شاخص VIX چیست؟

خب حالا به یکی از فاکتورهای بسیار مهم رسیدیم. اگر شما در بازار سهام یا ارزهای دیجیتال فعالیت می‌کنید، می‌توانید از حجم (Volume) در هنگام شکست مطلع شوید که معاملات در آن سطح چقدر حجم خورده است. اگر فرضاً در منطقه شاخص VIX چیست؟ مقاومتی حجم خرید به شدت بالا باشد، این یعنی به احتمال زیاد، مقاومت شکسته خواهد شد.(در مورد ترید با حجم در این بازارها در آینده صحبت خواهیم کرد) اما در مورد بازار فارکس چطور؟ حتماً می‌دانید که در بازار فارکس، رصد حجم حتی می‌تواند به شما ضرر بزند. پس حالا سوال این است که Volatility چیست؟

شاخص ترس و طمع (Fear and Greed) چیست و چطور روی سرمایه گذاری تاثیر می گذارد؟

شاخص ترس و طمع (FGI) که مخفف عبارت Fear and Greed Index است دو احساس ترس و طمع (حرص و ترس هم گفته می شود) در سرمایه گذاران را به صورت روزانه، هفتگی و ماهانه اندازه گیری میکند! بخش مهمی از تصمیمات هر سرمایه گذار بر مبنای احساسات یا افکار متاثر از احساسات عمومی شکل می گیرد. فرقی نمی کند که در مورد بازار بورس صحبت می کنیم، یا در مورد خرید و فروش بیت کوین و اتریوم و هر ارز دیجیتال دیگری. وقتی ترس خیلی زیاد باشد، عامل کاهش زیاد قیمت ها و وقتی طمع خیلی زیاد باشد عامل افزایش زیاد قیمت ها در بازارها خواهد بود. این شاخص می تواند به عنوان یک ابزار برای سرمایه گذاری های بهتر مورد استفاده قرار گیرد.

این دو حس که دو حالت احساسی متضاد هستند به عنوان عواملی به شاخص VIX چیست؟ شمار می روند که موجب پیش بینی ناپذیری و نوسان در بازارهای سرمایه یا رفتارهای غیر معقولی که نامتناسب با «فرضیه بازار کارا» است می شوند. ترس و طمع به یک ضرب المثل قدیمی در بازار وال استریت مرتبط می شوند که می گوید: «بازارهای مالی را دو چیز هدایت می کنند: ترس و طمع».

ترس و طمع از جمله روحیات حیوانی هستند که کینز (جان مینارد کینز – اقتصاد دان انگلستانی) آنها را به عنوان عواملی که عمیقاً اقتصاد و بازار را تحت تاثیر قرار می دهند شناسایی کرد. وارن بافت یک قاعده برای سرمایه گذاری در قبال این دو حس تعریف کرد. اون می گوید زمان خرید یا فروش سهام در بازارها باید «وقتی بقیه در حال طمع هستند ترسناک باشد و وقتی بقیه در حال ترس هستند طمعکارانه (حریصانه) باشد». احساس ترس باعث به وجود آمدن «سندروم فومو» یا «سندروم ترس از دست دادن» می شود.

طمع (Greed) و تاثیر آن بر سرمایه گذاری

طمع معمولاً به عنوان یک خواست یا ولع غیر قابل مقاومت برای در شاخص VIX چیست؟ اختیار داشتن یا به دست آوردن چیزی بیشتر (پول یا کالاهای مادی) از چیزی که انسان به آن نیاز دارد توصیف می شود. بر اساس مقالات علمی متعدد، طمع مشابه با عشق این قدرت را دارد که با تحولات شیمیایی که در مغز شکل می دهد باعث شود تا انسان عقل سلیم و خود کنترلی را کنار بگذارد. البته که هیچ پژوهش متقنی در رابطه با فیزیولوژی طمع صورت نگرفته است.

