوریهای حسابداریبازده سهام

v ﺖﻤیﻗ یﺎﻫ ﺶیﺍﺰﻓﺍ ﺎیﺁ ﻪک ﻉﻮﺿﻮﻣ ﻦیﺍ ﻪﺑ ﻥﺪیﺳﺭ یﺩﺎﺼﺘﻗﺍ ییﺎﻓﻮکﺷ ﺭﺩ ﺭﺍﺩﺎﻬﺑ ﻕﺍﺭﻭﺍ ﺱﺭﻮﺑ ﺖیﻤﻫﺍ ﻪﺟﻮﺗ ﺎﺑ یﺍﺮﺑ یﺮیﮔ ﻢیﻤﺼﺗ ﺭﺩ ﺍﺭ ﺭﻮﺸک ﻥﺍﺭﺍﺬﮔ ﺖﺳﺎیﺳ ﺪﻧﺍﻮﺗ یﻣ ،ﺮیﺧ ﺎی ﺖﺳﺍ یﺩﺎیﻨﺑ ﻞﻣﺍﻮﻋ ﺯﺍ یﺷﺎﻧ ﻡﺎﻬﺳ ﺭﺍﺯﺎﺑ ﺭﺩ یﺎﻫ ﺏﺎﺒﺣ ﺩﻮﺟﻭ یﺳﺭﺮﺑ ﻪﺑ ﺍﺪﺘﺑﺍ ﺶﻫﻭﮋﭘ ﻦیﺍ ﺭﺩ ﻦیﺍﺮﺑﺎﻨﺑ ؛ﺪیﺎﻤﻧ کﻤک ﺢیﺤﺻ ﺖﻤﺳ ﻪﺑ ﺭﺍﺯﺎﺑ ﻦیﺍ ﺖیﺍﺪﻫ ﻦیﺍ ﺲﭙﺳ .ﺪﺷ ﻪﺘﺧﺍﺩﺮﭘ ،1392 ﺎﺗ 1385 یﻧﺎﻣﺯ ﻩﺭﻭﺩ یﻃ یﺩﺎیﻨﺑ ﻞﻣﺍﻮﻋ ﺭﺩ ﺕﺍﺮییﻐﺗ ﺯﺍ یﺷﺎﻧ ییﻼﻘﻋ یﺗﺍﺫ ﺭﺩ ییﻼﻘﻋ یﺗﺍﺫ ﺏﺎﺒﺣ ﺩﻮﺟﻭ ﻪﺑ ﻪﺟﻮﺗ ﺎﺑ ﺍﺭ یﺗﺁ ﻩﺩﺯﺎﺑ ﺪﻧﺍﻮﺗ یﻣ ﻢﻬﺳ ﺮﻫ ﺩﻮﺳ ﺎیﺁ ﻪک ﺪﺷ یﺳﺭﺮﺑ ﻪﻟﺎﺴﻣ ﺩﻮﺧ ﻝﺪﻣ ﺯﺍ ﺮﻣﺍ ﻦیﺍ یﺳﺭﺮﺑ ﺭﻮﻈﻨﻣ ﻪﺑ .ﺪﻨک یﻨیﺑ ﺶیﭘ ﺭﺍﺩﺎﻬﺑ ﻕﺍﺭﻭﺍ ﺱﺭﻮﺑ ﺭﺩ ﻩﺪﺷ ﻪﺘﻓﺮیﺬﭘ یﺎﻫ ﺖکﺮﺷ ﺭﺍﺰﻓﺍ ﻡﺮﻧ ﻖیﺮﻃ ﺯﺍ یﻠﺼﻓ ﺕﺭﻮﺻ ﻪﺑ ﻖیﻘﺤﺗ ﺯﺎ یﻧﺩﺭﻮﻣ یﺎ ﻫﻩﺩﺍﺩ .ﺪیﺩﺮﮔ ﻩﺩﺎﻔﺘﺳﺍ (VAR) یﺭﺍﺩﺮﺑ ﻥﻮیﺳﺮﮔﺭ ﻪﺑ ﺮﻈﻧ ﺩﺭﻮﻣ یﻧﺎﻣﺯ ﻩﺭﻭﺩ یﻃ ﺖکﺮﺷ 65 ﺩﺍﺪﻌﺗ ﻉﻮﻤﺠﻣ ﺭﺩ ﻪک ﺪیﺩﺮﮔ یﺭﻭﺁﻊﻤﺟ ﻭ ﻪﺒﺳﺎﺤﻣ ﻦیﻮﻧ ﺩﺭﻭﺎﻫﺭ .ﺪﻨﺘﻓﺮﮔ ﺭﺍﺮﻗ ﻞیﻠﺤﺗ ﻭ ﻪیﺰﺠﺗ ﺩﺭﻮﻣ Eviews7 ﺭﺍﺰﻓﺍ ﻡﺮﻧ ﺯﺍ ﻩﺩﺎﻔﺘﺳﺍ ﺎﺑ ﻭ ﺪﺷ ﻪﺘﻓﺮﮔ ﺮﻈﻧ ﺭﺩ ﻖیﻘﺤﺗ ﻪﻧﻮﻤﻧ ﻥﺍﻮﻨﻋ ﺕﺍﺮییﻐﺗ ﺯﺍ یﺷﺎﻧ یﺗﺍﺫ ﺏﺎﺒﺣ یﺍﺭﺍﺩ ﺖکﺮﺷ 15 ﺩﺍﺪﻌﺗ ،ﺪﻫﺩیﻣ ﻥﺎﺸﻧ ﺎﻫﻩﺩﺍﺩ ﻞیﻠﺤﺗ ﻭ ﻪیﺰﺠﺗ ﺯﺍ ﻞﺻﺎﺣ ﺞیﺎﺘﻧ ﻪک ییﺎﻫ ﺖکﺮﺷ ﺭﺩ ﻪک ﺖﺳﺍ ﻥﺁ ﺯﺍ یکﺎﺣ ﺞیﺎﺘﻧ ﻦیﻨﭽﻤﻫ .ﺪﻨﺷﺎﺑ یﻣ یﻤیﺴﻘﺗ ﺩﻮﺳ ﻥﻮﭽﻤﻫ یﺩﺎیﻨﺑ ﻞﻣﺍﻮﻋ .ﺪیﺎﻤﻧ یﻨیﺑ ﺶیﭘ ﺍﺭ یﺗﺁ ﻩﺩﺯﺎﺑ ﺪﻧﺍﻮﺗ یﻣ ﻢﻬﺳ ﺮﻫ ﺩﻮﺳ ،ﺩﺭﺍﺪﻧ ﺩﻮﺟﻭ یﺗﺍﺫ ﺏﺎﺒﺣv

سرمایه گذاران خبره و راهبرد معاملاتی اقلام تعهدی (مقاله علمی وزارت علوم)

در این پژوهش به کارگیری «راهبرد اقلام تعهدی سنتی» و «راهبرد اقلام تعهدی نسبی» توسط سرمایه گذاران خبره، آزمون شده است. همچنین، مقایسه ای بین سرمایه گذاران خبره ای که از راهبرد اقلام تعهدی سنتی و نسبی استفاده می کنند و سرمایه گذاران خنثی نسبت به این راهبردها، از حیث کسب بازده مازاد و بازده تعدیل شده بر اساس ریسک، انجام شد. بدین منظور داده های 950 سال-شرکت مربوط به شرکت های سرمایه گذاری پذیرفته شده در بورس اوراق بهادار تهران به صورت فصلی بین سال های 1390 تا 1397 جمع آوری و برای آزمون فرضیه ها از آزمون t استفاده شد. نتایج نشان داد سرمایه گذاران خبره، از راهبردهای یاد شده استفاده نمی کنند. البته استفاده از راهبردهای مذکور توسط زیرنمونه ای از سرمایه گذاران خبره، تایید شد. همچنین نتایج نشان داد سرمایه گذاران خبره ای که از راهبرد اقلام تعهدی سنتی استفاده می کنند، بازده مازاد و بازده تعدیل شده بر اساس ریسک بیشتری در مقایسه با سرمایه گذاران خنثی نسبت به این راهبرد، کسب نمی کنند. اما در مورد راهبرد اقلام تعهدی نسبی، شواهدی از کسب بازده مازاد و بازده تعدیل شده بر اساس ریسک بیشتر، یافت شد.

