فرمولهای مهم و کاربردی بازار سرمایه (بورس) – جبران ضرر در بازارهای مالی
فرمولهای مهم و کاربردی بازار سرمایه (بورس) از جمله فرمولهای محاسبهی میزان رشد یا افت قیمتها، سود شرکتها، افزایش سرمایهها، درصد کسب سود برای جبران ضررها و… از مواردی است که هر سرمایهگذار میبایست مدنظر قرار دهد و از آنها استفاده کند.
فرمول بهدست آوردن میزان رشد مورد انتظار (بازدهی مثبت):
A × [1 + (n ÷ 100)] = B
A = عدد فعلی
n = درصد رشد مورد انتظار
B = عدد مورد انتظار
مثال: قیمت سهمی 8000 ریال است. در صورتی که انتظار داشته باشیم این سهم 20 درصد رشد کند، قیمت سهم چند میشود؟
8000 × [1 + (20 ÷ 100)] = 9600
فرمول بهدست آوردن میزان افت مورد انتظار (بازدهی منفی):
A × [1 – (n ÷ 100)] = B
A = عدد فعلی
n = درصد افت مورد انتظار
B = عدد مورد انتظار
مثال: قیمت سهمی 8000 ریال است. در صورتی که انتظار داشته باشیم این سهم 20 درصد افت کند، قیمت سهم چند میشود؟
8000 × [1 – (20 ÷ 100)] = 6400
فرمول محاسبهی درصد رشد (سود) یا افت (ضرر) بین دو عدد (نرخ رشد):
[(A – B) ÷ B] × 100 = n
A = عدد فعلی
B = عدد قبلی
n = درصد رشد یا افت
توجه: در صورتی که عدد بهدست آمده مثبت باشد، نشان دهندهی درصد رشد (نرخ رشد مثبت) و در صورتی که عدد بهدست آمده منفی باشد، نشان دهندهی درصد افت (نرخ رشد منفی) میباشد.
مثال 1: قیمت خرید سهمی (قیمت قبلی) 6000 بوده است. در صورتی که قیمت فعلی این سهم 7500 ریال باشد، در حال حاضر چند درصد سود (رشد) کردهایم؟
[(7500 – 6000) ÷ 6000] × 100 = 25
مثال 2: قیمت خرید سهمی (قیمت قبلی) 8000 بوده است. در صورتی که قیمت فعلی این سهم 6800 ریال باشد، در حال حاضر چند درصد ضرر (افت) کردهایم؟
[(6800 – 8000) ÷ 8000] × 100 = -15
فرمول محاسبهی درصد پوشش یک عدد:
(A ÷ B) × 100 = n
A = عدد فعلی
B = عدد قبلی
n = درصد پوشش
مثال 1: درآمد شرکتی 500 میلیارد تومان است. در صورتی که سود ناخالص آن 200 میلیارد تومان، سود عملیاتی 150 میلیارد تومان و سود خالص 100 میلیارد تومان باشد، حاشیه سود ناخالص، عملیاتی و خالص آن چند درصد است؟
(200 ÷ 500) × 100 = 40 (حاشیه سود ناخالص)
(150 ÷ 500) × 100 = 30 (حاشیه سود عملیاتی)
(100 ÷ 500) × 100 = 20 (حاشیه سود خالص)
مثال 2: سود خالص شرکتی در کل سال مالی قبل 80 میلیارد تومان است. در صورتی که در گزارش 6 ماهه سال مالی جاری، 120 میلیارد تومان سود خالص محقق کرده باشد، این شرکت چند درصد از سود سال گذشته خود را تا 6 ماهه سال جاری پوشش داده است؟
(120 ÷ 80) × 100 = 150
مثال 3: سود عملیاتی شرکتی 200 میلیارد تومان و مالیات بر درآمد آن 18 میلیارد تومان است. مالیات بر درآمد این شرکت چند درصد از سود عملیاتی آن میباشد؟ (این شرکت چند درصد مالیات بر درآمد پرداخت میکند؟)
(18 ÷ 200) × 100 = 9
نکته: با استفاده از فرمولهای بالا میتوانید میزان رشد یا افت سودآوری و فروش شرکتها، درآمدها، هزینهها، مالیات و… را در گزارشات صورتهای مالی میاندورهای (3 ماهه، 6 ماهه، 9 ماهه) و سالانه (12 ماهه) و گزارشات فعالیتهای ماهانه محاسبه، بررسی، تحلیل و یا پیشبینی کنید.