مردم دوست دارند که زودتر پولدار شوند! بازارهای گاوی ما را تشویق می کنند که بیشتر و بیشتر به آنها روی بیاوریم. یکی از نمونه های شناخته شده که همواره برای طمع مثال زده می شود حباب دات کام بود است که در آن طمع کنترل مردم را به دست گرفت! حباب دات کام (dot-com bubble) که گاهی حباب اینترنت نیز خوانده می شود حباب سرمایه گذاری بود که حول استارت آپ های اینترنتی در سال های 1995 تا 2000 شکل گرفت. در این رویداد تاریخی ارزش بسیار بالای کسب و کارهای اینترنتی منجر شد تا سرمایه گذاری بسیاری سرمایه خود را به سمت کسب و کارهایی که اصطلاحاً دامنه های .com داشتند سوق دهند. رفتار طمعکارانه سرمایه گذاران باعث شد تا این طمع بین همگی افزایش یابد و ارزش سهام شرکت ها بسیار فراتر از ارزش واقعی آنها شود و تبدیل به حبابی شود که بالاخره در مقطعی و با از بین رفتن این احساسات غیرواقعی بترکد.

تفکر زود پولدار شدن باعث می شود تا منطق سرمایه گذاری را کنار بگذاریم، نظم مالی را فراموش کنیم و دنباله روی سرمایه گذاران دیگری شویم (رفتار گله ای) که لزوماً مشخص نیست که تصمیم درستی می گیرند. این ها همگی بر مبنای احساس پایه ای طمع شکل می گیرند.

ترس (Fear) و تاثیر آن بر سرمایه گذاری

احساس ترس معمولاً به عنوان وضعیتی که ناراحت کننده یا همراه با استرس است شناخته می شود که ناشی از خطر قریب الوقوع در ذهن فرد است شکل می گیرد. بحران حباب دات کام نه تنها مثال خوبی از طمع است، بلکه دوره ی بعد از ترکیدن حباب، مثال خوبی از ترس در تاریخ به شمار می رود. سرمایه گذارانی که بعد از ترکیدن حباب دات کام ترسیده بودند، به سرعت سرمایه خود را از بازار به سمت بازارهای کم ریسک تری مثل اوراق بهادار و صندوق های سرمایه گذاری بازنشستگی و … شاخص VIX چیست؟ ببرند. این رفتار نشانه ای از کنار گذاشتن عقلانیت سرمایه گذاری در بلند مدت به شمار می رود. در واقع سرمایه گذاران به دلیل ترسی که بر آنها حاکم شده بود منطق بلند مدت سرمایه گذاری خود را به کلی کنار گذاشتند شاخص VIX چیست؟ و از بازار خارج شدند!

طمع و امید (Greed and Hope)

برخی از متخصصان باور دارند که ترس و طمع اصلی ترین احساسات هدایت کننده بازارهای مالی نیستند. برای مثال یک روانشناس به نام لولا لوپس اعتقاد دارد آنقدر که امید برای سرمایه گذاران واکنش برانگیز است، طمع روی آنها تاثیر ندارد. بر خلاف ترس که باعث می شود سرمایه گذاران روی سرمایه گذاری های کم بازده تمرکز کنند، امید باعث می شود که سرمایه گذاران، روی سرمایه گذاری های پربازده متمرکز شوند. ترس باعث می شود تا سرمایه گذاران سوال کنند: «چقدر ممکن است از این بدتر شود؟» در حالیکه امید باعث می شود سوال کنند: «چقدر ممکن است بالاتر برود؟». در واقع ترس سرمایه گذاران را به سوی امنیت بیشتر سوق می دهند در حالیکه امید آنها را به سوی پتانسیل های بیشتر سوق می دهد.

نحوه اندازه گیری ترس و طمع

شاخص VIX چیست؟

یکی از بهترین و در دسترس ترین ابزارهای اندازه گیری نوسانات بازار بورس، شاخص نوسان CBOE (به اختصار VIX) است که توسط Chicago Board Options Exchange در سال 1993 ارائه شده است. در واقع VIX به عنوان نسبت احساسات ترس و طمع وال استریت به شمار می رود! این ابزار معمولاً توسط سرمایه گذاران برای بررسی کردن نارضایتی سرمایه گذاران یا ترس از بازار به شمار می رود.

در عمل از VIX اغلب به عنوان شاخص ترس نیز نام برده می شود. در صورتیکه شاخص VIX افزایش پیدا کند، نوسان بالاتر و ریسک بالاتر در بازار به همراه خواهد بود. در صورتیکه شاخص پایین تر از 20 باشد به این معناست که سرمایه گذاران کمتر نگران بازار هستند. همچنین اگر شاخص بالاتر از 30 باشد به این معناست که ترس بیشتری نزد سرمایه گذاران وجود دارد، چرا که قیمت ها افزایش پیدا کرده است و سرمایه گذاران در معرض پرداخت پول بیشتری هستند تا بتوانند سرمایه خود را حفظ کنند.

