Your access to this site has been limited by the site owner
If you think you have been blocked in error, contact the owner of this site for assistance.
If you are a WordPress user with administrative privileges on this site, please enter your email address in the box below and click "Send". You will then receive an email that helps you regain access.
Block Technical Data
| Block Reason: | Access from your area has been temporarily limited for security reasons. |
|---|---|
| Time: | Tue, 20 Sep 2022 10:28:31 GMT |
About Wordfence
Wordfence is a security plugin installed on over 4 million WordPress sites. The owner of this site is using Wordfence to manage access to their site.
You can also read the documentation to learn about Wordfence's blocking tools, or visit wordfence.com to learn more about Wordfence.
Click here to learn more: Documentation
Generated by Wordfence at Tue, 20 Sep 2022 10:28:31 GMT.
Your computer's time: .
ابطال صورتجلسات شرکت
بخش عمده فعالیت های تجاری جهان از طریق شرکت های تجاری صورت می پذیرد و رشد روز افزون این شرکتها مبین اهمیت قانونگذاری در این زمینه می باشد. قانوگذار ما نیز رعایت ضوابط خاصی را در مورد شرکتهای تجاری ضروری می داند. از جمله مهم ترین حوزه های قوانین شرکتهای تجاری، شرایط و مقررات نحوه اتخاذ تصمیم در ارکان اداره کننده شرکت هاست که بی توجهی به این مقررات می تواند موجب ابطال صورتجلسات شرکت و ایراد ضررهای مادی و معنوی به شرکت، شرکا و اشخاص ثالث باشد.
اهمیت دعوای ابطال صورتجلسات شرکت
تصمیمات لازم برای اداره شرکت و افزایش بهره وری آن عموما در 2 رکن هیات مدیره و مجامع عمومی اتخاذ می شود. از آنجا که نحوه اداره شرکت و تاثیر تصمیمات این 2 رکن ، اثر مستقیمی بر منافع همه افراد حاضر در شرکت و حتی طلبکاران و افراد طرف قرارداد با شرکت، دارد، بنابراین ارکان اداره کننده شرکت موظفند در تصمیمات خود تمام مقررات قانونی را مدنظر قرار دهند. در غیر اینصورت هر ذی نفع می تواند با مراجعه به مرجع صالح، ابطال این تصمیمات را تقاضا نماید. صدور رای بر بطلان صورتجلسات گاهی آثار مالی و غیر مالی مهمی بر سرنوشت شرکت دارد.
شرایط طرح دعوای ابطال صورتجلسات شرکت
مطابق ماده 270 لایحه قانونی اصلاح قسمتی از قانون تجارت هرگاه مقررات قانونی در مورد عملیات یا تصمیماتی که در هر یک از ارکان شرکت اتخاذ می گردد رعایت نشود، بر حسب مورد بنا به درخواست هر ذی نفع، بطلان عملیات یا تصمیمات مذکور به حکم دادگاه اعلان خواهد شد.
بنابراین طرح دعوای ابطال صورتجلسات شرکت مختص سهامداران و شرکا نبوده و هر ذی نفع می تواند خواهان این دعوا باشد؛ به شرط آن که تضییع حقوق خود را اثبات نماید.
تعیین خوانده این دعوا میان حقوقدانان محل مناقشه و اختلاف نظر است. گروهی معتقدند با توجه به وجود شخصیت حقوقی برای شرکت، دادخواست باید علیه شرکت تنظیم و تقدیم شود ؛ نه شرکا. در مقابل عده ای بر این باورند که خوانده دعوای ابطال صورتجلسات شرکت، شرکا هستند؛ چرا که عدم رعایت قوانین و مقررات از ناحیه شرکا بوده و ارتباطی به شرکت ندارد.
طرح دعوای ابطال صورتجلسات شرکت مقید به مهلت خاصی نبوده و گذر زمان مانع از تقدیم دادخواست توسط ذی نفع نمی باشد. همچنین ثبت تصمیمات و صورتجلسات خلاف قانون در اداره ثبت شرکتها و انتشار آگهی آن در روزنامه نیز موجب اسقاط حق طرح دعوای ابطال توسط ذی نفع نمی باشد.
آثار اعلام بطلان صورتجلسات شرکت
در صورتی که دادگاه پس از رسیدگی معتقد به عدم رعایت قوانین و مقررات در تصویب صورتجلسات بوده و رای بر بطلان آن صادر نماید، تمامی مندرجات صورتجلسه موضوع دعوا کان لم یکن و بی اثر تلقی می شود. برای مثال در صورت ابطال صورتجلسه متضمن افزایش سرمایه، سرمایه شرکت به همان میزان قبل از تنظیم صورتجلسه باقی می ماند و یا در صورت ابطال صورتجلسه ای که حاوی انتخاب اعضای جدید هیات مدیره باشد، این افراد سمتی در شرکت نخواهند داشت و مسئولیت اعضاء سابق همچنان باقی می باشد.
رفع موجبات بطلان صورتجلسات
به موجب ماده 271 قانون تجارت ، اگر در اثناء رسیدگی و پیش از صدور حکم بطلان در دادگاه بدوی، موجبات بطلان به هر نحوی بر طرف شود، دادخواست خواهان با قرار سقوط دعوا مواجه خواهد شد. با توجه به نص ماده فوق الذکر، رفع موجبات بطلان پس از صدور حکم بدوی موجبی برای صدور قرار سقوط دعوا نمی باشد؛ حتی اگر حکم بدوی هنوز قطعی نشده و یا مورد تجدیدنظر خواهی واقع شده باشد.
به عنوان مثال در صورتی که شرایط تشکیل جلسه هیات مدیره رعایت نشده باشد و ذی نفع به همین جهت دادخواست ابطال صورتجلسه هیات مزبور را تقدیم نموده باشد، اگر اعضا هیات مدیره پس از تقدیم دادخواست و پیش از صدور حکم مجددا اقدام به تشکیل جلسه با رعایت مقررات نمایند، دادگاه مکلف به صدور قرار سقوط دعوا می باشد.