بررسی عملکرد راهبرد معاملاتی اقلام تعهدی (مقاله علمی وزارت علوم)

هدف اصلی این مقاله، بررسی عملکرد راهبرد معاملاتی اقلام تعهدی است. راهبرد اقلام تعهدی، راهبردی معاملاتی است که طبق آن سهام با سطح نسبی پایین اقلام تعهدی خریداری و نگهداری شده و سهام با سطح نسبی بالای اقلام تعهدی فروخته می شود. به صورت خاص در این پژوهش امکان کسب بازده مازاد و بازده مازاد تعدیل شده بر اساس ریسک با به کارگیری «راهبرد اقلام تعهدی سنتی» و «راهبرد اقلام تعهدی نسبی»، آزمون شده است. بدین منظور داده های 236 شرکت پذیرفته شده در بورس اوراق بهادار تهران به صورت ماهانه بین سال های 1390 تا 1397 جمع آوری گردید؛ و برای آزمون فرضیه ها از روش سبد مصون سازی و آزمون t استفاده شد. نتایج نشان داد به کارگیری راهبرد اقلام تعهدی نسبی، منجر به کسب بازده مازاد و بازده مازاد تعدیل شده بر اساس ریسک می شود. همچنین نتایج حاکی از کسب بازده مازاد با به کارگیری راهبرد اقلام تعهدی سنتی بود؛ اما کسب بازده تعدیل شده بر اساس ریسک با به کارگیری راهبرد یادشده، تائید نشد. با توجه به این که در بازار کارایی که ناهنجاری در آن وجود ندارد، نمی توان به بازده مازاد دست یافت، نتایج پژوهش حاضر حاکی از وجود ناهنجاری اقلام تعهدی در بورس اوراق بهادار تهران است. همچنین نتایج پژوهش، حاکی از این است که راهبرد اقلام تعهدی نسبی در مقایسه با راهبرد اقلام تعهدی سنتی کارایی بیشتری دارد.

رویکرد اقتصاد رفتاری به بازار سرمایه با تأکید بر فرضیه بازار تطبیقی (مقاله علمی وزارت علوم)

در این پژوهش به بررسی رفتار و روند قیمت ها در بورس اوراق بهادار تهران بر اساس دیدگاه اقتصاد رفتاری پرداخته شده است. در این راستا فرضیه بازار تطبیقی به عنوان جانشین فرضیه کلاسیک بازار کارا مورد تحلیل واقع شده است. برای این منظور از داده های شاخص 50 شرکت برتر بورس به عنوان نماینده ای از کل بازار در دوره زمانی دی ماه 1387 تا تیرماه 1397 بر اساس قیمت های پایانی روز بهره گرفته شده است. در راستای آزمودن فرضیه بازار تطبیقی، ابتدا به بررسی کارایی بازار با بهره گیری از آزمون های BDS، شکست ساختاری و ریشه واحد مبادرت ورزیده شده است. افزون بر آن از آزمون نسبت واریانس چندگانه برای آزمون نمودن فرضیه بازار تطبیقی استفاده شده است. نتایج نشان می دهد که در دوره موردمطالعه، نه تنها بازار رفتاری کارا از خود نشان نداده است، بلکه نتایج آزمون BDS نیز رفتار غیرخطی سری زمانی را تأیید نموده است. مضاف بر این آزمون نسبت واریانس چندگانه فرضیه بازار تطبیقی را مورد تأیید قرار داده است. این امر نشان می دهد که حداقل در برخی بازه های زمانی امکان پیش بینی روند قیمت ها و کسب بازدهی بیش از بازدهی بازار محقق بوده است. همچنین تصور فعالان بازار به عنوان یک مجموعه همگن، که از اصول فرضیه بازار کارا است، برداشتی غیر صحیح می باشد.

مطالعه ای بر رفتار داده های بازده شاخص بورس تهران و ارائه روش پیش بینی تغییر رژیم مبتنی بر شبکه های عصبی عمیق (مقاله علمی وزارت علوم)

در این پژوهش با نگاهی آماری بر داده های بورس تهران اقدام به شناسایی رفتار و فرآیند تولید داده های بازده روزانه شاخص بورس تهران شده و پس از انجام آزمون های متعدد، با شناسایی رفتار آماری این داده ها و اظهارنظر راجع به کارایی این بازار، اقدام به توسعه مدلی نوین برای پیش بینی آن شده است. لازم به ذکر است که ساختار مدل ارائه شده مطابق با رفتار آماری این داده ها تدوین شده است. مدل ارائه شده متشکل از دو شبکه عصبی مصنوعی احتمال ترکیبی و حافظه کوتاه مدت و بلندمدت ماندگار می باشد که با در نظر گرفتن تعداد رژیم های رفتاری متفاوت، حرکات روزانه بازده شاخص بورس تهران را در بازه زمانی آذر 1387 تا فروردین 1400 توضیح می دهد. آزمون های متفاوت کارایی ضعیف بازار را رد کرده و ذات آشوبی را در رفتار بازده شاخص کل بورس تهران نشان می دهد. مدل ارائه شده در این پژوهش توانسته است دقت بهتری نسبت به مدل بدون در نظر گرفتن رژیم کسب بنماید. آزمون دیابولد ماریانو معنی دار بودن این تفاوت دقت مدل ها را تائید کرده و آزمون معکوس با در نظر گرفتن هزینه معاملاتی نشان داده است که استراتژی این مدل با در نظر گرفتن چند رژیم، بازده بالاتری نسبت به مدل بدون رژیم و شاخص بازار کسب می کند.

electronicaccounting

خلاصه فرضیه بازار کارا تهیه کننده : کاظم سلمان دریس

پس بازار کارا به بازاري اطلاق ميشود که در آن قيمت اوراق بهادار از قبيل قيمت سهام عادي، منعکس کننده تمام اطلاعات موجود در بازار است.

قيمت فعلي سهام شامل تمام اطلاعات شناخته شده اعم از :

اطلاعات گذشته : مانند سود مربوط به فصل يا سال گذشته

اطلاعات فعلي : شامل اطلاعاتي که اعلام شده ولي هنوز اعمال نشده ( مانند خبر تجزيه سهام)

و اطلاعاتي که از نظر منطقي استنباط شده است نيز در قيمتها منعکس مي شود ، مثلا“ اگر بسياري از سرمايه گذاران بر اين عقيده باشند که نرخ بهره بزودي کاهش خواهد يافت.

به طور خلاصه ميتوان خصوصيات بازاري كه داراي كارايي اطلاعاتي ميباشد را اين گونه برشمرد :

1- شرايط بازار رقابت: يعني بازار وقتي کارا مي شود که تعداد افرادي که اقدام به خريد وفروش مي کنند، بسيار زياد باشند.

2- اطلاعات بايد به سرعت و فوريت با حداقل هزينه به اطلاع دست اندرکاران بازار برسد.