شاخص CNN Fear & Greed Index چیست؟

یک شاخص دیگر نیز برای اندازه گیری ترس و طمع وجود دارد که توسط CNNMoney ارائه شده است. این شاخص بر اساس 7 شاخص دیگر ارائه می شود. این هفت شاخص عبارتند از:

1. تقاضای امن پناهگاه (Safe Haven Demand)
2. تکانه قیمت سهام (Stock Price Momentum)
3. قدرت قیمت سهام (Stock Price Strength)
4. وسعت قیمت سهام (Stock Price Breadth)
5. قرارداد اختیار معامله (Call Options)
6. تقاضای اوراق قرضه کم ارزش (Junk Bond Demand)
7. نوسان بازار (Market Volatility)

همه شاخص های یادشده با اعدادی بین 0 تا 100 اندازه گیری می شود. عدد 0 تا 49 بیانگر ترس، 50 بیانگر خنثی بودن و 51 تا 100 بیانگر طمع در سرمایه گذاران است. برای اندازه گیری شاخص CNN میانگین شاخص های فوق با وزن برابر مورد محاسبه اتوماتیک قرار می گیرد.

شاخص Crypto Fear & Greed Index برای بیت کوین و ارز های دیجیتال (رمز ارزها)

این شاخص توسط وب سایت alternative.me ارائه شده است که مروری کلی بر احساسات سرمایه گذاران بیت کوین و ارزهای دیجیتال (رمز ارز ها) ارائه می دهد. این شاخص نیز هماهنند شاخص CNN با عددی بین 0 تا 100 مشخص می شود. اعداد 0 تا 49 بیانگر وجود ترس در بازار، 50 خنثی و بالاتر از 50 بیانگر طمع در بازار هستند. تصویر زیر خلاصه ای از گزارش این شاخص را نمایش می دهد.

منابع داده ای محاسبه شاخص Crypto برای بیت کوین و ارزهای دیجیتال

جمع‌آوری داده ها برای این شاخص از پنج مرجع زیر شکل می گیرد و بر خلاف شاخص CNN وزن هر یک از این شاخص ها متفاوت است که در مقابل هر یک نوشته شده است.

شاخص فعلی در حال حاضر به علت نوسانات بالای قیمت Coin مربوط به بیت کوین است.

نوسانات (Volatility) – 25 درصد

در این فاکتور نوسانات فعلی و حداکثر مدنظر است. قیمت معاملات بیت‌ کوین و مقایسه آن با مقادیر میانگین مربوط به معاملات در 30 و 90 روز گذشته نیز یک مورد نیاز به بررسی است، چرا که افزایش غیرمعمول نوسانات نشانه‌ای از بازاری است که ترسیده است.

قدرت بازار یا حجم (Market Momentum/Volume) – 25 درصد

در این منبع داده ای، اندازه‌ی حجم و قدرت بازار فعلی (که با آخرین مقادیر میانگین‌های 30 و 90 روزه مقایسه می‌شود)‌ مورد بررسی قرار می‌گیرد. وقتی در تایم روزانه شاهد حجم بالای خرید در بازار صعودی هستیم ، می‌توان گفت که بازار بیش از حد حریص (صعودی) عمل می‌کند.

رسانه های اجتماعی (Social Media) – 15 درصد

تعداد پست‌هایی که با هشتگ‌های متفاوت برای هر کوین در توییتر منتشر می‌شود و سرعت بازخوردهایی که برای هر پست در یک بازه‌ی زمانی مشخص دریافت می‌شود از عوامل این فاکتور شاخص هستند. نرخ بازخوردهای غیرمعمول و به تعداد زیاد باعث افزایش علاقه‌ی عمومی به یک کوین می‌شود که به رفتاری حریصانه در بازار ختم خواهد شد.

نظرسنجی ها (Surveys) – 15 درصد

با استفاده از نظرسنجی‌های هفتگی از سرمایه‌گذاران درباره‌ی اینکه بازار را چگونه ارزیابی می‌کنند، می‌توان شمایی کلی از احساسات گروهی از سرمایه‌گذاران دریافت کرد.