تقاضای مهلت برای رفع موجبات بطلان
مطابق مفاد ماده 272 قانون تجارت در صورتی که خوانده از محضر دادگاه تقاضای استمهال جهت رفع موجبات بطلان نماید، دادگاه می تواند مهلتی که بیشتر از 6 ماه نباشد به خوانده اعطا کند. ابتدای این مهلت، تاریخ وصول پرونده از دفتر به دادگاه بوده و در صورتی که خوانده موفق به رفع موجبات بطلان در مهلت معین نشود، دادگاه اقدام به رسیدگی و صدور حکم مقتضی می نماید.
دلایل بطلان صورتجلسات شرکتها
عدم رعایت قوانین مربوطه و مفاد اساسنامه موجب ابطال صورتجلسات خواهد بود. برخی از این قوانین جزء قواعد عام بوده و برخی دیگر مربوط به قواعد خاص لازم الاجرا در مورد شرکت ها می باشد. از جمله مواردی که عدم رعایت قواعد عام موجب بی اعتباری صورتجلسات می شود می توان به حضور افراد فاقد اهلیت در جلسات و امضاء صورتجلسه توسط آنان، نامشروع بودن موضوع تصمیم یا جعلی بودن امضاهای مندرج در ذیل صورتجلسه اشاره نمود.
عدم رعایت قوانین خاص شرکتهای تجاری نیز یکی از موجبات ابطال صورتجلسات است. از جمله مهم ترین این موارد می توان به عدم رعایت حد نصاب رسمیت جلسات و رای گیری، تشریفات دعوت از صاحبان سهام، عدم رعایت دستور جلسه و … اشاره نمود.
ابطال صورتجلسه هیات مدیره
تصمیماتی که توسط هیات مدیره اتخاذ می شود عموما شامل تصمیمات روزمره و مربوط به اداره شرکت می باشد. اعضاء هیات مدیره موظفند برای تمام جلسات خود صورتجلسه تنظیم نمایند و توافقات شفاهی در هیات مدیره واجد اثر حقوقی نمی باشد. برای آنکه جلسات هیات مدیره رسمیت داشته باشد ، حضور بیش از نصف اعضا الزامی است و تصمیمات اصولا با اکثریت آراء اتخاذ می شود. برای معتبر شمرده شدن صورتجلسات هیات مدیره، امضاء اکثریت مدیران در ذیل اوراق صورتجلسه ضروری می باشد. همچنین اعضا هیات مدیره تنها در مواردی قادر به تصمیم گیری می باشند که به موجب قوانین مربوطه و یا اساسنامه در صلاحیت این هیات قرار گرفته باشد. اقداماتی مثل انحلال شرکت ، تغییر اساسنامه و تغییرات سرمایه عموما در صلاحیت هیات مدیره قرار دارد.
به علاوه اعضاء هیات مدیره شرکت نمی توانند در تصمیمات خود از موضوع شرکت فراتر بروند، به عنوان مثال هیات مدیره شرکتی با موضوع کشاورزی صلاحیت اتخاذ تصمیم در مسائل مربوط به فناوری را ندارد. در صورت در صورت عدم رعایت هر یک از موارد مزبور از جمله تشریفات دعوت اعضا و حدنصاب رسمیت جلسه و تصمیم گیری، لزوم تنظیم و امضا صورتجلسه، رعایت صلاحیت ها، اختیارات و موضوع شرکت، هر یک از شرکا و یا افراد ثالث خارج از شرکت به شرط ذی نفع بودن، می توانند ابطال صورتجلسات هیات مدیره را از مرجع صالح بخواهند.
ابطال صورتجلسات مجامع عمومی
صلاحیت هر یک از مجامع عمومی، تشریفات دعوت از صاحبان سهام یا شرکاء، نحوه انتشار آگهی های مربوط به شرکت و اطلاع رسانی زمان و مکان تشکیل مجامع، نحوه دریافت اوراق ورود به جلسه و… در قانون و یا اساسنامه مشخص شده است.
کلیه تصمیمات متخذه در مجامعی که بدون رعایت تشریفات و مقررات تشکیل شده اند، قابل ابطال در مرجع صالح می باشد.
ابطال صورتجلسه افزایش سرمایه
یکی از مهمترین تصمیمات مجامع عمومی شرکتها، تصمیم راجع به افزایش سرمایه شرکت می باشد. اگر افزایش سرمایه در مجمعی به تصویب رسیده باشد که مطابق قانون تشکیل نشده، می توان ابطال این تصمیم را از دادگاه تقاضا نمود. رعایت صلاحیت تصمیم گیری راجع به تغییرات سرمایه، حدنصاب لازم برای تصویب تغییرات سرمایه، پرداخت سرمایه قبلی شرکت به طور کامل، موافقت همه صاحبان سهام با افزایش سرمایه در صورت ایجاد تعهد برای آنها، دریافت مجوز های لازم از مرجع ثبت شرکتها، رعایت حق تقدم سهامداران سابق و… از مقدمات ضروری برای معتبر دانستن صورتجلسه افزایش سرمایه می باشد.
در صورتی که یکی از این مقدمات مطابق مفاد اساسنامه یا قانون اجرا نشده باشد، افزایش سرمایه به درخواست هر ذی نفع قابل ابطال خواهد بود.
مرجع صالح جهت تقدیم دادخواست ابطال صورتجلسه
با توجه به ماده 22 قانون آیین دادرسی مدنی دادگاه عمومی حقوقی مرکز اصلی شرکت، مرجع صلاحیت دار برای رسیدگی به دعوای ابطال صورتجلسات شرکت می باشد. با توجه به غیر مالی بودن این دعوا، حکم صادره از سوی دادگاه صالح قابل اعتراض در دادگاه تجدیدنظر می باشد.
عملیات افزایش سرمایه
1- فعالیتهای عملیاتی:
1-1-1- وجوه نقد حاصل از فروش =حسابهای دریافتنی پایان دوره – حسابهای دریافتنی ابتدای دوره + فروش
2-1-1- وجوه نقد حاصل از ارایه خدمات= حسابهای دریافتنی پایان دوره - حسابهای دریافتنی ابتدای دوره + درآمد خدمات
3-1-1- وجوه نقد پرداختی بابت مواد اولیه= موجودی پایان دوره - موجودی ابتدای دوره + هزینه مواد اولیه
4-1-1- وجوه نقد پرداختی بابت حقوق و دستمزد= حقوق پرداختنی پایان دوره - حقوق پرداختنی ابتدای دوره + هزینه حقوق
(برای تمامی درآمد ها و هزینه های عملیاتی) از جمله پرداختی بابت حق امتیاز ، اجاره عملیاتی و هزینه های تجدید ساختار و هرنوع پرداختی به کارکنان از جمله وام و خسارت دریافتی از بیمه از بابت حتی اقلام سرمایه ای.