3- امنيت در خريد و فروش: پرداخت يا دريافت قيمت عادلانه در قبال خريد يا فروش اوراق بهادار و قيمتهاي نزديک به ارزش ذاتي آن.

4. معامله در بازار کارا نبايد گران باشد، مخارج معامله کردن بايد بسيار کم و به وضعيت بدون خرج بودن نزديک باشد.

5. هيچ معامله گري قدرت نداشته باشد بازار را تحت نفوذ خود بگيرد و تاثير مهمي بر بازار بگذارد.

6. دريافت و پرداخت وام به نرخهاي رايج بازار مالي ( نرخ رايج بهره).

7. وجود افراد مطلع در بازار، اين افراد با اطلاعاتي که دارند بازار را به کارايي مي رسانند، اما آنها نمي توانند از اطلاعات و دانش افزونترشان نتايج بهتر و سود بيشتري به دست آورند.

8. تعديل قيمتها به سرعت انجام مي شود. در اين بازار افرادي حضور دارند که اطلاعات را دريافت، ارزيابي وارزش آن را پيدا مي کنند و به فوريت اقدام به خريد و فروش مي نمايند.

9. شرط لازم براي کارايي بازار، وجود رقابت است. در اين بازار غير از معامله کننده تعداد زيادي هم دلال و کارگزار و واسطه متخصص خريد و فروش وجود دارد

10. بازار بايد در معرض ترافيکي دو طرفه از اطلاعات باشد. در بازار کارآ طوري است که در هر مقطع از زمان عده اي در آن خريدارند و عده اي فروشنده ، در اين بازار نيمي معتقدند که اگر بخرند به صلاح و منفعت آنان است و نيمي ديگر معتقدند که اگر بفروشند نفع بيشتري مي برند.

11. در اين بازار، ابزارهاي مالي بسيار گسترده اي وجود دارد که هريک نقش خاصي در بازار دارد وهريک شکافي را در بازار پر مي کند ، مثل اوراق اختيار معامله ( options ) که بازار را کاراتر و تعادل مناسب تري بين عرضه وتقاضا بوجود مي آورد .

نظريه بازار کارا

آزمودن اين نظريه که : آيا بازار سهام در کسب و پردازش اطلاعات ورودي به صورت معقول عمل مي کند و يا اطلاعات بدون درنگ و بدون تمايل به گرايش خاص ( تورش ) در قيمت اوراق بهادار منعکس مي شود يا نه؟

فرضيه بازار کارآ نمي گويد که همه سرمايه گذاران معقول عمل مي کنند و يا تک تک آنان به جزء جزء اطلاعات دسترسي دارند، بلکه صرفا“ مي گويد که همه اطلاعات در قيمت سهام بازتاب دارد .

اشکال مختلف بازار کارا

کارايي در بازار با استفاده ازسه مجموعه اطلاعات مورد بررسي قرار ميگيرد.اين اطلاعات عبارتند از:

1- اطلاعات مربوط به گذشته؛ (شامل اطلاعات بازار)

2. کليه اطلاعات عمومي انتشار يافته (شامل اطلاعات عمومي)

3. اطلاعات عمومي و اطلاعات خصوصي و محرمانه. (شامل تمام اطلاعات)

با توجه به اين سه نوع اطلاعات، کارايي بازار به ترتيب در سه سطح قابل بررسي است :

1. ضعيف 2. نيمه قوي 3. قوي

شکل ضعيف بازار کارآ : يکي از متدوال ترين نوع اطلاعات در ارزيابي ارزش اوراق بهادار، داده ها و اطلاعات مربوط به بازار است. برخي از اطلاعات مربوط به دوره هاي قبل بوده و تاثير آنها در قيمتهاي اوراق بهادار منعکس شده است و تاثيري در پيش بيني تغييرات آتي قيمت ها ندارد، به همين دليل از ارزش کمتري برخوردارند. اين نوع اطلاعات که تاثير کمتري بر روي قيمت سهام دارند شکل ضعيف از بازار کارآ را نشان مي دهد.

پس شکل ضعيف بازار کارآ مي گويد که با مطالعه روند تاريخي قيمت سهام ، قادر نيستيم روند آينده قيمت سهام را پيش بيني کنيم ، قيمت سهام روند خاصي ندارد، بازار سهام حافظه اي ندارد؛ يعني قيمت سهام در بازار کارا به شکل تصادفي تغيير مي کند.

شکل نيمه قوي بازار کارآ : سطح متدوال تر کارايي بازار نه تنها شامل اطلاعات موجود قيمتي است، بلکه شامل تمام اطلاعات شناخته شده ودر دسترس مانند اطلاعات مربوط به درآمد، سود تقسيمي، اعلان تجزيه سهام، پيشرفتهاي جديد در مورد محصولات، مشکلات تامين مالي و تغيرات مربوط به حسابداري است به چنيين بازاري که اين اطلاعات سريعا“ در قيمتها منعکس شود بازار کارآي نيمه قوي گفته مي شود.

شکل قوي بازار کارآ : قوي ترين شکل بازار کارآ، شکل قوي آن است که درآن قيمتهاي سهام کاملا“ تحت تاثير اطلاعات اعم از اطلاعات عمومي و غير عمومي (محرمانه ) است.

اگر بازار کارا به شکل قوي آن وجود داشته باشد، هيچ گروهي از سرمايه گذاران نمي توانند در يک برهه از زمان بيش از نرخ بازده منتفع شوند. پرتفليوهايي که به صورت حرفه اي مديريت ميشوند معمولا“ جزء اين دسته هستند.

توجه :هنگامي كه صحبت از بازار كارا ميشود، مراد همان بازار كارا به شكل نيمه قوي است ،

فرضیه بازار کارا و علل ناکارایی بورس

فرضیه بازار کارا (EMH) یکی از نظریه‌های بسیار بااهمیت در علم اقتصاد و مالی است. از یک‌سو نهادهای ناظر می‌کوشند که بازار به سمت کارایی بیشتر پیش برود، از سوی دیگر معامله‌گران خبره در تلاش هستند که از اختلاف بازارهای واقعی با یک بازار کارا، سود کسب کنند.

اگر شما هم فعال بازار سرمایه باشید به کرات با عبارت بازار کارا برخورد خواهید کرد. برای همین خوب است که در مورد این نظریه اطلاعاتی داشته باشیم.

فرضیه بازار کارا چه می‌گوید؟

برای این که بازار کارا را توضیح دهم، یک مثال می‌زنم.

فرض کنید همه آدم‌های کره زمین متخصص خودرو هستند. می‌دانند کدام ماشین‌ها خوب هستند و کدام بد. از دقیقِ اطلاعات تمام خودروها خبر دارند و تمام اطلاعات هم در اینترنت، در دسترس همه است. از طرف دیگر هر کس می‌تواند از هر جای دنیا که می‌خواهد ماشین را بخرد و به شهر خودش ببرد.

در این صورت همواره قیمت بالاتر برای یک ماشین، نشان‌دهنده این خواهد بود که این خودرو، بهتر است و متقاضیان بیشتری دارد.

• دیگر هیچ‌کس یک ماشین بد را به خاطر آپشن‌های پرزرق و برق خریداری نمی‌کند.
• محدودیت عرضه باعث نمی‌شود که یک ماشین قدیمی و کارکرده، بالاتر از قیمت مدل صفر آن در کارخانه خرید و فروش شود.
• ماشینی که خوشگل است اما موتورش زود خراب می‌شود، بدون مشتری می‌ماند.
• یک ماشین در شهرها و کشورها مختلف، قیمت متفاوتی نخواهد داشت.

