چه املاکی در بورس کالا عرضه می‌شوند؟
سرپرست مدیریت مطالعات اقتصادی و امور بین الملل بورس کالا گفت: بورس کالا آمادگی همکاری در حوزه پذیرش و به حراج گذاشتن املاک تمامی نهادهای دولتی و بانک‌ها را دارد.
به گزارش مشرق ، معین محمدی پور سرپرست مدیریت مطالعات اقتصادی و امور بین الملل بورس کالا در خصوص عرضه املاک در بورس کالا نکاتی را مطرح کرد.
سوال: خبرها حاکی از عرضه املاک شهرداری در بازار املاک و مستغلات بورس کالاست، چه توضیحاتی را می‌توانید در این خصوص ارائه فرمایید؟
محمدی پور:به منظور عرضه املاک شهرداری در بستر بورس کالا مذاکرات و رایزنی‌های مستمری از سوی بورس کالای ایران و سازمان بورس و اوراق بهادار با شهرداری تهران انجام شده است. خوشبختانه در این حوزه همکاری‌های بسیار موثری ایجاد شد و بستر طراحی شده حراج املاک بورس کالا مورد استقبال شهرداری تهران قرار گرفت.
جلسات متعدد برگزارشده و تلاش‌هایی که در این مسیر صورت گرفت باعث شد که شهرداری نیز تمامی اقدامات لازم را برای عرضه و فروش املاک خود در بستر بورس کالا انجام دهد. از جمله اقدامات انجام شده می‌توان به اعمال اصلاحات مورد نیاز در دستورالعمل بازار فرعی بورس کالای ایران به منظور تسهیل پذیرش و عرضه املاک شهرداری در بورس کالا اشاره کرد.
آغاز معاملات املاک شهرداری از چند جنبه حائز اهمیت است. اول اینکه این معاملات موجب تسهیل در فروش اموال غیرمنقول شهرداری می‌شود که این موضوع خود می‌تواند موجب رفع مشکلات شهرداری در حوزه تامین منابع نقدی مورد نیاز شود.
دوم این معاملات فرصت بسیار مناسبی برای پیمانکاران شهرداری است که مطالبات خود را نقد کنند، زیرا مطابق با تفاهم میان بورس کالا و شهرداری این زیرساخت فراهم شده است که در صورت درج در اطلاعیه‌های عرضه املاک شهرداری، پیمانکاران بتوانند به جای ارائه چک به منظور انجام امور تسویه از حواله‌های تایید شده توسط اداره کل امور مالی و اموال شهرداری استفاده کنند. نهایتا اینکه امید است این اقدام شهرداری گام ابتدایی در مسیر مولدسازی اموال غیرمنقول سایر نهادهای دولتی و عمومی نیز باشد و پس از پیش‌قدم شدن شهرداری، آن‌ها نیز مسیر شفافیت را در پیش بگیرند و اقدام به پذیرش و فروش املاک خود در بستر بورس کالا کنند.
سوال: چه تفاهماتی با شهرداری در خصوص عرضه املاکشان در بورس صورت گرفته است؟
محمدی پور:در حال حاضر چند ملک شهرداری تهران در بازار فیزیکی بورس کالا پذیرش شده و معاملات این املاک به صورت نقد و اقساط قابل انجام است. به این صورت که خریداران پس از شرکت در حراج و نهایی شدن معامله، بخشی از ارزش معامله را به صورت نقد و بخشی را به صورت چک تسویه می‌کنند.
همانطور که اشاره شد، پیمان‌کارانی که از شهرداری مطالباتی دارند، می‌توانند به جای ارائه چک به اداره کل امور مالی و اموال شهرداری مراجعه ، مطالبات خود را تایید و برگه تسویه را اخذ کنند و طبیعتا دیگر نیازی به ارائه چک به منظور تسویه وجود ندارد. این روش احتمالا سریع‌ترین روش ممکن برای نقد کردن مطالباتشان است، زیرا کل فرآیند انجام معامله تا تسویه و تحویل نهایتا بین دو تا سه ماه زمان خواهد برد.
این موضوع مزیت مهمی برای پیمانکاران شهرداری به شمار می‌رود؛ بنابراین در حال حاضر بستر بازار فیزیکی بورس کالا چه برای شهرداری و چه سایر نهادهای عمومی و دولتی کاملا در دسترس بوده و آن‌ها می‌توانند به راحتی از مزایای فروش در این بازار مثل بازاریابی برای املاکشان و ایجاد شفافیت در حساب‌های داخلی‌شان استفاده کنند.
سوال:هم‌اکنون عرضه املاک شهرداری در چه وضعیتی است؟
محمدی پور:در نتیجه مذاکرات و همکاری‌های شکل گرفته بین شهرداری تهران و بورس کالای ایران، تعدادی از املاک شهرداری در دست پذیرش است و دو ملک نیز از طرف شهرداری پذیرش شده، به طوریکه فرآیند پذیرش را به طور کامل طی کرده و هم‌اکنون اطلاعیه عرضه آن‌ها روی وبسایت بورس کالا قرار دارد و روز حراج‌شان نیز ۲۳ شهریور است.
متقاضیان خرید می‌توانند با مراجعه به وبسایت بورس کالا این اطلاعیه‌های عرضه را مشاهده کنند. علاوه بر اینکه تمامی اطلاعات ملک شامل متراژ، نوع و ظاهر بنا و . در این اطلاعیه ثبت شده است، گزارش کارشناس رسمی ملک و نیز مبایعه نامه‌ای که پس از حراج قرار است توسط طرفین معامله امضا شود در آن قابل مشاهده است. این موضوع نشان‌دهنده درجه شفافیت تامین شده توسط بورس کالاست. به این معنا که خریداران می‌توانند با مشاهده تمامی مدارک و بازدید حضوری از ملک تقاضای خرید خود را از طریق کارگزاری به بورس کالا اعلام کنند.
متقاضیان خرید بعد از اخذ کد معاملاتی بازار فیزیکی و سپردن تضامین مورد نیاز از طرف آن‌ها، می‌توانند در روز حراج اقدام به ثبت سفارش از طریق کارگزاری کنند و در رقابت با سایرین در صورت تمایل قیمت بالاتری را به منظور برنده شدن پیشنهاد دهند. در صورتی هم که برنده حراج شدند وارد فرآیندهای تسویه و تحویل می‌شوند. یعنی مبایعه‌نامه ملک را همراه با فروشنده امضا می‌کنند، مبالغ نقدی و چک‌های مورد نیاز را طبق تاریخ‌های درج شده در اطلاعیه عرضه تسویه می‌کنند و در مهلت‌های مقرر در مبایعه‌نامه نیز تحویل ملک و تنظیم سند انجام خواهد گرفت.