2-1- روش غیر مستقیم
(تهیه صورت تطبیق سود عملیاتی با جریان وجوه نقد حاصل از عملیات)
1-2-1- تعیین سود عملیاتی(صورت سود و زیان)
2-2-1- تعدیل هزینه های غیر نقدی
ب) مزایای پایان خدمت
3-2-1- تعدیل از بابت اقلام عملیاتی ترازنامه
الف) افزایش و کاهش در داراییهای مرتبط با عملیات
ب) افزایش و کاهش در بدهیهای مرتبط با عملیات
4-2-1-تعدیل از بابت درآمدها و هزینه های غیر عملیاتی
** مواردی که در هیچ سرفصل دیگری قرار نمیگیرند(حمل موردی مواد اولیه) .
5-2-1- تعدیلات سنواتی موثر بر اقلام جاری
بدهکار = خروج وجه نقد
بستانکار= ورود وجه نقد
**الف) اگر نقدی باشد ، ورودی یا خروجی وجه نقد
ب) در غیر این صورت اثر آن به این وسیله خنثی میشود.
6-2-1- سایر تعدیلات:
در مواقعی که حسابهای عملیاتی با عملیات افزایش سرمایه سایر سرفصلها درگیر شود
2- بازده سرمایه گذاریها و سود پرداختی بابت تأمین مالی:
1-2- سود سهام دریافتی= سود سهام دریافتنی ابتدای دوره + در آمد مربوط به سود سهام – سود سهام دریافتنی پایان دوره
** از بابت بکارگیری روش ارزش ویژه میبایست تعدیلات لازم صورت گیرد.
2-2- سود سهام پرداختی=سود سهام پرداختنی ابتدای دوره + سود سهام تصویب شده –سود سهام پرداختنی پایان دوره
3-2- بهره دریافتی=بهره دریافتنی ابتدای دوره + درآمد بهره –بهره دریافتنی پایان دوره
4-2- بهره پرداختی=بهره پرداختنی ابتدای دوره +بهره منظور شده به دارایی+ هزینه بهره – بهره پرداختنی پایان دوره
5-2- تعدیلات سنواتی موثر بر این سرفصل(دریافتنی یا پرداختنی)
3- مالیا ت بر درآمد:
1- کلیه وجوه نقدی که واحد تجاری از بابت عملکرد پرداخت کرده است.
** حتی از بابت سنوات قبل (تعدیلات سنواتی)
مالیات پردرآمد پرداختی = ذخیره مالیات ابتدای دوره +پیش پرداخت مالیات پایان دوره+ مالیات دوره جاری –ذخیره مالیات انتهای دوره - پیش پرداخت مالیات اول دوره+ تعدیلات سنواتی موثر - تعدیلات سنواتی غیر موثر
4- فعالیتهای سرمایه گذاری
1-4- وجوه مرتبط با داراییهای ثابت مشهود و داراییهای نامشهود
1-1-4- وجوه پرداختی بابت تحصیل=حسابهای پرداختنی مرتبط در ابتدای دوره + افزایش در دارایی ثابت – حسابهای پرداختنی مرتبط در پایان دوره
2-1-4- وجوه دریافتی بابت فروش=سود (- زیان)حاصل از واگذاری+ کاهش در دارایی ثابت(ارزش دفتری) +حسابهای دریافتنی مرتبط در ابتدای دوره – حسابهای دریافتنی مرتبط در پایان دوره
3-1-4- اعمال تعدیلات از بابت تعدیلات سنواتی موثر
4-1-4- اعمال تعدیلات از بابت تغییر طبقه بندی و تعدیلا جاری که بر افزایش و کاهش داراییها موثر است.
**در صورتیکه بتوان به طور مستقیم از طریق اطلاعات مالی دریافتها و پرداختهای مرتبط با تحصیل یا واگذاری داراییها را مشخص کرد فرمولهای فوق میتواند کنترل کننده مناسبی باشد.
2-4- وجوه مرتبط با سرمایه گذاریها(سهام ، سپرده بانکی یا اوراق مشارکت)
** دقیقاً شبیه ردیف 1-4 عمل میشود اما حتماً باید اثرات ناشی از بکارگیری روشهای سرمایه گذاری (ارزش ویژه یا ارزش بازار و . ) مد نظر قرار کیرد.
5- فعالیتهای تأمین مالی:
1-5- وجوه مرتبط با افزایش و کاهش سرمایه
** صرفاً مبالغ نقدی ، (شامل علی الحساب افزایش سرمایه) مد نظر قرار میگیرد.
5- فعالیتهای تأمین مالی:
2-5- دریافت تسهیلات مالی و بازپرداخت اصل تسهیلات مالی و حصه اصل اقساط پرداختی اجاره به شرط تملیک .
= باز پرداخت اصل تسهیلات مالی=مانده اصل در ابتدای دوره + اصل تسهیلات مالی دریافتی–مانده اصل در پایان دوره
***تسعیر ارز از این بابت بابد تعدیل شود. یعنی منهای سود تسعیر و به اضافه زیان تسعیر ارز
*** تسهیلات مالی دریافتی با سررسید کمتر از سه ماه را میتوان بطور خالص و جداگانه نمایش داد.
1-2-5- اعمال تعدیلات از بابت تعدیلات سنواتی موثر
6- مبادلات غیر نقدی
معاملاتی که مستلزم استفاده از وجه نقد نیست نباید در صورت جریان وجوه نقد انعکاس یابد .
این معاملات ، به استثنای معاملات مربوط به فعالیتهای عملیاتی ، در صورت با اهمیت بودن بایددر یادداشتهای توضیحی به نحو ی مناسب افشا شود.
