سبدگردانی اختصاصی چیست؟

کارمزد سبدگردانی شامل دو بخش ثابت و متغیر می‌شود

سبدگردانی اختصاصی چیست؟

سبدگردانی فرآیندی است که طی آن فرد خبره در امر سرمایه‌گذاری بر اساس خصوصیات، سطح ریسک‌پذیری و سرمایه ، سبدی مناسب برای هر سرمایه‌گذار تشکیل داده و به صورت مستمر بر آن نظارت و اعمال مدیریت می‌کند.
مزیت عمده سبدگردانی نسبت به سرمایه گذاری انفرادی در استفاده از توان حرفه‌ای مدیر سبد و تیم مدیران سرمایه‌گذاری بوده که این امر منجر به اتخاذ تصمیمات معاملاتی با توجه به شرایط بازار اعم از بررسی صورت های مالی، توجه به بازارهای جهانی و اخبار داخلی میشود.

تمایز سرمایه گذاری در سبد با صندوق های سرمایه گذاری فعال در بازار سرمایه علاوه بر عدم وجود محدودیت های معاملاتی در صندوق های سرمایه گذاری در اعمال نظر و نظارت مستقیم بر پرتفو شخصی هر سرمایه گذار توسط خودش می باشد.

فرآیند تشکیل سبد اختصاصی

جهت تشکیل سبد سرمایه‌گذاری، قراردادی بین سرمایه‌گذار و سبدگردان منعقد می شود. حداقل سرمایه‌گذاری برای تشکیل سبد 100 میلیون ریال بوده و آورده سرمایه‌گذاران برای تشکیل سبد می‌تواند ترکیبی از اوراق بهادار و آورده نقدی باشد، در این قرارداد سبدگردان ضمن بررسی اهداف و میزان ریسک‌پذیری سرمایه‌گذار، پروفایل ریسک و بازدهی را برای هر سرمایه‌گذار تهیه کرده و نتایج ارزیابی پس از تأیید، توسط ایشان مبنای تصمیم‌گیری در فرآیند سبدگردانی قرار خواهد گرفت.

گزارش دهی

سبدگردان گزارشات عملکرد سبد را در مهلت‌های مقرر در قرارداد سبدگردانی تهیه و برای هر سرمایه‌گذار ارسال می‌کند. همچنین سرمایه‌گذار از طریق سایت کارگزاری و با استفاده از نام کاربری و رمز عبور اختصاصی به گزارشات دوره‌ای سبد خویش دسترسی خواهد داشت. سرمایه‌گذار در طی دوره قرارداد سبدگردانی امکان برداشت و یا واریز وجه به سبد را مکررا داشته و این فرآیند ضمن تنظیم متمم و تأیید آن توسط طرفین قرارداد به اطلاع سازمان بورس و اوارق بهادار نیز خواهد رسید.
علاوه بر سازمان بورس و اوراق بهادار به عنوان نهاد ناظر بر فعالیت سبدگردانی، همواره یک موسسه حسابرسی مورد اعتماد بورس به عنوان امین، بر فعالیت‌های سبدگردانی و تطبیق آن با قوانین مربوطه نظارت دارد.

صندوق اختصاصی بازارگردانی چیست؟ این صندوق ها چه ویژگی هایی دارند؟

سرمایه‌گذاری از طریق صندوق ها یکی از راه های سرمایه‌گذاری غیرمستقیم است. سرمایه‌گذاری در صندوق ها رایج ترین راه برای آن دسته از افرادی است که به سرمایه‌گذاری در بورس مشتاق‌اند اما دانش و یا زمان کافی برای تحلیل بازار و مدیریت سبد سرمایه‌گذاری خود را ندارند. صندوق های سرمایه‌گذاری شامل ترکیب متنوعی از دارایی ها هستند که توسط تیم تحلیلگران صندوق انتخاب و مدیریت می‌شوند. سرمایه‌گذاران در ازای پرداخت وجه صاحب واحدهای صندوق می‌شوند. هر یک از این واحد ها چکیده ای از کل دارایی های صندوق است. بنابراین حتی افراد با مبالغ سرمایه‌گذاری اندک میتوانند با خرید واحد های صندوق، در ترکیبی از دارایی های مختلف سرمایه‌گذاری کنند.

صندوق ها انواع مختلفی دارند. در مقاله انواع صندوق های سرمایه‌گذاری به توضیح کامل درباره انواع صندوق ها پرداخته‌ایم. در این مقاله میخواهیم به موضوع صندوق های اختصاص بازارگردانی بپردازیم. در ادامه ضمن تعریف صندوق اختصاصی بازارگردانی، از ویژگی های آن برای شما میگوییم و شما را برای انتخاب صندوق و سرمایه‌گذاری در آن راهنمایی میکنیم.

صندوق اختصاصی بازارگردانی چیست؟

یکی از ویژگی های صندوق ایده آل، داشتن ضمانت نقدشوندگی بازارگردان ها است. منظور از نقدشوندگی این است که یک دارایی قابلیت تبدیل سریع به وجه نقد را داشته باشد. ضامن نقدشوندگی به سرمایه‌گذاران اطمینان صندوق ها میدهد که هر زمان اراده کنند میتوانند واحد های سرمایه‌گذاری خود را بدون معطلی به فروش برسانند.

صندوق های اختصاصی بازارگردانی نوعی تخصصی از صندوق های سرمایه‌گذاری و مختص به سرمایه‌گذاران حقوقی هستند که با هدف معامله برای تنظیم قیمت های بازار، افزایش نقدشوندگی و از بین بردن صف های خرید و فروش فعالیت میکنند.

منظور از سرمایه‌گذار حقوقی نهاد یا سازمانی است که اقدام به خرید و فروش حجم بسیار زیادی از سهام یا اوراق بهادار می‌کند. حجم این معامله آنقدر سنگین است که بر قیمت سهام و عرضه و تقاضای آن تاثیر میگذارد. بانک‌ها، صندوق های سرمایه‌گذاری، صندوق های بازنشستگی و شرکت‌های بیمه از جمله سرمایه‌گذاران حقوقی هستند.