سوال:مراحل پذیرش و عرضه املاک در بورس کالا به چه شکل است؟
محمدی پور:چه پذیرش و چه انجام معامله در بورس کالا برخلاف انجام معامله در سایر بازارهای خارج از بورس کالا و یا مزایده از طریق نهادهای دولتی، بسیار ساده و کم‌هزینه است. اول که پذیرش املاک از پرداخت حق پذیرش معاف است. تنها فرآیندی که باید طی شود این است که عرضه‌کننده کد معاملاتی بازار فیزیکی دریافت کند و سپس مدارک مورد نیاز نظیر سند رسمی ملک و گزارش کارشناس رسمی ملک را از طریق کارگزاری برای بورس کالا ارسال کند. مهمترین نکته‌ای که در این خصوص باید رعایت شود وضعیت حقوقی ملک است. به این معنا که مال نباید مشاع باشد و تنها در صورت احراز مالکیت ۶ دانگ ملک، ملک قابلیت فروش در بستر بورس کالا را دارد.
مورد دوم این است که ملک محل دعوی نباشد و هیچ شخص دیگری ادعای مالکیت بر ملک مربوطه را نداشته باشد. در این خصوص استعلامات ثبتی نیز انجام می‌پذیرد. اگر ملک تحت اجاره است، اجاره‌نامه رسمی آن باید افشا گردد تا هیچ نقطه مبهمی در خصوص وضعیت مالکیت ملک باقی نماند. پس از پذیرش ملک در بورس نیز عرضه‌کننده درصدی از ارزش پایه ملک را به صورت تضمین نزد بورس کالا تودیع می‌کند و آماده روز حراج می‌شود.
در مقابل خریداران نیز باید کد معاملاتی بازار فیزیکی دریافت کنند و بخشی از ارزش پایه ملک را به عنوان پیش‌پرداخت نزد بورس تودیع کنند و با کارگزار خود برای ثبت سفارش در روز حراج هماهنگی‌های لازم را انجام دهند.
همانطور که قابل مشاهده است چه عرضه‌کنندگان و چه خریداران به راحتی می‌توانند اقدام به معامله ملک به دور از تمامی تشریفات و هزینه‌های معاملاتی بازارهای سنتی کنند.
لازم به ذکر است که آزادسازی پیش‌پرداخت مذکور نیز در صورتی که متقاضی خرید، برنده حراج نباشد به سرعت انجام می‌شود. در صورتی هم که متقاضی برنده حراج باشد، اقدام به واریز باقی مانده بخش نقدی معامله کرده و در واقع وارد فرآیند تسویه می‌شود.
سوال: مزایای پذیرش و معامله املاک در بورس چیست؟
محمدی پور:شاید بتوان گفت مهمترین مزیت معاملات املاک در بورس کالا قطعی بودن معامله است. به این معنا که زمانی که ملک مربوطه بر تابلوی بورس کالا قرار می‌گیرد، یعنی تمام بررسی‌ها و ارزیابی‌های لازم توسط نهاد عرضه‌کننده انجام شده است. تمامی فرآیندهای بوروکراتیک داخلی نهادهای دولتی و عمومی طی شده است و خریدار می‌تواند اطمینان خاطر داشته باشد که برنده شدن در حراج به معنای تحویل گرفتن قطعی ملک است. تضامینی هم که ذکر شد، در همین راستا حائز اهمیت هستند.
به این صورت که اجرای تعهدات هر دو طرف معامله از طریق همین مبالغ تودیع شده از طرف بورس کالا تضمین می‌شود. در قراردادهای فیمابین طرفین در خارج از بورس کالا چنین تضمین تعهداتی وجود ندارد. علاوه بر این بورس کالا به صورت رسمی تمامی اطلاعات مربوط به ملک، عرضه کننده و نحوه تسویه را پیش از عرضه منتشر کرده و به اطلاع عموم می‌رساند، همین موضوع خود باعث می‌شود که تنها عرضه‌کنندگان و خریدارانی که قصد جدی انجام معامله را دارند وارد این بازار بشوند. این انتشار اطلاعات از جنبه‌های دیگری نیز حائز اهمیت است. به این معنا که باعث می‌شود متقاضیان به دور از ابهام و با علم به تمامی شرایط آمادگی برای معاملات آمادگی برای معاملات معامله اقدام به خرید کنند.
سوال:آیا می‌توان منتظر معاملات املاک سایر نهادهای دولتی و عمومی مانند بانک‌ها نیز بود؟
محمدی پور:بورس کالا آمادگی همکاری در حوزه پذیرش و به حراج گذاشتن املاک تمامی نهادهای دولتی و بانک‌ها را دارد.
در راستای تسهیل زیرساخت حقوقی و اطمینان خاطر بانک‌ها نیز مصوبه‌ای از بانک مرکزی در سال گذشته توسط بورس کالا گرفته شد که بانک‌ها بتوانند املاک مازاد خودشان را در بستر بورس کالا به فروش برسانند.
امسال نیز بانک ملت و شرکت تامین سرمایه نوین اقدام به پذیرش املاک خود کرده‌اند. پس از پذیرش در صورت تمایل به عرضه آن‌ها می‌بایست اقدام به ارسال فرم فروش به بورس کالا کنند که البته هنوز در این خصوص اقدامی صورت نگرفته است. سایر بانک‌ها نیز در حال طی کردن فرآیندهای بوروکراتیک داخلی خود به منظور عرضه املاک در بورس کالا هستند. به محض ابراز تمایل به پذیرش املاک توسط آن‌ها، بورس کالا سریعا به این درخواست رسیدگی کرده و اقدامات و هماهنگی‌های لازم برای عرضه و حراج املاک آن‌ها را انجام خواهد داد.
با این اوصاف بنظر می‌رسد در صورت وجود عزم در سایر نهادها به منظور عرضه املاک در بورس کالا می‌توان شاهد عملکرد بسیار موفقی در حوزه مولدسازی اموال غیرمنقول بود. زیرا بورس کالا تمامی زیرساخت‌های لازم را به این منظور فراهم کرده و آماده همکاری‌های آینده با این نهادها نیز است.
بورل از احیای برجام ناامید شد؟
بورس روز گذشته متعادل و منفی بود. به طوری که شاخص کل افت ۱۲۷ واحدی (معادل ۰.۰۱ درصد) را تجربه کرد. شاخص هم‌وزن اما با رشد ۰.۳۵ درصدی همراه شد.
ارزش معاملات خرد به ۲،۸۱۶ هزار میلیارد تومان رسید. در بین صنایع خودرو، شیمیایی و فلزات اساسی و در بین نمادها خاور، اخابر و پترول بیشترین ارزش معاملات را داشتند.
حدود ۱۰۱ میلیارد تومان تغییر خالص مالکیت افراد حقیقی به حقوقی در بازار اتفاق افتاد. بیشترین ورود پول حقیقی به نمادهای اخابر و خاور بود. حقوقی‌ها هم بیشترین خالص خرید را در نمادهای پترول و شستا داشتند.