نمونه غیر نقدیهایی که باید در یاداشتها افشاء شوند:
1- تحصیل داراییهای ثابت مشهود در قبال تسهیلات مالی
2- تحصیل داراییهای ثابت مشهود در قبال صدور سهام
3- مبادله موجودی مواد اولیه یا موجودی کالای ساخته شده با دارایی ثابت مشهود
4- افزایش سرمایه از محل مطالبات حال شده بستانکاران
5- جایگزینی وامهای بلند مدت با وامهای بلند مدت دیگر
تغییرات در چارچوب حقوق صاحبان سرمایه که مبین طبقه‌بندی مجدد حسابهای تشکیل دهنده حقوق صاحبان سرمایه است از قبیل افزایش سرمایه از محل اندوخته‌ها و تخصیص اندوخته از محل سود انباشته، در زمره معاملات غیر نقدی مستلزم افشا تلقی نمی‌شود.
1-7- هرگاه بخشی از سود یا زیان ناشی از تسعیر معاملات عملیاتی تسویه شده و یا مانده های عملیاتی تسویه نشده به موجب استانداردهای حسابداری یا قوانین آمره به سود و زیان عملیاتی دوره منظور نشده باشد.
2-7- هرگاه سود یا زیان ناشی از تسعیر معاملات غیرعملیاتی تسویه شده یا مانده های غیرعملیاتی تسویه نشده در محاسبه سود عملیاتی دوره منظور شده باشد.عملیات افزایش سرمایه
در موارد فوق ، تعدیلات انجام شده در محاسبه جریانهای نقدی در سرفصلهای اصلی مربوط منظور می شود.
3-7- هرگاه سود یا زیان ناشی از تسعیر وجه نقد (صرفاً وجه نقد)در محاسبه سود یا زیان عملیاتی دوره منظور شده باشد.
**مورد فوق به عنوان یکی از عوامل تطبیق بین مانده اول دوره و پایان دوره وجه نقد درصورت جریان وجوه نقد ارائه می شود.
8- مانده وجه نقد ابتدا و پایان دوره
** مانده وجه نقد ابتدا و پایان دوره در ذیل صورت جریان وجوه نقد درج میگردد.
جریانهای نقدی ارزی در گروه واحدهای تجاری
در گروه واحدهای تجاری(اصلی و فرعیها) با سه مساله روبرو هستیم:
۱-در صورت جریان وجوه نقد شرکت اصلی بابت خرید شرکت فرعی چه مبلغی و در کدام قسمت باید درج شود؟
۲-اگر از نرخ میانگین ارز برای تسعیر صورتهای مالی شرکت فرعی استفاده کنیم تفاوت حذف معاملات در کجای صورت جریان باید گزارش شود؟
۳-صورت جریان وجوه نقد تلفیقی چگونه تهیه می شود؟
ارزش منصفانه شرکت فرعی به ریز(مثل ارزش منصفانه موجودی کالا ، ارزش منصفانه دارایی ثابت . ) + سرقفلی تلفیق - ارزش منصفانه آنچه دادیم - موجودی نقد شرکت فرعی = برابر می شود با وجوه نقد پرداختی بابت سرمایه گذاری در شرکت فرعی که در قسمت فعالیتهای سرمایه گذاری گزارش می شود.
تفاوت را با حسابهای دریافتنی و پرداختنی عملیاتی تهاتر می کنیم
دقیقا مانند صورت جریان یک واحد تجاری از ترازنامه و صورت سودزیان با تعدیل از بابت سوال ۲ تهیه می کنیم.
افزایش سرمایه شرکت از محل تجدید ارزیابی دارایی ها
شرکتها برای راه‌اندازی واحدهای جدید و همچنین برای توسعه‌های مالی و اصلاح عملکرد خود، با روشهای گوناگونی به افزایش سرمایه می‌پردازند یکی از این روش‌ها افزایش سرمایه شرکت از محل تجدید ارزیابی دارایی ها است. طبیعتاً روشهای گوناگونی برای این امر وجود دارد که مزایا و معایب خود را دارد در نهایت هرکدام از این روش‌ها توسط هیئت مدیره شرکتها بررسی شده و سپس مورد تأیید قرار می‌گیرند.
افزایش سرمایه چیست و چگونه انجام میشود؟
اگر یک شرکت تولیدی بخواهد واحدهای تولیدی دیگری به مجموعه خود بیفزاید، قطعاً به سرمایه‌‌ای بیشتر از آنچه در دسترس دارد، نیاز پیدا می‌کند. همچنین شرکتهای خدماتی نیز در پی اضافه کردن و ارائه خدمات در سطح وسیع‌تر، به افزایش سرمایه نیاز پیدا می‌کنند. اما برای بدست آوردن این سرمایه، چندین راه در پیش روی شرکتها قرار دارد که آنها بسته به شرایط خود یکی از آنها را انتخاب می‌کنند. از جمله روشهای افزایش سرمایه شرکتها میتوان موارد زیر را نام برد:
- افزایش سرمایه از محل سود انباشته
- افزایش سرمایه از آورده نقدی و مطالبات حال
- افزایش سرمایه از محل صرف سهام
- افزایش سرمایه از تجدید ارزیابی داراییهای شرکت
هریک از روشهای فوق می‌توانند با استفاده از منابع متفاوتی، تأمین مالی شرکتها را به همراه داشته باشند. برای مثال، در روش استفاده از محل سود انباشته، این خود شرکت است که از منابع داخلی سودهای سالیانه ذخیره شده‌‌اش برای افزایش دادن سرمایه کلی شرکت بهره گرفته و آن را در بین سهامدارانش تقسیم می‌کند.
در روش آورده نقدی نیز، سرمایه از منابع خارجی و از طریق مشارکت هریک از سهامدارن ایجاد میشود. روش محل صرف سهام از طریق مابه‌التفاوت قیمت‌ها در شرکت و بازار باعث افزایش سرمایه میشود. روش تجدید داراییهای شرکت نیز موضوع این مطلب است که در ادامه به بررسی دقیق آن خواهیم پرداخت.
افزایش سرمایه از محل تجدید ارزیابی داراییها
در روش «افزایش سرمایه از محل تجدید داراییها» باید به داراییهای یک شرکت نگاه بیندازیم، چراکه این داراییها هستند که می‌توانند باعث تأمین مالی شرکت شوند. هر شرکت وقتی دارایی جدیدی را به لیست داشته‌هایش اضافه می‌کند، با همان قیمت خرید اولیه در دفاتر حسابداری‌اش ثبت میشود. این در حالی است که روز به روز بر قیمت داراییها افزوده شده و پس از چند سال، نرخ آنها چند برابر میشود.