تسلط (Dominance) – 10 درصد

تسلط یک کوین، سهم یک ارز دیجیتال از کل بازار را نشان می‌دهد. به خصوص افزایش تسلط ارزش بازار بیت کوین ناشی از ترس و در نتیجه کاهش سرمایه‌گذاری بیش از حد بر روی آلت‌کوین‌ها است و در واقع بیت کوین به پناهگاه امن ارزهای دیجیتال تبدیل شده است. از طرف دیگر، هنگامی که تسلط بیت کوین کم می‌شود، مردم با سرمایه گذاری بر روی آلت کوین های پر خطرتر، حریص‌تر شاخص VIX چیست؟ می‌شوند و رویای شانس خود را در حرکت صعودی بزرگ بعدی می‌بینند. به هر حال با بررسی تسلط آلت کوین‌ها، می‌توان گفت بیشتر شدن علاقه‌ی عمومی به یک آلت‌ کوین می‌تواند باعث به وجود آمدن رفتاری حریصانه (صعودی) در آن کوین به خصوص شود.

روندها (Trends) – 10 درصد

با بررسی جستارهای مختلف مربوط به بیت کوین در گوگل و تغییر حجم در این جستارها می‌توان از دیدی دیگر به این روندهای احساسی در بازار نگاه کرد. برای مثال اگر از Google Trends برای کلمه‌ی “Bitcoin” استفاده کنید، اطلاعاتی کاربردی دریافت نخواهید کرد.

اما در صورت جست و جو کردن عبارت “bitcoin price manipulation” (دستکاری قیمت بیت‌کوین) می‌شود دید که این جستار برای مثال در تاریخ 29 می 2018 به مقدار %1,550 رشد در تعداد جست و جو‌ها داشته است، پس می‌توان گفت که این مساله نشانه‌ی ترس در بازار است.

شاخص VIX چیست؟

در بورس‌های پیشرفته دنیا به‌طور مثال در بورس آمریکا یکی از شاخص‌های مهم که در اختیار سرمایه‌گذاران قرار می‌گیرد شاخص VIX یا شاخص ترس و طمع است. VIX یک شاخص مانند شاخص‌های دیگر است. تنها تفاوت VIX با سایر شاخص‌ها این است که به‌جای اینکه قیمت را بسنجد نوسانات درک شده سهامداران را می‌سنجد.

به‌طور کلی مقدار بالای VIX به معنای افزایش ترس سرمایه‌گذاران تعبیر می‌شود. مقادیر خیلی پایین آن نیز این‌گونه تفسیر می‌شود که بازار به نقطه اوج خود رسیده و امکان ریزش قیمت‌ها در آینده وجود دارد. تحلیلگران عموما مقدار خیلی بالای VIX را مقدمه بازار رشدی و مقدار خیلی پایین VIX را مقدمه بازار رکودی تفسیر می‌کنند. اکنون VIX بازار آمریکا در محدوده کف قرار دارد که احتمال خاتمه یافتن دوره رونق را گوشزد می کند .

Volatility چیست؟ چگونه آن را در بازار اندازه بگیریم؟

در اوایل یادگیری‌ام، همیشه دو واژه Volatility و Volume را با هم قاطی می‌کردم، زیرا تفاوت آن‌ها را به درستی درک نمی‌کردم. رفته رفته متوجه شدم، همانقدر که Volume یا حجم در بازار سهام مهم است، در بازار فارکس بی‌اهمیت است و به جای آن در بازار فارکس Volatility اهمیت دارد. در این مطلب قصد دارم برای شما نیز این تفاوت را آشکار کنم، پس تا آخر این مطلب همراه باشید…

Volatility(نوسان)، نه Volume(حجم)

خب حالا به یکی از فاکتورهای بسیار مهم رسیدیم. اگر شما در بازار سهام یا ارزهای دیجیتال فعالیت می‌کنید، می‌توانید از حجم (Volume) شاخص VIX چیست؟ در هنگام شکست مطلع شوید که معاملات در آن سطح چقدر حجم خورده است. اگر فرضاً در منطقه مقاومتی حجم خرید به شدت بالا باشد، این یعنی به احتمال زیاد، مقاومت شکسته خواهد شد.(در مورد ترید با حجم در این بازارها در آینده صحبت خواهیم کرد) اما در مورد بازار فارکس چطور؟ حتماً می‌دانید که در بازار فارکس، رصد حجم حتی می‌تواند به شما ضرر بزند. پس حالا سوال این است که Volatility چیست؟

Volatility به میزان تغییرات قیمت در بازه زمان می‌گویند یا به زبان خودمانی، نوسانی بودن یک بازار! پس در بازار فارکس ما سعی می‌کنیم جاهایی از بازار که نوسان به شدت بالا می‌رود (مثل شکست‌ها در حمایت و مقاومت استاتیک و داینامیک و …) حضور داشته باشیم و این فقدان ابزار حجم را جبران کنیم.