بازارگردانی به معنای تنظیم عرضه و تقاضا و از بین بردن شکاف بین آن ها است. صندوق های بازارگردانی سرمایه کلانی در دست دارند که آن را صرف خرید و فروش سهام میکنند. البته که این معامله با دیگر معامله ها متفاوت است. چون هدف آن کسب سود نیست. این سرمایه صرف معامله می‌شود تا صف های خرید و فروش را از بین ببرد.

صندوق های بازارگردانی چطور صف های خرید و فروش را از بین می‌برند و موجب افزایش نقدشوندگی می‌شوند؟

تصور کنید سهمی دچار افت قیمت شده است. اغلب سهامدران این سهم با توجه به خطر زیان و از بین رفتن سرمایه قصد فروش سهام خود را دارند. اما چه کسی این سهم را از سهامداران متضرر میخرد؟ مسلما در این شرایط همه فروشنده هستند نه خریدار. در نتیجه فروشندگان سهام در صف فروش می‌مانند و نمی‌توانند از ضرر خود جلوگیر کنند. در نتیجه بین عرضه و تقاضای سهم شکاف به وجود می‌آید و جو بازار بهم میریزد.

این جاست که نقش بازارگردان ها اهمیت پیدا میکند. بازارگردان ها با سرمایه‌ای که از شخصیت های حقوقی جمع‌آوری کرده‌اند، حجم زیادی سهام میخرند و از آن نگهداری میکنند. این عمل باعث می‌شود صف فروش از بین برود و جو بازار متعادل شود. حضور بازارگردان ها باعث می‌شود تا بازار سرمایه بازاری شفاف و کارامد باشد و سهامداران نگران مشکلات نقدشوندگی نباشند.

اما صندوق های بازارگردانی چطور قیمت های بازار را تنظیم میکنند؟

صندوق های بازارگردانی سعی دارند تا ارزش سهام را به ارزش ذاتی آن نزدیک کنند. تمرکز آن ها بر پیشگیری و از بین بردن شکاف بین ارزش سهام در بازار و ارزش ذاتی است. به عنوان مثال تقاضای زیاد سرمایه‌گذاران برای خرید یک سهم به خصوص باعث می‌شود تا قیمت آن سهم بیشتر از ارزش واقعی آن افت کند. رفتارهای این چنینی باعث می‌شود تا بین عرضه و تقاضا عدم تعادل به وجود بیاید . شکاف بین ارزش بازاری سهام و ارزش واقعی آن بر اثر همین عدم تعادل بین عرضه و تقاضا به وجود می‌آید.

باتوجه به خدماتی که صندوق های بازارگردانی به بازار سرمایه ارائه میکنند، سازمان بورس 80 درصد تخفیف بر کارمزد معاملات این صندوق ها تصویب کرده است. هم‌چنین این صندوق ها از پرداخت مالیات معاف هستند.

ساز و کار صندوق های اختصاصی بازارگردانی معمولا به این صورت است که سهم های هم‌خانواده را در برمیگیرد تا بر تنظیم قیمت آن ها تمرکز کند. به طور مثال صندوق بازارگردانی بانک ملت سعی دارد قیمت سهام شرکت های زیرنظر بانک ملت را تنظیم کند. هم‌چنین برخی از صندوق ها مختص به تنظیم قیمت یک نماد هستند. به طور مثال صندوق اختصاصی بازارگردانی بانک سینا اولویت را بر تنظیم قیمت سهام بانک سینا گذاشته است.

باتوجه به مزایایی که صندوق های بازارگردانی از جهت نقدشوندگی ایجاد میکنند، برخی از شرکت ها تمایل دارند تا به عضویت این صندوق ها درآیند. این مسئله باعث می‌شود تا از بابت تامین نقدینگی و افت ناگهانی قیمت سهام نگرانی نداشته باشند.

صندوق های اختصاصی بازارگردانی چه ویژگی هایی دارند؟

صندوق ‌های بازارگردانی فقط سبدگردانی اختصاصی چیست؟ مخصوص افراد حقوقی است نه حقیقی. یعنی یک فرد سرمایه‌گذار نمی‌تواند با هر میزان سرمایه در این صندوق ها سرمایه‌گذاری کند.

این صندوق ها خود ضامن نقدشوندگی هستند و ضامن نقدشوندگی ندارند.

صندوق های بازارگردانی چه مزایایی دارند؟

مزایای صندوق های بازارگردانی تنها مختص به سرمایه‌گذاران حقوقی نیست. آنچه صندوق های بازارگردانی انجام می‌دهند مثل کاهش دامنه نوسانت قیمت، تامین نقدشوندگی و ایجاد ثبات در بازار، بر جو کلی بازار سرمایه تاثیر مثبت میگذارد.

اقدامات صندوق های بازارگردانی باعث می‌شود تا سرمایه‌گذاران حقوقی نگرانی کمتری از بابت نقدشوندگی سهام خود داشته باشند. از سوی دیگر اقدامات این صندوق ها باعث می‌شود تا معاملات براساس قیمت واقعی سهم صورت بگیرد و سرمایه‌گذاران از جهت شفافیت بازار اطمینان خاطر داشته باشند.

صندوق های بازارگردانی چه معایبی دارند؟

با توجه به اینکه هدف این صندوق ها متعادل سازی بازار است و نه کسب سود، این صندوق ها ریسک بالایی دارند. در امیدنامه این صندوق ها ریسک هایی از قبیل موارد زیرنام برده شده اند.

• ریسک کاهش ارزش دارایی های صندوق

• ریسک نکول

• ریسک نوسان بازده بدون ریسک

• ریسک نقدشوندگی واحدهای ابطال شده

اگر با انواع ریسک آشنایی ندارید پیشنهاد میکنیم مقاله ریسک و انواع آن چشم بورس را مطالعه کنید.