به این بازار، یک بازار کارا می‌گویند.

پس بازار کارا به بازاری می‌گوییم که در آن همیشه قیمت، بر ارزش کالا منطبق است و هیچ کالایی الکی گران یا ارزان نخواهد بود. در چنین بازاری انسان‌های عاقل قادر خواهند بود تصمیم‌هایی عاقلانه اتخاذ کنند.

تحلیل در یک بازار کارا

در یک بازار کارا، هیچ‌کس زحمت تحلیل را به خودش نخواهد داد. چرا که تمام مردم، از تمام اطلاعات بازار باخبر هستند. هیچ سهمی پایین‌تر از ارزش ذاتی خود معامله نخواهد شد. هیچ سهم ارزنده‌ای مدت‌ها در یک قیمت به‌خصوص خشک نمی‌شود. همیشه سهم به قیمتی خواهد بود که افراد بتوانند از یک سود سالانه معقول استفاده ببرند.

این گزاره، یک موضوع جالب را به ما یادآوری می‌کند. برخی می‌گویند بازار ایران کارا نیست، در نتیجه نمی‌شود آن را تحلیل کرد.

الان می‌گوییم که تحلیل، اتفاقا در بازار ناکارا است که کارامد خواهد بود. در یک بازار کارا، تنها با نگاه کردن با قیمت سهام می‌توانیم همه‌چیز را در مورد آن سهم بفهمیم و هیچ نیازی به صورت مالی و چارت قیمت نخواهیم داشت.

بازار ناکارا چطور است؟

تصور کنید که شما را در یک بازار قرار داده‌اند که اسم سهم‌ها به این شکل است: الف، ب، ج، د.

شما نمی‌دانید الف، چه شرکتی است، چه محصولی تولید می‌کند، چقدر سود کرده، چقدر دارایی دارد، آیا بدهکار است یا نه. هیچ اطلاعاتی در اختیار شما نیست. تنها چیزی که می‌بینید عدد قیمت امروز است. یعنی به سابقه قیمت و معاملات هم دسترسی ندارید.

شما (و دیگر اعضای این بازی) باید به معامله سهام بپردازید. آیا می‌توانید یک سهم انتخاب کنید؟ ممکن است فال بگیرید، تاس بریزید، از دیگران سوال کنید، به ستاره‌ها یا فنجان قهوه نگاه کنید و در نهایت چند نماد را «شانسی» بخرید.

چنین بازاری، یک بازار به شدت ناکارا است.

پس می‌بینیم اگر عموم مردم ندانند که خمحور یا فملی به چه اشاره دارد، چقدر تولید دارد، چقدر بدهکار است و. بازار کارایی خود را از دست می‌دهد.

هر فعال بازار سرمایه که با تحلیل آشنا می‌شود و قبل از خرید سهام، نگاهی به صورت‌های مالی آن می‌اندازد، یک گام به سمت کارایی بیشتر بازار بر می‌دارد.

چرا بازار سهام کارا نیست؟

شاید تعجب کنید اگر بشنوید که اولین مانع بر سر راه کارایی بازار، کارایی آن است! این حرف یعنی چه؟

هر کسی می‌تواند از خانه، با یک کلیک سهام بخرد.

در هر لحظه که بخواهید، بدون اتلاف وقت و پرداخت هزینه سنگین، می‌توانید سهام خود را بفروشید.

سهام به شدت نقد‌شونده است و خرید و فروش آن آسان است.

همه این موارد باید بازار را کاراتر کند. اما این میزان از سادگی در عمل باعث می‌شود که فعال‌های رندوم بازار نیز بتوانند زیاد شوند. برای مثال در یک بازه زمانی، عده زیادی برای خرید سهام صف بکشند، بدون آن که بدانند دارند چه چیزی را خرید و فروش می‌کنند. در این حالت بین قیمت سهام و ارزش ذاتی آن اختلاف شگرفی پدید می‌آید.

اختلافی که خبره‌های بازار از آن نهایت استفاده را خواهند کرد. اما از آنجایی که این سود، از تولید و رشد سودآوری حاصل نشده، یک بازی جمع صفر شکل می‌گیرد: حتما باید عده زیادی ضرر کنند، تا گروهی خبره به فرضیه بازار کارا سود برسند.

اصول پایه‌ای فرضیه بازار کارا

یک بازار کارا چند صفت دارد:

1. عدد قیمت تمام اطلاعات بازار را در خود دارد.
2. قیمت هر چیز دقیقا برابر است با ارزش ذاتی آن چیز.
3. پایین آوردن هزینه سرمایه‌گذاری تنها راه افزایش سود یک پرتفوی خواهد بود.
4. سفته‌بازی و معاملات پرفرکانس سودآور نخواهند بود و تنها راه کسب سود، خرید سهام برای مدتی بسیار طولانی است.

کدام بازار، کارا است؟

شاید با شنیدن بازار کارایی که در آن همه به اطلاعات دسترسی دارند و مردم تصمیم‌هایی منطقی می‌گیرند، به یاد بورس نیویورک بیفتید. اما جالب است بدانید که بیشتر نظریات پیرامون ناکارآمدی بازارها، در دانشگاه‌های آمریکایی (به‌ویژه شیکاگو) مطرح شده است.

یعنی این طور نیست که بازارهای خارجی کارا باشند و بازار ما ناکارا. در عمل تمامی بازارها درجه‌ای از ناکارایی دارند و بازار کارا، بیشتر در حد یک نظریه باقی مانده است.

چرا بازارها کارا نیستند؟

زمانی که آدام اسمیت (و بعدها آلفرد مارشال) اقتصاد کلاسیک را بنا می‌نهادند، انسان‌ها را موجوداتی منطقی تصور کردند که به همیشه در تلاش هستند مطلوبیت خود را ماکزیمم کنند.

برای مثال فردی را تصور کنید که در یک بیابان اسیر آمده و باید 5 روز پیاده راه برود تا نجات پیدا کند. او برای این 5 روز به ده لیتر آب نیاز خواهد داشت. این فرد بیابان‌زده، به یک معدن طلا می‌رسد. اما او فقط می‌تواند 20 کیلو بار با خود حمل کند. او چقدر طلا و چقدر آب بر می‌دارد؟ از نظر آدام اسمیت، او باید ده لیتر آب و ده کیلوگرم طلا بر دارد.

اما در واقعیت آدم‌ها همیشه این‌قدر منطقی نیستند. ممکن است او از ترس مرگ و عطش، اصلا طلا برندارد و فقط آب بردارد. یا شاید قدرت خود را بیش از حد واقعی تخمین بزند و تمام 20 کیلو را به طلا اختصاص دهد. او وقتی با آب اضافی نجات پیدا کرد، یا از فرضیه بازار کارا تشنگی رو به مرگ رفت، حصرت می‌خورد که چرا اشتباه کردم؟

برای همین انسان‌ها برخلاف تصور اسمیت و مارشال، موجوداتی منطقی یا حیوان اقتصادی نیستند.

آدم‌های واقعی حاضرند ایثار کنند، هدیه‌های گران بخرند، در خیریه شرکت کنند و البته سهام شرکتی را بخرند که حتی اسمش را هم نمی‌دانند.