فرمول بهدست آوردن تعداد سهام پس از افزایش سرمایه:
A سود و زیان در بورس × [1 + (n ÷ 100)] = B
A = تعداد سهام قبل از مجمع
n = درصد کل افزایش سرمایه از هر محلی
B = تعداد سهام پس از مجمع و ثبت افزایش سرمایه
مثال: شرکتی 80 درصد افزایش سرمایه دارد (از هر محلی)؛ اگر تعداد سهام ما در این شرکت 1000 عدد باشد، پس از مجمع افزایش سرمایه و ثبت آن، چند سهم خواهیم داشت؟
1000 × [1 + (80 ÷ 100)] = 1800
فرمول بهدست آوردن قیمت تئوریک سهام پس از افزایش سرمایه:
[A + ((n ÷ 100) × M)] ÷ [1 + (N ÷ 100)] = B
A = قیمت پایانی سهم قبل از مجمع افزایش سرمایه
n = درصد افزایش سرمایه از محل مطالبات حال شده سهامداران و آورده نقدی
M = آوردهی نقدی سهامداران به ازای هر سهم به ریال – معمولاً قیمت اسمی سهم یعنی 1000 ریال است
N = درصد کل افزایش سرمایه از هر محلی
B = قیمت تئوریک سهم پس از مجمع افزایش سرمایه
(n ÷ 100) × M = مبلغی که بابت هر حق تقدم میبایست پرداخت شود
[1 + (N ÷ 100)] = چند برابر شدن تعداد سهام
B – M = قیمت تئوریک هر حق تقدم افزایش سرمایه از محل مطالبات حال شده سهامداران و آورده نقدی
توجه: در صورتی که شرکت افزایش سرمایهای از محل مطالبات حال شده سهامداران و آورده نقدی نداشته باشد، در فرمول بالا مقدار n و M صفر میشود.
مثال 1: شرکتی 1800 درصد افزایش سرمایه از محل تجدید ارزیابی داراییها دارد؛ در صورتی که قیمت پایانی سهم قبل از مجمع افزایش سرمایه 38000 ریال باشد، قیمت تئوریک سهم پس از مجمع چند میشود؟
[38000 + ((0 ÷ 100) × 0)] ÷ [1 + (1800 ÷ 100)] = 2000
مثال 2: شرکتی 30 درصد افزایش سرمایه از محل سود انباشته و 120 درصد افزایش سرمایه از محل مطالبات حال شده سهامداران و آورده نقدی دارد؛ در صورتی که قیمت پایانی سهم قبل از مجمع افزایش سرمایه 8000 ریال باشد، قیمت تئوریک سهم پس از مجمع چند میشود؟
[8000 + ((120 ÷ 100) × 1000)] ÷ [1 + (150 ÷ 100)] = 3680
فرمول ریسک و بازده:
A – X = B
Y – A = C
B ÷ C = D
A = قیمت فعلی
X = حد ضرر
B = مقدار ریسک
Y = حد سود
C = مقدار سود و زیان در بورس بازده یا پاداش
D = نسبت ریسک به بازده که هر چه کمتر از 0.5 باشد، سهم برای خرید مناسبتتر است
مثال: قیمت سهمی 300 تومان است. برآورد شما این است که نهایت سود و زیان در بورس افت و ضرر آن 285 تومان و حد سود (هدف قیمتی) 350 تومان میباشد. نسبت ریسک به بازده آن چقدر است؟
300 – 285 = 15
350 – 300 = 50
15 ÷ 50 = 0.3
فرمولهای محاسبهی درصد کسب سود برای جبران ضرر (زیان) سرمایه:
[(B – A) ÷ A] × 100 = n
A = عدد فعلی
B = عدد قبلی
n = درصد کسب سود برای جبران ضرر
[[1 ÷ (1 – (N ÷ 100))] – 1] × 100 = n
N = درصد ضرر
n = درصد کسب سود برای جبران ضرر
مثال: قیمت خرید سهمی (قیمت قبلی) 8000 بوده است. در صورتی که با 20 درصد ضرر، قیمت فعلی این سهم 6400 ریال باشد، چند درصد باید سود کسب کنیم تا این زیان جبران شود؟
[(8000 – 6400) ÷ 6400] × 100 = 25
[[1 ÷ (1 – (20 ÷ 100))] – 1] × 100 = 25
پایبند بودن به حد ضرر در بورس، یکی از مهمترین اصول سرمایهگذاری است. مطابق جدول زیر، در صورتی که میزان زیان شما از حدی فراتر رود (بیش از 20 درصد)، امکان جبران آن به مراتب سختتر میشود؛ در حالی که زیانهای تا 15-10 درصد، راحتتر جبران میگردد.