حتماً توجه دارید که در بازارهای با Volatility بالا مثل فارکس و اخیراً ارزهای دیجیتال، مهم‌ترین فاکتور رعایت مدیریت ریسک است. اگر شما در هنگام شکست، ریسک نامعقولی انجام دهید، ممکن است با یک fakeout یا شکست جعلی روبرو شوید که به ضرر شما بی‌انجامد.(در مورد Fakeout نیز در آینده توضیح خواهیم داد)

پس با وجود تمام این تفاسیر، ما در بازار فارکس و هر بازار دیگری باید از Volatility یا میزان نوسان کمک بگیریم(چون پیش می‌آید که در بازاری دسترسی به حجم نداشته باشید، اما در هر بازاری دسترسی به Volatility داریم).

حتماً در بین فعالان بازار از محبوبیت بازار انس شنیده‌اید؟ انس به دلیل نوسانات یا Volatility بسیار بالای خود محبوب است.

در هنگام شکست، اگر تغییرات قیمت به شکلی بالا باشد که بتوان گفت volatility بسیار بالا است، می‌توان آن را یک شکست معتبر به حساب آورد. به همین دلیل است که در بازاری که حجمی برای سنجش نداریم، Volatility یک معیار است.

دوستان توجه کنید، شاید مهم‌ترین عامل وسوسه و طمع تریدرهای بازار فارکس همین میزان Volatility بالای آن باشد، مخصوصاً در هنگام شکست‌ها. اما اغلب تریدر‌ها به جای استفاده صحیح از این موقعیت، خود را دچار استرس و اضطراب می کنند. تصمیم گیری های اشتباه در این زمان‌‌ها بسیاری از تریدرها را از دور خارج کرده است؛ پس درگیر طمع نوسانان بسیار زیاد نشوید. در یک کلام: این نوسانی بودن بازار فارکس و اخیراً بازار ارزهای دیجیتال، عامل جذب اکثر تریدرها است، اما به همان اندازه هم می‌تواند کشنده باشد. و در نهایت هدف استفاده از نوسانات، سود شما است.

در اینجا لازم است گوشزد کنیم که شاید حتی بهتر باشد سراغ نماد‌هایی بروید که Volatility آن‌ها کمتر هستند. در این حالت، نوسانات از هیجانات دور هستند و شما می‌توانید با دانش تکنیکالی بیشتری به معامله بپردازید. (حتماً این هم شنیده‌اید که فعالان بازار از خطرناک بودن انس می‌گویند، دلیلش شمشیر دو‌لبه بودن نماد با Volatility بالا است)

خب حالا به سراغ بحث اصلی خود برویم:

چگونه Volatility را اندازه بگیریم؟

همانطور که در بالا اشاره شد، Volatility مخصوصاً در زمانی که قرار است شکستی در کار باشد بسیار کاربرد دارد. برای تشخیص و اندازه‌گیری آن ابزارهای زیادی وجود دارد اما ما در اینجا به بررسی تعدادی از آن‌ها می‌پردازیم. البته توجه کنید مهم‌ترین ابزار همان پرایس اکشن است شاخص VIX چیست؟ اما برای سادگی کار، ابزارهای دیگر را بررسی می‌کنیم و در آینده و در مطلبی جداگانه، در مورد تشخیص شکست‌ها با پرایس اکشن خواهیم گفت.

میانگین متحرک

میانگین متحرک احتمالاً متداول‌ترین اندیکاتور مورد استفاده معامله گران فارکس، ارز دیجیتال و بورس است و اگر چه ابزاری ساده است، اما داده های ارزشمندی ارائه می دهد. در وصف خوب بودن این اندیکاتور همین بس که بزرگان عرصه پرایس اکشن مثل لنس بگز و ال بروکس نیز از این ابزار استفاده می‌کنند چه برسد به اندیکاتور تریدرها!

به بیان ساده، میانگین های متحرک، میانگین حرکت بازار را در بازه زمان X اندازه گیری می کنند، حالا انتخاب این عدد X کاملا دست شماست. به عنوان مثال، اگر SMA 20 را روی نمودار روزانه اعمال می کنید، میانگین حرکت 20 روز گذشته را به شما نشان می دهد.