دلایل پیدایش بازار ناکارا

دیدیم که اولین دلیل ناکارایی بازارها، رفتار غیرمنطقی ما آدم‌ها است. از بین تمام رفتارهای غیر منطقی، به چند مورد اشاره می‌کنیم:

سوگیری پس‌نگری

سوگیری پس‌نگری یکی از خطاهای شناختی آدمیزاد است. این سوگیری می‌گوید که بعد از رخداد یک اتفاق، به نظر خواهد آمد که این رخداد کاملا قابل پیش‌بینی بوده. حتی شاید فکر کنیم که ما آن را پیش‌بینی کرده‌بودیم:

• معلوم بود که بورس بعد از رشد دلار یک رالی بزرگ خواهد داشت.
• معلوم بود که بورس نمی‌تواند سطوح بالای قیمت را تحمل کند و وارد فاز شدید اصلاحی خواهد شد.
• واضح بود که جهان با خطر همه‌گیری ویروسی دست‌وپنجه نرم می‌کند.
• با وجود پوگبا و ام‌باپه، قهرمانی فرانسه در جام جهانی کاملا قابل پیش‌بینی بود.

انسان‌ها بعد از آن که با سوگیری پس‌نگری مواجه می‌شوند، تلاش می‌کنند که این بار پیش‌بینی‌های خود را جدی‌تر بگیرند. برای همین اگر احساس کنند که وقت خوبی برای خرید یا فروش سهام است، بی‌پروا دست به خرید و فروش می‌زنند.

اعتماد به نمونه‌های عینی

فرض کنید قصد دارید یک تویوتا کرولا بخرید. در یک نظرسنجی، که هزار نفر فرضیه بازار کارا در آن شرکت‌ کرده‌اند، 950 نفر خیلی راضی، 30 نفر معمولی و 20 نفر کاملا ناراضی بوده‌اند. موضوع را به دوست خود می‌گویید. او تویوتا کرولا دارد و از ماشینش کاملا ناراضی است.

در عمل فقط نمونه آزمایشی به 1001 نفر و تعداد ناراضی‌ها برابر با 21 نفر شده است. اما با شنیدن حرف‌های دوست خود احتمالا از خرید خودرو منصرف شوید.

مردم وقتی از یک نفر می‌شنوند که فلان سهم خوب است و قرار است رشد کند، حاضرند اطلاعات واقعی را کنار بگذارند و سهم را بخرند. برعکس، اگر کسی به آن‌ها بگوید وقت فروش است، سهام خود را می‌فروشند.

در نتیجه، نمونه‌های عینی در ذهن ما وزن بیشتری دارد تا وضعیت بنیادی یک سهم.

ترس از دست دادن

اگر قیمت یک کالای سرمایه‌ای مثل بیت‌کوین، از زیر 10 هزار دلار به بالای 60 هزار دلار بیاید، مردم پیش خودشان فکر می‌کنند که اگر ماشین 200 میلیونی خود را فروخته بودند (پژو 206) حالا در کم‌تر از چندماه می‌توانستند یک ماشین خارجی (تویوتا راو4) بخرند. آن‌ها حس می‌کنند که یک ماشین خیلی خوب را از دست داده‌اند.

چنین افرادی به سادگی حاضر می‌شوند مستقل از وضعیت کلی بازار، اقدام به خرید بیت‌کوین کنند. بدون این که بدانند بیت‌کوین چیست؟ چه ارزشی دارد؟ بلاک‌چین چطور کار می‌کند؟ و.

ترس از دست دادن سود در بازارهای صعودی و ترس از دست‌رفتن اصل سرمایه در بازارهای نزولی باعث می‌شود که مردم ارزش ذاتی سهام را کنار بگذارند و هیجان‌زده در صف خرید یا فروش بایستند. همین موضوع بازار را از کارایی خود دور می‌کند.

بازار در بلندمدت کارا است

شاید در یک دوره کوتاه و به‌خاطر طمع زیاد سرمایه‌گذاران، بازار سهام متورم شود و سهم‌ها به قیمت‌هایی فضایی برسند. اما دیر یا زود این حباب می‌ترکد و سرمایه‌گذاران زیادی متضرر خواهند شد. (به‌خصوص آنان که در آخرین روزهای رالی صعودی سهام خریده‌اند.)

شاید ترس بر طمع غلبه کند و مردم چوب حراج به سهم‌های ارزنده خود بزنند.

اما تاریخ نشان داده که تمامی این آثار در کوتاه‌مدت رخ خواهد داد. در بلندمدت وضعیت متفاوت خواهد بود. سهم بی‌ارزش که تنها با طمع رشد کرده، از هم فرو می‌پاشد و سهم ارزنده که فراموش شده، راه رشد خود را پیدا خواهد کرد. چرا؟ چون برای یک بازار کارا به جریان شفاف و عمومی اطلاعات نیاز است. در کوتاه مدت شاید مردم زحمت جستجوی اطلاعات را به خود ندهند. اما در بلندمدت این اطلاعات با سرعتی آهسته در بین آن‌ها تکثیر می‌شود و اثرش را بر بازار می‌گذارد.

ضرورت زیرساخت کارایی

اقتصاددانان مکتب اتریش به نکته مهمی اشاره دارند. درست است که مردم موجوداتی احساسی هستند و تصمیماتی غیرعقلایی اتخاذ می‌کنند، اما رئیس دولت، وزیر اقتصاد، رئیس سازمان بورس و مدیر صندوق‌های سرمایه‌گذاری هم انسانند و به همان اندازه احساساتی و غیر منطقی.

در نتیجه نمی‌شود کنترل بازار را به دست یک فرد سپرد و توقع داشت که او بازار را به سمت کارایی ببرد. بلکه لازم است زیرساخت‌های نشر همگانی اطلاعات و نیز نهادهای مبارزه با رانت، تبانی و فساد، مستقل از افراد برای کارایی بیشتر بازار تلاش کنند.

پس در یک بازار ناکارا، تنها مردم مقصر نیستند. با اصلاح زیرساخت‌ها می‌شود یک بازار شبه‌کارا ایجاد کرد که در آن کنشگرها، تصمیم‌های عقلایی‌تر بگیرند.

مردم باید چه کار کنند؟

حالا که یک بازار ناکارا است، و قرار هم نیست کارا بشود (چون ما حیوان اقتصادی نیستیم) چه کار می‌توانیم بکنیم؟

1. اقتصاد رفتاری: مردم باید با سوگیری‌های شناختی آشنا باشند تا بتوانند خود را از ناکارایی در امان بدارند.
2. صندوق سرمایه‌گذاری مشترک: کسی که برای تریدر بودن وقت و انرژی ندارد، بهتر است سرمایه‌اش را در صندوق بگذارد و خودش مستقیما وارد بازار نشود.
3. آشنایی با مفهوم ارزش ذاتی: شاید قرار نباشد شما تحلیلگر یک شرکت سرمایه‌گذاری باشید، اما خوب است که در کنار قیمت، از ارزش دارایی‌ها فرضیه بازار کارا نیز باخبر باشید.
4. اخلاق: هر نوع بی‌اخلاقی مثل استفاده از اطلاعات نهان، معاملات داخلی و رانت به کارایی بازار لطمه خواهد زد.
5. سرمایه‌گذاری بلندمدت: در بلندمدت بازار کارا است. با بالا بردن افق سرمایه‌گذرای، از یک بازار ناکارا به یک بازار کارا نقل مکان کنید.

می‌توانید ویدیوهای بیشتری از تالاربورس را در آپارات (شبکه اشتراک ویدیو) و همچنین کانال یوتیوب تالاربورس مشاهده کنید.

فرضیه بازار کارا

در این مطلب سعی شده است که اهمیت فراوان و به سزای بازار کارا برای خواننده کنجکاو رمزگشایی گردد تا بداند تاکنون از چه فاکتور مهمی در زندگی اقتصادی خود غافل بوده است.