شناسایی صندوق های اختصاصی بازارگردانی

برای معرفی صندوق های اختصاصی بازارگردانی ما در اینجا به چند نمونه از آن ها اشاره میکنیم:

• صندوق سرمایه گذاری اختصاصی بازارگردانی گروه دی
• صندوق سرمایه گذاری اختصاصی بازارگردانی خلیج فارس
• ٖصندوق سرمایه گذاری اختصاصی بازارگردانی امید ایرانیان
• صندوق سرمایه گذاری اختصاصی بازارگردانی تجارت ایرانیان اعتماد
• صندوق سرمایه گذاری اختصاصی بازارگردانی کنجیه سپهر صادرات
• صندوق سرمایه گذاری اختصاصی بازارگردانی گروه گردشگری ایرانیان
• صندوق سرمایه گذاری اختصاصی بازارگردانی افتخار حافظ
• اختصاصی بازارگردانی پست بانک ایران

با مراجعه به صفحه صندوق های بازارگردانی چشم بورس شما میتوانید اطلاعات مهم تمامی صندوق ها، گزارشات و درجه‌بندی عملکرد آن ها را مطالعه کنید. هم چنین در بخش مقایسه صندوق های بازارگردانی میتوانید کلیه اطلاعات مقایسه ای درباره این صندوق ها از قبیل عمر صندوق، نرخ بازده ای در ادوار مختلف صندوق ها، ارزش خالص هر واحد سرمایه‌گذاری (NAV) را با هم مقایسه کنید.

چرا باید از خدمات سبدگردانی استفاده کنیم؟

در زمانه کنونی و با توجه به نیاز موجود برای سرمایه‌گذاری و استقبال بیشتری از بازار سرمایه، برای افرادی که دانش و زمان کافی ندارند، بهترین راه، استفاده از روش‌های غیرمستقیم مانند سبدگردانی اختصاصی و صندوق‌های سرمایه‌گذاری است.

چرا باید از خدمات سبدگردانی استفاده کنیم؟ خدمات سبدگردانی برای افراد آشنا با بازار نیز کاربرد دارد و لازم است بدانید که سبدگردانی صرفا مربوط به بورس نیست و این شرکت‌ها در زمینه اوراق غیر قابل معامله در بورس نیز می‌توانند فعالیت داشته باشند.

سبدگردانی چیست؟

به طور کلی منظور از سبدگردانی، سپردن سرمایه و اختیار معاملات به شخص یا شرکتی است که مسئولیت مدیریت سرمایه را به عهده می‌گیرد. در این روش سبد‌گردان با استفاده از علم و دانش خود و بررسی فاکتور‌های لازم، اقدام به خرید و فروش سهام شما می‌‌کند. سبدگردانی با نام مدیریت پرتفو نیز شناخته می‌شود.

سبدگردان‌ها افرادی با تجربه و کارشناس هستند که با توجه به روحیات سرمایه‌گذاران از قبیل میزان سرمایه و ریسک‌‌پذیری، اقدام به تشکیل و مدیریت سبد آن‌ها می‌کنند.

رابطه بین سبد‌گردان و مشتری، رابطه‌ای مانند وکیل و موکل است. سبدگردان می‌تواند به جای مشتری خود در مجامع شرکت کند و سهام جایزه دریافت کند و به نیابت از مشتری خود از حق‌تقدم‌ها استفاده کند.

همان‌طور که ذکر کردیم، سبدگردان‌ها می‌توانند هر نوع دارایی را برای مشتریان خود مدیریت کنند مانند سهام، انواع اوراق بهادار و حتی آن‌‌هایی که در بازار بورس به فروش نمی‌رسند.

مهم‌ترین مزایای سبدگردانی

عدم نیاز به انتخاب استراتژی سرمایه‌گذاری

برای افرادی که دانش کافی بازار را ندارند، بهترین گزینه استفاده از خدمات سبدگردانی است. با این کار از منفعت بازار سرمایه بهره‌مند می‌شوند و می‌توانند بهترین سرمایه‌گذاری را انجام دهند. البته صندوق‌های سرمایه‌گذاری نیز این مزیت را دارند که روش آن‌ها سبدگردانی اختصاصی چیست؟ متفاوت است.

صرفه‌جویی در زمان

برای دریافت بهترین نتیجه در بازار‌های مالی، لازم است بازار را به صورت کامل تحت نظر داشته باشید و اخبار و اطلاعات سیاسی و اقتصادی را دنبال کنید. همچنین در صورت نیاز باید اقدام به خرید و فروش لحظه‌ای کنید تا کمترین زیان و بیشترین منفعت را به دست آورید. برای افرادی که زمان کافی در اختیار ندارند، استفاده ازخدمات سبد‌گردانی بهترین گزینه است.

مدیریت سرمایه بهتر با ریسک حداقلی

به دلیل تجربه بالای سبدگردان ها، آشنایی با بازار و سهم‌های مختلف، آن‌ها می‌توانند تصمیماتی بگیرند تا منجر به کسب بالاترین سود و کمترین زیان شود.

میزان سود سبد‌گردانی

به دلیل نوسانات بازار، میزان سود متغیر است. برای استفاده از خدمات سبدگردانی نیز امکان برآورد میزان سود مشخصی نیست. لازم است بدانید که فقط در صورتی پرداخت کارمزد به سبدگردان انجام می‌شود که توانسته باشد سودی بالاتر از بانک برای شما ایجاد کند. این امر میان شما و سبدگردان منافع مشترک ایجاد می‌کند و باعث تلاش حداکثری سبدگردان خواهد شد. هرچه میزان سود به ‌دست‌آمده بالاتر از بانک باشد، میزان سود سبد‌گردان نیز افزایش پیدا می‌کند.

بند‌های مهم قرار‌داد‌های سبدگردانی

میزان دارایی سرمایه‌گذار

به دلیل وجود آیتم‌های مختلف برای کسب سود، از طرفی پیچیدگی بازار، برای اینکه شرکت‌های سبدگردان بتوانند بازدهی مناسبی داشته باشند، یک سقف حداقلی برای سرمایه‌گذاری تعیین می‌کنند.

کارمزد‌های سبدگردانی

کارمزد‌ها بر اساس میزان سود حاصل‌شده، محاسبه و دریافت می‌شوند. درصورتی‌که منفعت به‌دست‌آمده، برابر با سود بانکی باشد، کارمزدی دریافت نمی‌شود. هر‌چه میزان سود کسب‌شده بالاتر از بانک باشد، به همان میزان نیز کارمزد افزایش خواهت یافت.