برای مثال، اگر یک شرکت تولیدی در آغاز فعالیت خود یک زمین ۱۰۰ هزار متری با قیمت متری صدهزار تومان در سال ۱۳۸۰ خریده باشد (جمعاً به مبلغ ۱۰ میلیارد تومان) و حالا قیمت هر متر آن زمین یک میلیون تومان باشد (۱۰۰ میلیارد تومان)، میتوان از این قائده در افزایش سرمایه از محل تجدید ارزیابی داراییها استفاده کرد. چراکه در سیستم حسابداری آن شرکت، همان قیمت متری صد هزار تومان ثبت شده است و قیمت روز زمین لحاظ نشده (در این حالت، ۸۰ میلیارد تومان به لیست داراییهای شرکت افزوده میشود!)
البته داراییهای یک شرکت فقط شامل زمین نیست و میتواند تجهیزات، ماشین‌آلات، ساختمان و حتی سرمایه‌گذاری‌های شرکت را نیز در بر بگیرد. از طریق ارزیابی دوباره قیمت این داراییها و به‌روزرسانی نرخ آنها، ارزش بالاتری برای شرکت ایجاد خواهد شد.
تجدید ارزیابی داراییهای یک شرکت، چه تأثیری بر روی سهام آن در بورس دارد؟
وقتی شرکت داراییهای خود را مورد تجدید ارزیابی قرار می‌دهد، افزایش سرمایه از طریق منابع داخلی ایجاد شده و شرکت روی منابع خارجی و جذب سرمایه و سرمایه‌گذاران جدید اقدام نکرده است. پس یک روش مستقل به حساب می‌آید. اما این تجدید ارزیابی باعث کاهش قیمت سهام آن شرکت در بورس میشود!
ارزان شدن قیمت یک سهم، یکی از عوامل محبوبیت سهم‌ها در بازار بورس است؛ اکثریت سهامدارن علاقه بیشتری به خرید سهام ارزان دارند تا سهامی که قیمت‌های بالایی دارند. سهم‌های ارزان در کوتاه مدت امکان رشد بالاتری دارند و سهامداران می‌توانند از افزایش نرخ آن در آینده نزدیک بهره‌مند شوند. این مفهوم به‌صورت مفصل در آموزش ۰ تا ۱۰۰ بورس که توسط تیم «دلفین وست» آماده شده، آموزش داده میشود.
کدام سهامداران از افزایش سرمایه حاصل از تجدید ارزیابی داراییها بهره‌مند می‌شوند؟
وقتی یک شرکت برای افزایش سرمایه خود از روش تجدید ارزیابی داراییها استفاده کند، کلیه افرادی که در آن زمان سهامدار آن شرکت باشند، از افزایش سرمایه بهره‌مند خواهند شد. اگر شما سهم کوچکی از سهام یک شرکت را در پرتفوی خود داشته باشید، پس از عملیات تجدید ارزیابی داراییها، بسته به مقدار سهمی که دارید، مقداری سهام جدید به سهام پیشین آن شرکت در پرتفوی شما افزوده میشود.
این نوع سهم‌بندی را در بازار بورس، با عنوان «سهام جایزه» می‌شناسند که به‌صورت خودکار به سهام افراد افزوده میشود. بنابراین اگر یکی از شرکت‌هایی که سهام آنها را خریداری کرده‌اید، بخواهد تجدید ارزیابی داراییهای خود را انجام دهد، سهام حاصل از این تجدید ارزیابی به شما نیز تعلق میگیرد.
مزایا افزایش سرمایه به روش تجدید ارزیابی دارایی ها
- خروج از قانون ۱۴۱ تجارت:
- افزایش اطلاعاتی بازار سرمایه:
- افزایش طرفیت تامین مالی:
- دقیق‌تر شدن نسبت‌های مالی:
- مقایسه بهتر صورتهای مالی:
- کاهش هزینه‌های سیاسی:
نکات تکمیلی افزایش سرمایه به روش تجدید ارزیابی داراییها
روش تجدید ارزیابی دارایی به نسبت سایر روشهای افزایش سرمایه، طرفداران کمتری دارد. اما اخیراً برخی از شرکتها از این روش استفاده کرده‌اند و پیش‌بینی میشود در آینده، تعداد بیشتری از شرکتها تصمیم به تجدید ارزیابی داراییهای خود بگیرند. نکات زیر میتواند دید جامع‌تری نسبت به این روش ایجاد کند.
- افزایش سرمایه از طریق تجدید ارزیابی داراییها، تنها سرمایه را روی کاغذ زیاد می‌کند و عملاً هیچ سرمایه تازه‌ای در شرکت جاری نمی‌شود!
- تجدید ارزیابی داراییها میتواند باعث واضح‌تر شدن ارزش یک شرکت شود؛ چراکه شرکتها با پی بردن به ارزش حقیقی آنچه که دارند، می‌توانند برخی از آن داراییها را فروخته و سود ایجاد کنند.
- تجدید ارزیابی داراییها باید با دقت و کارشناسی شده انجام شود، چراکه تجدید ارزیابی نادرست داراییها میتواند هزینه‌های استهلاک شرکت را بالا برده و باعث افزایش زیان شرکت شود.
- تجدید ارزیابی داراییها سبب میشود تا ارزش ذاتی شرکتها، منصفانه‌تر شناخته شود.
- به دلیل تورم شدیدی که بر اقتصاد کشورمان حاکم شده، تجدید ارزیابی داراییها میتواند با مشخص کردن ارزش حقیقی شرکتها، چشم‌انداز‌های تازه‌ای را به روی آنها بگشاید. چگونگی این عمل در آموزش بورس توضیح داده شده است.
- به دلیل اینکه معمولاً ارزش حقیقی داراییها نادیده گرفته میشود، پی بردن به ارزش واقعی شرکتها ناشناخته باقی می‌ماند و اکثر نتیجه گیری‌ها در مورد سودآوری آنها به صورت مقطعی انجام میشود!