فرضیه بازار کارا:

پدر فرضیه بازار کارا را یوجین فرانسیس فاما، برنده نوبل اقتصاد سال ۲۰۱۳ م و اقتصاددان مکتب شیکاگو می دانند. فاما در پایان نامه دکتری خود متوجه شد که تغییرات قیمت سهام یک روند پیش بینی ناپذیر دارد و از یک الگوی مشخص تبعیت نمی کند.

بنابراین بر آن شد فرضیه بازار کارا تا این مساله را بیشتر مورد پیگیری قرار دهد در نتیجه مقاله پر استناد “گام تصادفی در قیمت های بازار سهام” و مقاله “تعدیل قیمت های سهام با اطلاعات جدید” که برای نخستین بار واکنش قیمت سهام به دگرگونی های اقتصادی و غیر اقتصادی را نشان می داد، ارائه داد.

فروض مورد نیاز در بازار سهام:

در بازار سهام باید فروض زیر برقرار باشد تا به تعریف بازار کارا پرداخته شود:

1. قیمت سهام معیار مناسبی برای تعیین ارزش سهام است. چرا که سرمایه گذاران در تحلیل خود برای خرید و فروش سهام همه داده های مربوطه را در قیمت سهام لحاظ می کنند.
2. بازار باید بزرگ و قابلیت نقد شوندگی بالا داشته باشد.
3. اطلاعات بازار کامل، فراگیر و شفافیت بالا دارند.
4. هزینه معاملات کمتراز سود انتظاری آن است.
5. سرمایه گذاران باید در دوران ناکارایی بازار منابع مالی (نقدینگی) کافی داشته باشند.
6. انتظـارات سـرمايه گـذار بـر مبنـای اطلاعـات فرضیه بازار کارا به صورت عقلایی شکل می گیرد. چرا که تصور غالب در تحلیل کلاسیک اقتصاد این است که افراد به شکل عقلایی رفتار می کنند.

مفهوم بازار کارا:

از نظر فاما “بازاری که خیلی زود با اطلاعات جدید هماهنگ شود، قیمت ها بر اساس این اطلاعات تعدیل شوند و همه سرمایه گذاران از اطلاعات مشابهی آگاهی داشته باشند” بازار کارا است. در نتیجه نوسان قیمت ها پیش بینی ناپذیر خواهد بود چرا که اطلاعات خاصی بر کسی پوشیده نیست یا رانت اطلاعاتی درکار نخواهد بود “اطلاعات بازار کارا آنی در دسترس خواهد بود در نتیجه یا با انتظارات همسو یا غیر همسو است که در صورت غیر همسو بودن اطلاعات با انتطارات سرمایه گذاران، با افت و خیز موقتی قیمت ها مواجهیم.

اصطلاحا به این مفهوم (گام تصادفی بازار) گفته می شود” و رفتار عوامل بازار یک دست خواهد بود و تفاوتی در نحوه عملکرد رخ نخواهد داد چرا که رفتار افراد منطقی بر رفتار افراد احساسی غلبه خواهد کرد و آنها را از بازار خارج کرده و اقدام به خرید اوراق آنها می کنند.

در نتیجه تاثیر معاملات غیر منطقی بر قیمت بازار خنثی خواهد شد. پس آن چنان که از این منطق می توان برداشت کرد این است که دلیل بر هم خوردن نظم ساز و کار بازار به دلیل بی نظمی در تحلیل و تصمیم گیری اقتصادی سرمایه گذاران نخواهد بود.

نکته مهم:

بازار کارا حافظه قیمتی نخواهد داشت چرا که تغییر قیمت ها آنی و پیش بینی ناپذیر است و قیمت دیروز به هیچ وجه معیار مناسبی برای پیش بینی قیمت آینده نخواهد بود. بنابر قاعده در بازار کارا تنها راه دست یابی سرمایه گذاران به سود غیر عادی، خرید سهام با خطرپذیری بیشتر است.

مگر در یک شرایط و آن هم این است که طبق احتمالات ممکن است یک عده بر اثر نوسان غیر متنظره قیمت، سود هنگفت ببرند و یک عده به فرضیه بازار کارا طور متوسط سود عادی خود را ببرند.

پیشگامان بی نهایت مطالعه مقاله مدیریت ریسک را به شما عزیزان پیشنهاد می کند.

دسته بندی بازار کارا

دسته بندی بازار کارا:

بنابراین کارا بودن یک بازار از جنبه دسترسی به اطلاعات رتبه بندی می شود:

• کارایی ضعیف: اطلاعات خصوصی (اطلاعات مربوط به گذشته)
• کارایی متوسط: همه اطلاعات عمومی
• کارایی بالا: همه اطلاعات، اعم از خصوصی و عمومی

اهميت كارا بودن بازار از آنجاست مشخص می شود که در صـورت كـارا بـودن بـازار سرمايه، هم قيمت اوراق بهادار به درستی و عادلانه تعيين می شود و هم تخـصيص سـرمايه در جهت توسعه اقتصادی بهینه خواهد بود.

و اما نکته مغفول در این فرضیه این است که به صورت به صورت کامل و محض قابل پذیرش نیست چرا که این فرضیه به صورت صد در صدی بر منطق بازار سرمایه حاکم نبوده و دلایل نقض بسیاری با آن رو به رو هستند. از جمله آنها می توان موارد زیر را خاطر نشان کرد:

1. تا کنون فرضیه بازار کارا هیچ مدلی جهت دلایل بنیادی نوسان قیمت سهام را مطرح یا توجیه نکرده.
2. بر طبق “اثر ژانویه” یا اثر “پایان هفته“، تصادفی بودن تغییرات قیمت سهام زیر سوال می رود و مشخص می کنند که در بازار، قیمت سهام را می توان به وسیله الگو های مشخص و پیش ‌بینی بینی پذیر تعیین نمود.
3. برخی از اقتصاددانان و نظریه پردازان مالی در رد فرضیه یاد شده عنوان می کنند که قیمت سهام را رفتار سودجویانه سرمایه گذاران تعیین می کند و نه از اطلاعات موجود در بازار.
4. همبستگی قيمت سهام با بالا رفتن حجم معاملات.
5. اشـتباهات مـشترک سـرمايه گـذاران غير منطقـی به دلیل یکسری از رفتار های دسته جمعی اسـت و نه رفتار عقلایی ناشی از اطلاع کامل.
6. نوسانات قيمت به وسيله ارزش تنزيل شده بازده های آتی و مدل بـازار كـارا، برخی از استثنا های موجود در بازار سهام را توضیح نمی دهند.

نتیجه:

در نهایت می توان بازار ها را بر اساس ترکیبی از حالات مختلف کارایی در نظر گرفت که لزوما تغییرات روزانه و اتفاقات به سرعت روی قیمت سهام تاثیرگذار نباشند و عوامل برون زا نیز البته با وقفه بر روی قیمت سهام تاثیر گذار باشند. بنابراین در کنار بررسی میزان کارایی بازار، می توان الگو های مختلفی جهت پیش بینی قیمت سهام به کار برد.

نگارش: سعید بشیری راد

به منظور کسب اطلاعات بیشتر، مطالعه مقاله بودجه ریزی را به شما عزیزان پیشنهاد می نماییم.

فرضیه بازار کارا

فرضیه بازار کارا Efficient-market hypothesis این موضوع را بیان می‌کند که اطلاعات مالی و گزارشات منتشر شده در مورد یک سهم یا یک کالا به سرعت در بازارهای مالی منتشر می‌شوند و فورا بر قیمت‌ها تاثیر می‌گذارند و قیمت‌ها را تعدیل می‌کنند.