میزان زیان (درصد ضرر) | میزان جبران ضرر (درصد کسب سود) |
10 | 11.1 |
15 | 17.6 |
20 | 25 |
25 | 33.3 |
30 | 42.8 |
35 | 53.8 |
40 | 66.6 |
45 | 81.8 |
50 | 100 |
55 | 122.2 |
60 | 150 |
65 | 185.7 |
70 | 233.3 |
75 | 300 |
80 | 400 |
85 | 566.6 |
90 | 900 |
95 | 1900 |
99 | 9900 |
طبق جدول بالا، اگر 1 میلیون تومان داشته باشید، با 20 درصد ضرر، ارزش سرمایهی شما به 800 هزار تومان میرسد که برای جبران آن میبایست 25 درصد سود کنید و اگر 50 درصد ضرر کنید، ارزش سرمایهی شما به 500 هزار تومان میرسد که برای جبران آن میبایست 100 درصد سود کنید!
برای درک بهتر مفهوم حد ضرر، به مثال زیر دقت کنید:
شما با تحلیل کامل و دقیق، 1 میلیون تومان در شرکتی سرمایهگذاری کردهاید که معادل 2000 عدد سهم 500 تومانی آن میباشد. به هر دلیلی قیمت سهام آن شرکت شروع به افت کرده و به 450 تومان میرسد. در صورتی که شما بر اساس حد ضرر 10 درصدی، سهام خود را با همین قیمت بفروشید، ارزش سرمایهی شما 900 هزار تومان میشود که میتوانید آن را در بانک یا جایی دیگر سرمایهگذاری کنید.
با فرض افت 40 درصدی قیمت سهم تا 300 تومان، در صورت تحلیل مجدد و تمایل به خرید آن در کف قیمتی جدید (300 تومان)، شما میتوانید با سرمایهی 900 هزار تومانی خود، 3000 سهم از همان شرکت بخرید و فقط با 11.1 درصد رشد قیمت، ضرر قبلی خود را جبران کنید و با توجه به افت شدید قیمت سهم، سریعتر به سود و زیان در بورس سود برسید؛ تعداد سهام شما نیز از 2000 عدد به 3000 عدد افزایش یافته است. ضمناً، مدتی که نقد بودهاید، سود بانکی یا صندوق سرمایهگذاری نیز به شما تعلق گرفته است. همچنین، در سود و زیان در بورس صورتی که تمایل داشته باشید مجدد 2000 سهم از آن شرکت بخرید، حالا با 600 هزار تومان میتوانید همان تعداد سهم را بخرید که در نتیجه 300 هزار تومان نیز از همان فروش سهام، سود کرده باشید!
اما در صورت عدم فروش سهام خود، پس از برگشت روند نزولی قیمت، علاوه بر خواب سرمایه، شما میبایست 66.6 درصد سود کنید تا اصل سرمایه برگردد و همچنان همان 2000 سهم را دارید.
بنابراین، در صورت مشاهدهی علائم ریزش قیمتها، فروش سهام با ضرر کمتر، بهترین استراتژی سودآور است و جلوی ضرر سنگینتر شما را خواهد گرفت.