سخن نهایی
شرکت‌هایی که قصد توسعه فعالیت دارند، برای افزایش مالی خود نمی‌توانند روی تجدید ارزیابی داراییها حساب کنند؛ چون آنها برای راه‌اندازی واحدهای تازه به سرمایه‌های مازادی نیاز دارند که باید از منابع داخلی و خارجی تأمین شوند. تنها شرکت‌هایی می‌توانند از این روش استفاده کنند که بخواهند ارزش‌های حقیقی خود را با نرخ روز محاسبه کنند و از مزایای آتی آن بهره‌مند شوند!
بنابراین اگر سهام جایزه حاصل از تجدید ارزیابی داراییهای یک نماد بورسی به شما تعلق بگیرد، صرفاً تعداد سهام شما بالا می‌رود، اما قیمت آن تغییر چندانی نمی‌کند (سهام بیشتر شده، اما نرخ سهام کمتر میشود!) یعنی به تناسب زیاد شدن سهم‌ها، سود آن بر تعداد تقسیم میشود! برای درک بهتر این نوع از افزایش سرمایه، انواع دوره بورس و آموزش مقدماتی بورس دلفین وست در دسترس قرار دارند.
برای یادگیری “افزایش سرمایه” مسیر زیر را به شما پیشنهاد می‌کنیم:
نحوه حسابداری شرکت های تعاونی چگونه است؟
ایجاد شرکت تعاونی یکی از کارهای خیرخواهانه‌ای است که خیرین برای ایجاد رفاه عمومی و همچنین کمک به افراد جویای کار، اقدام به انجام آن می‌نمایند. در واقع هدف شرکتهای تعاونی سودآوری نیست بلکه رفع نیازهای افراد جامعه است. به این ترتیب علاوه‌بر کسب اجر معنوی، از مزایای مشارکت با افرادی که با آنها منافع مشترکی دارند، نیز بهره‌مند می‌شوند. پیش از این با نحوه ثبت شرکت تعاونی و مراحل و مدارک مورد نیاز آن و همچنین با هدف شرکت تعاونی چیست آشنا شدیم. در این مقاله از سری مقالات آموزش رایگان حسابداری قصد داریم شما را با ثبت های حسابداری شرکت های تعاونی آشنا نماییم. با ما همراه باشید.
حسابداری شرکت های تعاونی
شرکت تعاونی، در واقع مشارکت افراد فعال در فعالیتهای اقتصادی مشابه با یکدیگر برای به دست آوردن منافع مشترک است. قبل از صحبت از حسابداری شرکت های تعاونی، بد نیست مرور مختصری بر نحوه تامین سرمایه شرکت تعاونی داشته باشیم. براساس ماده 17 قانون شرکتهای تعاونی (قانون اصلاح شده سال 1393)، یک شرکت تعاونی با تامین حداقل 51% سرمایه شرکت توسط اعضا تشکیل میشود. در شرکت تعاونی ممکن است اعضا سرمایه یکسان نداشته باشند؛ اما هر نفر بدون توجه به سرمایه خود یک حق رای دارد. در واقع شرکت تعاونی متکی به اعضا آن است نه سرمایه تشکیل دهنده شرکت. برخلاف شرکت های تضامنی که مسئولیت اعضا محدود به سرمایه هر یک از آنهاست.
مراحل حسابداری در شرکت تعاونی
نحوه ثبت حسابداری شرکت های تعاونی نیز، همانند سایر شرکتها است. با این تفاوت که هدف این شرکت سودآوری نیست، بنابراین نحوه تخصیص سود در آن اندکی با سایر شرکتها متفاوت است. حسابداری شرکتهای تعاونی شامل سه بخش است:عملیات افزایش سرمایه
1- فعالیتهای ثبت سرمایه اول شرکت
2- فعالیتهای مالی طی دوره
3- فعالیتهای مالی پایان دوره
قوانین تخصیص سود در شرکت تعاونی
بر اساس ماده 25 قانون بخش تعاونی (اصلاح شده سال 1393)، نحوه تقسیم سود سالیانه شرکتها و اتحادیه‌های تعاونی به شرح زیر است:
اندوخته قانونی
حداقل 5 درصد سود یا بیشتر طبق تصویب مجمع عمومی عادی شرکت باید در حساب ذخیره قانونی ثبت شود.
🔻نکات
1- واریز به حساب ذخیره قانونی تا زمانی که مبلغ کل ذخیره قانونی به اندازه یک چهارم معدل سرمایه سه سال اخیر شرکت برسد، لازم الاجرا است.
2- تعاونی‌ها می‌توانند جهت افزایش سرمایه شرکت، تا حداکثر یک دوم میزان ذخیره قانونی خود را به کار بگیرند.
اندوخته احتیاطی
بر اساس صلاحدید هیئت مدیره و با تصویب مجمع عمومی عادی شرکت، میتوان حداکثر 5 درصد از کل سود خالص شرکت را به عنوان ذخیره احتیاطی در نظر گرفت. تصمیم‌گیری در مورد نحوه مصرف اندوخته احتیاطی بر عهده مجمع عمومی عادی شرکت است.
حق تعاون و آموزش
❗ 4درصد حق تعاون و آموزش در قانون سال 1393 حذف شده است.
پاداش اعضا و کارکنان
با پیشنهاد هیئت مدیره و تصویب مجمع عمومی عادی، شرکت تعاونی میتواند درصدی از سود را به عنوان پاداش بین اعضای شرکت، کارکنان، مدیران و بازرسان تقسیم نماید.
سود اعضای هیئت مدیره
پس از کسر موارد فوق، باقیمانده سود خالص شرکت به نسبت مذکور در اساسنامه و شرایط ضمن عقد پذیرفته شده تقسیم میشود.