محدودیت‌های معاملاتی

به دلیل اینکه سرمایه‌گذاران ممکن است در بخش‌های دیگری به صورت شخصی سرمایه‌گذاری کرده باشند، می‌توانند برای کارگزار، محدودیت‌هایی در زمینه ورود به برخی از صنایع تعیین کنند.

گزارشات

برای سبد‌های مختلف، دسترسی به نرم‌افزار رسمی سبدگردانی تعریف می‌شود. با استفاده از این نرم‌افزار می‌توان اطلاعاتی از قبیل بازدهی و جزئیات خریدوفروش‌ها را مشاهده کرد.

نظارت بر عملیات سبد‌گردانی

برای هر سبد سرمایه‌گذاری، یک امین سبدگردانی اختصاصی چیست؟ سبد نیز وجود دارد. معمولا موسسات حسابرسی به عنوان امین سبد در نظر گرفته می‌شوند.

امین سبد نظارت بر سبد را بر عهده دارد. با دسترسی به نرم‌افزار سبدگردانی، از نحوه اجرای قوانین توسط سبدگردان‌ها مطلع می‌شود و در صورت وجود هرگونه مشکل و خروج از موازین قرارداد بین سرمایه‌گذار و سبدگردان، با ارسال نامه‌ای این امر را به سازمان بورس اطلاع می‌دهد. سازمان بورس نیز برابر با مقررات با سبدگردان برخورد خواهد کرد.

به چه دلیل باید از سبدگردان‌های دارای مجوز استفاده کنیم؟

با توجه به ماهیت این بازار و امکان خریدوفروش‌های لحظه‌ای، از طرفی محیا بودن بستر‌های سرمایه‌گذاری و تجربه بالا برای سبد‌گردان‌ها، بهترین و منطقی‌ترین تصمیم استفاده از آن‌هاست.

در این بازار عموما افرادی که مجوز ندارند و به صورت شخصی تلاش می‌کنند تا سرمایه افراد را مدیریت کنند، بیشتر در تلاش هستند تا از سرمایه افراد، به عنوان اهرمی برای کسب سود به نفع خود استفاده کنند. مضاف بر اینکه در این نوع از سبدگردانی امین بازار نیز وجود ندارد و نظارتی بر عملکرد سبد‌گردان وجود ندارد. مورد بعدی این است که قرارداد با این افراد مرجعیت قانونی ندارد و امکان پیگیری برای آن‌ها وجود ندارد. با توجه به عوامل ذکرشده استفاده از سبدگردان‌های غیر مجاز اصلا توصیه نمی‌شود. یکی از شرکت‌های ایرانی معتبر و دارای مجوز که خدمات سبدگردانی و مدیریت دارایی ارائه می‌کند، شرکت سبدگردان و مدیریت دارایی آگاه اینوست است.

کلام آخر
سبدگردانی اختصاصی شیوه‌ای دیگر برای سرمایه‌گذاری غیرمستقیم در بازار بورس است. در این شیوه، گروهی متخصص، با مهارت و تجربه خود در معاملات بازار بورس، اهداف مالی شما را تیک می‌زنند و درصدی از سود کسب شده را به عنوان کارمزد برای خود برمی‌دارند. برای کسب بازده بهتر و بیشتر در انتخاب سبدگردان دقت کنید.

با استفاده از خدمات سبدگردانی، لازم نیست که وقت و انرژی خود را صرف کنیم و میزان ریسک ما به مراتب کم خواهد شد. به دلیل تجربه بالا، آشنایی سبدگردانی اختصاصی چیست؟ با اصول بازار سرمایه، از طرفی رابطه مستقیم بین میزان سود سرمایه‌گذار و درصد سود سبد‌گردان، استفاده از خدمات سبد‌گردانی باعث می‌شود از منفعت بالاتری بهره‌مند شویم.

هر آنچه که باید در ارتباط با سبدگردانی بدانید

بازار سرمایه همواره با ریسک و نوسان همراه است و یکی از مهم‌ترین روش‌ها برای کاهش ریسک در معاملات، تشکیل سبد سرمایه‌گذاری متنوع و پایش مستمر وضعیت سهام موجود در این سبد است که تحت عنوان سبدگردانی شناخته می‌شود.

به گزارش شرکت مشاور سرمایه‌گذاری معیار، بورس از جذاب‌ترین بازارهای سرمایه‌گذاری است که طی ۱۰ سال گذشته بیشترین بازدهی را برای سرمایه‌گذاران خود داشته است که به دلایلی نظیر عدم ریسک‌پذیری، نبود تخصص و وقت کافی، بسیاری از سرمایه‌گذاران از این بازار به راحتی عبور می‌کنند.

به عبارت دیگر برای استفاده از سود موجود در بازار سهام، باید سبد مدیریت شود که این عمل نیازمند دانش، تجربه و زمان است.

سبدگردانی چیست؟

سبدگردانی فرآیندی است که طی آن فرد خبره در امر سرمایه‌گذاری بر اساس خصوصیات، سطح ریسک‌پذیری و سرمایه هر سرمایه‌گذار، سبدی از سهام را تشکیل می‌دهد و به صورت مستمر آن‌را نظارت و مدیریت می‌کند.

این خدمت اختصاصی مناسب برای آن دسته از سرمایه‌گذارانی است که وقت کافی را برای پایش بازار سهام ندارند اما مایل هستند تا از سود موجود در بازار سرمایه بهره ببرند.

در سال ۱۳۹۲ سازمان بورس اوراق و بهادار کشور با ارائه مجوزهای رسمی برای شرکت‌های سبدگردان و مشاور سرمایه‌گذاری، گامی نوین را در مسیر قانونی کردن این خدمت برداشته است

در این فرآیند، شخص سرمایه‌گذار سرمایه خود را در اختیار تحلیل‌گران بازار سرمایه می‌گذارد تا با استفاده از تخصص آن‌ها از پورتفویی سودآور بهره ببرد.