بازار کارا به بازاری اطلاق می‌گردد که در آن قیمت‌های اوراق بهادار بسرعت نسبت به اطلاعات جدید تعدیل می‌گردند. به‌عبارت دیگر اطلاعات جهت تعیین قیمت مورد استفاده قرارگرفته و به سرمایه‌گذار اطمینان می‌دهند که اوراق بهادار مورد نظر به اندازه قیمت بازاری خود دارای ارزش است. یا بعبارتی دیگر در فرضیه بازارکارا ،‌ اطلاعات مالی به سرعت در بازارهای مالی انتشار می‌یابد و فوراً بر قیمت اوراق بهادار تأثیر می‌کند. بنابراین در صورتی یک بازار، کارا محسوب می‌شود که قیمت اوراق بهادار، اطلاعات مربوطه را بسرعت منعکس نماید.

به این ترتیب، سرمایه‌گذاران بالقوه نمی‌توانند در بازار کارا از اطلاعاتی که در سطح گسترده‌ای منتشر شده است، بهره‌مند شوند، زیرا قیمت‌ها فوراً براساس اطلاعات مزبور تعدیل می‌گردد. در بازار کارا قیمت اوراق بهادار، شاخص خوبی برای تعیین ارزش سرمایه‌گذاری است. ارزش سرمایه‌گذاری به عنوان ارزش فعلی جریان‌های نقدی آتی است که توسط سرمایه‌گذاران آگاه به خوبی تجزیه و تحلیل شده است. در بازار توسعه یافته و رقابتی، اختلاف بین قیمت بازار و ارزش سرمایه‌گذاری برگ برنده تحلیل‌گرانی است که در جستجوی بازده غیر عادی هستند. قیمت اوراق بهاداری که کمتر از ارزش واقعی سرمایه‌گذاری است (اوراق بهاداری که کمتر از قیمت واقعی یا کمتر از ارزش واقعی، قیمت‌گذاری شده است)، باید خریداری شود، به دلیل افزایش تقاضا برای خرید، قیمت این اوراق افزایش یابد. در این مقاله فرضیه بازار کارا به عنوان یکی از مباحث مهم مدیریت مالی تشریح شده است.

تعریف بازار کارا

بازارها می‌توانند در ارتباط با برخی اطلاعات، کارامد محسوب شوند در حالی که در قبال سایر اطلاعات کارامد نباشند. مثلاً قیمت‌های اوراق بهادار ممکن است اطلاعات بیشتر در سطح جامعه را بطور کلی منعکس کنند. اما اطلاعاتی که اشخاص بسیار نزدیک به شرکت (نظیر مدیران یا اعضای هیات مدیره) در اختیار دارند در قیمت‌های مزبور انعکاس نیافته باشد. براساس قوانین برخی از کشورهای صنعتی، ‌استفاده از این قبیل اطلاعات به منظور دادوستد در بورس اوراق بهادار غیر‌قانونی می‌باشد.

بازار کارا باید نسبت به اطلاعات جدید حساس باشد. اگر اطلاعات تازه‌ای در دسترس عموم قرار گیرد، قیمت سهام عادی شرکت باید متناسب با جهت اطلاعات داده شده تغییر نماید. اگر بازاری نسبت به اطلاعات جدید بی‌تفاوت باشد و عکس‌العمل لازم را نشان ندهد، ‌یعنی تحلیل کننده‌ای در بازار برای ارزیابی و بررسی اثر اطلاعات جدید بر قیمت‌ها نباشد، طبعاً آن بازار،‌ کارایی نخواهد داشت.

خصوصیات بازار کارا

به‌طور خلاصه می‌توان خصوصیات بازاری که دارای کارایی اطلاعاتی می‌باشد را این گونه برشمرد:

• سهولت دسترسی به اطلاعات بازار توسط همه افراد
• بازدهی متناسب با ریسک ادراک‌شده در بازار
• تعیین قیمت سهام بر اساس مکانیزم عرضه و تقاضا
• عدم وجود اختلاف زیاد بین قیمت جاری و قیمت واقعی سهام
• قابلیت نقدشوندگی سریع و آسان همه سهام

در بازار کارا، تغییر قیمت روند خاصی ندارد، گشت تصادفی است. بازار حافظه ندارد. قیمت دیروز چیزی در مورد قیمت فردا نمی‌گوید. در این بازار سود فوق العاده حاصل اتفاق و شانس است. کارایی بازار ثانویه، بازار اولیه را کارا می‌کند. هدف بازار مالی هدایت پس‌اندازها به سرمایه‌گذاری در دارایی‌های واقعی است. هر چه الگوی پس انداز و سرمایه‌گذاری مطلوب واحدهای اقتصادی پراکنده‌تر باشد، نیاز به بازارهای مالی برای تجهیز کارامد پس‌اندازها جهت مصارف نهایی بیشتر می‌شود. وظیفه‌ی آنها تخصیص پس انداز از واحدهای با مازاد پس‌انداز به واحدهای با کسری پس‌انداز است.

الگوی بازارهای کارا

بازار اوراق بهاداری را در نظر بگیرید که؛

(۱) تمام سرمایه‌گذاران به اطلاعات جاری درباره آینده بدون تحمل هزینه دسترسی دارند،

(۲) تمام سرمایه‌گذاران قادر به تحلیل اطلاعات هستند،

(۳) تمام سرمایه‌گذاران به قیمت‌های بازار دسترسی و سعی می‌کنند پرتفوی خود را تعدیل کنند.

در چنین شرایطی، ارزش سرمایه‌گذاری ارزش فعلی چشم‌انداز آتی جریان نقدی اوراق بهاداری است که به وسیله تحلیل‌گران ماهر و آگاه که از تمامی اطلاعات موجود به نحوی هوشمندانه استفاده می‌کنند، برآورد شده است. پس در این صورت می‌توان ادعا نمود که قیمت بازار اوراق بهادار همان ارزش سرمایه‌گذاری است. (ارزش فرضیه بازار کارا سرمایه‌گذاری همان ارزش منصفانه یا ارزش ذاتی اوراق بهادار است). بازار کارا به عنوان بازاری تعریف می‌شود که قیمت اوراق بهادار برابر با ارزش‌سرمایه‌گذاری باشد. در بازار کارا، قیمت بازار منعکس کننده مجموعه‌ای از اطلاعات به‌طور کامل و فوری است.

سرمایه گذاری در بازار کارا

در بازار کارا سرمایه‌گذاران انتظار دارند که سود عادی بازده سرمایه‌گذاری خود را کسب کنند. برای مثال، در بازار کارای ضعیف امکان ندارد که سرمایه‌گذار با استفاده از قیمت‌های تاریخی، بتواند سود غیر عادی (به جز شانس) بدست بیاورد. مشابهاً در بازار کارای نیمه- قوی، غیر محتمل است که یک سرمایه با استفاده از اطلاعات عمومی در دسترس (به جز شانس) بتواند بازده غیر عادی کسب کند.

در خاتمه، در بازار کارای قوی، سرمایه‌گذار نمی‌تواند (غیر شانس) بر بازار چیره و بازدهی بیشتر از بازده بازار بدست آورد. هنگامی که صحبت از بازار کارا می‌شود، مراد همان بازار کارا به شکل نیمه قوی است، زیرا در آمریکا قوانین سختی وجود دارد که مانع استفاده از اطلاعات داخلی(اطلاعات خصوصی) برای خرید و فروش اوراق بهادار می‌شود. از این رو، به دلیل محدودیت در استفاده از تمام اطلاعات مورد نیاز برای تجزیه و تحلیل قیمت‌های بازار، بازار اوراق بهادار همواره به عنوان بازار نیمه قوی در نظر گرفته می‌شود.