معاون صنایع حمل و نقل وزارت صنعت معدن و تجارت گفت، سومین دوره عرضه خودرو در قالب سامانه یکپارچه تخصیص خودرو در هفته جاری آغاز خواه شد. وی ضمن اعلام خبر اجرای سومین مرحله فروش خودروها به آمار تولید دو خودروساز بزرگ ( ایران خودرو و سایپا ) تا روزهای ابتدایی شهریور ماه اشاره کرد.
استاندار تهران: کاهش ساعت کاری ادارات در دستور کار نیست.
قائم مقام بانک مرکزی: کنترل تورم، نقدینگی و پایه پولی، یکی از برنامه‌ها در راستای اجرای سند راهبردی دولت سیزدهم است.
سخنگوی وزارت صمت از آغاز تدوین دستورالعمل اجرایی واردات خودرو توسط وزارت صمت خبر داد و گفت: هدف از واردات خودرو تنظیم بازار خودروهای مورد تقاضای دهک‌های درامدی متوسط و پایین، انتقال فناوری و ایجاد رقابت است و حقوق ورودی نیز بر همین اساس تعیین می‌شود؛ بر این اساس نقدهایی که مبنای تعیین حقوق ورودی را درآمدزایی دولت عنوان می‌کنند وارد نیست.
معاون نظارت بازار فرابورس گفت: بازگشایی سه نماد ممسنی، کازرون و دهدشت از طریق پیام ناظر اعلام خواهد شد.
واکنش وزیر صمت به تخلف در فولاد مبارکه: بخش قابل توجهی از تخلفات اعلام شده درمورد فولاد مبارکه واقعیت ندارد.
صندوق توسعه ملی طی یک سال گذشته ۱۲ هزار و ۳۰۰ میلیارد تومان را با هدف رونق تولید به ۱۰ هزار و ۹۶ طرح تخصیص داده است.
جوزپ بورل، مسئول سیاست خارجی اتحادیه اروپا روز دوشنبه در سخنانی گفت که طی ۲۸ ساعت اخیر خوشبینی وی برای احیای توافق هسته‌ای با ایران کمتر شده است.
بازار ارز بالاخره خبری که از آن می‌ترسید را دریافت کرد و قیمت دلار پس از ابراز ناامیدی اتحادیه اروپا درباره احیای برجام، در کمتر از یک ساعت ۲۶۰ تومان رشد کرد و به ۳۰۱۸۰ تومان رسید. این در حالی است که نرخ ارز در معاملات صبح دیروز به زیر مرز ۳۰ هزار تومان نزول کرده بود.
سخنگوی وزارت خارجه: تضمین، مهمترین دستور کار مذاکرات است. یک وجه تضمین، لغو تحریم‌هاست و وجه دیگر دور کردن آژانس از رفتار سیاسی و بازی‌های سیاسی است.
اوپک پلاس در ماه آینده تولید خود را ۱۰۰ هزار بشکه در روز کاهش خواهد داد و آن را به سطح آگوست باز خواهد گرداند. واکنش اولیه بازار نفت به این خبر رشد ۴ درصدی قیمت‌ها بود. با این حال با گذشت زمان کمی از التهاب بازار کم شد.
وزیر نفت: ما همواره به‌عنوان یک تولیدکننده عمده نفت و فرآورده‌های نفتی در جهان، آمادگی داریم به دور از سیاسی‌کاری به نقش خود در عرضه نفت و افزایش امنیت انرژی در جهان کمک کنیم.
روسیه امروز به طور شفاف و برای اولین‌بار قطعی صادرات گاز به اروپا را به تحریم‌های غرب علیه این کشور متصل و اعلام کرد: مادامی که تحریم‌ها لغو نشود خبری از سرگیری صادرات گاز به قاره سبز نیست.
لیز تراس موفق شد با کسب ۵۷ درصد آرای حدود ۱۷۲ هزار عضو حزب محافظه‌کار، به عنوان نخست‌وزیر بریتانیا و جانشین بوریس جانسون انتخاب شود.
پریتی پاتل، وزیر کشور انگلیس پس از رای آوردن لیز تراس برای تصدی سمت نخست‌وزیری اعلام کرد که از سمت خود کناره‌گیری کرده است.
مراکز فروش ارز اربعین اعلام شد + آدرس سامانه بازار متشکل معاملات ارز ایران (ice.ir)
فهرست مراکز فروش ارز اربعین (صرافی‌های عضو بازار متشکل ارز ایران و شعب منتخب بانک‌های عامل) برای فروش ارز اربعین اعلام شد.
به گزارش شهرآرانیوز؛ زائرین امام حسین (ع) که در سامانه «سماح» نام‌نویسی کرده‌اند، می‌توانند به‌تدریج، به یکی از صرافی‌های عضو بازار متشکل ارز ایران یا شعب منتخب بانک‌های عامل، مراجعه کنند و ارز مورد نیاز خود را تا سقف مبلغ یک صد دلار یا یک صد و پنجاه هزار دینار عراق با نرخ مندرج در نماد توافقی بازار متشکل ارز ایران خریداری نمایند.
امیرهامونی، مدیرعامل بازار متشکل ارز ایران عنوان کرد: متقاضیان خرید ارز؛ پس از ثبت‌نام در سامانه «سماح» یا همان سامانه سازمان حج و زیارت به نشانی می‌توانند جهت خرید ارز به یکی از صرافی‌های عضو بازار متشکل ارز ایران یا شعب منتخب بانک‌های عامل تعیین‌شده مراجعه کنند.
هامونی تاکید کرد: هنگام خرید ارز بایستی خود زائر، شخصاً حضور داشته و ارز اربعین به هیچ فرد دیگر به عنوان نماینده زائر فروخته نمی‌شود.
دانلود فهرست مراکز فروش ارز اربعین در سراسر ایران
مدارک لازم برای خرید ارز اربعین
مدیرعامل بازار متشکل ارز ایران با اشاره به اینکه متقاضی خرید ارز باید در هنگام مراجعه به یکی از عاملان فروش ارز اربعین، سه مدرک متعلق به خود یعنی؛ اصل کارت ملی، کارت بانکی و شماره تلفن همراه (هر سه الزاما به نام خود شخص زائر) را همراه داشته باشد، یادآوری کرد: پس از تایید صحت و انطباق مدارک سه‌گانه متقاضی از سوی مسئول فروش؛ ارز اربعین به متقاضی فروخته می‌شود.
شیوه انتخاب نوع ارز اربعین
وی با اشاره به مساله انتخاب نوع ارز خریداری شده از سوی زائر، گفت: فروش دلار یا دینار عراق بر حسب انتخاب مشتری و در صورت موجودی لحظه‌ای عاملان فروش در خصوص ارز درخواست شده، انجام خواهد شد.