انواع دیگری نیز از میانگین متحرک وجود دارد مانند نمایی و وزنی ، اما برای اهداف این درس ، ما به جزئیات آنها نخواهیم پرداخت. برای درک بیشتر این ابزارها پیشنهاد می‌کنیم درس زیرو دروس بعدی آن را مطالعه کنید:

مقایسه حجم بازار بیت کوین و طلا

یک شاخص معروف نشان می‌دهد که بر خلاف ادعاهای منتشرشده، بیت کوین (BTC) هنوز مسیری طولانی برای در اختیار گرفتن ۱۰ درصد از ارزش بازار طلا در پیش دارد. به گفته کی یانگ جو (Ki Young Ju)، مدیر عامل شرکت تحلیلی کریپتوکوانت (CryptoQuant)، ارز دیجیتال بیت کوین کمتر از آن چیزی که ادعا می‌شود، موفق به تصرف بازار طلا شده است. در این مقاله می‌خواهیم مارکت کپ یا حجم بازار بیت شاخص VIX چیست؟ کوین و طلا را با هم مقایسه کنیم.

حجم بازار بیت کوین و طلا

به دنبال رشد قیمت بیت کوین در ماه‌های ابتدایی 2021 ادعاهایی منتشر شده است مبنی بر اینکه سرمایه‌گذاران طلاهای خود را با بیت کوین مبادله کرده‌اند و به این ترتیب، ارزش بازار این ارز دیجیتال به حدود ۷ درصد از ارزش بازار ۱۱ تریلیون دلاری طلا رسیده است.

با این حال، یانگ جو توضیح می‌دهد که محاسبه ارزش و حجم بازار بیت کوین با روشی متفاوت و دقیق‌تر، نشان می‌دهد که ارزش و حجم بازار بیت کوین در واقع تنها ۲ درصد از ارزش بازار طلا است.

در این روش، ارزش بازار واقعی بیت کوین بر اساس آخرین حرکات هر بیت کوین اندازه‌گیری می‌شود. همچنین این روش، کوین‌هایی را که در صرافی‌های متمرکز قرار دارند در نظر نمی‌گیرد. به این ترتیب، حرکات احتکارآمیز حذف می‌شوند. علاوه بر این، بیت کوین‌هایی که مدت‌ها است گم شده‌اند نیز، در این روش محاسبه نمی‌شوند. بنابراین، به نظر می‌رسد که قیمت واقعی بیت کوین احتمالاً بسیار پایین‌تر از قیمت فعلی آن است.

یانگ جو توضیح می‌دهد:

مردم می‌گویند که بیت کوین ۷ درصد از بازار طلا را به خود اختصاص داده است. نه، این‌طور نیست! در این میان، بیت کوین‌های مطالبه‌نشده، غیرقابل دسترس و گمشده وجود دارند. بر اساس ارزش واقعی بازار، این رقم تنها ۲ درصد است. برای اینکه طلای دیجیتال بتواند ۱۰ درصد از ارزش بازار طلا را به خود اختصاص دهد، قیمت آن باید ۱۵۴ هزار دلار باشد.

ارزش واقعی بازار بیت کوین در مقایسه با ارزش بازار استاندارد آن

بر اساس داده‌های ارائه‌شده توسط شرکت تحلیلی مساری (Messari)، در تاریخ ۲۱ فوریه ارزش واقعی بازار بیت کوین برابر با ۲۷۵ میلیارد دلار بود، اما ارزش بازار استاندارد آن، ۹۱۲ میلیارد دلار.

عملکرد بیت کوین، طلا را شکست خواهد داد!

علی‌رغم رشد آهسته‌تر بیت کوین (BTC)، این ارز دیجیتال هنوز هم در مقایسه با طلا بسیار خوب عمل می‌کند.

بر اساس داده‌های وب‌سایت Buy Bitcoin Worldwide، قیمت بیت کوین در زمان انتشار این مقاله برابر با 27.646 اونس طلا است.

نمودار همبستگی نرخ بازگشت ۹۰ روزه بیت‌ کوین با شاخص دلار آمریکا، شاخص نوسانات بازار (VIX)، طلا و شاخص S&P 500

در ماه ژانویه، همبستگی بیت کوین با طلا به سمت صفر پیش رفت که در مقایسه با بالاترین میزان آن در ماه اکتبر، کاهش معناداری داشت.