سود و زیان بورس اولیها
1399/10/10
بورس تهران که پس از رشد باورنکردنی ۳۰۰درصدی در ۴ ماه نخست سال، وارد اصلاح فرسایشی حدود ۴۰ درصدی شد، حال فاصله خود را تا اوج تاریخی ۱۹ مردادماه به حدود ۳۳ درصد رسانده است. سودای کسب سود از این بازار سبب شد تا از ابتدای تابستان شاهد ورود حجم قابلتوجهی پول از سوی سهامداران حقیقی باشیم؛ بهطوریکه ورودی روزانه ۸۰۰ میلیارد تومان پول حقیقی در فصل بهار، در تیرماه به ۱۵۰۰ میلیارد تومان در روز رسید و در نیمه نخست مردادماه از ۲۰۰۰ میلیارد تومان فراتر رفت. آمار صدور کدهای معاملاتی در تابستان نیز میتواند موید این مهم باشد که بخش عمده این سرمایهگذاران را تازهواردها (بورساولیها) تشکیل میدادند. سهامدارانی که به واسطه آشنایی ناکافی با این بازار پرریسک، در گرانترین سطوح قیمتی در نقش خریدار ظاهر شده و پس از مدت زمان کوتاهی با آغاز تخلیه حباب بزرگشده سهام مواجه شدند. بررسیها از وضعیت گروههای بورسی نشان میدهد بورساولیهای سه صنعت از زیان خارج شدهاند.
به گزارش فراسرمایه ، معاملات روز گذشته بورس تهران با افت ۷۵/ ۱ درصدی شاخص کل به پایان رسید و این نماگر را به محدوده یک میلیون و ۴۱۲ هزار واحد عقب راند. شاخص هموزن نیز پس از رالی صعودی یک ماهه برای سومین روز متوالی قرمزپوش شد. با وجود این افت قیمتها اما هر دو نماگر بخشی از اصلاح چهارماهه خود را جبران کردهاند.
در این میان بررسیها نشان میدهد بخش بزرگی از سرمایهگذاران تازهوارد در زمان اوج شاخص کل یعنی اوایل تابستان وارد گردونه معاملات سهام شدند. در میان این معاملهگران، سهامداران سه گروه به طور سود و زیان در بورس کامل از زیان خارج شدهاند اما سه صنعت بورسی نیز همچنان در حال اصلاح و ثبت کف جدید قیمتی هستند.
بررسیها نشان میدهد در حالی شاخص کل از اوج تاریخی خود در ۱۹ مردادماه همچنان حدود ۸/ ۳۲ درصد فاصله دارد که این رقم در شاخص کل هموزن (به عنوان نماینده کل بازار بدون در نظر گرفتن ارزش) به کمتر از ۱۳ درصد رسیده است. در این میان نگاهی به جریان پول در سال جاری نشان میدهد از ابتدای سال جاری تا ۱۹ مردادماه (نقطه اوج شاخص کل) حدود ۱۰۹ هزار میلیارد تومان نقدینگی حقیقی وارد گردونه معاملات سهام (مجموع بورس و فرابورس) شده است. به عبارتی دیگر تالار شیشهای روزانه میزبان ۱۱۸۰ میلیارد تومان پول تازهنفس به سهام بوده است.
بخش عمده این نقدینگی اما از ابتدای سهام جذب بازار سهام شد. به طوری که میانگین روزانه ورود پول حقیقی به بازار در تیرماه به ۱۵۰۰ میلیارد تومان افزایش پیدا کرد و در ۱۹ مردادماه از ۲هزار میلیارد تومان در روز فراتر رفت. از این رو عمده سرمایهگذاران در نقطه اوج بازار سهام و در گرانترین قیمتها خریدار بودند و از این رو با آغاز اصلاح بازار با زیان پرمقداری مواجه شدند.