فروش از محل سرفصل زیارتی
هامونی یادآوری کرد: فروش ارز اربعین از محل سرفصل زیارتی اربعین حسینی (ع) بوده و براساس اطلاعیه بانک مرکزی؛ هیچ‌گونه محدودیتی بابت فروش ارز مسافرتی در سال جاری برای متقاضیان ایجاد نمی‌کند.
وی ادامه آمادگی برای معاملات داد: مطابق مصوبات مربوطه، دریافت ارز زیارتی اربعین، مشروط بر ورود به کشور عراق بوده و مانع از دریافت ارز تحت سایر سرفصلهای قانونی مصارف خدماتی نیست.
هامونی اضافه کرد: کارگزاران عضو بازار اعم از بانک‌ها و صرافی‌ها، تامین ارز زیارتی اربعین را از طریق سامانه معاملاتی بازار متشکل ارز ایران و بر اساس معاملات فیمابین کارگزاران عضو بازار در نمادهای معاملاتی مزبور انجام می‌دهند.
خرید براساس نرخ توافقی
مدیرعامل بازار متشکل ارز ایران ادامه داد: مطابق مصوبه بانک مرکزی، صرافی‌ها و بانک‌های عامل می‌توانند به جای یک صد دلار نسبت به پرداخت یک صد و پنجاه هزار دینار عراق به نرخ نماد توافقی به متقاضیان اقدام کنند.
هامونی با اشاره به اینکه نرخ برابری ارز اربعین براساس نماد توافقی تعیین می‌شود، ادامه داد: نرخ ارز توافقی، برای معاملات نقدی آمادگی برای معاملات براساس سازوکار عرضه و تقاضا در ساعات معاملاتی بازار تعیین می‌شود و به معنی نرخ ترجیحی یا دارای تعابیر نظیر نرخ یارانه‌ای یا سوبسیددار نیست.
وی در خصوص نرخ توافقی در بازار متشکل ارز ایران اعلام کرد: بازار متشکل ارز ایران، یک بازار رسمی است که تحت نظارت بانک مرکزی به منظور کشف نرخ شفاف برای بازار نقدی ارزها، براساس نرخ تعادلی ارز (حاصل آمادگی برای معاملات از سازوکار عرضه و تقاضا) راه‌اندازی شده و مرجعی رسمی، برای کشف نرخ ارز بر پایه نمادهای نرخ توافقی است.
وی در ادامه توصیه کرد: با توجه به پایش‌هایی که صورت می‌پذیرد، متقاضیانی که پس از ثبت‌نام در سامانه سماح، به هر دلیلی تصمیم به حضور در راهپیمایی اربعین ندارند، از اقدام به خرید ارز از این سرفصل خودداری کنند.
خرید ارز از سرفصل جداگانه
وی توصیه کرد به دلیل مدیریت هرچه بهتر خدمات‌رسانی شبکه بانکی و شبکه صرافی، زوار محترم ارز مورد نیاز خود را در شهر مبدأ حرکت خود تهیه کنند و به خرید ارز را به مرزهای خروجی کشور منوط نکنند.
فهرست فروشندگان ارز اربعین
وی با اشاره به اینکه در بازار متشکل ارز ایران، شماری از صرافان رسمی و دارای مجوز تحت نظارت بانکی مرکزی تحت عنوان کارگزاران بازار متشکل فعالیت می‌کنند، اضافه کرد: فهرست اسامی صرافی‌های عضو بازار متشکل ارز ایران بر روی وبگاه این بازار به نشانی www.ice.ir وجود دارد. با تکمیل فهرست شعب بانکی منتخب و صرافی‌های منتخب فروشنده ارز اربعین، فهرست مذکور، پیوسته بروزرسانی خواهد شد.
مدیرعامل بازار متشکل ارز ایران، افزود: به منظور خدمات‌رسانی بهتر به زوار اربعین، به‌تدریج بر شمار شعب منتخب بانک‌ها افزوده شده و فهرست شعب منتخب بانک‌های عامل، با توجه به تعامل نزدیک مدیران عامل بانک‌ها، از طریق وبگاه بازار معرفی خواهد شد.
پاسخ به سوالات زائرین درباره ارز اربعین
هامونی ادامه داد: طبیعی است که زائران راهپیمایی اربعین حسینی (ع)، سوالات بسیاری دارند که به شمار زیادی از این پرسش‌ها در وبگاه بازار متشکل ارز ایران در این نشانی پاسخ گفته شده است.
چه املاکی در بورس کالا پذیرش و عرضه می‌شوند؟
سرپرست مدیریت مطالعات اقتصادی و امور بین الملل بورس کالا گفت: بورس کالا آمادگی همکاری در حوزه پذیرش و به حراج گذاشتن املاک تمامی نهادهای دولتی و بانک‌ها را دارد.
معین محمدی پور سرپرست مدیریت مطالعات اقتصادی و امور بین الملل بورس کالا در خصوص عرضه املاک در بورس کالا نکاتی را مطرح کرد.
خبرها حاکی از عرضه املاک شهرداری در بازار املاک و مستغلات بورس کالاست، چه توضیحاتی را می‌توانید در این خصوص ارائه فرمایید؟
به منظور عرضه املاک شهرداری در بستر بورس کالا مذاکرات و رایزنی‌های مستمری از سوی بورس کالای ایران و سازمان بورس و اوراق بهادار با شهرداری تهران انجام شده است. خوشبختانه در این حوزه همکاری‌های بسیار موثری ایجاد شد و بستر طراحی شده حراج املاک بورس کالا مورد استقبال شهرداری تهران قرار گرفت.
جلسات متعدد برگزارشده و تلاش‌هایی که در این مسیر صورت گرفت باعث شد که شهرداری نیز تمامی اقدامات لازم را برای عرضه و فروش املاک خود در بستر بورس کالا انجام دهد. از جمله اقدامات انجام شده می‌توان به اعمال اصلاحات مورد نیاز در دستورالعمل بازار فرعی بورس کالای ایران به منظور تسهیل پذیرش و عرضه املاک شهرداری در بورس کالا اشاره کرد.
آغاز معاملات املاک شهرداری از چند جنبه حائز اهمیت است. اول اینکه این معاملات موجب تسهیل در فروش اموال غیرمنقول شهرداری می‌شود که این موضوع خود می‌تواند موجب رفع مشکلات شهرداری در حوزه تامین منابع نقدی مورد نیاز شود.
دوم این معاملات فرصت بسیار مناسبی برای پیمانکاران شهرداری است که مطالبات خود را نقد کنند، زیرا مطابق با تفاهم میان بورس کالا و شهرداری این زیرساخت فراهم شده است که در صورت درج در اطلاعیه‌های عرضه املاک شهرداری، پیمانکاران بتوانند به جای ارائه چک به منظور انجام امور تسویه از حواله‌های تایید شده توسط اداره کل امور مالی و اموال شهرداری استفاده کنند.