تغییرات قیمت اوراق بهادار تصادفی است

اگر اطلاعات جدیدی وارد بازار شود چه اتفاقی می‌افتد؟ برای مثال، اگر شرکت تعدیل منفیEPS اعلام نماید؟ در بازار کارا تمام سرمایه‌گذاران فوراً با ورود اطلاعات جدید واکنش نشان می‌دهند و قیمت سهام با این واکنش تغییر خواهد نمود. در این بازار اطلاعات جدید خبری شگفت انگیز است. ( اطلاعاتی که شگفت انگیز نیست قابل پیش‌بینی بوده، قبلاً پیش‌بینی شده است و اکنون کهنه تلقی می‌شود). اخبار شگفت انگیز می‌‌توانند بد یا خوب باشند، در بازار کارا اخبار خوب منجر به افزایش قیمت و اخبار بد منجر به سقوط قیمت خواهد شد. با اعلام افزایش در بازدهی سهام( برای مثال، افزایش در میزان سود نقدی سهام)، قیمت سهام آن افزایش می‌یابد.

قیمت اوراق بهاداری که بیشتر از ارزش سرمایه‌گذاری است( اوراق بهاداری که بیشتر از قیمت واقع یا بیشتر از ارزش واقعی، قیمت‌گذاری شده است)، باید فروخته شود. با افزایش عرضه برای فروش، قیمت اوراق بهادار کاهش یابد. این عدم کارایی موقت، موجب می‌شود تا سرمایه‌گذاران آگاه به دنبال فرصت‌های مناسب سودآوری باشند. چنین فرصت‌سازی توسط سرمایه‌گذاران آگاه خود موجب کاهش عدم کارایی(افزایش کارایی بازار) شده و شانس کسب بازده غیرعادی را کاهش می‌دهد. وجود سرمایه‌گذاران آگاه و متعدد در بازار موجب می‌شود تا بتوانیم فرض کنیم که قیمت اوراق بهادار با ارزش سرمایه‌گذاری برابر است و اوراق بهادار در بازار، نادرست قیمت‌گذاری نشده‌اند.

مشاهدات در بازار کارای کامل

برخی مفروضات بازارهای کارا کامل به شرح زیر است:

۱- سرمایه‌گذاران انتظار دارند که بازدهی عادی (یا طبیعی) نه بیشتر از سرمایه‌گذاری خود تحصیل کنند.

۲- بازار در صورتی کارا است که تحلیل‌گران آگاه اعتقاد داشته باشند که بازار کارا نیست.

۳- عموم سرمایه‌گذاران می‌دانند که استراتژی‌های سرمایه‌گذاری نمی‌تواند موجب بازده غیر عادی بشود.

۴- برخی از سرمایه‌گذاران اطلاعات موفقیت خود را افشاء می‌کنند.

۵- سرمایه‌گذاران حرفه‌ای عملکردی بهتر از سرمایه‌گذاران عادی ندارند.

۶- عملکرد گذشته شاخص عملکرد آینده نمی‌تواند باشد.

آزمون فرضیه بازار کارا

ویژگی‌های بازار کارا کامل ذکر شده است. چگونه می‌توانیم آزمون‌هایی را اجرا کنیم تا بدانیم بازار بطورکامل کارا است، تا حدودی کارا است یا کارایی ندارد. روش‌های زیادی در این زمینه طراحی شده است، که در این بین سه روش بیشتر مورد استفاده قرار گرفته است. این روش‌ها که شامل؛ بررسی حوادث، تلاش برای ساخت الگوی قیمت‌گذاری اوراق بهادار و رسیدگی به عملکرد سرمایه‌گذاری مدیران حرفه‌ای است، مورد بررسی قرار می‌دهیم.

یکی از روش‌های اصلی آزمون فرضیه بازار کارا (به ویژه شکل کارایی نیمه قوی) بررسی حوادث است. در این روش تلاش می‌شود تا سرعت تأثیر اطلاعات علنی بر روی قیمت سهام اندازه‌گیری شود. برای مثال، رویدادی که می‌تواند یک تغییر مثبت در عواید شرکت داشته باشد، اطلاعات مثبت با چه سرعتی در قیمت سهام انعکاس می‌یابد؟ آیا تغییر در قیمت به سرعت اتفاق می‌افتد یا به کندی روی می‌دهد؟ آیا بازده غیر عادی پس از اعلام خبر جدید زیاد است یا اندک است؟ پاسخ به سئوال دوم مستلزم این است که ابتدا بدانیم بازده عادی چیست؟ بازده عادی بر مبنای الگوهای قیمت‌گذاری دارایی بدست ‌می‌آید. مدل قیمت‌گذاری نادرست می‌تواند منجر به نتایج نامعتبر از آزمون کارایی بازار بشود.

بنابراین، برای افزایش اعتبار نتایج آزمون‌ها، از الگوهای قیمت‌گذاری متفاوتی استفاده می‌شود. نتایج یک تحقیق در این زمینه نشان می‌دهد که علت واکنش کند قیمت نسبت به انتشار اطلاعات ناشی از؛ عدم کارایی بازار، استفاده از مدل قیمت‌گذاری نامناسب یا هردوی اینهاست. به عنوان یک مثال در بررسی حوادث، وضعیتی را تصور کنید که در بازار کارای قوی هنگامی که اطلاعات منتشر می‌شود چه اتفاقی خواهد افتاد؟ هنگامی که اطلاعات گذرشان به بازار می‌افتد قیمت بلافاصله واکنش نشان می‌دهد و فوراً ارزش سرمایه‌گذاری تغییر می‌کند.

خلاصه و جمع‌بندی

روش دیگر آزمون فرضیه بازار کارا تلاش می‌کند تا تغییر در قیمت اوراق بهادار را به متغیرهای دور از انتظار نسبت دهد. در یک دوره زمانی مشخص، بازده اوراق بهادر مطابق با الگوی قیمت‌گذاری دارایی تعیین می‌شود. طبق این الگو، نرخ بازده دارایی برابر با نرخ بازده بدون ریسک به علاوه صرف ریسک (که بر مبنای ریسک دارایی تعیین می‌شود) است. اگر نرخ بازده بدون ریسک و صرف ریسک در طول زمان غیر قابل تغییر باشد، اوراق بهادار با متوسط بالا بازدهی در گذشته، می‌تواند در آینده نیز متوسط بازدهی زیادی داشته باشد. اما در طول زمان نرخ بازده بدون ریسک و صرف ریسک تغییر می‌کند، بنابراین، ساخت الگو مشکل است.

سومین روش آزمون فرضیه بازار کارا نیز رسیدگی به سوابق سرمایه‌گذاران حرفه‌ای است. آیا سرمایه‌گذاران حرفه‌ای عملکرد بهتری از عملکرد مورد انتظار در یک بازار کارای کامل داشته‌اند؟ آیا سرمایه‌گذاران حرفه‌ای در اولین دوره پس از گذر دوره بازار کارا بازده غیر عادی بیشتری بدست آورده‌اند؟ انجام چنین آزمون‌ها و نتیجه‌گیری از آن بسیار سخت است، زیرا در وهله اول باید بدانیم که بازده عادی چیست و بازده غیر عادی چیست؟ به دلیل آنکه بازده عادی را فقط با فرض الگوی قیمت‌گذاری دارایی‌های سرمایه‌ای تعیین می‌کنیم چنین آزمون‌هایی در بازار کارا فقط با بکارگیری این الگو اجرا می‌شود.