سخن پایانی

در این مطلب، به مقایسه حجم بازار بیت کوین و طلا پرداختیم. با اینکه در ماه‌های اخیر، علاقه سرمایه‌گذاران سازمانی به بیت کوین به صورت روزافزون بیشتر شده است، اما انتقادات طرفداران طلا نسبت به این ارز دیجیتال همچنان ادامه دارد. به عنوان مثال، اخیراً پیتر شیف (Peter Schiff)، یکی از طرفداران سرسخت طلا، وضعیت بیت کوین را به عنوان یک پناهگاه امن و همچنین علاقه سرمایه‌گذاران سازمانی به آن را زیر سؤال برد.

به گفته شیف، بیت کوین با توجه به نوسانات قیمتی آن، پناهگاه امنی برای ذخیره ارزش یا یک محافظ مناسب در برابر تورم نیست. شیف می‌گوید:

اگر می‌خواهید روی بیت کوین قمار کنید، آن را بخرید. اما اگر می‌خواهید فقط از تورم جلوگیری کنید، طلا بخرید.

درخشش سرمایه‌­گذاری شاخص VIX چیست؟ جایگزین در سایه ریسک­‌های اقتصادی

پس از تشدید نوسان بازارهای جهانی در سال ۲۰۱۸، همچنان در سال ۲۰۱۹ شاهد تداوم ریسکهای اقتصادی و سیاسی بر بازارهای جهانی هستیم. در سال ۲۰۱۸، بازارهای سهام جهانی متأثر از ریسک­‌های اقتصادی و سیاسی دچار تشدید نوسان شدند و شاخصهای اصلی بازار سهام آمریکا S&P 500 و Dow Jones Industrial Average با ثبت افت ۲.۶ درصدی و ۶.۵ درصدی بیشترین افت سالانه را در ۱۰ سال اخیر (از زمان بحران مالی ۲۰۰۸) ثبت کردند. شاخص Nasdaq نیز پس از ۶ سال رشد متوالی، با بیشترین افت در ۱۰ سال اخیر مواجه شد.

منبع: Bloomberg

در سال ۲۰۱۸، لغو یک‌جانبه تعهدات آمریکا از جمله خروج از تعهد NAFTA و اعلام بازنویسی معاهده و مذاکرات این کشور با مکزیک و کانادا، تشدید جنگ تجاری میان آمریکا و چین با اعمال تعرفه وارداتی ۲۵ درصدی از سوی آمریکا بر فولاد و آلومینیوم چین و در ادامه مقابله به مثل چین برای اعمال تعرفه بر کالاهای آمریکایی و افزایش تعرفه وارداتی ۱۰ درصدی بر ۲۰۰ میلیارد دلار کالای چینی از سوی آمریکا در کنار تداوم مذاکرات تجاری میان دو اقتصاد بزرگ جهان، عامل تشدید نوسانات در بازارهای جهانی بود. سایه جنگ تجاری عامل فشار بر قیمت‌های جهانی کالا (فلزات اساسی) شد و افت بازارهای سهام جهانی شاخص VIX چیست؟ را رقم زد.

خروج تدریجی فدرال رزرو آمریکا از سیاست‌های به شدت انبساطی (۹ بار افزایش نرخ بهره از ابتدای خروج از سیاست‌های انبساطی) و ۴ بار افزایش نرخ بهره تنها در سال ۲۰۱۸ در کنار چشم انداز ۲ بار دیگر افزایش نرخ بهره در سال ۲۰۱۹، عامل دیگر فشار بر بازارهای سهام جهانی است. اعتبارات سنگین ارزی (دلاری) در اقتصادهای نوظهور، در کنار حجم بالای اعتبارات چین (دومین اقتصاد جهان)، رشد هزینه‌های مالی شرکت‌ها و دورنمای خروج تدریجی بانک مرکزی اروپا از سیاست‌های انبساطی عوامل تردید در بازارهای جهانی هستند.

در هفته‌های اخیر اختلاف میان نرخ بازدهی اسناد خزانه آمریکا با سررسید ۲ ساله و ۱۰ ساله به کمترین سطح از ژوئیه ۲۰۰۷ رسید. امری که نشان دهنده دیدگاه‌­ها نسبت به کند شدن رشد اقتصادی در بلندمدت است. در ۴۰ سال اخیر ۲ بار، در سال­های ۱۹۹۸ و ۲۰۰۸ اتفاق مشابه رخ داد که هر دو بار در ادامه بحران اقتصادی را به دنبال داشت. همچنان با وجود هدف فدرال رزرو برای رسیدن به نرخ بهره ۲۵.۲ درصدی (که عامل فشار بر رشد اقتصادی به دلیل رشد هزینه­‌های مالی شرکت‌­ها است)، اما تغییر رویه این بانک مرکزی می­‌تواند تا حدی مانع از ایجاد بحران اقتصادی شود.