نهایتا اینکه امید است این اقدام شهرداری گام ابتدایی در مسیر مولدسازی اموال غیرمنقول سایر نهادهای دولتی و عمومی نیز باشد و پس از پیش‌قدم شدن شهرداری، آن‌ها نیز مسیر شفافیت را در پیش بگیرند و اقدام به پذیرش و فروش املاک خود در بستر بورس کالا کنند.
چه تفاهماتی با شهرداری در خصوص عرضه املاکشان در بورس صورت گرفته است؟
در حال حاضر چند ملک شهرداری تهران در بازار فیزیکی بورس کالا پذیرش شده و معاملات این املاک به صورت نقد و اقساط قابل انجام است. به این صورت که خریداران پس از شرکت در حراج و نهایی شدن معامله، بخشی از ارزش معامله را به صورت نقد و بخشی را به صورت چک تسویه می‌کنند.
همانطور که اشاره شد، پیمان‌کارانی که از شهرداری مطالباتی دارند، می‌توانند به جای ارائه چک به اداره کل امور مالی و اموال شهرداری مراجعه، مطالبات خود را تایید و برگه تسویه را اخذ کنند و طبیعتا دیگر نیازی به ارائه چک به منظور تسویه وجود ندارد. این روش احتمالا سریع‌ترین روش ممکن برای نقد کردن مطالباتشان است، زیرا کل فرآیند انجام معامله تا تسویه و تحویل نهایتا بین دو تا سه ماه زمان خواهد برد.
این موضوع مزیت مهمی برای پیمانکاران شهرداری به شمار می‌رود؛ بنابراین در حال حاضر بستر بازار فیزیکی بورس کالا چه برای شهرداری و چه سایر نهادهای عمومی و دولتی کاملا در دسترس بوده و آن‌ها می‌توانند به راحتی از مزایای فروش در این بازار مثل بازاریابی برای املاکشان و ایجاد شفافیت در حساب‌های داخلی‌شان استفاده کنند.
هم‌اکنون عرضه املاک شهرداری در چه وضعیتی است؟
در نتیجه مذاکرات و همکاری‌های شکل گرفته بین شهرداری تهران و بورس کالای ایران، تعدادی از املاک شهرداری در دست پذیرش است و دو ملک نیز از طرف شهرداری پذیرش شده، به طوریکه فرآیند پذیرش را به طور کامل طی کرده و هم‌اکنون اطلاعیه عرضه آن‌ها روی وبسایت بورس کالا قرار دارد و روز حراج‌شان نیز ۲۳ شهریور است.
متقاضیان خرید می‌توانند با مراجعه به وبسایت بورس کالا این اطلاعیه‌های عرضه را مشاهده کنند. علاوه بر اینکه تمامی اطلاعات ملک شامل متراژ، نوع و ظاهر بنا و . در این اطلاعیه ثبت شده است، گزارش کارشناس رسمی ملک و نیز مبایعه نامه‌ای که پس از حراج قرار است توسط طرفین معامله امضا شود در آن قابل مشاهده است.
این موضوع نشان‌دهنده درجه شفافیت تامین شده توسط بورس کالاست. به این معنا که خریداران می‌توانند با مشاهده تمامی مدارک و بازدید حضوری از ملک تقاضای خرید خود را از طریق کارگزاری به بورس کالا اعلام کنند.
متقاضیان خرید بعد از اخذ کد معاملاتی بازار فیزیکی و سپردن تضامین مورد نیاز از طرف آن‌ها، می‌توانند در روز حراج اقدام به ثبت سفارش از طریق کارگزاری کنند و در رقابت با سایرین در صورت تمایل قیمت بالاتری را به منظور برنده شدن پیشنهاد دهند. در صورتی هم که برنده حراج شدند وارد فرآیندهای تسویه و تحویل می‌شوند.
یعنی مبایعه‌نامه ملک آمادگی برای معاملات را همراه با فروشنده امضا می‌کنند، مبالغ نقدی و چک‌های مورد نیاز را طبق تاریخ‌های درج شده در اطلاعیه عرضه تسویه می‌کنند و در مهلت‌های مقرر در مبایعه‌نامه نیز تحویل ملک و تنظیم سند انجام خواهد گرفت.
مراحل پذیرش و عرضه املاک در بورس کالا به چه شکل است؟
چه پذیرش و چه انجام معامله در بورس کالا برخلاف انجام معامله در سایر بازارهای خارج از بورس کالا و یا مزایده از طریق نهادهای دولتی، بسیار ساده و کم‌هزینه است. اول که پذیرش املاک از پرداخت حق پذیرش معاف است. تنها فرآیندی که باید طی شود این است که عرضه‌کننده کد معاملاتی بازار فیزیکی دریافت کند و سپس مدارک مورد نیاز نظیر سند رسمی ملک و گزارش کارشناس رسمی ملک را از طریق کارگزاری برای بورس کالا ارسال کند.
مهمترین نکته‌ای که در این خصوص باید رعایت شود وضعیت حقوقی ملک است. به این معنا که مال نباید مشاع باشد و تنها در صورت احراز مالکیت ۶ دانگ ملک، ملک قابلیت فروش در بستر بورس کالا را دارد.
مورد دوم این است که ملک محل دعوی نباشد و هیچ شخص دیگری ادعای مالکیت بر ملک مربوطه را نداشته باشد. در این خصوص استعلامات ثبتی نیز انجام می‌پذیرد. اگر ملک تحت اجاره است، اجاره‌نامه رسمی آن باید افشا گردد تا هیچ نقطه مبهمی در خصوص وضعیت مالکیت ملک باقی نماند. پس از پذیرش ملک در بورس نیز عرضه‌کننده درصدی از ارزش پایه ملک را به صورت تضمین نزد بورس کالا تودیع می‌کند و آماده روز حراج می‌شود.
در مقابل خریداران نیز باید کد معاملاتی بازار فیزیکی دریافت کنند و بخشی از ارزش پایه ملک را به عنوان پیش‌پرداخت نزد بورس تودیع کنند و با کارگزار خود برای ثبت سفارش در روز حراج هماهنگی‌های لازم را انجام دهند.
همانطور که قابل مشاهده است چه عرضه‌کنندگان و چه خریداران به راحتی می‌توانند اقدام به معامله ملک به دور از تمامی تشریفات و هزینه‌های معاملاتی بازارهای سنتی کنند.
لازم به ذکر است که آزادسازی پیش‌پرداخت مذکور نیز در صورتی که متقاضی خرید، برنده حراج نباشد به سرعت انجام می‌شود. در صورتی هم که متقاضی برنده حراج باشد، اقدام به واریز باقی مانده بخش نقدی معامله کرده و در واقع وارد فرآیند تسویه می‌شود.