آیا فرآیند سبدگردانی قانونی است؟

با توجه به پتانسیل موجود در بازار سرمایه، توجه بسیاری از سرمایه‌گذاران به سوی این بازار جلب شده است و به گفته رئیس سازمان بورس، تاکنون بیش از ۵۷ میلیون کد سهامداری صادر شده است.

در سال‌های گذشته عده‌ای بدون عقد قرارداد و با سبدگردانی اختصاصی چیست؟ دریافت سرمایه دیگران اقدام به خرید و فروش سهم برای سرمایه‌گذاران می‌کردنند که این موضوع باعث ایجاد اختلافات و کلاهبرداری‌های فراوان شده است.

در سال ۱۳۹۲، سازمان بورس اوراق و بهادار کشور با ارائه مجوزهای رسمی برای شرکت‌های فعال در زمینه مشاوره سرمایه‌گذاری، گامی نوین را در مسیر قانونی کردن این خدمت برداشته است و در حال حاضر نزدیک به ۵۰ شرکت سبدگردان فعال در کشور، آماده عقد قرارداد و ارائه خدمات به سرمایه‌گذاران هستند.

قرارداد شامل چه مواردی می‌شود؟

در سبدگردانی رسمی که توسط مجموعه‌های تحت نظارت سازمان بورس انجام می‌شود، قراردادی در سه نسخه بین شخص سرمایه‌گذار و شرکت مذکور به امضا می‌رسد که یک نسخه از آن برای سازمان بورس و اوراق بهادار ارسال می‌شود تا نظارتی جامع بر این فرآیند انجام شود.

این قرارداد براساس ویژگی‌های مورد توافق طرفین نظیر مدت قرارداد، کارمزد سبدگردانی و سطح ریسک‌پذیری سرمایه‌گذار منعقد می‎‌شود.

قرارداد منعقد شده باید به تائید سازمان بورس برسد

قرارداد امضا شده بین طرفین سبدگردانی اختصاصی چیست؟ جهت بررسی به سازمان بورس ارسال می‌شود و در صورت تائید سازمان، کدی تحت عنوان PRX صادر می‌شود و شرکت سبدگردان به عنوان معامله‌گر و شخص سرمایه‌گذار به عنوان نظاره‌گر به آن دسترسی دارند.

کارمزد سبدگردانی شامل دو بخش ثابت و متغیر می‌شود

کد PRX سبدگردانی به نام شخص سرمایه‌گذار صادر شده و سبدگردانی اختصاصی چیست؟ تمامی سهام خریداری شده به نام وی است و در صورت فسخ یا اتمام قرارداد، سهام موجود در کد PRX‌ به کد شخصی وی منتقل می‌شود.

ارزیابی سطح ریسک‌پذیری مهم‌ترین بخش سبدگردانی است

بزرگترین مزیت‌ این خدمت علاوه‌بر کسب سود از بازار سرمایه، استفاده از دانش و تجربه افراد متخصص است که به نوعی تصمین‌کننده عملکردی قابل قبول در این بازار است؛ یعنی در این خدمت تمامی تصمیمات بر پایه دقت و مطالعه و بررسی گزارشات مالی شرکت‌ها صورت می‌گیرد.

همچنین شرکت‌های سبدگردان ملزم به ارائه پرسش‌نامه ارزیابی ریسک هستند تا معامله‌گر هر سبد متناسب با سطح ریسک‌پذیری سرمایه‌گذار اقدام به خرید و فروش و مدیریت پورتفو کند.

این نوع خدمت مالی چه‌قدر سودده هستند؟

نکته مهم در ارتباط با سود فرآیند سبدگردانی در این است که امکان تعیین و تضمین سود وجود ندارد و تضمین هرگونه سودی برابر با اساسنامه سازمان بورس و اوراق بهادار تخلف و قابل پیگیری است.

با این حال شرکت‌های سبدگردان در تلاش هستند تا سودی بالاتر از بانک و بازارهای موازی نظیر طلا و ارز را به شخص سرمایه‌گذار ارائه کنند تا از این طریق اقدام به جذب سرمایه‌ بیشتری کنند.

گفتنی است با توجه به تخصصی بودن این نوع سرمایه‌گذاری می‌توان انتظار سودی بالاتر از رشد شاخص بورس را داشت.

حداقل سرمایه لازم برای آغاز این فرآیند چه میزان است؟

شرکت‌های سبدگردان به دلیل سیاست‌گذاری و تصمیمات مدیریتی، در اجرای قوانین حداقل سرمایه مورد نیاز برای سبدگردانی متفاوت هستند.

برخی از آن‌ها هیچ قانونی برای میزان سرمایه مشتریان در نظر نگرفته‌اند و در مقابل شرکت‌هایی هستند که در راستای تصمیمات شرکتی، حداقل سرمایه‌ای را برای ورود مشتریان خود تعیین کرده‌اند.

به بیان دیگر شخص سرمایه‌گذار متناسب با میزان بودجه خود می‌تواند یک شرکت مشاور سرمایه‌گذاری مجرب را انتخاب کند.

در سبدگردانی دو نوع کارمزد وجود دارد

قرارداد سبدگردانی شامل کارمزدهایی است که براساس مصوبات و مقررات سازمان بورس و اوراق بهادار تعیین شده است.

این کارمزد شامل دو بخش ثابت و متغیر می‌شود که کارمزد ثابت شامل هزینه انجام معاملات است و به صورت درصدی از سرمایه تعیین می‌شود.

هزینه دیگر، کارمزد متغیر یا کارمزد مبتنی بر عملکرد است که به صورت توافقی و در اول قرارداد تعیین می‌شود.

در واقع این کارمزد براساس بازدهی سبدگردانی و سود سرمایه‌گذار مشخص می‎شود و سبدگردانی اختصاصی چیست؟ به‌صورت توافقی تعیین می‌شود.

مجوزهای سبدگردانی

همان‌طور که پیشتر گفته شد، سازمان بورس به دلیل کلاهبرداری‌های صورت گرفته در زمینه سبدگردانی اقدام به اهدای مجوز سبدگردانی به شرکت‌های مشاور سرمایه‌گذاری و سبدگردان کرده است که در نتیجه آن هرگونه تخلف در این زمینه به حداقل خود رسیده است.