در حال حاضر شاخص کل بورس تهران به محدوده ۳ تیرماه رسیده و حدود نیمی از اصلاح چهارماهه خود را جبران کرده است. شاخص کل هموزن اما بخش عمده این مسیر را بازگشته و حالا تنها ۱۳ درصد از اوج فاصله دارد. اما سهامداران تابستانی بورس چه وضعیتی دارند؟ کدام سهام و گروهها توانستهاند اوج قبلی خود را بازپس گیرند و کدام همچنان راهی طولانی در پیش دارند؟
گروههایی که از زیان خارج شدند
بررسیها نشان میدهد در حال حاضر از ۳۸ صنعت فعال بورسی تنها سه گروه توانستهاند زیان سهامداران خود را جبران کنند. در این میان گروه کاشی و سرامیک که تنها افت ۶/ ۴ درصدی در دوره ریزشی بورس تهران را تجربه کرده بود، در حال حاضر حدود ۴۱ درصد از سقف پیشین خود در ۱۲ مردادماه فاصله گرفته است تا سهامداران این گروه، خوشاقبالترین معاملهگران این بازار باشند. این گروه از ابتدای سال تاکنون با رشد ۲/ ۱۴۸ درصدی میانگین قیمت زیرمجموعههای خود همراه شده است.
دومین گروهی که توانسته افت چهار ماه نزولی بورس تهران را جبران کند، گروه استخراج زغال سنگ است. این گروه از تکنماد «کطبس» تشکیل شده و در دوره نزولی شاخصهای سهام با افت ۵/ ۳۹ درصدی مواجه شد. «کطبس» در حال حاضر نه تنها تمامی این کاهش قیمت را جبران کرده بلکه ۶/ ۱۳ درصد از کف پیشین خود در ۷ آبانماه فاصله گرفته است تا بازدهی این نماد از ابتدای سال تاکنون به بیش از ۱۸۱ درصد برسد.
گروه لاستیک و پلاستیک نیز دیگر گروهی بوده که توانسته سهامداران خود را از زیان خارج کند. این گروه از ۱۵ مرداد (اوج پیشین) تا ۷ مهر ماه (کف شاخص) افت ۸/ ۳۰ درصدی را متحمل شد و در پایان معاملات روز گذشته تمامی روزهای منفی خود را جبران کرده است و سهامداران این گروه زیان خود را سر به سر کردند. زیرمجموعههای لاستیکی بورس تهران از ابتدای سال ۹۹ تا پایان معاملات ۹ دیماه ۳/ ۱۶۲ درصد سود از آن معاملهگران خود کردهاند.
اصلاحی که ادامه دارد
با وجود سود و زیان در بورس بازگشت نماگر سهام از کف ۲۲ آبانماه اما همچنان گروههایی هستند که روزهای قرمز خود را ادامه میدهند. در این خصوص میتوان به گروه تکنماد محصولات چرمی اشاره کرد. «وملی» در حالی از ابتدای سال تا اوج خود در ۱۲ مرداد با رشد قابل توجه ۳/ ۸۱۱ درصدی همراه شد که در حال حاضر با اصلاح ۶۱ درصدی مواجه شده است.
گروه شرکتهای چندرشتهای صنعتی با محوریت «شستا» نیز که در دوره اصلاح بازار سهام با توقف نماد معاملاتی مواجه بود، همچنان کف قیمت شناسایی نکرده است و پس از رشد ۵۷۰ درصدی از ابتدای سال تا نقطه اوج شاخص صنعت در ۲۰ مردادماه، در حال حاضر با اصلاح ۴۸ درصدی مواجه شده است. گروه انتشار، چاپ و تکثیر دیگر صنعتی است که با تک نماد «چافست» پس از رشد ۵/ ۱۳۴ درصدی از ابتدای سال تا ۱۴ مردادماه، همچنان به نقطه پایان اصلاح نرسیده است و ضرری ۵/ ۴۱ درصدی به سهامداران خود (از نقطه اوج تاکنون) تحمیل کرده است.