مزایای پذیرش و معامله املاک در بورس چیست؟
شاید بتوان گفت مهمترین مزیت معاملات املاک در بورس کالا قطعی بودن معامله است. به این معنا که زمانی که ملک مربوطه بر تابلوی بورس کالا قرار می‌گیرد، یعنی تمام بررسی‌ها و ارزیابی‌های لازم توسط نهاد عرضه‌کننده انجام شده است. تمامی فرآیندهای بوروکراتیک داخلی نهادهای دولتی و عمومی طی شده است و خریدار می‌تواند اطمینان خاطر داشته باشد که برنده شدن در حراج به معنای تحویل گرفتن قطعی ملک است. تضامینی هم که ذکر شد، در همین راستا حائز اهمیت هستند.
به این صورت که اجرای تعهدات هر دو طرف معامله از طریق همین مبالغ تودیع شده از طرف بورس کالا تضمین می‌شود. در قراردادهای فیمابین طرفین در خارج از بورس کالا چنین تضمین تعهداتی وجود ندارد. علاوه بر این بورس کالا به صورت رسمی تمامی اطلاعات مربوط به ملک، عرضه کننده و نحوه تسویه را پیش از عرضه منتشر کرده و به اطلاع عموم می‌رساند، همین موضوع خود باعث می‌شود که تنها عرضه‌کنندگان و خریدارانی که قصد جدی انجام معامله را دارند وارد این بازار بشوند. این انتشار اطلاعات از جنبه‌های دیگری نیز حائز اهمیت است. به این معنا که باعث می‌شود متقاضیان به دور از ابهام و با علم به تمامی شرایط معامله اقدام به خرید کنند.
آیا می‌توان منتظر معاملات املاک سایر نهادهای دولتی و عمومی مانند بانک‌ها نیز بود؟
بورس کالا آمادگی همکاری در حوزه پذیرش و به حراج گذاشتن املاک تمامی نهادهای دولتی و بانک‌ها را دارد.
در راستای تسهیل زیرساخت حقوقی و اطمینان خاطر بانک‌ها نیز مصوبه‌ای از بانک مرکزی در سال گذشته توسط بورس کالا گرفته شد که بانک‌ها بتوانند املاک مازاد خودشان را در بستر بورس کالا به فروش برسانند.
امسال نیز بانک ملت و شرکت تامین سرمایه نوین اقدام به پذیرش املاک خود کرده‌اند. پس از پذیرش در صورت تمایل به عرضه آن‌ها می‌بایست اقدام به ارسال فرم فروش به بورس کالا کنند که البته هنوز در این خصوص اقدامی صورت نگرفته است. سایر بانک‌ها نیز در حال طی کردن فرآیندهای بوروکراتیک داخلی خود به منظور عرضه املاک در بورس کالا هستند.
به محض ابراز تمایل به پذیرش املاک توسط آن‌ها، بورس کالا سریعا به این درخواست رسیدگی کرده و اقدامات و هماهنگی‌های لازم برای عرضه و حراج املاک آن‌ها را انجام خواهد داد.
با این اوصاف بنظر می‌رسد در صورت وجود عزم در سایر نهادها به منظور عرضه املاک در بورس کالا می‌توان شاهد عملکرد بسیار موفقی در حوزه مولدسازی اموال غیرمنقول بود. زیرا بورس کالا تمامی زیرساخت‌های لازم را به این منظور فراهم کرده و آماده همکاری‌های آینده با این نهادها نیز است.
گورباچف و جمهوری اسلامی؛ رفتار عجیب خمینی، معامله نظامی محرمانه با رفسنجانی
پس از انقلاب بهمن ۱۳۵۷، در میان رهبران شوروی و روسیه، گورباچف رابطه‌ای ویژه با جمهوری اسلامی ایران داشت.
در دوره رهبری گورباچف، در اتفاقی که هنوز هم از نظر محتوایی و شکلی بی‌سابقه است، گورباچف از «اکبر هاشمی رفسنجانی» که رییس مجلس شورای اسلامی بود، هم‌چون رییس جمهوری ایران استقبال و پذیرایی کرد
در سفر رفسنجانی ، گورباچف تسلیحاتی به جمهوری اسلامی فروخت که هنوز بزرگ‌ترین خرید نظامی ایران پس از انقلاب اسلامی محسوب می‌شود
پیام را آیت‌الله خمینی در سیزدهم دی ۱۳۶۷ توسط «عبدالله جوادی آملی»، روحانی شیعه ساکن قم، «محمدجواد لاریجانی»، معاون وقت وزارت امور خارجه و «مرضیه دباغ»، از اعضای دفتر آیت‌الله خمینی به مسکو فرستاده و تحویل گورباچف شده بود
«میخائیل گورباچف»، آخرین رهبر اتحاد جماهیر شوروی در ۹۲ سالگی درگذشت. پس از انقلاب بهمن ۱۳۵۷، در میان رهبران شوروی و روسیه، گورباچف رابطه‌ای ویژه با جمهوری اسلامی ایران داشت. در دوره رهبری او، در اتفاقی که هنوز هم از نظر محتوایی و شکلی بی‌سابقه است، گورباچف از «اکبر هاشمی رفسنجانی» که رییس مجلس شورای اسلامی بود، هم‌چون رییس جمهوری ایران استقبال و پذیرایی کرد و طی آن، تسلیحاتی به جمهوری اسلامی فروخت که هنوز بزرگ‌ترین خرید نظامی ایران پس از انقلاب اسلامی محسوب می‌شود. این نوشتار، روایتی از روابط تهران و مسکو بر اساس خاطرات سال‌های ۱۳۶۵ تا ۱۳۷۰ اکبر هاشمی رفسنجانی است.
در اذهان سیاسی ایرانیان، احتمالا اگر خاطره‌ای از میخائیل گورباچف به غیر از فروپاشی شوروی باشد، مربوط به نامه هشدارآمیز «روح‌الله خمینی»، رهبر وقت جمهوری اسلامی درباره خطر سقوط اتحاد جماهیر سوسیالیستی است. این نامه اهمیت تاریخی دارد و در نزدیک کردن روابط دو کشور در آن مقطع موثر بوده است.
پیام را آیت‌الله خمینی در سیزدهم دی ۱۳۶۷ توسط «عبدالله جوادی آملی»، روحانی شیعه ساکن قم، «محمدجواد لاریجانی»، معاون وقت وزارت امور خارجه آمادگی برای معاملات و «مرضیه دباغ»، از اعضای دفتر آیت‌الله خمینی به مسکو فرستاده و تحویل گورباچف شده بود.