توصیه ما به سرمایه‌گذاران این است تا با بررسی سابقه و مجوزهای شرکت سبدگردان اقدام به عقد قرارداد کنند تا با خیالی آسوده بتوانند مدت یک‌ساله قرارداد را به سلامت به انتها برسانند.

سبدگردانی چیست و چطور انجام می‌شود؟

سبدگردانی در کنار صندوق‌های سرمایه‌گذاری، از مرسوم‌ترین روش‌های سرمایه‌گذاری در بورس هستند. بعضی‌ها فکر می‌کنند که سبدگردانی فقط مختص افراد تازه‌کار است. اما حرفه‌ای یا غیر‌حرفه‌ای فرقی ندارد، همه می‌توانند از خدمات سبدگردانی استفاده کنند.

افراد زیادی هستند که به دلیل مشغله کاری و یا نداشتن دانش کافی از خیر سرمایه‌گذاری مستقیم در بازارهای مالی می‌گذرند و به سود اندک بانک راضی می‌شوند.
اما نهادهای مالی متنوعی وجود دارند که می‌توانند بجای خود فرد برایش سرمایه‌گذاری کنند و به مدیریت سرمایه آن‌ها بپردازند. یکی از این نهادها، شرکت‌های سبدگردان هستند که تحت نظارت سازمان بورس و اوراق بهادار فعالیت می‌کنند. در ادامه به معرفی این شرکت‌ها می‌پردازیم و با سازوکار سبدگردانی آشنا خواهیم شد.

سبدگردانی چیست و به چه معنا است؟

بیایید این موضوع را با زبان ساده بررسی کنیم. در سبدگردانی که به آن خدمات مدیریت پرتفوی (Portfolio Management Service) هم گفته می‌شود، افرادی متخصص در زمینه سرمایه‌گذاری، با توجه به ویژگی‌های شخصیتی و شرایط مالی شما، برایتان یک سبد سرمایه‌گذاری (پرتفوی) تشکیل می‌دهند. بعد از تشکیل سبد به‌طور مستمر بر آن نظارت می‌کنند و متناسب با اطلاعات منتشر شده و تغییرات شرایط اقتصادی، سیاسی و. سبد شما را بهینه می‌کنند تا به هدف نهایی خود که همان کسب سود و افزایش ارزش سبد است، برسند.
برای این کار بین شما (سرمایه‌گذار) و شرکت سبدگردان یک قرارداد بسته می‌شود که بعد از آن، شرکت سبدگردان با سرمایه شما برایتان در اوراق بهادار مختلف خرید و فروش می‌کند. در این فرایند میزان هرکدام از دارایی‌ها، زمان خرید و فروش آن و قیمت‌ها به‌طور دقیق مشخص می‌شوند.
این کار را هم محض رضای خدا انجام نمی‌دهند و در قبال ارائه خدمات از شما کارمزد می‌گیرند.

مزایای استفاده از سبدگردانی

شرکت‌های سبدگردان توسط تحلیلگران، معامله‌گران و مدیران متخصص اداره می‌شوند به‌خاطر همین هم استفاده از خدمات سبدگردانی برای سرمایه‌گذاری در بورس، مزایای زیادی دارد که در ادامه به آن اشاره می‌کنیم.

1. کم کردن ریسک سرمایه‌گذاری به‌دلیل استفاده از افراد متخصص
2. جلوگیری از بروز رفتارهای هیجانی به‌دلیل آشنایی متخصصان با خطاهای ادراکی و مدیریت نسبتا عقلایی سبد
3. تشکیل سبد سرمایه‌گذاری و تنوع‌بخشی به آن، متناسب با درجه ریسک‌پذیری فرد
   شفافیت بالای اطلاعاتی
4. مدیریت وجوه نقد سرمایه‌گذاران با حفظ قابلیت نقدشوندگی

شرکت‌های سبد‌گردان

در ایران شرکت‌های سبدگردان در آذر ماه 1384، به‌عنوان یک نهاد مالی واسطه‌ای معرفی شدند. اما دستورالعمل تاسیس و فعالیت شرکت‌های سبدگردان در سال 1389 به تصویب هیات‌مدیره سازمان بورس اوراق بهادار رسید. اولین شرکت سبدگردان هم در خرداد ماه 1390 مجوز فعالیت خود را دریافت کرد. با گذشت زمان بر تعداد این شرکت‌ها اضافه شده است.

در واقع شرکت‌های سبدگردان، شخصیتی حقوقی هستند که تحت نظارت سازمان بورس اوراق بهادار فعالیت می‌کنند.

این شرکت‌ها باتوجه به ویژگی‌های شخصیتی سرمایه‌گذاران مثل درجه ریسک‌پذیری، وضعیت مالی و. آن‌ها را طبقه‌بندی می‌کنند. سپس سبدی متناسب با شرایط فرد طراحی می‌کنند.

علاوه بر شرکت‌های سبدگردان سایر نهادهای مالی مثل شرکت‌های کارگزاری، شرکت‌های تامین سرمایه و. نیز در صورت اخذ مجوز از سازمان بورس اوراق بهادار، می‌توانند سبدگردانی کنند. کسانی که بدون داشتن مجوز، سبدگردانی کنند سبدگردانی اختصاصی چیست؟ تحت پیگرد قانونی قرار می‌گیرند.

طبق اساسنامه شرکت‌های سبدگردان، این شرکت‌ها در صورت اخذ مجوز از سازمان می‌توانند خدماتی همچون مشاوره جهت سرمایه‌گذاری، پردازش اطلاعات مالی و مشاوره عرضه و پذیرش هم ارائه دهند. تعداد زیادی از صندوق‌های سرمایه‌گذاری هم وجود دارند که تحت مدیریت شرکت‌های سبدگردان هستند.