صف خرید نماد وسالت در روز قرمز بورس تهران/ بازدهی 966 درصدی در 6 ماه
به گزارش اکوایران؛ نماد وسالت در روز 9 مهر 1401 با ورود 3.88 میلیارد تومانی پول حقیقی مواجه بوده است. شنبه نهم مهر ماه شاخص کل بورس تهران با افت تراز 15 هزار و 684 واحدی همراه بود و اکثر سهام ها با خروج پول حقیقی و افت قیمت مواجه بودند. با این حال نماد و سالت امروز ورود قابل توجهی پول حقیقی داشت و صف خرید این نماد در زمان بسته شدن نزدیک به 21.5 میلیارد تومان بود. عملکرد مالی وسالت از ابتدای سال 1400 رشد سود قابل توجهی را در این نماد نشان می دهد. نمودار قیمتی وسالت در 6 ماه گذشته اکیدا رو به رشد بوده و از ابتدای سال بازدهی 966 درصدی را به ثبت رسانده است. سهام بانک رسالت در 6 ماه گذشته صف خرید های سنگینی را تجربه کرده است که دلیل اصلی آن را می توان عرضه نکردن سود و زیان در بورس سهام این بانک توسط سهامداران آن دانست. جای سؤال اینجاست که سهامداران بانک رسالت تا چه قیمتی وسالت را عرضه نمی کنند و قیمت این سهم رشد می کند اما قطعا با شکست کف حمایتی این نماد اصلاح سنگینی پیش رو سهامداران این شرکت است. عملکرد مالی بانک قرض الحسنه رسالت بانک رسالت در سال 99 عملکرد مالی ضعیفی داشته و با ثبت عملکرد قدرت مندی در سال 1400 باعث اختلاف قابل توجهی در صورت مالی های این دو سال شد. خالص درآمد تسهیلات و سپرده گذاری های بانک رسالت در سال گذشته به نسبت سال 99 رشد 333 درصدی داشته و خالص درآمد کارمزد این بانک نیز 54 درصد رشد داشته است. از طرفی هزینه های اداری و مطالبات مشکوک الوصول رشد 57 درصدی و 160 درصدی را تجربه کرده اما هزینه های مالی این مجموعه همچنان صفر است. رشد درآمدی این بانک در کنار هزینه های پایین باعث شده است تا سود خالص وسالت از 47 میلیارد تومان سال 99 سود و زیان در بورس در سال 1400 به هزار و 420 میلیارد تومان برسد و رشدی نزدیک به 3 هزار درصد داشته باشد. در سه ماهه سال جاری نیز صورت سود و زیان بانک رسالت نشان داد تا روند رو به رشد درآمد زایی و سودآوری در سال جاری ادامه دار هست. در سه ماهه ابتدایی امسال خالص درآمد تسهیلات و کارمز این بانک به ترتیب رشد 98 درصدی و 237 درصدی را به نسبت سه ماهه 1400 به ثبت رسانده است. هزینه های اداری و مطالبات مشکوک الوصول نیز به ترتیب 5 درصد و 477 درصد افزایش داشته است. در نهایت سه ماهه امسال نیز مشابه صورت سود و زیان سالانه 1400، رشد سود خالص قابل توجهی را به همراه داشته است. سود خالص سه ماهه ابتدایی سال 1400 کمتر از 156 میلیارد تومان بود اما در سال 1401 سود خالص فصل بهار با رشد 338 درصدی به بیش از 682 میلیارد تومان رسیده است. بانک ملت و اقتصاد نوین نیز رشد سود خاص فصلی داشتند اما بانک رسالت عملکردی به مراتب قوی تر داشته است. روند قیمتی سهام بانک رسالت از ابتدای سال قیمت سهام بانک رسالت از ابتدای سال رشد قابل توجهی را داشته است. وسالت در این شش ماهه روز های متعددی را صف خرید بوده است و روند قیمتی این سهم در اکثر روز ها مثبت بوده. این رشد قیمتی از عرضه نشدن این سهم توسط سهامداران سود و زیان در بورس آن نشأت گرفته به طوری که در اکثر روز ها فقط خریداران برای این سهم صف بسته اند و فروشنده وسالت در بازار وجود نداشته است. بازدهی سهام وسالت از ابتدای سال بیش از 966 درصد بوده و در تمام 6 ماه گذشته بازدهی مثبت داشته است. رشد قیمتی این شش ماهه به حدی بالا بوده است که احتمال سیری سهامداران وسالت از سود این سود و زیان در بورس سهم بالا رفته و در روز های آتی احتمال فروشنده شدن آن ها افزایش پیدا کرده است. با توجه به رشد قیمتی که در نماد وسالت رخ داده است در صورت شکستن سطح حمایتی این سهم احتمال اصلاح سنگین برای این نماد وجود دارد و پیشنهاد می شود برای خرید این سهام بررسی دقیقی انجام دهید تا در قله قیمتی وارد روند معاملاتی این سهم نشوید.
دیدگاه شما