آیت‌الله خمینی چند هفته پیش از آن، در یازدهم آذر، از جمله به هاشمی رفسنجانی اطلاع داده بود که تصمیم دارد چنین نامه‌ای برای رهبر شوروی بنویسند: «شب میهمان احمدآقا بودم؛ آقای خامنه‌ای هم بودند. درباره امور جاری كشور مذاكره شد. امام هم در جلسه شركت كردند. حال‌شان خيلي خوب است. گفتند در فكرند كه نامه‌ای به آقای گورباچف بنويسند.»
دو هفته پس از این خبر، آیت‌الله خمینی نامه را نوشته بود اما هاشمی رفسنجانی آن طور که در خاطرات روزانه خود در سال ۱۳۶۷ نوشته، نگران محتوی نامه و تاثیر منفی آن بر گورباچف بوده است.
در بیست‌وششم آذر، هاشمی نوشته بود: «به جلسه سران قوا در دفتر آيت‌الله [علی] خامنه‌ای رفتم. احمدآقا متن نامه امام به گورباچف را برای مشورت آورده بود. قرار شد بعداً جواب بدهم. نامه خوبی است ولی احتمال رنجيدن او هم هست.»
اما یک روز بعد وارد عمل می‌شود و به آیت‌الله خمینی در این باره مشورت‌هایی می دهد: «تا ساعت هشت شب در دفترم كار كردم. به خانه آمدم. تلفنی با احمدآقا درباره نامه به گورباچف صحبت كردم. توصيه كردم لحن نامه به گونه‌ای باشد كه آن‌ها را نرنجاند.»
نوشته‌های بعدی هاشمی نشان می‌دهند که مقام‌های ارشد جمهوری اسلامی در جلسات خود در حال ارزیابی واکنش‌های شوروی به این نامه بودند. اما مهمترین اتفاق، جواب رسمی گورباچف به آیت‌الله خمینی بود که قرار می‌شود «ادوارد شواردنادزه»، وزیر وقت امور خارجه شوروی آن را با خود به تهران بیاورد.
آیت‌الله خمینی بر خلاف جانشین خود، با وزرای خارجه ملاقات می‌کرد. او در زمان قرائت پیام گورباچف، واکنشی عجیب از خود نشان می‌دهد و وسط قرائت پیام کتبی رهبر شوروی از جای خود بلند می‌شود و با ذکر این که می‌خواسته است گورباچف را نصیحت کند، از پاسخ او رنجش نشان می‌دهد و اتاق را ترک می‌کند.
تصویری از این لحظه وجود دارد که وزیر وقت امور خارجه شوروی را متحیر نشان می‌دهد و باقی افراد حاضر در اتاق دستپاچه به نظر می‌رسند.
هاشمی رفسنجانی در مقام رییس پرنفوذ مجلس و سیاستمدار قدرتمند ایران روز هشتم اسفند ۱۳۶۷ با وزیر خارجه شوروی ملاقات می‌کند: «شواردنادزه، وزیر خارجه شوروی آمد. از پیام امام و ملاقات امام اظهار خشنودی کرد. با این که امام پس از صحبت او، جمله نظر من این‌ها نبود و می‌خواستم آمادگی برای معاملات جهانی دیگر را به روی آقای گورباچف باز کنم، از جا بلند شده‌اند و او ناراحت شده ولی بعد با کیفیت پخش خبر راضی شده است. به طور جدی خواستار تحسین و توسعه روابط و خروج امریکایی‌ها از خلیج فارس و حل مساله افغانستان شد و من هم تایید کردم و پیام گورباچف را درخصوص تاکید بر سفر من به روسیه داد و من هم قبول کردم و گفتم وزرای خارجه، وقت سفر را تعیین کنند.»
برادر ناتنی اکبر هاشمی رفسنجانی، رییس سازمان صداوسیما بود. در دیگر خاطرات هاشمی مشخص است که به طور مستقیم هم برادرش از او دستور می‌گرفته است. با این که در خاطرات هاشمی رفسنجانی درباره توصیه احتمالی درباره نحوه خبررسانی از سفر فرستاده گورباچف یادداشتی درج نشده است اما احتمال دخالت او در این زمینه وجود دارد.
وزیر وقت امور خارجه شوروی به نوشته هاشمی رفسنجانی، تقاضای جلسه خصوصی کرده بود: «پذیرفتم. با حضور دکتر ولایتی و مترجم صحبت کردیم. گفت درباره معاملات تسلیحاتی پس از مراجعت به مسکو، به آقای ولایتی جواب مثبت می‌دهد.»
با این که برخورد آیت‌الله خمینی با فرستاده ویژه گورباچف به تهران دور از نزاکت سیاسی بود اما رهبر شوروی بدون واکنش منفی به این رفتار، ارتباط نزدیک با هاشمی رفسنجانی را حفظ می‌کند. از سوی دیگر، در حالی که به دلیل وخامت حال آیت‌الله خمینی و هم‌چنین عزل آیت‌الله «حسینعلی منتظری» از قائم مقامی رهبری در فروردین ۱۳۶۸، هیات حاکمه ایران دچار بحران بود، هاشمی به تماس‌های خود با گورباچف ادامه می‌داد؛ کاری که قاعدتا از وظایف علی خامنه‌ای، رییس جمهوری وقت بود.
در پانزدهم فروردین ۱۳۶۸، هاشمی خبر داد که «علی‌اکبر ولایتی»، وزیر وقت امور خارجه ایران از سفر به مسکو بازگشته و به او گزارش این دیدار را داده است: «گورباچف و شواردنادزه خيلی گرم گرفته‌اند و اعلان آمادگی برای همکاری در امور تسلیحاتی و اقتصادی و سیاسی كرده‌اند. تصمیم نهایی را موکول به زمان سفر من به شوروی كرده‌اند. زمان سفر را اواخر خرداد و يا اوايل تير ماه سال جاری مناسب می‌دانند.»
سفر رییس وقت مجلس شورای اسلامی به مسکو در زمان حیات خمینی ممکن نشد اما هاشمی رفسنجانی برنامه این دیدار را زمانی نهایی کرد که هنوز در انتخابات ریاست جمهوری شرکت نکرده بود اما بنابر سابقه او، مقام‌های شوروی هم مثل افکار عمومی ایران یقین کرده بودند که هاشمی رییس جمهوری بعدی خواهد بود.
در حالی که فقط دو هفته از مرگ آیت‌الله خمینی می‌گذشت، هاشمی رفسنجانی خود را آماده سفری مهم به مسکو و امضای بزرگ‌ترین قرارداد خریدهای نظامی پس از انقلاب ۱۳۵۷ می کرد که ابعاد آن حتی از دید مقام‌های جمهوری اسلامی ایران هم مخفی نگه داشته شده بود: «فرماندهان ارتش و سپاه و ستاد و وزارت‌ها برای بررسی و جمع‌بندی مذاكرات نظامی و تسلیحاتی با روس‌ها آمدند. آقای [محمود] واعظی [معاون وزیر امور خارجه] آمد و پيش‌نويس نطق من را كه بايستی سر ميز شام در ضيافت گورباچف ايراد كنم، آورد. بررسی و اصلاح كردم.»