مدیریت سبد سرمایه‌گذاری (سبد‌گردانی)

توجه داشته باشید، شرکتی که برای سبدگردانیِ سرمایه خود انتخاب می‌کنید، حتما دارای مجوز از سازمان بورس و اوراق بهادار باشد، هرگز به یک شرکت بی‌مجوز اعتماد نکنید. برای مطلع شدن از لیست شرکت‌های با مجوز، می‌توانید به سایت سازمان بورس مراجعه کرده و در بخش نهادهای مالی تحت نظارت با این شرکت‌ها آشنا شوید.

سبدگردان‌ها می‌توانند توافق‌های متفاوتی با هر مشتری داشته باشند. تمامی موارد توافق شده باید در قرارداد ذکر شوند.

برای سرمایه‌گذاری در شرکت‌های سبدگردان، حداقل میزان سرمایه شما باید از یک حدی بالاتر باشد تا شرکت، سبدگردانی شما را به عهده بگیرید. برای مثال ممکن است یک شرکت سبدگردان، مدیریت سرمایه‌های کمتر از ۵۰۰ میلیون تومان را قبول نکند، در حالی که شرکت دیگر حداقل سرمایه لازم برای سبدگردانی را چند میلیارد تومان قرار بدهد. معمولا سرمایه‌های کم‌تر از این، به سمت صندوق‌های سرمایه‌گذاری مشترک هدایت می‌شوند.

این مبلغ اولیه باتوجه به سیاست‌های مالی شرکت‌ها توسط خود شرکت مشخص می‌شوند و الزامی سبدگردانی اختصاصی چیست؟ جهت یکسان بودن این مبلغ در تمامی شرکت‌ها وجود ندارد. اما در زمان انعقاد قرارداد، طبق قانون، ارزش سبد اختصاصی مشتری حداقل باید برابر با 10 میلیون تومان باشد.

سبدگردان کیست؟ آیا قابل اعتماد است؟

در مقاله گواهینامه‌های بورسی در رابطه با انواع گواهینامه‌ها صحبت کردیم و گفتیم برای فعالیت در نهادهای مالی به‌عنوان تحلیل‌گر، معامله‌گر، مدیر سبد و. نیاز به گواهینامه مخصوص داریم.

پس هر کسی نمی‌تواند به‌عنوان مدیر یک شرکت سبدگردان انتخاب شود و تنها افرادی که دارای گواهینامه‌ مدیریت سبد یا ارزشیابی اوراق بهادار هستند، می‌توانند به سبدگردانی بپردازند.

تنها داشتن گواهینامه حرفه‌ای هم کافی نیست. فردی که به‌عنوان سبدگردان انتخاب می‌شود باید حداقل دارای یک‌سال سابقه مرتبط باشد. در گذشته قرار گرفتن در این سمت آسان‌تر بود، مثلا می‌شد از افرادی که دارای گواهینامه تحلیلگری هستند و حداقل 3 سال سابقه کار مرتبط دارند استفاده کرد.

با این تفاسیر می‌توان اطمینان پیدا کرد که این افراد در کار خود به‌نحوی خبره محسوب می‌شوند، پس می‌توان نسبت به عملکرد آن‌ها خوشبین بود. برای بررسی چگونگی عملکرد شرکت‌های سبدگردان و صندوق‌های تحت نظارت آن‌ها می‌توان میزان بازدهی واقعی را با بازدهی مورد انتظار مقایسه کرد.

شرکت‌های سبدگردانی چه کاری انجام می‌دهند؟

شرکت‌های سبد‌گردان معمولا قوانین خاصی برای پذیرش مشتریان خود دارند. برای مثال، میزان سرمایه اولیه شما را بررسی می‌کنند و اگر سرمایه‌ کافی داشتید، سایر ویژگی‌های شخصیتی شما مثل میزان ریسک‌پذیریتان، بازده مورد انتظارتان و. بررسی می‌شوند. سپس متناسب با این ویژگی شما، اقدام به تشکیل سبد سرمایه‌گذاری می‌کنند.

اگر فردی ریسک‌پذیر هستید، احتمالا حجم عمده‌ای از سبد شما را به سرمایه‌گذاری در سهام تخصیص می‌دهند و مابقی را در اوراق بهاداری مثل اوراق خزانه که ریسک پایینی دارند، سرمایه‌گذاری می‌کنند. اما اگر فردی ریسک‌گریز باشید، قسمت عمده‌ای از سبد شما به اوراق صندوق با درآمد ثابت اختصاص می‌یابد و تنها قسمت کمی از سرمایه شما در سهام سرمایه‌گذاری می‌‌شود.

قبل از ارائه خدمات سبدگردانی، قراردادی بین سرمایه‌گذار و سبدگردان بسته می‌شود. در این قرارداد مواردی چون میزان کارمزد، تعهدات سبدگردان در قبال سرمایه‌گذار، نحوه گزارش‌دهی سبدگردان و. مشخص می‌شود.

معیارهای انتخاب سبدگردان مناسب

• بررسی عملکرد و چگونگی سودآوری شرکت سبدگردان را در سال‌های اخیر. (چگونگی عملکرد به‌خصوص در زمان‌هایی که بازار نزولی است بسیار مهم است.)
• میزان سرمایه در اختیار شرکت و محبوبیت آن در بین سرمایه‌گذاران
• بررسی سابقه مدیریت شرکت، تحلیلگران، معامله‌گران و.

تمامی این موارد می‌تواند به ما در انتخاب یک شرکت سبدگردانی مناسب کمک کند.

آیا شرکت‌های سبدگردان درصد سود تضمین شده‌ای را به مشتریان ارائه می‌دهند؟

در پاسخ به این سوال باید گفت خیر. با توجه به نوسانات بورس اوراق بهادار و سبدگردانی اختصاصی چیست؟ این ‌که میزان سود مشخصی را نمی‌شود برای سهم‌ها تعیین کرد، سازمان بورس به هیچ شرکتی اجازه تضمین سود نمی‌دهد.

در زمان بستن قرارداد سبدگردانی ممکن است شرکت از شما بخواهد که یک بیانیه ریسک را امضا کنید. امضای این بیانه به این معنا است که از ریسک سرمایه‌گذاری در بورس آگاهی دارید و توقع ندارید که سود ثابت بگیرید.