ثبت حسابداری شرکت تعاونی چگونه است؟
ثبت حسابداری شرکتهای تعاونی را با ثبت حسابداری سرمایه اولیه شرکت آغاز می‌کنیم. بر اساس قانون، ثبت شرکت تعاونی با واریز حداقل یک سوم سرمایه شرکت به صورت نقدی یا جنسی انجام میشود. لازم به ذکر است دو سوم باقیمانده سرمایه شرکت، در تعهد اعضای شرکت است.
| شــــــــــــــــــــــــــــــــــرح | بدهکار | بستانکار |
| بانک | *** | |
| تعهد اعضای شرکت | *** | |
| سرمایه اولیه | *** |
هر سهامدار جهت خرید سهام و عضویت به عنوان شریک موظف است بخشی از سهام شرکت را خریداری نماید. بدیهی این ثبت برای تمام کسانی که تقاضای ورود به شرکت تعاونی را دارند تکرار میشود.
| شــــــــــــــــــــــــــــــــــرح | بدهکار | بستانکار |
| بانک | *** | |
| سرمایه | *** |
در صورتی که سهامدار خرید سهام خود را با ارائه دارایی خاصی تامین نماید، ثبت زیر انجام میشود:
| شــــــــــــــــــــــــــــــــــرح | بدهکار | بستانکار |
| حساب دارایی مربوطه | *** | |
| سرمایه | *** |
هر گاه یکی از اعضای هیئت مدیره نسبت به پرداخت هزینه‌های تاسیس و ثبت شرکت اقدام نموده باشد، ثبت حسابداری زیر در دفاتر انجام میشود:
| شــــــــــــــــــــــــــــــــــرح | بدهکار | بستانکار |
| حساب هزینه‌های تاسیس | *** | |
| حساب پرداختنی – آقای/خانم … | *** |
نحوه ثبت حساب ها در دفاتر شرکت تعاونی
فعالیت‌هایی که طی دوره در شرکتهای تعاونی انجام میشود، بنا به نوع فعالیت شرکت تعاونی (تولیدی، خدماتی یا توزیعی) همانند سایر شرکتها در دفاتر ثبت میشود. همچنین فعالیتهای پایان دوره شرکتهای تعاونی نیز عمدتا مربوط به بستن حسابها، اصلاح حسابها و یا گزارش‌گیری است؛ اما مهمترین بخش آن اختصاص و تقسیم سود بین اعضا است.
گاهی به دلیل طولانی شدن ثبت و تشکیل شرکت، عملیات ثبت حسابداری شرکت در دفاتر پلمپ شده انجام نمی‌شود؛ در واقع نگهداری حسابها پیش از دریافت دفاتر پلمپ شده، در دفاتر غیر رسمی انجام میشود؛ اما پس از اتمام فرآیند ثبت شرکت و تهیه دفاتر پلمپ شده، کلیه حسابها به دفاتر قانونی منتقل می‌شوند.
🔻نکته
استفاده از دفاتر غیر رسمی در شرکتهای تعاونی مرسوم نیست و در اکثر موارد باید تمام این عملیات به دفتر قانونی انتقال داده شود.
افزایش سرمایه در شرکت های تعاونی
شرکتهای تعاونی اعضای نامحدودی دارند و همچنین سرمایه آنها متغیر است؛ از این رو این شرکتها به دو روش می‌توانند سرمایه خود را افزایش دهند:
افزایش سرمایه با استفاده از منابع پولی داخل یا خارج شرکت
هر شرکت تعاونی میتواند با استفاده از منابع زیر نسبت به افزایش سرمایه به منظور گسترش فعالیت اقدام نماید:
افزایش سرمایه از محل اندوخته قانونی
گاهی ممکن است مدیران شرکت تعاونی تصمیم بگیرند سرمایه شرکت را از محل اندوخته قانونی آن افزایش دهند. برای این کار آنان مجاز هستند حداکثر تا سقف یک سوم میزان اندوخته قانونی را به حساب سرمایه انتقال دهند. اما افزایش سرمایه از طریق انتقال وجه از سایر حسابهای اندوخته، مانند اندوخته احتیاطی یا اندوخته عمومی محدودیتی وجود ندارد.
| شــــــــــــــــــــــــــــــــــرح | بدهکار | بستانکار |
| اندوخته قانونی | *** | |
| سرمایه | *** |
| شــــــــــــــــــــــــــــــــــرح | بدهکار | بستانکار |
| اندوخته احتیاطی / عمومی | *** | |
| سرمایه | *** |
افزایش سرمایه با دریافت تسهیلات دولتی یا عمومی
همانند کلیه شرکتها، شرکت تعاونی نیز میتواند با دریافت تسهیلات (وام) از مراجع دولتی یا عمومی سرمایه خود را افزایش دهد.
| شــــــــــــــــــــــــــــــــــرح | بدهکار | بستانکار |
| دریافت تسهیلات بلندمدت | *** | |
| سرمایه | *** |
افزایش سرمایه با استفاده از افزایش سهام یا تغییر در ارزش آن
با تصویب مجمع عمومی عادی شرکت میتواند با روشهای زیر نسبت به افزایش سرمایه اقدام نماید:
صدور سهام جدید
شرکت تعاونی میتواند با صدور سهام جدید و واگذاری آن به اعضای شرکت سرمایه خود را افزایش دهد؛ به این منظور، پس از طی کردن مراحل قانونی و دعوت مجمع عمومی عادی، سهام جدید برای داوطلبان صادر خواهد شد. صدور سهام جدید باعث افزایش سرمایه خواهد شد.
| شــــــــــــــــــــــــــــــــــرح | بدهکار | بستانکار |
| بانک | *** | |
| سرمایه | *** |
افزایش ارزش اسمی سهام
اعضای شرکت می‌توانند با آورده نقدی، منابع مالی شرکت را افزایش دهند؛ در این صورت ارزش اسمی سهام افزایش خواهد داشت. افزایش ارزش اسمی سهام با موافقت سهامداران صورت میگیرد.
| شــــــــــــــــــــــــــــــــــرح | بدهکار | بستانکار |
| بانک | *** | |
| سرمایه | *** |
صدور سهام جدید با کمک تجدید ارزیابی داراییها
با گذشت زمان و پیشرفت موقعیت اعتباری و مالی شرکت تعاونی، توجه سرمایه‌گذاران به آن جلب میشود و در اکثر مواقع تمایل دارند در این شرکتها سرمایه گذاری کنند. زمانی که سرمایه‌گذار جدید بخواهد از طریق خرید سهام وارد شرکت شود باید مبلغی بالاتر از قیمت اولیه سهام بپردازد؛ این تفاوت قیمت همان سرقفلی است. اما از آنجا که شرکتهای تعاونی حساب سرقفلی ندارند، حساب تجدید ارزیابی داراییها برای آنها ایجاد و مابه‌التفاوت قیمت در آن ثبت میشود.