یک روز پس از آن، روز ۳۰ خرداد، در حالی که هنوز در ایران به دلیل درگذشت آیت‌الله خمینی عزای عمومی برقرار بود، هاشمی رفسنجانی عازم مسکو شد: «با بدرقه رسمی، ساعت ۱۱ به سوی مسكو پرواز كرديم. قبل از ما، هواپيمای دیگری همراهان را برد. هيات همراه خيلی بزرگ است؛ به خاطر کارهای فراوان در دستور مذاكرات، تركيبی از دولت و مجلس و نظامی و . در هواپيما مذاكرات و مشاوره انجام شد. بر فراز خاك شوروی منظره‌های كوه‌ها و مزارع و آب‌ها و. را مشاهده می‌كرديم.»
هاشمی رفسنجانی و هیات همراهش در فرودگاه اختصاصی میهمانان در جنوب مسكو به زمين نشستند: «مطابق برنامه کولياكف، معاون اول گورباچف و [ادوارد شواردنادزه] وزير خارجه و جمعی از شخصيت‌های شوروی در فرودگاه استقبال كردند. مراسم سان و رژه انجام شد. می‌گويند در حد پذیرایی از سران كشورها است. از فرودگاه مستقيماً به كاخ كرملين حركت كرديم.»
در كاخ «كرملين»، شخص گورباچف از رییس مجلس شورای اسلامی استقبال کرده بود: «برخورد اول گرم و صميمانه بود. عكاس‌ها و فيلم‌برداران عكس و فيلم تهيه كردند. بلافاصله در يكی از سالن‌های كاخ با حضور جمعي از همراهان من و شخصيت‌های شوروی مذاكرات رسمی شروع شد. در اين مذاكرات صحبت‌ها كلی و دوستانه و مثبت بود. سپس جلسه را با حضور وزرای خارجه و سفيرمان و مترجمی برای دو طرف خصوصی كرديم. در جلسه خصوصی مذاكرات در مورد مسایل سياسي، فني، اقتصادی و نظامی، صريح و صميمي بود. دو جلسه مجموعاً دو ساعت طول كشيد و دو طرف راضی بودند.»
در جریان این سفر، گورباچف برای اولین بار به هیات جمهوری اسلامی اجازه سفر به منطقه مسلمان‌نشين آذربایجان، یعنی باکو را داد. هاشمی گفته بود که شوروی قبلا با چنین درخواستی مخالفت کرده بود اما مهمترین بخش سفر این نبود. روز ۳۱ خرداد ۱۳۶۸ ایران و شوروی قراردادی مهم در کاخ کرملین امضا کردند.
هاشمی رفسنجانی در خاطرات خود نوشته است که ساعت چهار صبح بيدار شده بود تا متن موافقت‌نامه‌ای كه اساس همکاری با شوروی تا سال ۲۰۰۰ میلادی بود و بايد چند ساعت دیگر امضا می‌کرد را بخواند: «صبحانه را با اعضای خانواده در اقامتگاه صرف كرديم. به محل [یادمان] سرباز گمنام در كنار ديوار كاخ كرملين رفتيم. مراسم نظامی داشتند. تاج گلی نثار شد. قبلاً احتمال داشت كه اين مراسم را بر سر [آرامگاه] جنازه لنين انجام دهيم كه به ملاحظاتی با آن توافق نداشتيم. توضيحات آقای ديكوف درباره انهدام موشك‌ها با قرارداد ميان امريكا و شوروی برای من جالب و عجيب بود. بعد از ناهار و استراحت، مجددا به كاخ كرملين رفتيم. دو جلسه متوالی با گورباچف داشتیم که اولی علنی و جمع‌بندی مذاكرات كميته‌ها كه آمادگی برای معاملات مثبت بود و دومی خصوصی و نتیجه بررسی آن‌ها درباره همکاری تسلیحاتی و دفاعی بود. با خوشحالی اطلاع دادند كه دفتر سياسی‌شان تصويب كرده است كه تمام خواسته‌های ما را بدهند؛ دادن ميگ ۲۹، موشک سام ۵، تانك تی–۸۰ ، موشك دريا به دريا و. با تکنولوژی ساخت. بعدازظهر استراحت مختصری شد و باز برای شرکت در ضيافت شام آقای گورباچف به كرملين رفتيم.»
هاشمی رفسنجانی در خاطراتش نوشته است که روس‌ها از او خواسته بودند خریدهای نظامی از شوروی محرمانه بماند: «گویا از طرف غربی‌ها تحت فشارند.»
او نوشته بود: «سر ميز شام مذاكرات دوستانه خصوصی با گورباچف داشتيم. هر دو نطقی ايراد كرديم. او از رو خواند ولی من بدون نوشته، نطق ايراد كردم. گرچه متنی تهيه شده بود ولی متن فارسی را نياورده بودند و متن روسی توزيع شده بود؛ از نمونه‌های ناشی‌گری ديپلمات‌هاي‌مان».
قرارداد در روز اول تیر ۱۳۶۸ بین جمهوری اسلامی ایران و اتحاد جماهیر سوسیالیستی شوروی امضا شد: «با مراسم خاصی، من و آقای گورباچف [صدر هیات رییسه اتحاد جماهیر شوروی] دو سند را و آقايان [محمدجواد] ايروانی [وزیر امور اقتصادی و دارایی] و آقای لئوف کاتاشف [وزیر روابط اقتصاد خارجی شوروی] [و آقای ان اس کناریف، وزیر راه اتحاد شوروی] دوسند ديگر را امضا كرديم و امضای سند تسليحات، به عهده آقای [بهزاد] نبوی و آقای كاتاشف بود كه به خاطر اختلاف نظرشان، آماده نبود. با تاكيد من و گورباچف رفتند، آماده كردند و در فرودگاه امضا نمودند.»
در روایت‌های بعدی هاشمی رفسنجانی آمده است که این قرارداد محرمانه برای این که افشا نشود، در مجلس شورای اسلامی تصویب نشد بلکه در اقدامی عجیب و ناهم‌خوان با «قانون اساسی»، در مجمع تشخیص مصلحت نظام به تصویب رسید.
در خاطرات هاشمی رفسنجانی اشاره‌ای به میزان خریدهای نظامی نشده است اما تعداد هواپیماهای «میگ ۲۹»، تانک «تی۸۰»، موشک «سام» و موشک‌های دریا به دریا هرچه باشند، از نظر ارزش تکنولوژی تسلیحاتی، مهمترین خرید نظامی جمهوری اسلامی تا به آن روز و احتمالا تاکنون بوده‌اند.
دیدگاه شما