درآمد سبدگردان‌ها از چه محلی ایجاد می‌شود؟

سبدگردان‌ها با توجه به خدماتی که به سرمایه‌گذاران ارائه می‌دهند کارمزد دریافت می‌کنند. درآمد سبدگردان‌ها بیشتر به عملکرد خودشان و سودی که برای سرمایه‌گذار ایجاد می‌کنند بستگی دارد و به صورت درصدی از سود سرمایه‌گذار است.

بنابراین شرکت‌های سبدگردانی تلاش می‌کنند تا بهترین عملکرد را داشته باشند تا مقدار بیشتری پول به خودشان هم برسد. اگر میزان سود ایجاد شده توسط سبدگردان کمتر از یک عدد مورد توافق (سود بانکی، بازدهی شاخص و. ) باشد، سودی به سبدگردان تعلق نمی‌گیرد.

تفاوت سبدگردانی با صندوق‌های سرمایه‌گذاری

ممکن است با خود بگویید صندوق‌های سرمایه‌گذاری نیز همین کاربرد را داشتند و افراد می‌توانستند متناسب با ویژگی‌های خود یکی را انتخاب کنند. اما باید بگوییم، در صندوق‌های سرمایه‌گذاری افراد واحدهای صندوق را خریداری می‌کردند و نمی‌دانستند صندوق دقیقا از چه سهم‌هایی تشکیل شده است.

در صندوق‌های سرمایه‌گذاری شما به‌طور غیر‌مستقیم از طریق واحدها، مالکیت سهم‌ها را برعهده دارید اما در شرکت‌های سبدگردان شما یک سبد منحصر بفرد دارید و به‌طور مستقیم مالک سهم‌ها هستید. در سبدگردانی، حتی تفاوت‌های اندک در درجه ریسک‌پذیری افراد، بر ساختار سبدی که برای او تشکیل می‌دهند نیز تاثیر دارد.

مثلا اگر شما درجه ریسک‌گریزیتان کم باشد اما فرد دیگری درجه ریسک‌گریزی بسیار بالایی داشته باشد، به شما و شخص دیگر سبدی با سهم‌های یکسان تعلق نمی‌گیرد. اما در صندوق‌ها، افراد ریسک‌گریز بدون توجه به درجه ریسک‌گریزیشان، سبدی یکسان دارند.

سبدگردانی و کد بورسی

خدمات سبدگردانی در پرتفوی شخصی شما انجام می‌شود. به این منظور حتما باید کد بورسی داشته باشید.

معمولا شرکت‌های سرمایه‌گذاری یا خودشان کارگزاری دارند یا با یک کارگزاری هماهنگ هستند که برای مشتریان جدید کد بورسی صادر کنند.

شرکت سبدگردان یا خدمات سبدگردانی را در پرتفوی شخصی شما انجام می‌دهد، یا برایتان نام‌کاربری و رمزعبور جدید تعریف می‌کند.

توصیه‌ می‌شود اگر در کارگزاری دیگری حساب دارید، حتما موضوع را به سبدگردان بگویید تا با کارگزار ناظر سهم به مشکل برنخورید.

نحوه محاسبه کارمزد

معمولا دو روش برای محاسبه کارمزد سبدگردان وجود دارد.

روش اول این است که هر ماه، میزان تغییر ارزش پرتفوی محاسبه شده و کارمزد از اختلاف آن محاسبه می‌شود.

روش دوم این است که کارمزد هر سهم، بعد از فروختن آن تعیین شود. مثلا اگر روی یک سهم 50 درصد سود کردید، کارمزد مشخص شده را از این 50 درصد پرداخت کنید.

توجه کنید که اگر رقم سرمایه شما بیشتر شود، درصد کارمزد کاهش پیدا می‌کند.

استقلال سبدگردان

بعضی از افراد با وجود این که از خدمات سبدگردانی بهره می‌برند، دوست دارند که مدام به پرتفوی خود سر بزنند، از درصد سود و زیان روزانه باخبر شوند و حتی از سبدگردان بخواهند که یک سهم را برایشان بخرد یا بفروشد.

این کار را نکنید!

دخالت در کار سبدگردان در نهایت به شما آسیب می‌زند و تمرکز را از او می‌گیرد.

همچنین اگر قرار است وقت و انرژی شما برای پرتفوی بورسی تلف شود، پس چرا دارید به سبدگردان کارمزد می‌دهید؟ شما به او پول می‌دهید که وقت و اعصاب خود را آزاد کنید. نه این که بیشتر از قبل دچار اضطراب و استرس شوید.

تفاوت سبدگردانی و صندوق سرمایه‌گذاری مشترک

شاید برای شما سوال شود که چرا بجای خدمات سبدگردانی، پول خود را به صندوق‌های سرمایه‌گذاری مشترک نبریم؟

خوبی صندوق این است که کارمزدی به مراتب کم‌تر دارد و از مالیات معاف است. در حالی که وقتی سبدگردان در پرتفوی شما سهم می‌خرد، باید مالیات آن پرداخت شود.

پس آیا سرمایه‌گذاری در صندوق بهتر نیست؟

جواب این سوال به روحیه شما بستگی دارد.

در خدمات سبدگردانی، سهام در پرتفوی شما خریداری می‌شود. شما برای این که سود مجامع را بگیرید یا با آن سود دوباره سهم بخرید، اختیار تام دارید. از طرفی مدیر سبد، با توجه به روحیه و میزان ریسک‌پذیری شما سهام خریداری می‌کند.

یک خوبی دیگر این است که می‌توانید به درستی ببینید چه سهم‌هایی دارید و هر کدام دقیقا چقدر سود یا زیان داشته‌اند.

تفاوت دیگر این است که قیمت هر واحد از صندوق سرمایه‌گذاری مشترک، با عرضه و تقاضا تعیین می‌شود. در نتیجه قیمت بازار نسبت به NAV آن می‌تواند اختلاف پیدا کند.

می‌توانید ویدیوهای بیشتری از تالاربورس را در آپارات (شبکه اشتراک ویدیو) و همچنین کانال یوتیوب تالاربورس مشاهده بفرمایید.