| شــــــــــــــــــــــــــــــــــرح | بدهکار | بستانکار |
| بانک | *** | |
| حساب تجدید ارزیابی داراییها | *** | |
| حساب سرمایه | *** |
کاهش سرمایه در شرکت های تعاونی
گاهی شرکتهای تعاونی به دلایل زیر مجبور به کاهش سرمایه شرکت می‌شوند:
کاهش سرمایه به دلیل خروج یا فوت اعضا
خروج اعضا در شرکتهای تعاونی اختیاری است؛ هر زمان یکی از اعضا قصد خروج از شرکت را داشته باشد، ارزش سهام او به نرخ روز محاسبه و پرداخت میشود. همچنین در صورتی که خروج عضو به دلیل فوت او رخ داده باشد، ارزش روز سهام او، به وارثان او پرداخت میشود.
| شرح | بدهکار | بستانکار |
| حساب تجدید ارزیابی داراییها | *** | |
| سرمایه | *** | |
| بانک | *** |
در صورتی که عضوی که شرکت را ترک می‌کند هم به صورت نقدی و هم تعهدی در شرکت تعاونی مشارکت داشته باشد، ثبت حسابداری به صورت زیر انجام میشود:
| شـــــــــــــــــــــــــــــــرح | بدهکار | بستانکار |
| حساب تجدید ارزیابی داراییها | *** | |
| سرمایه | *** | |
| بانک | *** | |
| حساب تعهد اعضا | *** |
زیاد بودن سرمایه شرکت
گاهی پیش می‌آید که سرمایه شرکت با نوع فعالیت آن تناسب ندارد؛ از این رو رکت با تقسیم سرمایه اضافی بین اعضا، نسبت به کاهش سرمایه اقدام می‌کند.
| شــــــــــــــــــــــــــــــــــرح | بدهکار | بستانکار |
| سرمایه | *** | |
| حساب تک تک اعضا | *** |
کاهش سرمایه به دلیل ضرر و زیان وارده
در صورتی که شرکت بیش از یک دوم از سرمایه خود را به دلیل ضرر و زیان از دست بدهد، هیئت مدیره میتواند برای کاهش سرمایه اقدام کند.
کاهش سرمایه اعضا
هر یک از اعضای شرکت تعاونی در صورت تمایل میتواند نسبت به کاهش تعداد سهام خود با ارائه درخواست کتبی اقدام کند؛ به این ترتیب شرکت باید بر اساس اساسنامه بهای سهام را پرداخت نماید. این مسئله موجب کاهش سرمایه شرکت میشود.
| شــــــــــــــــــــــــــــــــــرح | بدهکار | بستانکار |
| سرمایه | *** | |
| حساب عضو خواهان کاهش | *** |
کاهش مبلغ اسمی سهام
بعد از اینکه زیان‌ده بودن شرکت به تصویب مجمع عمومی عادی رسید، شرکت بدون کاهش تعداد سهام، ارزش اسمی هر سهم را کاهش می‌دهد؛ به این ترتیب، سرمایه شرکت به مبلغ اسمی سرمایه موجود کاهش پیدا می‌کند و زیان ناشی از آن به نسبت مساوی بین اعضا تقسیم میگردد.
| شــــــــــــــــــــــــــــــــــرح | بدهکار | بستانکار |
| سرمایه | *** | |
| بانک | *** |
کاهش تعداد سهام شرکت
در این روش شرکت بدون کاهش مبلغ اسمی هر سهم، تعداد سهام را کاهش می‌دهد. به این ترتیب سرمایه شرکت نیز کاهش می‌یابد.
تفاوت حسابداری شرکت های تعاونی با سایر شرکتها
در حسابداری شرکت های تعاونی نیز همانند سایر شرکتها، رعایت اصول پذیرفته شده حسابداری لازم الاجراست؛ اما با توجه به هدف و شرایط تشکیل شرکت تعاونی در برخی موارد تفاوت‌هایی وجود دارد. به عنوان مثال موارد زیر را در نظر بگیرید:
♦️ همان‌گونه که قبل‌تر نیز گفته شد، مهمترین تفاوت حسابداری شرکت های تعاونی با سایر شرکتها در نحوه تقسیم سود در پایان سال است؛ در پایان سال مالی علاوه‌بر پرداخت سود و سهم شرکا، عایدی شرکت نیز به نسبت خرید هر یک از شرکا به آنها پرداخت میشود.
♦️ با توجه به متغیر و نامحدود بودن تعداد شرکا و همچنین سرمایه لازم جهت ثبت شرکت، افزایش یا کاهش سهام به سادگی و بدون نیاز به تصمیم مجمع عمومی انجام میشود.
🔻نکته
روش حسابداری در شرکتهای تعاونی به صورت حسابداری تعهدی است؛ همچنین در شرکتهای تعاونی روستایی حسابداری به صورت دفترداری ساده انجام میشود؛ به صورتی که بخشی از آن با روش تعهدی و بخشی به صورت نقدی صورت میگیرد.
تفاوت حسابداری در انواع شرکت های تعاونی
سیستم حسابداری در شرکت های تعاونی با توجه به نوع فعالیت شرکت (تولید، توزیع یا خدمات) باید به گونه‌ای تنظیم شود که جوابگوی نیازهای شرکت باشد. به طور مثال شرکت تعاونی تولیدی نیاز به سرفصلهای قیمت تمام شده دارد که شرکتهای تعاونی توزیع یا مسکن به این سرفصل نیازی ندارد.
پیشنهاد ما
یکی از مهمترین ابزارها برای یک حسابدار حرفه‌ای، آموزش حسابداری و آشنایی با قوانین و استانداردهای حسابداری است. به این ترتیب با قرار گرفتن در موقعیت‌های شغلی متفاوت، میتواند مفید و کارآمد باشد. ما به شما توصیه می‌کنیم همواره خود را به‌روز نگه دارید و با آخرین بخشنامه‌ها و قوانین حسابداری و مالیاتی آشنا باشید.
دیدگاه شما