منبع: Bloomberg

علاوه بر این ریسک‌­های ژئوپولیتیک، تداوم تنش‌­ها میان بریتانیا و اتحادیه اروپا برای اجرایی شدن «برگزیت» و تداوم نوسانات قیمت نفت با ریسک­‌های ژئوپولتیک خاورمیانه و حرکت به سمت سیاست­‌های پوپولیستی در اکثر کشورهای جهان (که منادی سیاست­‌های محدودکننده روابط تجاری جهانی و بسته‌­تر شدن اقتصادها هستند) همه عوامل فشار بر بازارهای جهانی است.

برآیند این عوامل در نمودار VIX، شاخص نوسانات بازار سهام نشان داده می‌­شود. نمودار زیر، نوسان شاخص سهام S&P 500 است که برآیند نوسانات در بازه زمانی ۳۰ روزه را طی ۱۲ ماه سال ۲۰۱۸ نشان می‌­دهد.

منبع: Bloomberg

مسیر مناسب سرمایه‌­های سرگردان

بنابراین تداوم ریسک­‌های اقتصاد جهانی و تأثیرپذیری بازار سهام ایران از بازار جهانی، با توجه به سهم ۶۰ درصدی صنایع کالایی در بازار سهام، تشدید نوسانات قیمت جهانی کالاها از جمله نفت، عامل تردید در بازار سهام است. در بازار پول نیز کاهش نرخ سود بانکی عامل سرگردانی بخشی از نقدینگی در ماه‌­های اخیر شد. امری که از ماه‌­های ابتدایی سال ۹۷ با خروج سپرده­‌ها از بانک­‌ها و ورود به بازارهای ارز و سکه عامل تشدید نوسان این بازارها و لمس سقف ۱۹ هزار تومانی نیز شد.

با وجود محدودیت­‌های ایجاد شده در اقتصاد به دلیل تداوم تحریم­‌ها، همچنان بازگشت نسبی آرامش به بازارها، تاکید بانک مرکزی بر پایین نگه داشتن نرخ سود سپرده‌­ها و اقدام اخیر این بانک برای حذف نرخ سود سپرده روزشمار و محدویت­‌های سنگین از سوی بانک مرکزی برای کاهش فرصت کسب سود سفته­‌بازانه از بازارهای غیرمولد، از جمله ارز و سکه، شرایط مطلوبی را برای جذب سرمایه در بازارهای موازی، فراهم آورده است.

علاوه بر این شیب قابل توجه رشد نرخ تورم و رسیدن به سطح ۱۸ درصد در ماه آذر و اعلام نرخ تورم تولیدکننده (تورم پیش­نگر) ۶.۳۰ درصد از سوی بانک مرکزی در ماه آذر، در کنار کاهش ارزش ریال در ماه­های اخیر (از مرز ۴۵۰۰ تومان از ابتدای سال تا نزدیک سطح ۱۱ هزار تومان) لزوم تبدیل دارایی­‌ها از حالت نقد و یا شبه پول به سایر دارایی‌­ها را تقویت کرده است.

به این ترتیب سرمایه‌گذاری در سرمایه­‌گذاری‌­های جایگزین (Alternative Investment) گزینه قابل توجهی در شرایط فعلی است. پوشش ریسک (Hedge) ناشی از تشدید نرخ تورم و افت ارزش ریال، حمایت از دارایی­‌ها در مقابل جهش نرخ تورم، کاهش ریسک نوسان سرمایه­‌گذاری و فرصت سرمایه­‌گذاری بلندمدت، امکان سرمایه­‌گذاری در بازارهای گسترده­‌تر با بازدهی بالاتر و گزینه‌­های سرمایه­‌گذاری که سرمایه کمتری در آن­‌ها جذب شده است، کسب و کارهای نوآورانه، دانش­‌بنیان و تکنولوژی­‌محور، ایجاد تنوع در پورتفوی سرمایه­‌گذاران و کسب بازدهی مطلوب سرمایه­‌گذاری و ایفای نقشی مؤثر برای تولید سرمایه مولد و رشد تولید ناخالص داخلی در سطح کلان را در شرایط کنونی فراهم آورده است.